Reumatologia
Reumatologia
DNA MOCZANOWA
DNA MOCZANOWA
Zapalenie stawów spowodowane
Zapalenie stawów spowodowane
krystalizacją i fagocytozą kryształów
krystalizacją i fagocytozą kryształów
moczanu sodu w płynie stawowym oraz
moczanu sodu w płynie stawowym oraz
powstawaniem złogów kryształów w
powstawaniem złogów kryształów w
tkankach.
tkankach.
Kryteria diagnostyczne
Kryteria diagnostyczne
Nawracające ostre zapalenia stawów z
Nawracające ostre zapalenia stawów z
okresami remisji, występujące u mężczyzn
okresami remisji, występujące u mężczyzn
po 40 roku życia lub u kobiet w okresie
po 40 roku życia lub u kobiet w okresie
menopauzy, często rodzinne, z
menopauzy, często rodzinne, z
towarzyszącą hyperurykemią.
towarzyszącą hyperurykemią.
DNA MOCZANOWA
DNA MOCZANOWA
Rozpoznanie dny jest pewne, gdy u
Rozpoznanie dny jest pewne, gdy u
chorego z zapaleniem stawów, stwierdza
chorego z zapaleniem stawów, stwierdza
się w płynie stawowym obecność
się w płynie stawowym obecność
sfagocytowanych kryształów moczanu
sfagocytowanych kryształów moczanu
sodu lub złogów tych kryształów w
sodu lub złogów tych kryształów w
tkankach.
tkankach.
Jeżeli nie można uzyskać materiałów do
Jeżeli nie można uzyskać materiałów do
badań kryształów, rozpoznanie ustala się
badań kryształów, rozpoznanie ustala się
na podstawie spełnienia przynajmniej
na podstawie spełnienia przynajmniej
dwóch spośród następujących kryteriów:
dwóch spośród następujących kryteriów:
a) co najmniej dwa przebyte napady bólu
a) co najmniej dwa przebyte napady bólu
DNA MOCZANOWA
DNA MOCZANOWA
i obrzęk stawu w obrębie kończyny,
i obrzęk stawu w obrębie kończyny,
b) napady umiejscowione w pierwszych
b) napady umiejscowione w pierwszych
stawach śródstopno- palcowych,
stawach śródstopno- palcowych,
c) obecność guzków dnawych,
c) obecność guzków dnawych,
d) ustępowanie objawów napadu po
d) ustępowanie objawów napadu po
podaniu
podaniu
kolchicyny doustnie 1 mg
kolchicyny doustnie 1 mg
co 6 godzin w
co 6 godzin w
pierwszej dobie napadu
pierwszej dobie napadu
i co 8 godzin w
i co 8 godzin w
drugiej dobie, wyraźna
drugiej dobie, wyraźna
poprawa powinna
poprawa powinna
nastąpić w ciągu
nastąpić w ciągu
48 godzin.
48 godzin.
DNA MOCZANOWA
DNA MOCZANOWA
Okres choroby
Okres choroby
1.
1.
Bezobjawowej hyperurykemii
Bezobjawowej hyperurykemii
2.
2.
Okres napadów zapalenia stawów
Okres napadów zapalenia stawów
3.
3.
Przewlekłe zapalenie stawów
Przewlekłe zapalenie stawów
Zmiany narządowe
Zmiany narządowe
Zapalenie nerek, kamica nerkowa
Zapalenie nerek, kamica nerkowa
Choroby i zaburzenia towarzyszące dnie:
Choroby i zaburzenia towarzyszące dnie:
otyłość, hiperlipoproteinemia, cukrzyca,
otyłość, hiperlipoproteinemia, cukrzyca,
nadciśnienie tętnicze, miażdźyca naczyń
nadciśnienie tętnicze, miażdźyca naczyń
DNA MOCZANOWA
DNA MOCZANOWA
Rozpoznanie różnicowe
Rozpoznanie różnicowe
Dna rzekoma
Dna rzekoma
RZS
RZS
Chorobą zwyrodnieniową stawów
Chorobą zwyrodnieniową stawów
Badania specjalistyczne
Badania specjalistyczne
Badanie płynu stawowego w kierunku
Badanie płynu stawowego w kierunku
obecności kryształów moczanu sodu
obecności kryształów moczanu sodu
Badania mikroskopowe guzków
Badania mikroskopowe guzków
Określenie stężenia kwasu moczowego
Określenie stężenia kwasu moczowego
w surowicy
w surowicy
Określenie wydalania dobowego kwasu
Określenie wydalania dobowego kwasu
moczowego z moczem
moczowego z moczem
DNA MOCZANOWA
DNA MOCZANOWA
Badania konieczne do rozpoznania zmian
Badania konieczne do rozpoznania zmian
narządowych
narządowych
Analiza moczu
Analiza moczu
Określenie stężenia kreatyniny,
Określenie stężenia kreatyniny,
elektrolitów, lipidów i glukozy w surowicy
elektrolitów, lipidów i glukozy w surowicy
krwi
krwi
Ocena czynności nerek
Ocena czynności nerek
Ocena układu krążenia
Ocena układu krążenia
Leczenie
Leczenie
Leczenie napadu dny – kolchicyna ew. NLPZ
Leczenie napadu dny – kolchicyna ew. NLPZ
DNA MOCZANOWA
DNA MOCZANOWA
Leczenie dny przewlekłej – dieta
Leczenie dny przewlekłej – dieta
niskopurynowa, leki moczopędne,
niskopurynowa, leki moczopędne,
inhibitor oksydazy ksantynowej
inhibitor oksydazy ksantynowej
( allopurynol ), operacyjne usuwanie
( allopurynol ), operacyjne usuwanie
złogów moczanu.
złogów moczanu.
Stosowanie wszystkich grup lekówe
Stosowanie wszystkich grup lekówe
wymaga dokładnej oceny stanu nerek
wymaga dokładnej oceny stanu nerek
i układu krwiotwórczego.
i układu krwiotwórczego.
Monitorowanie leczenia
Monitorowanie leczenia
1.
1.
Okres bezobjawowy hiperurykemi nie
Okres bezobjawowy hiperurykemi nie
wymaga leczenia.
wymaga leczenia.
DNA MOCZANOWA
DNA MOCZANOWA
2.
2.
Wystąpienie pierwszego napadu dny
Wystąpienie pierwszego napadu dny
wymaga leczenia ostrych objawów a
wymaga leczenia ostrych objawów a
następnie profilaktyki
następnie profilaktyki
Stałej kontroli wymaga stan:
Stałej kontroli wymaga stan:
Nerek
Nerek
Ciśnienia tętniczego krwi
Ciśnienia tętniczego krwi
Stan naczyń wieńcowych
Stan naczyń wieńcowych
Stężenia glukozy w surowicy
Stężenia glukozy w surowicy
CHONDROKALCYNOZA
CHONDROKALCYNOZA
Stan, w którym dochodzi do krystalizacji
Stan, w którym dochodzi do krystalizacji
dwuwodnego pirofosforanu wapnia w
dwuwodnego pirofosforanu wapnia w
płynie stawowym i odkładania się złogów
płynie stawowym i odkładania się złogów
jego kryształów w chrząstkach stawowych.
jego kryształów w chrząstkach stawowych.
Postacie choroby
Postacie choroby
Dna rzekoma – jest to ostre, napadowe
Dna rzekoma – jest to ostre, napadowe
zapalenie stawów wywołane przez kryształy
zapalenie stawów wywołane przez kryształy
pirofosforanu. Dna rzekoma występuje
pirofosforanu. Dna rzekoma występuje
kilkakrotnie rzadziej od dny moczanowej, z
kilkakrotnie rzadziej od dny moczanowej, z
jednakową częstością występuje u
jednakową częstością występuje u
mężczyzn i kobiet, najczęściej zajęte są
mężczyzn i kobiet, najczęściej zajęte są
stawy kolanowe.
stawy kolanowe.
CHONDROKALCYNOZA
CHONDROKALCYNOZA
Przewlekłe zapalenie stawów w przebiegu
Przewlekłe zapalenie stawów w przebiegu
chondrokalcynozy może przybierać postać
chondrokalcynozy może przybierać postać
(„maskę kliniczną”) RZS, choroby
(„maskę kliniczną”) RZS, choroby
zwyrodnieniowej, ZZSK, neuroartropatii.
zwyrodnieniowej, ZZSK, neuroartropatii.
Kryteria diagnostyczne
Kryteria diagnostyczne
Pewne rozpoznanie dny rzekomej w
Pewne rozpoznanie dny rzekomej w
przebiegu chondrokalcynozy ustala się na
przebiegu chondrokalcynozy ustala się na
podstawie stwierdzenia obecności
podstawie stwierdzenia obecności
kryształów dwuwodnego pirofosforanu
kryształów dwuwodnego pirofosforanu
wapnia sfagocytowanych przez komórki
wapnia sfagocytowanych przez komórki
płynu stawowego.
płynu stawowego.
CHONDROKALCYNOZA
CHONDROKALCYNOZA
Rozpoznanie przewlekłego zapalenia stawów
Rozpoznanie przewlekłego zapalenia stawów
zwiazanego z chondrokalcynozą opiera się na
zwiazanego z chondrokalcynozą opiera się na
stwierdzeniu obecności złogów soli wapnia w
stwierdzeniu obecności złogów soli wapnia w
obrębie chrząstek stawowych (RTG).
obrębie chrząstek stawowych (RTG).
Diagnostyka różnicowa
Diagnostyka różnicowa
Dnę rzekomą należy różnicować z napadem
Dnę rzekomą należy różnicować z napadem
dny moczanowej, zapaleniem stawów
dny moczanowej, zapaleniem stawów
wywołanym przez kryształy apatytów,
wywołanym przez kryształy apatytów,
bakteryjnym i reaktywnym zapaleniem
bakteryjnym i reaktywnym zapaleniem
stawów, stanem po urazie stawu, wylewem
stawów, stanem po urazie stawu, wylewem
dostawowym, choroba posurowiczą,
dostawowym, choroba posurowiczą,
hiperlipoproteinemią.
hiperlipoproteinemią.
CHONDROKALCYNOZA
CHONDROKALCYNOZA
Przewlekłe zapalenie stawów w przebiegu
Przewlekłe zapalenie stawów w przebiegu
chondrokalcynozy należy różnicować z:
chondrokalcynozy należy różnicować z:
RZS, chorobą zwyrodnieniową stawów,
RZS, chorobą zwyrodnieniową stawów,
ZZSK, neuroartropatią.
ZZSK, neuroartropatią.
Badania diagnostyczne
Badania diagnostyczne
Badanie płynu stawowego mające na celu
Badanie płynu stawowego mające na celu
wykazanie obecności kryształów
wykazanie obecności kryształów
pirofosforanu wapnia w obrębie komórek
pirofosforanu wapnia w obrębie komórek
fagocytujących.
fagocytujących.
RTG stawów.
RTG stawów.
CHONDROKALCYNOZA
CHONDROKALCYNOZA
Leczenie
Leczenie
Leczenie dny rzekomej – stosowanie
Leczenie dny rzekomej – stosowanie
kolchicyny wg schematu przyjętego
kolchicyny wg schematu przyjętego
dla dny moczanowej ew. NLPZ.
dla dny moczanowej ew. NLPZ.
Leczenie przewlekłego zapalenia
Leczenie przewlekłego zapalenia
stawów w przebiegu chondrokalcynozy
stawów w przebiegu chondrokalcynozy
jest objawowe.
jest objawowe.