Systemy ochrony

praw człowieka

Rozwój praw człowieka na całym świecie

jest głęboko zakorzeniony w walce

o wolność i równość.

Bez praw człowieka oraz świadomości

tych praw, ludzie nie mogą żyć w

poszanowaniu godności.

Źródłem praw człowieka jest godność

osobowa człowieka

Godność osobowa

człowieka

Godność: ma ją każdy. Wynika z

samego faktu bycia człowiekiem.

Nie można jej stracić. Nie jest

uzależniona od spełnienia żadnych

warunków.

Co to są prawa

człowieka

Prawa człowieka to podstawowe
standardy przysługujące każdemu
człowiekowi z tytułu
człowieczeństwa, z samego faktu
bycia człowiekiem..

Prawa człowieka są takie same dla
wszystkich ludzi bez względu na
rasę, płeć, wyznanie, pochodzenie
etniczne, przekonania polityczne lub
inne, pochodzenie społeczne,
pochodzenie narodowe, orientację
seksualną.

•Prawa indywidualne – ich podmiotem nie są
grupy ludzi, ale pojedynczy człowiek. Wyjątkowo
mówi się o ochronie poszczególnych praw grup
społecznych, np.: prawa mniejszości narodowych
czy prawa uchodźców.

rawa człowieka

to:

•Prawa niezbywalne – żadna władza nie może
ich odebrać, tak jak żadna osoba nie może zrzec
się swoich praw czy zrezygnować z nich, np.:
wolność od niewolnictwa oznacza, że sam nie
mogę oddać się w niewolę, takie działanie nie
powoduje żadnych skutków, jest po prostu bez
znaczenia.

•Prawa przyrodzone – istnieją niezależne od
woli władzy czy przepisów prawa, państwo ich
nie nadaje, a jedynie tworzy system ich ochrony;
przysługują one każdej osobie z racji urodzenia,
faktu bycia człowiekiem.

rawa człowieka

to:

•Prawa powszechne – są takie same dla
każdego człowieka na całym świecie.

•Prawa naturalne – człowiek posiada je z racji
godności osobowej, człowieczeństwa, a nie z
powodu czyjejś decyzji czy nadania.

Prawa człowieka to prawa, które obowiązują i
występują tylko i wyłącznie w relacjach jednostki
z władzą, dlatego mówi się o pionowym
(wertykalnym) charakterze tych praw.

Władzą może być państwo i jego organy, szkoła,
czy uczelnia.

rawa człowieka

to:

Dzisiaj jednak coraz częściej mówiąc o prawach
człowieka, podkreśla się także znaczenie relacji
władza – jednostka w odniesieniu do wielkich
światowych przedsiębiorstw czy korporacji.

rawa człowieka

dzielimy na:

•Prawa (prawa pozytywne) – oznaczające
obowiązek podjęcia przez władzę działania na
rzecz jednostki

Jednostka ma prawo żądać przysługujących jej
praw,
a państwo musi zagwarantować ich realizację

•Wolności (prawa negatywne) – oznaczające
obowiązek powstrzymania się władzy od działań
w określonych obszarach naszego życia

rawa człowieka

dzieli się na trzy

generacje:

•I generacja

– obejmuje prawa osobiste,

obywatelskie, i polityczne, zostały one
sformułowane w czasach oświecenia.

•II generacja

– to prawa ekonomiczne,

społeczne i kulturalne, które pojawiły się pod
koniec XIX wieku, w związku z coraz bardziej
powszechnymi naruszeniami praw robotników.

•III generacja

– to prawa solidarnościowe

takie jak prawo do rozwoju, prawo do czystego
środowiska i prawo do pokoju;

Współzależność i niepodzielność praw człowieka

W Afganistanie kobiety powiedziały mi, że

najlepszy sposób ochrony przed przemocą to

dać im edukację i zatrudnienie. W

Darfurze i w Goma ofiary gwałtów mówiły, że

potrzebują i sprawiedliwości, i opieki

lekarskiej. W Nepalu kobiety i mężczyźni

opowiadali, jak konflikt nie tylko zagroził ich

życiu, ale też pozbawił środków do życia.

Ludzie, których bronimy, nie znają hierarchii

naruszeń praw człowieka czy kategoryzacji

niesprawiedliwości. To, co rozumieją i czego

żądają, to praktyczne rezultaty i prawdziwe

zmiany w ich życiu”

Irene Khan

•.

Po II wojnie Światowej powstało wiele

organizacji międzynarodowych, które za cel

swoich

działań

przyjęły

promowanie

swoich

działań

przyjęły

promowanie

zapewnienie poszanowania praw człowieka

i podstawowych wolności przysługujących

każdej

jednostce.

każdej

jednostce.

Zaczęły

funkcjonować

Zaczęły

funkcjonować

międzynarodowe

standardy praw człowieka

wyznaczając zasady

postępowania państw całego świata.

ONZ

– tworzy system uniwersalny

[Powszechna Deklaracja Praw Człowieka]

Rada Europy

–

[Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka
i Podstawowych Wolności]



KBWE/OBWE



Unia Europejska



Organizacja Jedności Afrykańskiej

–

[Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów 1981,

1986]



System Ligi Państw Arabskich

– [Kairska

Deklaracja Praw Człowieka 1990, a następnie –

Arabska Karta Praw Człowieka, 1994]



Ochrona praw człowieka w Ameryce

Łacińskiej

– [Amerykańska Konwencja Praw

Człowieka, 1969]

Organizacja Narodów Zjednoczonych powstała na
mocy postanowień Konferencji w San Francisco,
zakończonej 26 czerwca 1945 r.
Jest to organizacja międzynarodowa o
ogólnoświatowym zasięgu, skupiająca dzisiaj 192
państwa.
Swoje działania opiera na postanowieniach Karty
Narodów Zjednoczonych.
W ramach tej organizacji została przyjęta

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka -
10 XII 1948

ONZ – Organizacja Narodów Zjednoczonych

„wszystkie prawa człowieka są

powszechne, niepodzielne i

współzależne”

Światowa Konferencja Praw Człowieka,

1993, Wiedeń.

•

PDPC jest najszerzej w świecie akceptowanym

dokumentem dotyczącym praw człowieka

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

•

PDPC przyczyniła się do określenia praw człowieka

jako sprawy o znaczeniu międzynarodowym, a nie
tylko wewnętrznej sprawy państw.

•

Chociaż PDPC nie jest dokumentem prawnie

wiążącym, lecz jedynie zbiorem zasad, to jest
uznawana jako prawo zwyczajowe lub interpretacja
Karty NZ.

Wiele Państw włącza prawa zawarte w Deklaracji
do swoich konstytucji i ustaw.

Uchwalenie Deklaracji było początkiem wprowadzenia
praw człowieka do prawa międzynarodowego. ONZ
włącza zasady i prawa zawarte w PDPCz do wielu
traktatów i konwencji, którym towarzyszą mechanizmy
gwarancji zawartych w nich praw i wolności.

1/Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i

Politycznych

/1966, 1976, 148 państw/

nie można zawiesić prawa do życia, zakazu tortur,
zakazu niewolnictwa, zakazu pozbawiania wolności za
niemożność wywiązania się z umów, zasady prawo nie
działa wstecz, prawa podmiotowości prawnej jednostki,
wolności myśli, sumienia i wyznania

II protokół paktu znosi karę śmierci

Tworzy Komitet Praw Człowieka

- 18. członków

wybieranych przez państwa-strony na okres czterech lat

[rozpatrywanie skarg państw-stron,

skarg indywidualnych

sprawozdań państw-stron]

Dokumenty ONZ dotyczące praw człowieka

2/Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych,
Społecznych i Kulturalnych

/1966, 1976, 147 państw/

-Prawo do godziwego zarobku i równej pracy za równą
płacę, prawo do edukacji, która ma „zmierzać do pełnego
rozwoju osobowości i poczucia godności ludzkiej i umacniać
poszanowanie praw człowieka i postanowionych wolności
(...) rozwijać zrozumienie, tolerancję i przyjaźń między
wszystkimi grupami rasowymi, etnicznymi lub religijnymi”

Komitet Praw Ekonomicznych, Społecznych i
Kulturalnych 1986 - 18 członków wybieranych przez
Radę Gospodarczą i Społeczną na 4. letnią kadencję

Dokumenty ONZ dotyczące praw człowieka

3/Międzynarodowa Konwencja w sprawie
Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji
Rasowej

/1969, 161 państw/

Dokumenty ONZ dotyczące praw człowieka

Dyskryminacja rasowa oznacza wszelkie zróżnicowanie,
wykluczenie, ograniczenie bądź uprzywilejowanie oparte
na rasie, kolorze skóry urodzeniu lub pochodzeniu
narodowym albo etnicznym, które ma na celu bądź
powoduje przekreślenie bądź uszczuplenie uznania,
wykonywania lub korzystania na zasadzie równości z praw
człowieka i podstawowych wolności w politycznej,
gospodarczej, społecznej, kulturalnej bądź jakiejkolwiek
innej dziedzinie życia publicznego. (art..1)

Państwa strony (...) uznają za czyn karalny zgodnie z

prawem wszelkie rozpowszechnianie idei opartych na
wyższości lub nienawiści rasowej, podżeganie do
dyskryminacji rasowej, jak również wszelkie akty przemocy,
albo podżeganie do tego rodzaju aktów przeciwko
jakiejkolwiek rasie albo grupie odmiennego koloru skóry lub
pochodzenia etnicznego

Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej – 18

ekspertów [możliwość

skargi indywidualnej

]

4/Konwencja w sprawie Eliminacji Wszelkim
Form Dyskryminacji Kobiet (CEDAW)

/1981, 171

państw/

Dokumenty ONZ dotyczące praw człowieka

Dyskryminacja kobiet oznacza zróżnicowanie, wykluczenie
lub ograniczenie albo uniemożliwienie kobietom,
niezależnie od ich stanu cywilnego, przyznania, realizacji
lub korzystania na równi z mężczyznami z praw człowieka i
podstawowych wolności w życiu politycznym,
gospodarczym, społecznym, kulturalnym, obywatelskim lub
jakimkolwiek innym

Od 2000 roku obowiązuje protokół dodatkowy do Konwencji

dający możliwość złożenia

skargi indywidualnej

Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet – 23

ekspertów

5/Konwencja w sprawie Zakazu Stosowania
Tortur oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego
Lub Poniżającego Traktowania albo Karania

(CAT, KPT)

/1987, 127 państw/

Dokumenty ONZ dotyczące praw

człowieka

Tortury oznaczają każde działanie, którym jakiejkolwiek
osobie zadaje się ostry ból lub cierpienie, fizyczne lub
psychiczne, w celu uzyskania od niej lub osoby trzeciej
informacji lub zeznania, w celu ukarania jej za czyn
popełniony przez nią lub przez osobę trzecią albo, o której
dokonanie jest podejrzana, a także w celu wynikającym z
wszelkiej formy dyskryminacji, gdy taki ból lub cierpienie
powodowane są przez funkcjonariusza państwowego, lub
inną osobę wystepującą w charakterze urzędowym lub z ich
polecenia albo za wyraźną lub milczącą zgodą.

- Komitet Przeciw Torturom przyjmuje skargi państw i

skargi indywidualne

– 10 ekspertów

6/Konwencja o Prawach Dziecka

(KPD)

/1990, 191

państw/ Polska była rzecznikiem uchwalenia tej konwencji.

Dokumenty ONZ dotyczące praw człowieka

Konwencja zawiera katalog praw przynależnych dziecku, a

także zobowiązania do ochrony dziecka m.in.. Przed
wszelkimi formami przemocy, zaniedbaniem czy Dziecko
według KPD oznacza każdą istotę ludzką w wieku poniżej 18
lat, chyba że zgodnie z prawem donoszącym się do dziecka
uzyska ono wcześniej pełnoletniość

wykorzystywaniem seksualnym, narkomanią, handlem

dziećmi

-Komitet Praw Dziecka

– 10 ekspertów

W realizacji Konwencji aktywnie uczestniczy

Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz
Dzieci

(UNICEF)

7/Konwencja o ochronie Praw Pracowników
Migrantów i Członków ich Rodzin

/1990, 2003, nie

ratyfikowana przez RP/

Za pracownika-migranta dokument ten uznaje „osobę, która była,
jest lub będzie zatrudniona do czynności związanej z
wynagrodzeniem w państwie, którego nie jest obywatelem”.
Konwencja nakłada obowiązek ochrony legalnych i nielegalnych
pracowników - migrantów przed wyzyskiem i dyskryminacją.

Dopuszcza także

skargę indywidualną

Dokumenty ONZ dotyczące praw

człowieka

- Komitet Praw Pracowników Migrantów – 10
ekspertów

Konwencja dotycząca Statusu Uchodźców

1951, 138 państw/

Dokumenty ONZ dotyczące praw człowieka

-Wprowadza zasadę non- refoulement – zakaz wydalania
lub zwracania uchodźcy do kraju, gdzie jego życiu lub
wolności zagrażałoby niebezpieczeństwo
-Uchodźcami, a także osobami, które uciekają w wyniku
walk i klęsk żywiołowych, w obrębie jakiegoś kraju zajmuje
się Urząd Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do
spraw Uchodźców (UNHCR).

Uchodźca to osoba, która na skutek uzasadnionej obawy
przed prześladowaniem z powodu swej rasy, religii,
narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej
lub z powodu przekonań politycznych przebywa poza
granicami państwa, którego jest obywatelem, i nie może lub
nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego
państwa albo, która nie ma żadnego obywatelstwa i
znajdując się w wyniku podobnych zdarzeń poza państwem
swego dawnego stałego miejsca zamieszkania nie może lub
nie chce z powodu tych obaw powrócić do tego państwa

Skargi indywidualne



Przekreśla koncepcję niemieszania się w sprawy

wewnętrzne danego państwa



Liczba spraw wnoszonych do 2005r.:

Komitet Praw Człowieka

1369

przeciwko 77

państwom, Komitet wydał 490 opinii (w tym w 380

stwierdził naruszenie prawa)

Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej

skargi przeciwko 8 państwom, wydał 31 opinii (w 6

stwierdził naruszenie prawa)

Komitet Przeciwko Torturom

267

skarg, 102 opinie

(w 27 stwierdził naruszenie prawa)

Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet

: wydał

3 opinie

w sprawie skarg indywidualnych

Wady systemu



Przewlekłość postępowania:

z reguły od 4 do 5 lat



Nierespektowanie opinii Komitetów:

wśród państw które odmówiły

respektowania opinii są: Kanada, Austria,

Czechy



Nierównomierny napływ skarg:

najwięcej skarg z Kanady, Australii,

Hiszpanii (brak z Rumunii, Armenii, Algierii

itp..)

Dokumenty ONZ dotyczące praw

człowieka

Bezkarność jest głównym czynnikiem prowadzącym do stałego
naruszania praw człowieka. W krajach wychodzących z okresu
konfliktów zbrojnych i rozpoczynających odbudowę i pojednanie,
istnieje ogromna potrzeba zachowania sprawiedliwości..

Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK),

/2002,

90 państw/

Trybunał Karny jest stałym, niezależnym sądem orzekającym
w sprawie najcięższych zbrodni:

- wojennych

- ludobójstwa

- przeciwko ludzkości

W przeciwieństwie do Międzynarodowego Trybunału
Sprawiedliwości, którego jurysdykcja ograniczona jest do
państw, Międzynarodowy Trybunał Karny może sądzić
indywidualnych sprawców tych przestępstw (np. głowy
państw, dowódców wojskowych).

Rada Praw Człowieka



UTWORZENIE RADY PRAW CZŁOWIEKA za
Komisję Praw Człowieka



I posiedzenie 19 czerwca 2006 r.



rezolucja ZO 60/251 "Rada Praw Człowieka„



- 5 miesięcy negocjacji;
większość 170 głosów, przy 4 przeciwnych
(Izrael, Palau, USA, Wyspy
Marszala) i 3 wstrzymujących się (Białoruś,
Iran, Wenezuela)

Krytyka Komisji Praw

Człowieka



Upolitycznienie



Selektywność



Metody pracy



W składzie znajdowały się państwa

naruszające prawa człowieka

Status i skład Rady Praw

Człowieka



Status - organ pomocniczy Zgromadzenia Ogólnego



Skład - 47 członków (6 mniej niż Komisja)



Wybór – Zgromadzenie Ogólne (podczas wyborów,
państwa członkowskie winny kierować się wkładem
kandydatów do promocji i ochrony praw człowieka)



Kadencja - trzy lata, z możliwością jednej reelekcji
bezpośrednio



Sankcje - zawieszenie członkostwa w Radzie wobec
jej członków, którzy dopuścili się poważnych i
systematycznych naruszeń praw człowieka (decyzja
- Zgromadzenie Ogólne większością 2/3 głosów)

Skład Rady Praw Człowieka

Grupa
afrykańska

Grupa
Azjatycka

Grupa

Wschodnio-

Europejska

Grupa Lat.

-Amerykank

s i

Karaibska

Grupa Zach.

- europejska

i in.

Angola 2010
Cameroon

2009
Djibouti 2009
Egypt 2010
Gabon 2008
Ghana 2008
Madagascar

2010
Mali 2008
Mauritius

2009
Nigeria 2009
Senegal 2009
South Africa
2010
Zambia 2008

Bangladesh
2009
China 2009
India 2010
Indonesia 2010
Japan 2008
Jordan 2009
Malaysia 2009
Pakistan 2008
Philippines
2010
Qatar 2010
Rep. of Korea
2008
S. Arabia 2009
Sri Lanka 2008

Azerbaijan
2009
Bosnia and
Herzegovina
2010
Romania

2008
Russian
Federation
2009
Slovenia 2010
Ukraine 2008

Bolivia 2010
Brazil 2008
Cuba 2009
Guatemala
2008
Mexico 2009
Nicaragua

2010
Peru 2008
Uruguay

2009

Canada 2009
France 2008
Germany

2009
Italy 2010
Netherlands

2010
Switzerland

2009
United

Kingdom

2008

Zadania Rady



„

wspieranie powszechnego poszanowania i

ochrony praw człowieka oraz podstawowych

wolności w równy i uczciwy sposób dla

wszystkich ludzi, bez względu na

jakiekolwiek kryteria.”



Rada ma zajmować się przypadkami

naruszania praw człowieka, „również tymi

najpoważniejszymi i regularnie

powtarzającymi się” i przedstawiać

stosowne zalecenia.



Rada ma prowadzić działania dla efektywnej

koordynacji prac na rzecz praw człowieka,

podejmowanych przez cały system ONZ.

Szczegółowe zadania Rady - paragraf 5.

rezolucji A/RES/60/251:



- promocja

edukacji

w zakresie praw człowieka,



- służenie jako "

forum dla dialogu



- przedstawianie

zaleceń

Zgromadzeniu Ogólnemu, by zapewnić

dalszy rozwój prawa międzynarodowego chroniącego prawa

człowieka;



wspieranie realizacji zobowiązań

podjętych przez państwa w

kwestii przestrzegania praw człowieka, wdrażanie celów i

rekomendacji przedstawionych na szczytach ONZ;



- dokonywaniu

uniwersalnych okresowych przeglądów

dotyczących

wypełniania przez każde państwo zobowiązań związanych z

przestrzeganiem praw człowieka;



- opracowywaniu

rekomendacji

dotyczących ochrony praw

człowieka na podstawie dokonywanych wszechstronnych

okresowych przeglądów;



- rozwijaniu

dialogu i współpracy

mającej na celu zapobieganie

naruszaniu praw człowieka, a także

szybkie reagowanie

nadzwyczajne sytuacje łamania praw człowieka;



- działaniu w bliskiej

współpracy z rządami, organizacjami

regionalnymi, krajowymi instytucjami zajmującymi się prawami

człowieka i społeczeństwem obywatelskim;



- składaniu

corocznych raportów

na forum Zgromadzenia Ogólnego

Rada Europy

„Każdy członek Rady Europy uznaje zasadę
praworządności, w ramach której wszystkie
osoby pod jego władzą korzystają z praw
człowieka i podstawowych wolności” statut,
art. 3

organy: Komitet Ministrów, Zgromadzenie
Parlamentarne, Kongres Władz Regionalnych i
Lokalnych, Sekretariat Rady Europy.

Rada Europy stworzyła najważniejszy regionalny
system ochrony praw człowieka, który jest także
najlepiej działającym systemem ochrony praw
człowieka na świecie.

Kraje członkowskie RE

jasno zielony – członkowie wtórni

ciemnozielony – członkowie pierwotni (10 państw

(Belgia, Dania, Francja, Holandia,

Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania i Włochy)

żółty – obserwatorzy w Zgromadzeniu Parlamentarnym

pomarańczowy – obserwatorzy w Komitecie Ministrów

czerwony – Białoruś, jedyne państwo europejskie wykluczone z Rady Europy

Siedziba: Strasburg

Skład: 47 państw

Europejska Konwencja Praw Człowieka

Europejska Konwencja o Ochronie Praw

Człowieka

i Podstawowych Wartości

– otwarta do podpisu

w 1950r.

wejście w życie: 8 września 1953 r.

zwana

Europejską Konwencją Praw Człowieka

(EKPCz)

[Konwencję uzupełnia 14 protokołów dodatkowych]

Prawa zawarte w Konwencji rozciągają się na
wszystkie osoby przebywające na terytorium
państwa strony (nie tylko obywateli, ale także
cudzoziemców i bezpaństwowców)

Konwencja utworzyła Europejski Trybunał Praw

Człowieka,

który rozpatruje skargi państwowe i indywidualne na

naruszenie praw i wolności zawartych w Konwencji.

Preambuła EKPC

Rządy Państw-Sygnatariuszy niniejszej konwencji, członkowie Rady

Europy, zważywszy na

Powszechną Deklarację Praw Człowieka

uchwaloną 10 grudnia 1948 r. przez Zgromadzenie Ogólne

Narodów Zjednoczonych;

zważywszy, że owa Deklaracja zmierza do zapewnienia

powszechnego i efektywnego stosowania zawartych w niej praw;

zważywszy, że celem Rady Europy jest osiągnięcie większej jedności

jej członków i że jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest

ochrona oraz rozwój praw człowieka i podstawowych wolności;

potwierdzając swoją głęboką wiarę w te podstawowe wolności, które

są fundamentem sprawiedliwości i pokoju na świecie i których

zachowanie opiera się głównie z jednej strony na

rzeczywiście

demokratycznym ustroju politycznym

, a z drugiej - na

jednolitym

pojmowaniu i wspólnym poszanowaniu praw człowieka

, do

których się one odwołują;

zdecydowane jako Rządy państw europejskich, działających w tym

samym duchu i posiadających wspólne dziedzictwo ideałów i

tradycji politycznych, poszanowania wolności i rządów prawa,

podjąć pierwsze kroki

w celu zbiorowego zagwarantowania

niektórych praw wymienionych w Powszechnej Deklaracji

uzgodniły, co następuje:

Od 1975 roku ważna rolę w ochronie praw
człowieka w Europie odgrywa Konferencja
Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE),
przekształcona w 1995 r. w

Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy

w Europie

(OBWE).

Jest to organizacja obejmująca swoim zasięgiem

wszystkie państwa Europy i byłego ZSRR, a także

Kanadę i USA.

www.osce.org

EKPC



Art. 2 prawo do życia



Art. 3 zakaz tortur



Art. 4 zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej



Art. 5 prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego



Art. 6 prawo do rzetelnego procesu sądowego



Art. 7 zakaz karania bez podstawy prawnej



Art. 8 Prawo do poszanowania życia prywatnego i

rodzinnego



Art. 9 wolność myśli, sumienia, wyznania



Art. 10 wolność wyrażania opinii



Art. 11 wolność zgromadzeń i stowarzyszania się



Art. 12 prawo do zawarcia małżeństwa



Art. 13 prawo do skutecznego środka odwoławczego



Art. 14 zakaz dyskryminacji



Rozdział II – Europejski Trybunał Praw Człowieka



Artykuł 17. Zakaz nadużycia praw



Żadne z postanowień niniejszej Konwencji

nie może być interpretowane

jako

przyznanie jakiemukolwiek państwu,

grupie lub osobie prawa do podjęcia

działań lub dokonania aktu zmierzającego

do zniweczenia praw i wolności

wymienionych w niniejszej Konwencji

albo ich ograniczenia w większym

stopniu, niż to przewiduje Konwencja.



Artykuł 15. Uchylenie stosowania zobowiązań w

stanie niebezpieczeństwa publicznego



1. W przypadku

wojny lub innego niebezpieczeństwa

publicznego

zagrażającego życiu narodu każda z

Wysokich Układających się Stron może podjąć środki

uchylające stosowanie zobowiązań wynikających z

niniejszej Konwencji w zakresie ściśle

odpowiadającym wymogom sytuacji, pod warunkiem

że środki te nie są sprzeczne z innymi

zobowiązaniami wynikającymi z prawa

międzynarodowego.



2. Na podstawie powyższego przepisu

nie można

uchylić zobowiązań wynikających z art. 2

, z

wyjątkiem przypadków śmierci będących wynikiem

zgodnych z prawem działań wojennych, oraz

zobowiązań zawartych

w art. 3, 4 (ust. 1) i 7

Europejski Trybunał Praw Człowieka - skargi

Wymogi skargi indywidualnej

•Skarga osoby, organizacji pozarządowej lub
grupy jednostek dotycząca praw zawartych w
Konwencji lub jej protokołach

•Wyczerpanie wszystkich środków odwoławczych
przewidzianych przez prawo krajowe

•Skarga wniesiona w ciągu 6 miesięcy od wydania
ostatecznej decyzji

•Skarga nie jest anonimowa

•Sprawa nie jest identyczna ze sprawą
rozpatrzoną już przez Trybunał lub sprawą, która
została poddana innej międzynarodowej
procedurze

Europejski Trybunał Praw Człowieka – schemat skargi

Skarga indywidualna

Rejestracja skargi przez Kancelarię Trybunału

Komitet /3 sędziów/
Badanie dopuszczalności skargi

Sędzia - sprawozdawca

Polubowne załatwienie sprawy

Orzeczenie Izby /7 sędziów/
większością głosów

Zrzeczenie się przez Izbę
Właściwości na rzecz
Wielkiej Izby

Odwołanie od wyroku Izby

Orzeczenie Wielkiej Izby /17 sędziów/

Komitet Ministrów Rady Europy
Czuwa nad wykonaniem wyroku

EUROPEJSKI
TRYBUNAŁ
PRAW
CZŁOWIEKA

Liczy tylu sędziów, ile
jest państw – stron
Konwencji, art.20

Rada Europy – inne dokumenty dotyczące praw człowieka

Europejska Karta Socjalna

– przyjęta 1962 r.

Zawiera szereg praw ekonomicznych i
społecznych

Europejska Konwencja o zapobieganiu
torturom oraz nieludzkiemu lub
poniżającemu traktowaniu lub karaniu
(CPT)

z 1987 r. Umożliwia członkom Komitetu

Zapobiegania Torturom nieograniczony dostęp do
miejsc odosobnienia

Konwencja o ochronie praw człowieka i
godności osoby ludzkiej wobec
zastosowaniu biologii i medycyny: o
prawach człowieka i biomedycynie

z 1997

Jens Soering v W.

Brytania

Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

Powstawanie Komitetów
Helsińskich w państwach
KBWE

Zobowiązanie polityczne,
nie prawne

Zasada konsensusu
(aby podjąć decyzję,
nie może być sprzeciwu)

1964r. propozycja polskiego
min. Rapackiego w sprawie
Konferencji Bezpieczeństwa
w Europie

Konferencja w Helsinkach
1973-1975

Akt Końcowy KBWE 1 sierpnia 1975 r.

KONFERENCJA
BEZPIECZEŃSTWA
I WSPÓŁPRACY
W EUROPIE (KBWE)

1 stycznia 1995 r.

ORGANIZACJA
BEZPIECZEŃSTWA
I WSPÓŁPRACY
W EUROPIE (KBWE)

Instytucjonalizacja

Wysoki Komisarz
Ds.. Mniejszości
Narodowych

35 państw (mimo
‘zimnej wojny’
konferencja miała
mieć charakter
nieblokowy)

Mechanizm paneuropejski,
obejmujący wszystkie kraje
Europy, b. ZSRR, Kanadę
i USA – 55 państw

Biuro Instytucji
Demokratycznych
I Praw Człowieka
(ODHIR) w Warsz.

Misje OBWE

Trzy ‘koszyki’:
1 Sprawy polityczne
2 Sprawy gospodarcze
3 Sprawy humanitarne

ZASADY KBWE:
VII zasada:
poszanowanie
praw człowieka
i podstawowych
wolności, łącznie
z wolnością myśli,
sumienia, religii
i przekonań;
VIII zasada:
samostanowienie
wszystkich
narodów

KONFERENCJE
PRZEGLĄDOWE
Belgrad 1977-78
Madryt 1980-83 (sprawa
stanu wojennego w Polsce)
Wiedeń 1986-89

LUDZKI WYMIAR KBWE/OBWE

Mechanizmy dyplomatyczne
wiedeński
moskiewski
budapesztański (złamanie
Zasady consensusu

Konferencje Ludzkiego
Wymiaru:
Kopenhaga 1990
Moskwa 1991

Unia Europejska

[Karta Praw Podstawowych]

zawiera katalog praw i wolności, podzielony na 6 części:

Godność, Wolność, Równość, Solidarność, Prawa Obywateli,

Wymiar Sprawiedliwości

Unia Europejska - Karta Praw Podstawowych

•Zawiera zakaz dyskryminacji także ze względu na
orinetację seksualną, wiek, niepełnosprawność i
cechy genetyczne

•Mówi o prawach związanych z rozwojem
medycyny i biologii, np. Zakaz reproduktywnego
klonowania istot ludzkich

•Nie posiada zapisu o niezbywalności praw
człowieka

[Karta Praw Podstawowych]

MENU

Obok systemu międzynarodowego, w poszczególnych

państwach funkcjonują krajowe standardy ochrony

praw człowieka.

Polska: w konstytucji z 1997 r. uchwalonej przez

Zgromadzenie Narodowe i przyjętej w

ogólnokrajowym referendum, prawa człowieka

zajmują jedno z najważniejszych miejsc.

Polska

[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej] /1997 r.

„przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi

źródło wolności i praw człowieka i obywatela.

Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona

jest obowiązkiem władz publicznych”

Ograniczenia są dopuszczalne, ale ich zakres i
forma są bardzo dokładnie badane przez
powołane do tego międzynarodowe i krajowe
trybunały i sądy.



Czy prawa człowieka można

ograniczyć?



tylko akt rangi co najmniej ustawy



ze względu na konkretnie wskazany cel



najmniejsze ograniczenie wystarczające

do ochrony dobra



dopuszczalna w demokratycznym

państwie prawnym

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49