Zasady pielęgnacji dojścia do naczyń krwionośnych.

Zasady pielęgnacji dojścia do

naczyń krwionośnych.

Dostęp naczyniowy stanowi ważny i

podstawowy element opieki nad chorym na

oddziale szpitalnym oraz podczas procedury

zabiegowej. Trudności z zapewnieniem tego

dostępu mogą sprawić pacjenci we

wstrząsie, otyli, jak również noworodki i

niemowlęta. Dostęp naczyniowy dotyczy

naczyń żylnych i tętniczych. W

cewnikowaniu naczyń żylnych rozróżnić

można: cewnikowanie naczyń żylnych

obwodowych i cewnikowanie żył głównych.

Cewnikowanie naczyń żylnych

obwodowych

Zapewnienie dostępu żylnego obwodowego

jest podstawową czynnością służącą

szybkiemu podawaniu leków i uzupełnieniu

łożyska naczyniowego.

•

Celem zakładania dostępu żylnego

obwodowego jest:

–

farmakoterapia,

–

przetaczanie płynów krwiopochodnych i

osoczozastępczych,

–

pobieranie krwi do badań laboratoryjnych.

Zasady obowiązujące podczas

kaniulacji żyły obwodowej:

•

prawidłowy dobór miejsca wkłucia – należy w

pierwszej kolejności nakłuwać żyły widoczne,

na dystalnych częściach kończyn, w

miejscach o ograniczonej ruchomości (grzbiet

dłoni, przedramię),

•

wygodna pozycja pacjenta i pielęgniarki

wykonującej zabieg,

•

prawidłowe odkażenie skóry,

•

właściwe unieruchomienie kaniuli,

•

prawidłowe założenie jałowego opatrunku.

Postępowanie pielęgniarskie:

•

przestrzeganie zasad aseptyki podczas

zakładania kaniulii i na kolejnych etapach

opieki pielęgniarskiej,

•

codzienna zmiana opatrunku i przemywanie

okolicy wkłucia środkiem odkażającym,

•

przepłukiwanie kaniuli 0,9% NaCl przed

podaniem jakiegokolwiek leku lub płynu,

•

obserwacja miejsca założenia kaniuli i

ewentualnych trudności w podawaniu leków i

płynów,

•

zwracanie szczególnej uwagi na odczucia

pacjenta,

•

usunięcie kaniuli, jeśli wystąpią takie

objawy, jak: ból w miejscu wkłucia,

zaczerwienienie lub obrzęk w okolicy

wkłucia, wyciek płynu obok wkłucia.

Cewnikowanie żył głównych

Cewnikowanie żył głównych jest wykonywane

w celu:

•

podawania leków, zwłaszcza drażniących żyły,

np. KCL oraz leków obkurczających naczynia

np. epinefryna, norepinefryna, dopamina,

•

przetaczanie płynów krwiopochodnych i

osoczozastępczych,

•

monitorowanie OCŻ,

•

żywienia pozajelitowego,

•

wprowadzenia cewnika Swana – Ganza

umożliwiającego pomiar ciśnienia w tętnicy

płucnej i pojemności minutowej serca,

•

założenia elektrody endokawitarnej do

stymulacji elektrycznej rytmu serca,

•

zapewnienia dostępu żylnego w celu

hemofiltracji, hemodializy, plazmaferezy

itp.

Zasady obowiązujące podczas

kaniulacji żyły głównej

Najczęstszym

sposobem kaniulacji

jest

technika Seldingera, która polega na

nakłuciu wybranej żyły igłą o niewielkim

przekroju. Następnie przez igłę wprowadza

się prowadnicę, a igłę usuwa. Po

prowadnicy zakłada się właściwy cewnik,

który po założeniu unieruchamia się,

przymocowując nicią chirurgiczną do skóry.

Postępowanie pielęgniarskie

podczas zakładania cewnika do

żyły głównej:

•

zapewnienie dostępu do żyły obwodowej,

•

monitorowanie czynności elektrycznej serca,

•

przygotowanie zestawu do nakłucia żyły głównej,

•

przygotowanie leków do znieczulenia pacjenta,

•

ułożenie pacjenta uzależnione od rodzaju

nakłuwanej żyły,

•

ułożenie chorego na łóżku z możliwością szybkiego

zastosowania pozycji Trendelenburga

•

wykonywanie zabiegu w warunkach

jałowych – sala operacyjna lub zabiegowa,

•

wykonanie zdjęcia RTG po założeniu

cewnika w celu uwidocznienia położenia

końcówki cewnika i wykluczenia

wczesnych powikłań.

Powikłania cewnikowania żył

centralnych:

•

uszkodzenie tętnicy szyjnej lub podobojczykowej

i krwawienie do jamy opłucnowej,

•

zator powietrzny,

•

zaburzenia rytmu serca spowodowane

wprowadzaniem prowadnicy lub cewnika,

•

zakrzepica żylna,

•

odma opłucnowa,

•

uszkodzenie nerwów np. splot ramienny,

•

zakażenie w miejscu wkłucia.

Postępowanie pielęgniarskie w

wypadku chorego z założonym

cewnikiem do żyły głównej:

•

kalibrowanie układu do pomiaru OCŻ,

•

przestrzeganie jałowości podczas zmiany

opatrunków w miejscu wkłucia cewnika,

•

zapobieganie zakrzepom w świetle cewnika –

przepłukiwanie 0,9% NaCl,

•

zapobieganie zatorom powietrznym przez

dbałość o szczelność systemu połączeń,

•

zapobieganie wysunięciu się kaniuli przez

kontrolę umiejscowienia cewnika i

prawidłowe ułożenie chorego,

•

kontrola stanu skóry wokół wkłucia, ze

szczególnym uwzględnieniem: obrzęków,

zaczerwienienia, odczynów alergicznych.

Dostęp naczyniowy tętniczy

Dostęp naczyniowy tętniczy zakłada się w

celu:

•

bezpośredniego pomiaru ciśnienia tętniczego

krwi,

•

monitorowania parametrów równowagi

kwasowo – zasadowej przez pobieranie krwi

do badań gazometrycznych.

Zalety bezpośredniego pomiaru

ciśnienia krwi:

•

ciągłość monitorowania ciśnienia,

•

dokładność pomiaru,

•

możliwość szybkiego rozpoznania

zaburzeń hemodynamicznych,

•

pośrednia ocena kurczliwości mięśnia

sercowego,

•

ocena pojemności wyrzutowej serca.

Najczęściej dokonuje się kaniulacji

tętnicy promieniowej ponieważ:

•

jest położona powierzchniowo,

•

jest łatwo dostępna,

•

ma krążenie oboczne zapewniające dobre

ukrwienie dłoni.

Przed założeniem kaniuli do tętnicy

promieniowej należy przeprowadzić test

Allena.

Test Allena

•

Polega on na tym, że osoba badająca uciska w

okolicy nadgarstka tętnicę promieniową i

łokciową, aż do zblednięcia dłoni. Po zwolnieniu

ucisku tętnicy łokciowej obserwuje się powrót

zabarwienia skóry otwartej dłoni. Jeśli krążenie

jest prawidłowe, dłoń zaróżowi się po 5 – 10 s.

Jeśli prawidłowe zabarwienie powraca w czasie

>10s.nie zaleca się cewnikowania tętnicy

promieniowej.

Przeciwwskazania do

cewnikowania tętnicy

promieniowej:

•

zespół Raynauda,

•

choroba Burgera,

•

ciężka hiperlipidemia,

•

ujemny wynik testu Allena.

Powikłania, które mogą wystąpić

podczas stosowania dostępu

tętniczego:

•

niedokrwienie spowodowane zmniejszonym

przepływem krwi,

•

nieprawidłowe tętno,

•

obfite krwawienie spowodowane rozłączeniem się

cewnika tętniczego,

•

krwiak w miejscu wkłucia, zwłaszcza u osób z

zaburzeniami krzepnięcia,

•

powikłania zakrzepowe i martwicze w obrębie

obszaru zaopatrywanego przez cewnikowaną

tętnicę.

Postępowanie pielęgniarskie u pacjenta

z założonym cewnikiem tętniczym

•

prawidłowe oznakowanie cewnika

tętniczego, które zapobiega

przypadkowemu podaniu leków do tętnicy,

•

dbałość o prawidłowe ułożenie

przetwornika ciśnienia, który powinien się

znajdować na poziomie lewego przedsionka

serca, czyli u chorego leżącego na wznak

na linii pachowej środkowej,

•

kontrola ciągłego układu płuczącego,

•

skalibrowanie układu monitorującego przed

przystąpieniem do pomiaru,

•

obserwacja miejsca założonej kaniuli i

ewentualnych trudności występujących

podczas przepłukiwania kaniuli lub

pobierania krwi do badań gazometrycznych,

•

kontrola linii tętniczej w przypadku zakłóceń

zapisu krzywej ciśnienia tętniczego na

monitorze,

•

dbałość o prawidłowo założony opatrunek w

miejscu wkłucia,

•

zwracanie szczególnej uwagi na odczucia

pacjenta,

•

usunięcie kaniuli, jeśli występują takie objawy,

jak: ból w miejscu wkłucia, zaczerwienienie lub

obrzęk w okolicy wkłucia, wyciek krwi obok

wkłucia,

•

w przypadku usunięcia kaniuli tętniczej miejsce

wkłucia należy uciskać przez kilka minut.

Document Outline