PEDAGOGIKA DOROSŁYCH

(ANDRAGOGIKA)

Przedmiot badań, struktura,

metodologia, nauki

wspomagające, andragogiki

szczegółowe



Pedagogika dorosłych a

Pedagogika dorosłych a

andragogika – pojęcia tożsame:

andragogika – pojęcia tożsame:



Tak; zajmują się edukacją osób

Tak; zajmują się edukacją osób

dorosłych i jej uwarunkowaniami;

dorosłych i jej uwarunkowaniami;

jest teorią, dyscypliną naukową.

jest teorią, dyscypliną naukową.

Józef Półturzycki uważa , że są to

Józef Półturzycki uważa , że są to

terminy zamienne

terminy zamienne

i można ich używać zamiennie.

i można ich używać zamiennie.



Andragogika z j. greckiego ander

Andragogika z j. greckiego ander

(andros) – dzielny, dorosły; ago –

(andros) – dzielny, dorosły; ago –

prowadzę dorosłego; Pierwszy użył tego

prowadzę dorosłego; Pierwszy użył tego

określenia w latach 30 XIX w Aleksander

określenia w latach 30 XIX w Aleksander

Kapp – Jego rozpowszechnienie

Kapp – Jego rozpowszechnienie

dokonało się w XX w za sprawą prof.

dokonało się w XX w za sprawą prof.

Rosenstock i Haanselmann. J.W. Hudson

Rosenstock i Haanselmann. J.W. Hudson

„Historia edukacji dorosłych” 1851r w

„Historia edukacji dorosłych” 1851r w

Londynie, Jako odrębna koncepcja

Londynie, Jako odrębna koncepcja

wyedukowała się w latach 20 – XX

wyedukowała się w latach 20 – XX

wieku.

wieku.



W Polsce w okresie międzywojennym

W Polsce w okresie międzywojennym

wprowadzona przez Helenę Radlińską

wprowadzona przez Helenę Radlińską



Andragogika powstała i rozwija się w

Andragogika powstała i rozwija się w

wyniku masowego rozwoju instytucji

wyniku masowego rozwoju instytucji

oświaty i wychowania dorosłych oraz

oświaty i wychowania dorosłych oraz

podejmowania zadań wychowawczych

podejmowania zadań wychowawczych

przez różnorodne instytucje społeczne,

przez różnorodne instytucje społeczne,

gospodarcze, kulturalne.

gospodarcze, kulturalne.



Andragogika wg słownika

Andragogika wg słownika

pedagogicznego: naukowa dyscyplina

pedagogicznego: naukowa dyscyplina

oświaty dorosłych, jak i praktyka

oświaty dorosłych, jak i praktyka

oświaty dorosłych. Powstała przez

oświaty dorosłych. Powstała przez

odcięcie się oświaty dorosłych od

odcięcie się oświaty dorosłych od

pedagogiki i ma podkreślić jej

pedagogiki i ma podkreślić jej

samodzielność.

samodzielność.



Społeczna użyteczność definicji

Społeczna użyteczność definicji

andragogiki:

andragogiki:



jest nosicielem takich znaczeń

jest nosicielem takich znaczeń

jak kształcenie, celowe

jak kształcenie, celowe

kierowanie rozwojem,

kierowanie rozwojem,

kształtowanie osobowości,

kształtowanie osobowości,

uczenie się i włączanie człowieka

uczenie się i włączanie człowieka

dorosłego w życie dorosłe.

dorosłego w życie dorosłe.



Andragogika to teoria kształcenia i

Andragogika to teoria kształcenia i

wychowania dorastającej młodzieży i

wychowania dorastającej młodzieży i

dorosłych.

dorosłych.



T. Aleksander- to nauka o kształceniu,

T. Aleksander- to nauka o kształceniu,

samokształceniu, wychowaniu,

samokształceniu, wychowaniu,

samowychowaniu dorosłych, która

samowychowaniu dorosłych, która

swoje teoretyczne uogólnienia i

swoje teoretyczne uogólnienia i

normatywne wskazania opiera na

normatywne wskazania opiera na

dwóch źródłach wiedzy: na dorobku

dwóch źródłach wiedzy: na dorobku

nauk humanistycznych i społecznych

nauk humanistycznych i społecznych

oraz na własnych badaniach

oraz na własnych badaniach

dorosłych w sytuacjach edukacyjnych.

dorosłych w sytuacjach edukacyjnych.

Przedstawiciele polskiej

Przedstawiciele polskiej

andragogiki

andragogiki



Helena Radlińska, Tadeusz

Helena Radlińska, Tadeusz

Aleksander, Józef Półturzycki, Lucjan

Aleksander, Józef Półturzycki, Lucjan

Turos; Olga Czerniawska, Artur Fabiś,

Turos; Olga Czerniawska, Artur Fabiś,

Ewa Skibińska, Hanna Solarczyk -

Ewa Skibińska, Hanna Solarczyk -

Szwed, Tomasz Maliszewski, Elżbieta

Szwed, Tomasz Maliszewski, Elżbieta

Woźnicka, Agnieszka Stopińska –

Woźnicka, Agnieszka Stopińska –

Pająk,

Pająk,



Andragogika to subdyscyplina pedagogiki

Andragogika to subdyscyplina pedagogiki

zajmująca się kształceniem dorosłych.

zajmująca się kształceniem dorosłych.

Dziedzina ta powstała w XX wieku.

Dziedzina ta powstała w XX wieku.

Początkowo stanowiła część składową

Początkowo stanowiła część składową

pedagogiki ogólnej i filozofii wychowania. Jej

pedagogiki ogólnej i filozofii wychowania. Jej

rozwój związany jest także z antropologią

rozwój związany jest także z antropologią

filozoficzną, psychologią człowieka dorosłego,

filozoficzną, psychologią człowieka dorosłego,

etyką, socjologią kultury i wychowania,

etyką, socjologią kultury i wychowania,

historią oświaty i myśli pedagogicznej.

historią oświaty i myśli pedagogicznej.



Andragogika to nauka o celach, treściach,

Andragogika to nauka o celach, treściach,

formach, metodach, zasadach nauczania,

formach, metodach, zasadach nauczania,

kształcenia, wychowania, samokształcenia,

kształcenia, wychowania, samokształcenia,

samowychowania ludzi dorosłych. Jest nauką

samowychowania ludzi dorosłych. Jest nauką

społeczną, humanistyczną i o wychowaniu.

społeczną, humanistyczną i o wychowaniu.



W jej skład wchodzą takie działy jak:

W jej skład wchodzą takie działy jak:



- andragogika dorosłych (wprowadzenie do działów

- andragogika dorosłych (wprowadzenie do działów

szczegółowych)

szczegółowych)



- teoria wychowania ludzi dorosłych (charakteryzuje

- teoria wychowania ludzi dorosłych (charakteryzuje

się aktywnością ludzi dorosłych; co robić aby

się aktywnością ludzi dorosłych; co robić aby

zmieniać swoje

zmieniać swoje



poglądy itp.)

poglądy itp.)



- dydaktyka dorosłych (teoria nauczania ludzi

- dydaktyka dorosłych (teoria nauczania ludzi

dorosłych)

dorosłych)



- historia andragogiki (pewne rzeczy są

- historia andragogiki (pewne rzeczy są

ponadczasowe, przekłada się je na grunt

ponadczasowe, przekłada się je na grunt

andragogiki, pewne się ulepsza).

andragogiki, pewne się ulepsza).



Andragogikę innymi słowy możemy określić również

Andragogikę innymi słowy możemy określić również

jako oświata dorosłych czy edukacja dorosłych.

jako oświata dorosłych czy edukacja dorosłych.



Jako dyscyplina naukowa ma tę odrębność, że uczeń

Jako dyscyplina naukowa ma tę odrębność, że uczeń

dorosły jest specyficzny tj. ma doświadczenie

dorosły jest specyficzny tj. ma doświadczenie

życiowe, zawodowe, możliwość formułowania

życiowe, zawodowe, możliwość formułowania

samodzielnych sądów.

samodzielnych sądów.



Andragogika współpracuje z filozofią,

Andragogika współpracuje z filozofią,

psychologią, socjologią, pedagogiką,

psychologią, socjologią, pedagogiką,

polityką społeczną, pedeutologią. Jest

polityką społeczną, pedeutologią. Jest

interdyscyplinarna.

interdyscyplinarna.



Przedmiot zainteresowań jest bardzo

Przedmiot zainteresowań jest bardzo

rozległy, ponieważ wchodzą w jej zakres

rozległy, ponieważ wchodzą w jej zakres

również zagadnienia metodologii badań

również zagadnienia metodologii badań

dot. Oświaty dorosłych, systemu oświaty

dot. Oświaty dorosłych, systemu oświaty

dorosłych, problematyka celów kształcenia

dorosłych, problematyka celów kształcenia

osób dorosłych, zakres treści, form

osób dorosłych, zakres treści, form

kształcenia, zasad, metod, środków

kształcenia, zasad, metod, środków

edukacji a także zagadnień dot.

edukacji a także zagadnień dot.

Osobowości pracowników oświatowych.

Osobowości pracowników oświatowych.



Półturzycki – andragogika zajmuje się

Półturzycki – andragogika zajmuje się

analizą teoretyczną, opisem ale również

analizą teoretyczną, opisem ale również

odniesieniem do praktyki

odniesieniem do praktyki



Przedmiotem badań andragogiki są

Przedmiotem badań andragogiki są

uniwersalne prawidłowości procesu

uniwersalne prawidłowości procesu

kształcenia oraz samokształcenia i

kształcenia oraz samokształcenia i

samowychowania dorosłych.

samowychowania dorosłych.



Metodologia- nauka o działalności

Metodologia- nauka o działalności

naukowej, obejmującej sposoby

naukowej, obejmującej sposoby

przygotowania i prowadzenia badań

przygotowania i prowadzenia badań

naukowych oraz opracowania ich

naukowych oraz opracowania ich

wyników, budowy systemów

wyników, budowy systemów

naukowych, utrwalania w mowie i

naukowych, utrwalania w mowie i

piśmie osiągnięć nauk (W. Okoń)

piśmie osiągnięć nauk (W. Okoń)

Metodologia ogólna i szczegółowa.

Metodologia ogólna i szczegółowa.



Metody stosowane w andragogice:



Metoda monograficzna

Metoda monograficzna



Metoda sondażu diagnostycznego

Metoda sondażu diagnostycznego



Metoda indywidualnych przypadków

Metoda indywidualnych przypadków



Metoda historyczno – porównawcza

Metoda historyczno – porównawcza



Techniki stosowane w andragogice:



Wywiad

Wywiad



Ankieta

Ankieta



Obserwacja

Obserwacja



Analiza dokumentów oświatowych i

Analiza dokumentów oświatowych i

osobistych

osobistych

ANDRAGOGIKI

ANDRAGOGIKI

SZCZEGÓŁOWE

SZCZEGÓŁOWE



Życia rodzinnego

Życia rodzinnego



Szkolna

Szkolna



Szkolnictwa wyższego

Szkolnictwa wyższego



Samokształcenia

Samokształcenia



Pracy

Pracy



Rolnicza

Rolnicza



Wojskowa

Wojskowa



Współżycia sąsiedzkiego

Współżycia sąsiedzkiego



Działalności społeczno – politycznej

Działalności społeczno – politycznej



Uczestnictwa w polityce

Uczestnictwa w polityce



Zdrowia

Zdrowia



Rehabilitacyjna

Rehabilitacyjna



Resocjalizacyjna

Resocjalizacyjna



Kultury seksualnej

Kultury seksualnej



Wolnego czasu (wczasów)

Wolnego czasu (wczasów)



Uczestnictwa w kulturze

Uczestnictwa w kulturze



Edukacji międzykulturowej

Edukacji międzykulturowej



Twórczości

Twórczości



Turystyki

Turystyki



Sportu i rekreacji ruchowej

Sportu i rekreacji ruchowej



Działalności samorządowej

Działalności samorządowej



Działalności spółdzielczej

Działalności spółdzielczej



Współpracy międzynarodowej

Współpracy międzynarodowej



Porównawcza

Porównawcza



Ekologiczna

Ekologiczna



Pokojowego współżycia narodów

Pokojowego współżycia narodów



Wieku emerytalnego

Wieku emerytalnego



Schyłku życia.

Schyłku życia.