CO TO JEST BAŚŃ ?

CO TO JEST BAŚŃ ?

Baśń

Baśń

– to niewielkich

– to niewielkich

rozmiarów utwór

rozmiarów utwór

epicki pisany prozą,

epicki pisany prozą,

w którym o

w którym o

wydarzeniach

wydarzeniach

opowiada narrator.

opowiada narrator.

Często odwołuje się on

Często odwołuje się on

do folkloru, zawiera

do folkloru, zawiera

pouczenie.

pouczenie.

Kim są bohaterowie baśni ?

Kim są bohaterowie baśni ?



Postacie realistyczne

Postacie realistyczne

–

–

dzieci,

dzieci,

szewczyk, żołnierz, macocha,

szewczyk, żołnierz, macocha,

królewna, itp.

królewna, itp.



Postacie fantastyczne

Postacie fantastyczne

–

–

czarownice, smoki, wróżki,

czarownice, smoki, wróżki,

krasnoludki, itp.

krasnoludki, itp.



Postacie realistyczne

Postacie realistyczne

występują obok bohaterów

występują obok bohaterów

fantastycznych.

fantastycznych.



Bohaterowie

Bohaterowie

obdarzeni są

obdarzeni są

siłami nadnaturalnymi –

siłami nadnaturalnymi –

nadzwyczaj silni, nadzwyczaj

nadzwyczaj silni, nadzwyczaj

piękni; ich cechy są

piękni; ich cechy są

wyolbrzymione; mogą przybierać

wyolbrzymione; mogą przybierać

inną postać.

inną postać.

Bohaterowie kontrastują ze

Bohaterowie kontrastują ze

sobą

sobą

dobra

dobra

wróżka

wróżka

dobra córka

dobra córka

dobry król

dobry król

zła wróżka

zła córka

zły król

Gdzie i kiedy rozgrywają się wydarzenia

Gdzie i kiedy rozgrywają się wydarzenia

?

?



miejsce

miejsce

nieokreślone -

nieokreślone -

(,,Za

(,,Za

górami, za

górami, za

lasami...")

lasami...")



czas nieokreślony,

czas nieokreślony,

odległa przeszłość

odległa przeszłość

(,,Dawno, dawno

(,,Dawno, dawno

temu...")

temu...")

W baśni występują:

W baśni występują:



Przedmioty fantastyczne

Przedmioty fantastyczne

– czarodziejska różdżka,

– czarodziejska różdżka,

czapka – niewidka,

czapka – niewidka,

latający dywan.

latający dywan.



Wydarzenia fantastyczne

Wydarzenia fantastyczne

– zamiana człowieka w

– zamiana człowieka w

skałę, stuletni sen,

skałę, stuletni sen,

ożywienie kroplą wody.

ożywienie kroplą wody.



Ożywiona przyroda

Ożywiona przyroda

(uosobienie) np:

(uosobienie) np:

mówiące zwierzęta,

mówiące zwierzęta,

czująca, myśląca

czująca, myśląca

stokrotka.

stokrotka.

Początek i zakończenie baśni

Początek i zakończenie baśni



Początek baśni

Początek baśni

to

to

najczęściej słowa -

najczęściej słowa -

dawno temu…, za

dawno temu…, za

górami, za lasami…

górami, za lasami…



Zakończenie baśni

Zakończenie baśni

to

to

najczęściej słowa –

najczęściej słowa –

i ja tam byłem, miód i

i ja tam byłem, miód i

wino piłem, ... żyli

wino piłem, ... żyli

odtąd szczęśliwie, ...

odtąd szczęśliwie, ...

wszystko dobrze się

wszystko dobrze się

skończyło.

skończyło.

Jaką funkcję pełni baśń ?

Jaką funkcję pełni baśń ?

Baśń pełni funkcję

Baśń pełni funkcję

dydaktyczną, bo

dydaktyczną, bo

zawiera morał

zawiera morał

(pouczenie); (dobro

(pouczenie); (dobro

zwycięża ze złem,

zwycięża ze złem,

uczciwość zostaje

uczciwość zostaje

wynagrodzona,

wynagrodzona,

przekazuje ludową

przekazuje ludową

mądrość,

mądrość,

ponadczasowe

ponadczasowe

prawdy)

prawdy)

BAŚŃ

utwór pisany prozą

Zawiera morał

(pouczenie)

Postaci realistyczne

Postaci realistyczne

występują obok

występują obok

bohaterów

bohaterów

fantastycznych.

fantastycznych.

Bohaterowie

kontrastują ze sobą

Nieokreślone

miejsce i czas

Występują wydarzenia

fantastyczne

Występują przedmioty

fantastyczne

Początek

(dawno, dawno temu)

Zakończenie

(i ja tam byłem…

żyli długo i szczęśliwie)

Występuje przyroda

ożywiona

Bajka

Bajka



BAJKA - krótki utwór

BAJKA - krótki utwór

literacki, wierszowany,

literacki, wierszowany,

żartobliwy,

żartobliwy,

zawierający morał

zawierający morał

(pouczenie).

(pouczenie).



Bajkę cechuje

Bajkę cechuje

alegoryczność

alegoryczność

(tzn.

(tzn.

zawiera pewne

zawiera pewne

ukryte, domyślne

ukryte, domyślne

treści)

treści)

BOHATEROWIE
BAJEK

ZWIERZĘT
A

LUDZIE

RZECZY

Bohaterami są głównie

Bohaterami są głównie

zwierzęta

zwierzęta



Mają ludzką psychikę

Mają ludzką psychikę



Pod ich postacią ukryte są ludzkie słabości i ułomności

Pod ich postacią ukryte są ludzkie słabości i ułomności

przebiegły, sprytny,

chytry

odważny

mądra

zły

Bohaterowie są

Bohaterowie są

kontrastowi

kontrastowi

Postawy przedstawiane w bajkach:

Postawy przedstawiane w bajkach:



Niewłaściwa – postawa ta jest

Niewłaściwa – postawa ta jest

zazwyczaj obdarzana

zazwyczaj obdarzana

ułomnościami ludzkimi i

ułomnościami ludzkimi i

wyśmiewana

wyśmiewana



Pożądana – postawa mająca za

Pożądana – postawa mająca za

zadanie pokazania nam wzoru.

zadanie pokazania nam wzoru.

Cechy bajek

Cechy bajek



Bajka posiada morał czyli pouczenie

Bajka posiada morał czyli pouczenie

wypowiedziane wprost lub zasugerowane.

wypowiedziane wprost lub zasugerowane.



Bajka ma zawsze szczęśliwe zakończenie.

Bajka ma zawsze szczęśliwe zakończenie.



Bajka musi posiadać głównego bohatera.

Bajka musi posiadać głównego bohatera.



W bajce występują złe oraz dobre postacie.

W bajce występują złe oraz dobre postacie.



Bohaterowie to zwierzęta, ludzie, przedmioty,

Bohaterowie to zwierzęta, ludzie, przedmioty,

rośliny.

rośliny.



Krótka powiastka pisana wierszem lub prozą

Krótka powiastka pisana wierszem lub prozą

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Prezentację wykonała: Małgorzata Iwańska

Prezentację wykonała: Małgorzata Iwańska

Wykorzystano materiały ze strony:

Wykorzystano materiały ze strony:

www.basnie.republika.pl

www.basnie.republika.pl