Wpływ społeczny

Wpływ społeczny – proces doprowadzający 

do zmiany zachowania, opinii lub uczuć 
wskutek wpływu innych ludzi

Teoria  wpływu  społecznego  B.  Latané  – 

wielkość wpływu społecznego zależy 
od  bezpośredniości  oddziaływań, 
siły  oddziaływania  i  liczebności 
grupy.

Przejawy wpływu 

społecznego

• Naśladownictwo
 modelowanie
• Konformizm
– zmiana w zachowaniu wskutek 

rzeczywistego lub wyimaginowanego 
wpływu innych ludzi.

• Posłuszeństwo względem autorytetu

Konformizm  rodzaje

• Prywatny (wewnętrzny)
• Publiczny (zewnętrzny)

Wyznaczniki ulegania 

autorytetom

• Ubiór (umundurowanie)
• Tytuły
• Wiek autorytetu
• Zjawisko „kapitanozy”

Wpływ społeczny - rodzaje

• Normatywny

• informacyjny

Wyznaczniki ulegania wpływowi 

społecznemu

• Anonimowość
• Atrakcyjność grupy
• Jednomyślność grupy
• Niejasność zadania
• Poczucie kompetencji
• Liczebność grupy (zależność 

krzywoliniowa)

Mechanizmy wpływu społecznego - 

zaangażowanie

Procesy psychiczne warunkujące wpływ 

zaangażowania:

•

Wzrost psychicznej dostępności sposobu 
zachowania

•

Uzasadnianie wysiłku własnego;

•

Pułapka poniesionych kosztów

•

Zmiana autopercepcji;

•

Autoprezentacja – utrzymanie wizerunku osoby 
konsekwentnej i spójnej wewnętrznie

Mechanizmy wpływu społecznego 

• Społeczny dowód słuszności
• Lubienie
• Wzajemność
• Reguła niedostępności
Reaktancja
Zakazany owoc

Techniki wpływu społecznego

• Stopa w drzwiach i dwie stopy w drzwiach
• Technika niskiej piłki:
a) Pułapka ukrytych kosztów
b) Pułapka znikającej przynęty
• Drzwiami w twarz (nieproszone 

ustępstwo)

• „a to nie wszystko”
• Huśtawka emocjonalna
• Uwikłanie w dialog

Techniki i zjawiska wywierania wpływu na 

ludzi w sektach 

(tzw. „pranie mózgu”)

• Bombardowanie miłością
• Publiczne wyznawanie grzechów
• Izolacja od wpływów zewnętrznych
• Techniki wywołujące wyczerpanie fizyczne i 

psychiczne (biegi transowe, medytacje, głodówki)

• Oddziaływanie podprogowe
• Pułapka zaangażowania

Obrona przed wpływem społecznym 

(Witkowski, 2000)

• Akceptowanie komplementów
• Zamiana oceny na opinię
• Demaskowanie aluzji
• Zasłona dymna
• Przyznanie się do błędu i akceptacja 

krytyki

• Technika Małego Księcia
• Zdarta płyta
• Złamanie zasady wzajemności

Metody uwalniania z sekt

 wg Barker

• Przymusowe deprogramowanie
• Utrzymywanie kontaktu z konwertytą
• Utrzymywanie pozytywnych relacji
• Zbieranie informacji o ruchu 

religijnym

• Zbieranie informacji o konwertycie
• Wspólna ocena sytuacji

Zjawiska wpływu społecznego w 

grupie

• Deindywiduacja – proces utraty poczucia 

własnej tożsamości, który ułatwia zachowania 

niezgodne z normami osobistymi i społecznymi 

• Facylitacja społeczna: - obecność grupy 

zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia 

reakcji dominujących, co powoduje wzrost 

wykonania zadań dobrze opanowanych (łatwych) 

a spadek poziomu wykonania zadań słabo 

opanowanych i/lub skomplikowanych (trudnych)

• Próżniactwo społeczne – spadek motywacji do 

działania spowodowany obecnością innych

• Dyfuzja (rozproszenie) odpowiedzialności – 

spadek prawdopodobieństwa udzielenia pomocy 

wraz ze wzrostem liczby  uczestników zdarzenia