PROCES  

PROCES  

PIELĘGNOWANIA 

PIELĘGNOWANIA 

DZIECKA  Z  CUKRZYCĄ

DZIECKA  Z  CUKRZYCĄ

Cukrzyca

Cukrzyca

  jest  wrodzonym,  rodzinnie 

  jest  wrodzonym,  rodzinnie 

występującym, 

genetycznie 

występującym, 

genetycznie 

uwarunkowanym 

schorzeniem 

uwarunkowanym 

schorzeniem 

spowodowanym  niedoborem  insuliny.  Ze 

spowodowanym  niedoborem  insuliny.  Ze 

względu  na  swój  zasięg  i  skutki  jest 

względu  na  swój  zasięg  i  skutki  jest 

uznawana  za  chorobę  społeczną.  W 

uznawana  za  chorobę  społeczną.  W 

organizmie 

cukrzyca 

wywołuje 

organizmie 

cukrzyca 

wywołuje 

zaburzenia  wszystkich  torów  przemian 

zaburzenia  wszystkich  torów  przemian 

ustrojowych.  Bezpośrednią  przyczyną 

ustrojowych.  Bezpośrednią  przyczyną 

niedoboru  a  nawet  zupełnego  braku 

niedoboru  a  nawet  zupełnego  braku 

insuliny  jest  niedoczynność  komórek  B 

insuliny  jest  niedoczynność  komórek  B 

wysp Langerhansa w trzustce.  

wysp Langerhansa w trzustce.  

2

2

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

Trzustka

Trzustka

  jest  gruczołem  pochodzenia 

  jest  gruczołem  pochodzenia 

entodermalnego o dwojakiej funkcji:

entodermalnego o dwojakiej funkcji:



Egzogennej 

– 

wydzielanie 

soku 

Egzogennej 

– 

wydzielanie 

soku 

trzustkowego do przewodu pokarmowego,

trzustkowego do przewodu pokarmowego,



Endogennej – sekrecja hormonów

Endogennej – sekrecja hormonów

W wyspach Langerhansa wyróżnia się:

W wyspach Langerhansa wyróżnia się:



Komórki A – wydzielające glukagon,

Komórki A – wydzielające glukagon,



Komórki B – wydzielające insulinę,

Komórki B – wydzielające insulinę,



Komórki D – wydzielające somatostatynę,

Komórki D – wydzielające somatostatynę,



Pojedyncze  komórki  PP  –  wydzielające 

Pojedyncze  komórki  PP  –  wydzielające 

polipeptyd. 

polipeptyd. 

3

3

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

W 

świetle 

współczesnej 

wiedzy 

W 

świetle 

współczesnej 

wiedzy 

wyodrębnia się 

wyodrębnia się 

dwa typy cukrzycy

dwa typy cukrzycy

:

:



Typ  1  –  cukrzyca  insulinozależna,  zwana 

Typ  1  –  cukrzyca  insulinozależna,  zwana 

także cukrzycą młodzieńczą,

także cukrzycą młodzieńczą,



Typ  2  –  cukrzyca  insulinoniezależna, 

Typ  2  –  cukrzyca  insulinoniezależna, 

zwana wtórną, regulacyjną. Ta postać ma 

zwana wtórną, regulacyjną. Ta postać ma 

podłoże  dziedziczne  lecz  dużą  rolę 

podłoże  dziedziczne  lecz  dużą  rolę 

odgrywają 

w 

niej 

także 

czynniki 

odgrywają 

w 

niej 

także 

czynniki 

środowiskowe. 

Autoimmunizacja 

i 

środowiskowe. 

Autoimmunizacja 

i 

zakażenia wirusowe nie odgrywają w niej 

zakażenia wirusowe nie odgrywają w niej 

roli. U dzieci i młodzieży jest rzadkością.

roli. U dzieci i młodzieży jest rzadkością.

4

4

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

Istotną  rolę  w  ujawnieniu  się  cukrzycy 

Istotną  rolę  w  ujawnieniu  się  cukrzycy 

odgrywają 

czynniki 

genetyczne 

i 

odgrywają 

czynniki 

genetyczne 

i 

środowiskowe. 

Czynniki 

genetyczne 

środowiskowe. 

Czynniki 

genetyczne 

warunkują  mniejszą  wartość  komórek 

warunkują  mniejszą  wartość  komórek 

wydzielniczych  wysp,  wiele  czynników 

wydzielniczych  wysp,  wiele  czynników 

cywilizacyjnych 

i 

konsumpcyjnych 

cywilizacyjnych 

i 

konsumpcyjnych 

wyzwala  natomiast  proces  chorobowy. 

wyzwala  natomiast  proces  chorobowy. 

Niektóre 

choroby 

zakaźne, 

urazy, 

Niektóre 

choroby 

zakaźne, 

urazy, 

obciążenia 

psychiczne 

w 

wielu 

obciążenia 

psychiczne 

w 

wielu 

przypadkach  poprzedzają  wystąpienie 

przypadkach  poprzedzają  wystąpienie 

cukrzycy. 

Z 

zakażeń 

wirusowych 

cukrzycy. 

Z 

zakażeń 

wirusowych 

szczególną  rolę  przypisuje  się  wirusom  z 

szczególną  rolę  przypisuje  się  wirusom  z 

grupy  Coxackie,  cytomegalii,  różyczki, 

grupy  Coxackie,  cytomegalii,  różyczki, 

grypy. 

grypy. 

5

5

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

Początek cukrzycy u dzieci jest zazwyczaj nagły 

Początek cukrzycy u dzieci jest zazwyczaj nagły 

i cechuje go:

i cechuje go:



 

 

nadmierne  oddawanie  dużych  ilości  moczu, 

nadmierne  oddawanie  dużych  ilości  moczu, 

również w nocy,

również w nocy,



Postępujące chudnięcie,

Postępujące chudnięcie,



Narastające uczucie zmęczenia,

Narastające uczucie zmęczenia,



Skłonność do uporczywych zmian zapalnych,

Skłonność do uporczywych zmian zapalnych,



Czasem świąd. 

Czasem świąd. 

U  niemowląt  objawy  są  nietypowe:  występuje 

U  niemowląt  objawy  są  nietypowe:  występuje 

brak  łaknienia,  niepokój,  zmniejszenie  masy 

brak  łaknienia,  niepokój,  zmniejszenie  masy 

ciała,  wzmożone  pragnienie  wyrażające  się 

ciała,  wzmożone  pragnienie  wyrażające  się 

łapczywym  piciem,  wielomocz  prowadzący  do 

łapczywym  piciem,  wielomocz  prowadzący  do 

znacznego  odwodnienia,  zaparcia,  rzadziej 

znacznego  odwodnienia,  zaparcia,  rzadziej 

biegunka.  Ze  względu  na  fizjologicznie  długi 

biegunka.  Ze  względu  na  fizjologicznie  długi 

okres snu u noworodków i niemowląt, senność 

okres snu u noworodków i niemowląt, senność 

będąca  następstwem  rozwijającej  się  śpiączki 

będąca  następstwem  rozwijającej  się  śpiączki 

cukrzycowej może ujść uwadze.

cukrzycowej może ujść uwadze.

6

6

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

W  badaniu  przedmiotowym  u  dziecka  z 

W  badaniu  przedmiotowym  u  dziecka  z 

cukrzycą stwierdza się:

cukrzycą stwierdza się:



suchość skóry,

suchość skóry,



Wypryski i zmiany ropne na skórze,

Wypryski i zmiany ropne na skórze,



Stany zapalne sromu,

Stany zapalne sromu,



Zmniejszenie  masy  ciała  i  wyniszczenie 

Zmniejszenie  masy  ciała  i  wyniszczenie 

towarzyszące im objawy odwodnienia,

towarzyszące im objawy odwodnienia,



Zaczerwienienie warg, śluzówek,

Zaczerwienienie warg, śluzówek,



Wydzielanie gęstej śliny,

Wydzielanie gęstej śliny,



Zapadnięcie gałek ocznych,

Zapadnięcie gałek ocznych,



Tachykardia. 

Tachykardia. 

W 

oddechu 

dziecka 

jest 

wyczuwalny 

W 

oddechu 

dziecka 

jest 

wyczuwalny 

aromatycznym  jabłkowy  zapach  acetonu. 

aromatycznym  jabłkowy  zapach  acetonu. 

Stwierdzane w badaniach laboratoryjnych – 

Stwierdzane w badaniach laboratoryjnych – 

zwiększenie  stężenia  glukozy  we  krwi  oraz 

zwiększenie  stężenia  glukozy  we  krwi  oraz 

obecność ciał ketonowych w moczu.

obecność ciał ketonowych w moczu.

7

7

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

Oprócz  cukrzycy  jawnej  może  występować 

Oprócz  cukrzycy  jawnej  może  występować 

również  cukrzyca  utajona,  ujawniająca  się 

również  cukrzyca  utajona,  ujawniająca  się 

pod  wpływem  dodatkowych  bodźców,  jak 

pod  wpływem  dodatkowych  bodźców,  jak 

błąd dietetyczny, zakażenia, wstrząs urazowy 

błąd dietetyczny, zakażenia, wstrząs urazowy 

lub psychiczny. Pod wpływem tych czynników 

lub psychiczny. Pod wpływem tych czynników 

może  przejściowo  zwiększać  się  stężenie 

może  przejściowo  zwiększać  się  stężenie 

glukozy we krwi i pojawiać się cukromocz. 

glukozy we krwi i pojawiać się cukromocz. 

Cukrzycę  należy  różnicować  ze  stanami,  w 

Cukrzycę  należy  różnicować  ze  stanami,  w 

których  występuje  zwiększenie  stężenie 

których  występuje  zwiększenie  stężenie 

glukozy  we  krwi  –  nadczynność  tarczycy, 

glukozy  we  krwi  –  nadczynność  tarczycy, 

nadczynność  kory  nadnerczy,  zwiększona 

nadczynność  kory  nadnerczy,  zwiększona 

sekrecja  hormonu  wzrostu,  choroby  rdzenia 

sekrecja  hormonu  wzrostu,  choroby  rdzenia 

nadnerczy, 

niektóre 

choroby 

OUN, 

nadnerczy, 

niektóre 

choroby 

OUN, 

schorzenia nerek, hiperglikemia pokarmowa. 

schorzenia nerek, hiperglikemia pokarmowa. 

8

8

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

W cukrzycy insulinozależnej wyodrębnia 

W cukrzycy insulinozależnej wyodrębnia 

się 3 fazy rozwoju choroby:

się 3 fazy rozwoju choroby:

1 – faza ujawniania się cukrzycy,

1 – faza ujawniania się cukrzycy,

2 – faza remisji,

2 – faza remisji,

3 – faza rozwoju zmian wstecznych.

3 – faza rozwoju zmian wstecznych.

Z chwilą rozpoznania cukrzycy dziecko 

Z chwilą rozpoznania cukrzycy dziecko 

powinno  być  hospitalizowane.  Ma  to 

powinno  być  hospitalizowane.  Ma  to 

na  celu  wyrównanie  istniejących 

na  celu  wyrównanie  istniejących 

zaburzeń  metabolicznych,  ustalenie 

zaburzeń  metabolicznych,  ustalenie 

optymalnej  dawki  insuliny,  wdrożenie 

optymalnej  dawki  insuliny,  wdrożenie 

zasad żywienia, higieny i profilaktyki.  

zasad żywienia, higieny i profilaktyki.  

9

9

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

Celem 

działań 

pielęgnacyjnych 

jest 

Celem 

działań 

pielęgnacyjnych 

jest 

przystosowanie  dziecka  do  życia  z  cukrzycą. 

przystosowanie  dziecka  do  życia  z  cukrzycą. 

Działania 

te 

nazywa 

się 

Działania 

te 

nazywa 

się 

edukacją 

edukacją 

diabetologiczną

diabetologiczną

,  w  ramach  której  należy 

,  w  ramach  której  należy 

uwzględnić:

uwzględnić:

1.

1.

Konieczność 

dostarczania 

indywidualnie 

Konieczność 

dostarczania 

indywidualnie 

zróżnicowanych 

informacji 

dotyczących 

zróżnicowanych 

informacji 

dotyczących 

codziennej  opieki  diabetologicznej,  a  więc  diety, 

codziennej  opieki  diabetologicznej,  a  więc  diety, 

insulinoterapii, 

samokontroli, 

wczesnego 

insulinoterapii, 

samokontroli, 

wczesnego 

rozpoznawania objawów hipo – i hiperglikemii;

rozpoznawania objawów hipo – i hiperglikemii;

2.

2.

Dostarczenie informacji praktycznych, aby chorzy 

Dostarczenie informacji praktycznych, aby chorzy 

zrozumieli  sens  zabiegów  oraz  wytworzyć 

zrozumieli  sens  zabiegów  oraz  wytworzyć 

większą motywację do działania;

większą motywację do działania;

3.

3.

Konieczność pilnego wysłuchiwania opinii chorych 

Konieczność pilnego wysłuchiwania opinii chorych 

–  nastawienie  na  odbiór,  wysłuchanie  pacjenta 

–  nastawienie  na  odbiór,  wysłuchanie  pacjenta 

gdyż terapia nie jest możliwa bez dialogu;

gdyż terapia nie jest możliwa bez dialogu;

10

10

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

4.

4.

Właściwy dobór 

Właściwy dobór 

informacji – częstym w 

informacji – częstym w 

praktyce  zjawiskiem  jest  przeładowanie 

praktyce  zjawiskiem  jest  przeładowanie 

informacjami; 1/3 informacji podawanych 

informacjami; 1/3 informacji podawanych 

jednoczasowo  jest  jedynie  przyswajana  i 

jednoczasowo  jest  jedynie  przyswajana  i 

zapamiętywana;

zapamiętywana;

5.

5.

Właściwe  podejście  do  chorego  w 

Właściwe  podejście  do  chorego  w 

początkowej fazie choroby.

początkowej fazie choroby.

11

11

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

Model  informowania  chorych  na 

Model  informowania  chorych  na 

cukrzycę  w  ramach pedagogizacji 

cukrzycę  w  ramach pedagogizacji 

obejmuje zagadnienia:

obejmuje zagadnienia:

1 – wiadomości o cukrzycy,

1 – wiadomości o cukrzycy,

2 – problemy leczniczo – pielęgnacyjne,

2 – problemy leczniczo – pielęgnacyjne,

3  –  aktywna  rola  pacjenta  w  procesie 

3  –  aktywna  rola  pacjenta  w  procesie 

leczenia cukrzycy,

leczenia cukrzycy,

4 

– 

profilaktyka 

powikłań 

4 

– 

profilaktyka 

powikłań 

cukrzycowych.

cukrzycowych.

12

12

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

INSULINOTERAPIA

INSULINOTERAPIA

 

 



Rodzaje  insulin  oraz  ich  dawki,  sposoby 

Rodzaje  insulin  oraz  ich  dawki,  sposoby 

przeliczania,

przeliczania,



Sposoby  podawania  –  okolice  podawania, 

Sposoby  podawania  –  okolice  podawania, 

czynności aseptyczne,

czynności aseptyczne,



Miejsca wkłucia,

Miejsca wkłucia,



Profilaktyka  powikłań  –  zmiana  okolic 

Profilaktyka  powikłań  –  zmiana  okolic 

wkłucia;  zbyt  głębokie  wkłucia  powodują 

wkłucia;  zbyt  głębokie  wkłucia  powodują 

przerost  tkanki  podskórnej  i  słabsze 

przerost  tkanki  podskórnej  i  słabsze 

wchłanianie  się  insuliny,  zbyt  płytkie  i 

wchłanianie  się  insuliny,  zbyt  płytkie  i 

wolne – bolesne zastrzyki.

wolne – bolesne zastrzyki.

13

13

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

DIETA

DIETA

 

 



Skład ilościowy,

Skład ilościowy,



Wartości energetyczne,

Wartości energetyczne,



Rozkład posiłków w ciągu dnia.

Rozkład posiłków w ciągu dnia.

Dieta  powinna  być  z  ograniczeniem 

Dieta  powinna  być  z  ograniczeniem 

tłuszczy, lekkostrawna.

tłuszczy, lekkostrawna.

Odpowiednie 

proporcje 

dotyczące 

% 

Odpowiednie 

proporcje 

dotyczące 

% 

zawartości białek (10-15%), węglowodanów 

zawartości białek (10-15%), węglowodanów 

(55-60%), tłuszczów (20-30%).

(55-60%), tłuszczów (20-30%).

Dziecko  cukrzycowe  powinno  zjadać  6 

Dziecko  cukrzycowe  powinno  zjadać  6 

posiłków,  jeśli  zalecone  ma  wstrzyknięcie 

posiłków,  jeśli  zalecone  ma  wstrzyknięcie 

wieczorne, kolacja dodatkowo ok. godz. 22. 

wieczorne, kolacja dodatkowo ok. godz. 22. 

14

14

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

DIETA

DIETA

 

 



Wymienniki węglowodanowe – to 

Wymienniki węglowodanowe – to 

taka ilość produktu w gramach, w 

taka ilość produktu w gramach, w 

której zawarte jest 12 gram 

której zawarte jest 12 gram 

węglowodanów.

węglowodanów.

15

15

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

Aktywna rola pacjenta w 

Aktywna rola pacjenta w 

procesie leczenia cukrzycy 

procesie leczenia cukrzycy 

polega na:

polega na:

1.

1.

Sposobach 

kontroli 

glikemii 

– 

Sposobach 

kontroli 

glikemii 

– 

glukometry, glukotesty, ketotesty,

glukometry, glukotesty, ketotesty,

2.

2.

Diagnozowanie  objawów  hiper  –  i 

Diagnozowanie  objawów  hiper  –  i 

hipoglikemii  oraz  wykorzystywanie 

hipoglikemii  oraz  wykorzystywanie 

tych nieprawidłowości. 

tych nieprawidłowości. 

16

16

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

Edukacja w zakresie:

Edukacja w zakresie:



Wyboru zawodu, szkoły,

Wyboru zawodu, szkoły,



Regularnych ćwiczeń fizycznych,

Regularnych ćwiczeń fizycznych,



Przebiegu ciąży, możliwości powikłań 

Przebiegu ciąży, możliwości powikłań 

u  ciężarnej  i  jej  dziecka  oraz  ryzyko 

u  ciężarnej  i  jej  dziecka  oraz  ryzyko 

wystąpienia cukrzycy u potomstwa.

wystąpienia cukrzycy u potomstwa.

17

17

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

HIPOGLIKEMIA

HIPOGLIKEMIA

 

 

To  zaburzenie  homeostazy  glukozowej,  które  u 

To  zaburzenie  homeostazy  glukozowej,  które  u 

osób  chorych  na  cukrzycę  wywołane  jest 

osób  chorych  na  cukrzycę  wywołane  jest 

bezwzględnym  lub  względnym  nadmiarem 

bezwzględnym  lub  względnym  nadmiarem 

insuliny.

insuliny.

Przyczyny:

Przyczyny:



Nadmiar insuliny ,

Nadmiar insuliny ,



Zwiększone zużycie glukozy,

Zwiększone zużycie glukozy,



Głodzenie  –  opuszczony  lub  spóźniony  posiłek, 

Głodzenie  –  opuszczony  lub  spóźniony  posiłek, 

zmniejszona  porcja  węglowodanów,  wymioty, 

zmniejszona  porcja  węglowodanów,  wymioty, 

biegunka,

biegunka,



Zbyt  rygorystyczne  dążenie  do  normoglikemii, 

Zbyt  rygorystyczne  dążenie  do  normoglikemii, 

częste spadki glikemii poniżej 60mg% powodują 

częste spadki glikemii poniżej 60mg% powodują 

wtórne 

obniżenie 

progu 

hipoglikemii 

i 

wtórne 

obniżenie 

progu 

hipoglikemii 

i 

niewystępowanie objawów alarmowych,

niewystępowanie objawów alarmowych,



Inne – leki, alkohol, miesiączka, choroby wątroby.

Inne – leki, alkohol, miesiączka, choroby wątroby.

18

18

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

HIPOGLIKEMIA

HIPOGLIKEMIA

 

 

Objawy:

Objawy:



Poty,

Poty,



Drżenie rąk,

Drżenie rąk,



Niepokój,

Niepokój,



Napad głodu,

Napad głodu,



Osłabienie,

Osłabienie,



Bladość skóry,

Bladość skóry,



Szerokie źrenice,

Szerokie źrenice,



Tachykardia,

Tachykardia,



Wzrost RR, ból brzucha,

Wzrost RR, ból brzucha,

W cięższych niedocukrzeniach:

W cięższych niedocukrzeniach:



Zwężenie źrenic, brak reakcji na światło, 

Zwężenie źrenic, brak reakcji na światło, 

bradykardia, zwolnienie rytmu serca.

bradykardia, zwolnienie rytmu serca.

19

19

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

ŚPIĄCZKA KETONOWA

ŚPIĄCZKA KETONOWA

 

 

To  ostre  powikłanie  cukrzycy  związane  z 

To  ostre  powikłanie  cukrzycy  związane  z 

niedoborem 

insuliny. 

Jest 

to 

stan 

niedoborem 

insuliny. 

Jest 

to 

stan 

nieprzytomności  związany  z  toksycznym 

nieprzytomności  związany  z  toksycznym 

działaniem  na  mózg  kwaśnych  związków 

działaniem  na  mózg  kwaśnych  związków 

ketonowych, 

które 

występują 

w 

ketonowych, 

które 

występują 

w 

nadmiarze we krwi.

nadmiarze we krwi.

Stan 

ten 

wymaga 

bezwzględnej 

Stan 

ten 

wymaga 

bezwzględnej 

hospitalizacji, 

insulinoterapii, 

hospitalizacji, 

insulinoterapii, 

uzupełnienia 

płynów 

i 

niedoborów 

uzupełnienia 

płynów 

i 

niedoborów 

elektrolitowych, 

zwalczania 

kwasicy 

elektrolitowych, 

zwalczania 

kwasicy 

metabolicznej. 

metabolicznej. 

20

20

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

Przyczyny

Przyczyny

 

 



Opuszczenie iniekcji insuliny,

Opuszczenie iniekcji insuliny,



Nieprawidłowa ocena wyników samokontroli 

Nieprawidłowa ocena wyników samokontroli 

i niepotrzebne zmniejszanie dawek insuliny,

i niepotrzebne zmniejszanie dawek insuliny,



Nieczynna  insulina,  błędy  przy  nabieraniu 

Nieczynna  insulina,  błędy  przy  nabieraniu 

insuliny,

insuliny,



Upośledzenie  wchłaniania  lub  rozkład 

Upośledzenie  wchłaniania  lub  rozkład 

insuliny w miejscu iniekcji,

insuliny w miejscu iniekcji,



Wzrost  zapotrzebowania  na  insulinę  w 

Wzrost  zapotrzebowania  na  insulinę  w 

chorobach  infekcyjnych,  pod  wpływem 

chorobach  infekcyjnych,  pod  wpływem 

stresów, 

stresów, 



Zatrucia pokarmowe,

Zatrucia pokarmowe,



Stosowanie leków hormonalnych.

Stosowanie leków hormonalnych.

21

21

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

Objawy

Objawy

 

 



Nasilenie się pragnienia,

Nasilenie się pragnienia,



Wielomocz,

Wielomocz,



Brak apetytu,

Brak apetytu,



Nudności, wymioty,

Nudności, wymioty,



Bóle brzucha,

Bóle brzucha,



Zaróżowienie skóry,

Zaróżowienie skóry,



Duszność,

Duszność,



Oddech kwasiczy, któremu towarzyszy 

Oddech kwasiczy, któremu towarzyszy 

zapach acetonu w wydychanym powietrzu,

zapach acetonu w wydychanym powietrzu,



Cukromocz,

Cukromocz,



Acetonuria. 

Acetonuria. 

22

22

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci

Powikłania

Powikłania

 

 



Obrzęk mózgu,

Obrzęk mózgu,



Drgawki,

Drgawki,



Tężyczka,

Tężyczka,



Hipokalemia,

Hipokalemia,



Hipofosfatemia i hipomagnezemia,

Hipofosfatemia i hipomagnezemia,



Wykrzepianie wewnątrznaczyniowe 

Wykrzepianie wewnątrznaczyniowe 

(DIC)

(DIC)

23

23

cukrzyca u dzieci

cukrzyca u dzieci