Materiały kompozytowe
stosowane w technice
dentystycznej
Na
ta
lia
Poc
hroń
Istnieje wielki popyt na materiały do
odbudowy zębów, przypominające wyglądem
naturalne tkanki zęba. Pacjenci oczekują
estetycznych wypełnień szczególnie w
przednim odcinku łuku zębowego. Materiały
do bezpośredniej odbudowy są szczególnie
korzystne ze względu na niedługi czas pracy,
jaki wymagają, oraz niezbyt wysokie koszty
wypełnienia.
Obecnie do bezpośredniej estetycznej
odbudowy ubytków zębowych używa się
czterech rodzajów materiałów, w tym
kompozytów.
Materiały kompozytowe składają się z 3
faz:
-matrycy polimerowej
-rozproszonych cząsteczek wypełniacza
-silanu pokrywającego powierzchnię
cząsteczek wypełniacza.
Nieorganiczne cząsteczki są pokrywane
silanem (czynnikiem łączącym) w tym
celu, aby powstało dobre połączenie
pomiędzy matrycą polimerową, a
wypełniaczem.
Jako wypełniaczy używa się: kwarcu,
krzemionki, krzemianu litowo-glinowego oraz
szkła: barowego, glinowego, strontowego,
cynkowego, iterbowego.
Czynnikiem wiążącym, aby zapewnić dobre
związanie pomiędzy fazą organiczną
wypełniacza, a matrycą organiczną,
powierzchnie wypełniaczy poddaje się
działaniu silanów.
Organiczna matryca polimerowa zbudowana
jest na bazie dimetakrylanów.
Inicjatory i aktywatory- w celu uzyskania
polimeryzacji stosuje się najczęściej
aktywacje światłem widzialnym.
Barwniki nieorganiczne dodawane są w
małych ilościach, tak aby kolor materiału
przypominał kolor tkanek zęba.
Właściwości materiałów kompozytowych:
-mały skurcz polimeryzacji
-mała sorpcja wody
-współczynnik rozszerzalności cieplnej
zbliżony do współczynnika rozszerzalności
tkanek zęba
-duża odporność na złamanie
-mały stopień ścieralności
-duża siła wiązania ze szkliwem i zębiną
-łatwość doboru koloru podobnego do koloru
struktur zęba
-łatwość manipulacji
-łatwość końcowego opracowania i
wygładzenia wypełnienia.
Materiały kompozytowe do
zastosowań specjalnych
Kompozyty płynne
Kompozyty o dużej gęstości
Kompozyty laboratoryjne
Kompozyty do odbudowy kikutów
zębów
Kompozyty do wykonywania
uzupełnień tymczasowych
Naprawa ceramiki lub kompozytu
Kompozyty płynne
Są to światłoutwardzalne materiały o niskiej
lepkości, przeznaczone do wypełnienia
ubytków przyszyjkowych w miejscach
nienarażonych na duże naprężenia oraz w
pedodoncji. Kompozyty płynne zawierają
żywicę dimetakrylanową oraz wypełniacz
nieorganiczny. Duża płynność tych
kompozytów umożliwia łatwe nakładanie
ich za pomocą strzykawki do ubytków.
Kompozyty o dużej gęstości
Są to światłoutwardzalne materiały.
Składają się z żywicy
dwumetakrylowej oraz wypełniacza,
zajmującego ok. 66-70% objętości, o
strukturze włóknistej lub porowatej.
Kompozyty do odbudowy kikutów
zębów
W przypadkach w których dochodzi do
znacznego zniszczenia korony klinicznej,
konieczne jest odbudowanie kikuta zęba,
aby umożliwić założenie korony
protetycznej. Przeważnie są to kompozyty
chemoutwardzalne, choć dostępne już są
kompozyty światłotwardzalne o podwójnym
systemie wiązania. Kompozyty do
odbudowy kikutów mają zwykle kontrastowy
kolor (biały, niebieski lub transparentny), co
pozwala na ich łatwe odróżnienie od tkanek
zęba. Niektóre z nich uwalniają fluor.
Kompozyty stosowane do odbudowy
kikutów zębów mają w porównaniu z
amalgamatem wiele zalet, do których
należą:
-łączenie się z zębiną
-możliwość ich wykańczania
bezpośrednio po założeniu
-odpowiednia sztywność
-możliwość dobrania koloru (ważne w
przypadku koron porcelanowych).
Kompozyty do wykonywania
uzupełnień tymczasowych
Tymczasowe uzupełnienia, takie jak wkłady,
korony, mosty, wykonuje się zwykle z
żywicy akrylanowej lub z materiału
kompozytowego. Są one stosowane do
unieruchomienia zębów, ochrony
oszlifowanych kikutów i brzegów
wypreparowanych ubytków. Zapewniają
także utrzymanie prawidłowej wysokości
zwarcia, są również pomocne przy
planowaniu i przy ocenie przebiegu
leczenia.
Naprawa ceramiki i kompozytu
Podczas naprawy uzupełnień ceramicznych
i kompozytowych za pomocą materiału
kompozytowego powinno się zwrócić
szczególną uwagę na wytrzymałość
uzyskanego połączenia. Aby uzyskać
maksymalną siłę połączenia, powierzchnię
porcelany oczyszcza się i pokrywa warstwą
płynnego silanu, a następnie nakłada się
materiał kompozytowy.
Naprawianie powierzchni kompozytu
rozpoczyna się od starcia jego
powierzchownej warstwy za pomocą
proszku glinu. Następnie na tak
przygotowaną powierzchnię nakłada
się silan, a następnie materiał
kompozytowy. Wytrzymałość takiego
połączenia wynosi 60-80% siły
kohezyjnej pierwotnego kompozytu.