1

 

 

2

Model agregatowego 

Model agregatowego 

popytu

popytu

Krótki okres

– 

– model IS-LM

model IS-LM

 

 

3

Przez kilka ostatnich zajęć omawialiśmy

 teorię agregatowego popytu. 

Przypomnijmy najistotniejsze pewniki teorii AD

Model

 

IS-LM

 

jest uwieńczeniem 

tej konstrukcji

 

 

4

Teoria agregatowego popytu stanowi, że

GNP

w krótkim  okresie o 

w krótkim  okresie o 

zmianach GNP decy-

zmianach GNP decy-

dują zmiany popytu

dują zmiany popytu

MS

MS

 

 

5

GNP

MS

MS

sekwencja

zmiany popytu prowa-
dzą do zmian  podaży

MS

MS

VP

VP

zmiany  podaży prowa-
dzą do zmian dochodu

VP

VP

MR

MR

 

 

6

Popyt (a tą drogą GNP) kształtują

Popyt (a tą drogą GNP) kształtują

dwie różne rodzajowo siły

dwie różne rodzajowo siły

GNP

Siły realne

Siły finansowe

I, G, X, a, b, s,
t

n

, T, (F+N)

Ms, M

D

, Bs, B

D

,

    R, c, h, k

 

za siłami realnymi stoi 

za siłami realnymi stoi 

rynek towarowy

rynek towarowy

rynek 

towarowy

za siłami finansowymi

za siłami finansowymi

 

 

stoi rynek pieniężny

stoi rynek pieniężny

rynek 

pieniężny

 

 

7

rynek 

towarowy

rynek 

pieniężny

GNP

Te dwa rynki kształtują zmiany GNP

Do tej pory oddziaływanie obu rynków 
na GNP omawialiśmy osobno

                                              

Najpierw  przedstawiliśmy

 rynek towarowy  (siły realne - krzyż keynesowski), 
 przyjmując rynek finansowy jako stały

Potem uczyniliśmy odwrotnie, tj. zajęliśmy się ryn-
kiem  pieniężnym  przyjmując  stałość  sił realnych

 

 

 

8

rynek 

towarowy

rynek 

pieniężny

GNP

W rzeczywistej gospodarce te dwa 

rynki oddziałują jednocześnie

Teraz chcemy ukazać, jak te dwa rynki

oddziałują na gospodarkę jednocześnie

 

 

9

rynek 

towarowy

GNP

Oddziaływanie tych dwóch rynków

 może być wektorowo zgodne

 

Wówczas z energii w nich tkwiącej uzyska 
się maksimum efektu.  GNP będzie znaczne

 

rynek 

pieniężny

Oddziaływanie tych dwóch rynków może być 

jednak wektorowo przeciwstawne

 

wówczas rynki te, w procesie kształ-
towania GNP będą się zakłócać.

 

GNP zamiast rosnąć może nawet maleć

 

 

10

rynek 

towarowy

GNP

rynek 

pieniężny

Rozwój wymaga współgrania 
obu rodzajów sił

polityka rządu w oddziaływaniu
 na oba rynki musi być spójna

jest to bardzo ważne dla rządu

 

 (

polityki makroekonomicznej

)

 

 

11

rynek 

towarowy

GNP

rynek 

pieniężny

M   =  k GNP – h 

R

GNP =  (A  –  d 

R

)

   

rynek towarowy

 

rynek pieniężny

 

Aby zapewnić harmonijny rozwój 

(a tym samym 

wzrost GNP

), to na obu rynkach, musi istnieć

 

parametr

który te dwa rynki sprzęga ze sobą, czyli 

zapewnia transmisję bodźców

 rozwojowych pomiędzy sektorami

 

 

12

Parametrem tym jest

Stopa procentowa

 

parametr

M   =  k GNP – h 

R

GNP =  (A  –  d 

R

)

   

W ten sposób

stopa procentowa staje się po-
mostem  łączącym  oba  rynki

 

 

13

stopa procentowa staje się po-
mostem  łączącym  oba  rynki

R

R

Rynek towarowy

Rynek pieniężny

Dzię

ki te

mu

 

zmiany na jednym rynku – 

via stopę procen-

tową

 – są przenoszone  na drugi rynek

R

R

Impulsy rozwojowe są przenoszone z rynku 

pieniężnego na rynek towarowy

a to oznacza

a to oznacza

 

 

14

R

R

Rynek towarowy

Rynek pieniężny

R

R

W ten sposób

jeden rynek dopasowuje się do drugiego, 

to na obu rynkach ustają zmiany 

i oba rynki są w stanie spoczynku

 

i gdy procesy dostosowawcze kończą się

i gdy procesy dostosowawcze kończą się

 

 

 

15

R

R

Rynek towarowy

Rynek pieniężny

R

R

mówimy

oba rynki są w stanie równowagi

gospodarka jest w stanie równowagi

 

 

16

R

R

Rynek pieniężny

Rynek towarowy

Rynek pieniężny

jak stopa procentowa z osobna zapewnia 

równowagę na rynku towarowym i pieniężnym

  

Zanim jednak ukażemy,  jak dochodzi –  

dzięki stopie

procentowej 

–

 

do rozwoju  i  równowagi, to ukażemy

W tym celu musimy zbudować nowe narzędzia

IS

pokazuje jak stopa procentowa rządzi 

rynkiem towarowym

LM

pokazuje jak stopa procentowa rządzi 

rynkiem pieniężnym

 

 

17

IS

LM

Robimy to po to, aby

przygotować grunt pod objaśnianie 

polityki makroekonomicznej  

najpierw trzeba poznać instrumentarium

 

a później

,

za  jego pomocą prezentować zasady i

właściwości polityki makroekonomicznej

 

 

18

RYNEK TOWAROWY

krzywa „IS”

 

 

19

rynek towarowy

 

rynek pieniężny

  

M   =  k GNP – h  

R

GNP =  ( A  –  d

 R

)

 

  

Linię IS wyprowadzamy z równania równowagi 
rynku towarowego

W tym celu przekształcamy wskazane równanie 
względem stopy procentowej

A

d

d

1 GNP

_

R

 

=

krzywa IS

 

 

20

A

d

d

1

GNP

_

R

 

=

Chcąc zinterpretować linię 

IS

,

 

ustalmy 

co jest liczbowo dane, a co nie

 

dane znane liczbowo 

w punkcie wyjścia

A

d

d

1

GNP

_

R

 

=

Wielkości nieznane

 

(zmienne)

linia

 IS

 obrazuje związek pomiędzy stopą 

procentową a produktem narodowym

W ten sposób

 

 

21

A = 1000;  t = 0,10;

 b = 0,9; d = 80

 = 5,27

R

 =

1000

80

5,27  80

 .  

1

GNP

R

 =

422

1

GNP

12,5

A

d

A 

R

  GNP

12,5

5270

R

 =

422

1

GNP

 12,5  

A

d

d

1

GNP

_

R

 

=

R

  GNP

 

 

22

R

d

A

d

1

 GNP

_

R

 

=

 

dana linia 

IS

 narysowana jest

 dla jednej wartości wydatku

 potencjalnego

 

R

 

dana linia 

IS

 narysowana jest

 dla jednej wartości wydatku

 potencjalnego

 

A

innymi słowy

Wzdłuż danej linii IS wartość 

wydatku potencjalnego jest stała

100

0

Wydatek potencjalny to

 energia gospodarki

GNP, jakie będzie osiągane w danej

gospodarce będzie uzyskiwane 

z tegoż wydatku potencjalnego

 

O tym, ile z danego wydatku 

potencjalnego wyniesie GNP 

zadecyduje dopiero poziom 

stopy procentowej

stopa procentowa

stopa procentowa

 

a to dlatego, gdyż

GNP

 

 

23

R

  GNP

R

A

stopa procentowa

stopa procentowa

 

zadecyduje ile z danego 
wydatku potencjalnego

100

0

wyniesie wydatek 

rzeczywisty

GNP

 

 

24

R

  GNP

R

A

100

0

wyniesie wydatek 

rzeczywisty

Sekwencja zależności

R

R

GNP

GNP

GNP

Przykład liczbowy

Przykład liczbowy

A*

A*

 

 

25

R = 5%

Niechaj stopa procentowa

 wynosi 5%

R

  GNP

100

0

5

Przykład liczbowy

Przykład liczbowy

 

 

26

R

  GNP

R = 5%

5

Ta stopa procentowa  sprawia,  iż 
z wydatku potencjalnego

100

0

                                            uzyskuje 
się wydatek rzeczywisty

A* = 600

 

 

27

R

  GNP

R = 5%

5

100

0

A* = 600

A*  =  A  -  d 

R

 

 

28

R

  GNP

R = 5%

5

100

0

A* = 600

A*  =  A  -  d 

R

1000  -  80 

5

 600

  

=

 

 

29

R

  GNP

R = 5%

5

100

0

A* = 600

A*

600

Z tego wydatku rzeczywistego

 osiąga się GNP rzędu

 

GNP   =   A*

 5,27

 

600

3162

3162  =

3162

 

 

30

R

  GNP

A*

600

3162

Stopa procentowa 

Stopa procentowa 

maleje

maleje

5

3

100

0

 

 

31

R

  GNP

A*

600

Stopa procentowa 

Stopa procentowa 

maleje

maleje

5

3

100

0

Wydatek rzeczywisty
 rośnie i wynosi 680

gospodarka przesuwa 

się wzdłuż linii IS

GNP rośnie

GNP = 
3584

680

3162

 

 

32

Z

Z

APAMIĘTAJ

APAMIĘTAJ

Spadek stopy procentowej 

powoduje wzrost wydatku 

rzeczywistego 

rynek towarowy przesu-

wa się wzdłuż linii 

IS

GNP rośnie

GNP rośnie

R

  GNP

100

0

A*

 

 

33

R

  GNP

Z

Z

APAMIĘTAJ

APAMIĘTAJ

100

0

A*

w każdym punkcie 

w każdym punkcie 

linii  „

linii  „

IS

IS

” wydatek 

” wydatek 

rzeczywisty jest

rzeczywisty jest

 

 

inny

inny

 

 

34

R

  GNP

Z

Z

APAMIĘTAJ

APAMIĘTAJ

100

0

A*

w każdym punkcie 

w każdym punkcie 

linii  „

linii  „

IS

IS

” wydatek 

” wydatek 

rzeczywisty jest

rzeczywisty jest

 

 

inny

inny

 

 

35

R

  GNP

Z

Z

APAMIĘTAJ

APAMIĘTAJ

100

0

A*

w każdym punkcie 

w każdym punkcie 

linii  „

linii  „

IS

IS

” wydatek 

” wydatek 

rzeczywisty jest

rzeczywisty jest

 

 

inny

inny

600

680

640

540

 

 

36

R

  GNP

Z

Z

APAMIĘTAJ

APAMIĘTAJ

100

0

A*

na rysunku – linia 

wydatku rzeczywistego

 nie występuje

ale

 

 

37

R

  GNP

Z

Z

APAMIĘTAJ

APAMIĘTAJ

100

0

na rysunku – linia 

wydatku rzeczywistego

 nie występuje

ale

ruch wzdłuż  linii 

IS

 

oznacza zmianę wydatku

 rzeczywistego

Ty musisz pamiętać, iż

 

 

 

39

R

  GNP

100

0

Do czego można wykorzystać linię IS

Stan wyjściowy

Przy danej stopie procentowej 

GNP wynosi

Dla osiągnięcia pewnych celów 

potrzebny jest przyrost GNP

 

Przyrost  GNP  należy  uzyskać z

 danego wydatku autonomcznego

W tej sytuacji

 

konieczny jest odpowiedni

 spadek stopy procentowej

Jaki GNP uzyska się z danego wy-
datku autonomicznego przy danym
poziomie stopy procentowej

wniosek

wniosek

Linia IS mówi

:

Jak musi zmienić się stopa pro-
centowa, aby z danego wydatku
osiągnąć określony przyrost GNP

 

 

40

R

  GNP

Dla gospodarki bardzo istotna jest

siła reakcji GNP na zmiany 

danej stopy procentowej

Spadek stopy procentowej

 powoduje wzrost GNP

 

wiadomo, że

ale

 

 

41

R

  GNP

Dla gospodarki bardzo istotna jest

siła reakcji GNP na zmiany 

danej stopy procentowej

Zawarta jest ona w kącie 

nachylenia linii IS

 

 

42

R

  GNP

10

00

Przyjmijmy  hipotetycznie,  iż 

gospodarkę opisują dwie linie

 IS o różnych kątach nachylenia

 

W obu przypadkach wydatek 

autonomiczny jest taki sam

W okresie wyjściowym stopa

 procentowa wynosi

Na liniach IS znajdujemy

 się w punktach

Stopa procentowa maleje

R

  

GNP

Przyjmijmy  hipotetycznie,  iż 

gospodarkę opisują dwie linie

 IS o różnych kątach nachylenia

 

Stopa procentowa maleje

Na liniach IS jesteśmy w punktach

Przyrost GNP osiągnięty w obu 

hipotetycznych gospodarkach wynosi

Ta sama zmiana stopy procentowej

 daje różne wzrosty GNP

 

Im bardziej płaska linia 

IS

,

tym bardziej rynek towaro-

wy wrażliwy na zmiany 

stopy procentowej

im linia IS bardziej stroma,

tym  rynek towarowy 

mniej podatny na zmiany 

stopy procentowej

 

 

43

R

  

GNP

Kąt  nachylenia linii zawarty

 jest w parametrze

A

d

d

1

  GNP

_

R

 

=

d

1

_

R

 

 =

 

422

1

 

GNP

 

12,5

  

Jest to 

wskaźnik elastyczności

 

GNP względem stopy procentowej

Jeśli wskaźnik ów wynosi 422 

Jeśli wskaźnik ów wynosi 422 

to oznacza to, iż gdy stopa

to oznacza to, iż gdy stopa

 

 

procentowa wzrośnie o

procentowa wzrośnie o

jeden punkt, to GNP spadnie

jeden punkt, to GNP spadnie

 

 

o 422 jednostki

o 422 jednostki

 

 

44

R

  

GNP

PYTANIE

Czy wrażliwość gospodarki na zmiany

 GNP jest stała czy też ulega zmianie

A

d

d

1

  GNP

_

R

 

=

Podatność 

GNP

 na zmiany 

R

 zależy od

 

mnożnika wydatków  

( )

elastyczności A* względem R  

(d)

„d”

 to parametr behawioralny - constans 

mnożnik jest funkcją  

 = f(b, t)

 

 = f (b, t)

„b”  

to parametr behawioralny

„t” 

 jest w rękach rządu i może się zmieniać

wniosek

wniosek

Wrażliwość gospodarki na zmiany 

stopy procentowej zmienia się pod wpływem 

zmian stopy podatkowej

Zmiana stopy podatkowej zmienia kąt 

nachylenia linii 

IS

 

 

45

R

  

GNP

R

  

GNP

Gdy stopa podatkowa

linia IS staje się bardziej

 płaska,

 

GNP staje się bardziej 

podatna na zmiany R

maleje to:

 

 

46

R

  

GNP

R

  

GNP

rośnie to:

linia

 IS

 staje się bardziej

stroma

GNP staje się mniej

podatne na zmiany R

Gdy stopa podatkowa

Rząd zmieniając stopę podatkową 

Rząd zmieniając stopę podatkową 

zmienia jednocześnie wrażliwość 

zmienia jednocześnie wrażliwość 

rynku towarowego 

rynku towarowego 

na zmiany stopy procentowej

na zmiany stopy procentowej

 

 

47

Przesunięcia linii 

IS

 

 

48

Dana linia IS narysowana jest dla jednej wartości

  potencjalnego wydatku autonomicznego

R

  

GNP

100

0

Wydatek potencjalny jest 

stały, 

 ale jest takowym tylko w  

     

danym okresie, w 

następnym     

 okresie ulega zmianie

Gdy wydatek autonomiczny rośnie, to 

linia IS przesuwa się równolegle w prawo

 

R

  

GNP

100

0

R

  

GNP

100

0

R

  

GNP

100

0

120

0

R

  

GNP

100

0

R

  

GNP

100

0

120

0

Niechaj nowy wydatek wynosi 1200

 

 

49

R

  

GNP

100

0

120

0

 

 

50

R

  

GNP

100

0

120

0

Przesunięcie linii IS nie ma nic wspólnego 

ze zmianami stopy procentowej

  

jest ono spowodowane wzrostem 

potencjalnego, a nie rzeczywistego

 wydatku autonomicznego:

Wydatek potencjalny rośnie gdy

:

 

A

rząd zwiększa zakupy rządowe;

rośnie optymizm u inwestorów, 
i przy braku zmian stopy procen-

towej powiększają inwestycje;   

rośnie, niezależnie od kursu
waluty, eksport netto.

  

 

 

51

REASUMACJA

REASUMACJA

„

„

IS”

IS”

 

 

52

R

  

GNP

Instrumentarium  IS ukazuje, 

iż zmiana GNP 

może być wynikiem

 

zmiany stopy procentowej

co ukazujemy jako ruch

 wzdłuż danej linii IS

100

0

za ruchem wzdłuż linii IS stoi 

zmiana wydatku rzeczywistego

A*

A*

 

 

53

R

  

GNP

Instrumentarium  IS ukazuje, 

iż zmiana GNP 

może być wynikiem

 

zmiany stopy procentowej

co ukazujemy jako zmianę

 ułożenia linii IS 

zmiany stopy podatkowej

100

0

 

 

54

R

  

GNP

Instrumentarium  IS ukazuje, 

iż zmiana GNP 

może być wynikiem

 

zmiany stopy procentowej

zmiany stopy podatkowej

100

0

wzrostu wydatku autonomicznego

co ukazujemy jako przesu-

nięcie linii IS

120

0

GNP

R

A

t

n

 

 

55

GNP

R

A

t

n

Linia 

IS

 dziedziczy całą 

wiedzę zawartą w 

modelu Krzyża

R

120

0

100

0

  

GNP

  

GNP

wszystkie treści merytoryczne,

 jakie obrazował „krzyż” prze-

niesione są na linię „IS”

 

 

56

R

  

GNP

100

0

Linia IS została wyprowadzona z

 równania równowagi rynku towarowego

GNP

 

=

 

 ( A  –  d

 R

)

   

Z 

tej racji, jeśli gospodarka jest 

tylko na linii IS, to rynek towarowy

jest w stanie równowagi

Linia IS obrazuje wszystkie stany

 równowagi rynku towarowego

równowaga ma miejsce, gdy 

odpływy równają się dopływom

Najważniejszym dopływem są 

inwestycje

,

 najważniejszym odpływem są 

oszczędności

I

nvestments –

inwestycje po angielsku

S

avings

oszczędności po angielsku

Geneza nazwy linii   

IS

w słowie

w słowie

 IS

 IS

 zawarte jest 

 zawarte jest 

istnienie równowagi

istnienie równowagi

 

 

57

R

R

Rynek 

towarowy

Rynek

 pieniężny

IS

LM

zrobione

LM

 

 

58

RYNEK PIENIĘŻNY

krzywa „LM”

Tego rynku model krzyża nie ujmował

Tego rynku model krzyża nie ujmował

 

 

59

rynek towarowy

 

rynek pieniężny

  

M   =  k GNP - h  

R

GNP =  ( A  -  d

 R

)

 

  

Linię LM  wyprowadzamy z równania równowagi 
rynku pieniężnego

W tym celu przekształcamy wskazane równanie 
względem stopy procentowej

R

k

h

GNP

1

h

M

_

=

Funkcja  

LM

 

 

60

R

k

h

 GNP

1

h

M

_

=

Chcąc zinterpretować linię

 LM

 ustalmy 

co jest liczbowo dane, a co nie

dane znane liczbowo 

w punkcie wyjścia

Wielkości nieznane

 

(zmienne)

 

 

61

W ten sposób

linia

 LM

 obrazuje związek pomiędzy stopą 

procentową a produktem narodowym

R

k

h

 GNP

1

h

M

_

=

 

 

62

R

k

h

 GNP

1

h

M

_

=

A

d

d

1

 GNP

_

R

 

  

=   

Choć linia LM ukazuje związek pomiędzy

 stopą procentową a GNP  

to jednak nie mówi tego samego co linia IS

 

Co innego oznacza 

GNP

 w funkcji IS,

 a co innego w funkcji LM

Przypomnijmy:

 

 

63

MS

MR

VP

GNP

Gdy wszystkie trzy pomiary „koła” dają 

jedna-kowy wynik, to wartość pomiaru 

określa się

 

 

64

GNP

oznacza

MS

MR

VP

GNP

 

 

65

GNP

oznacza

Funkcja IS

Funkcja LM

Wartość masy

 towarowej

Wartość dochodu

 agregatowego

_

R

k

h

1

h

M

=

 GNP

A

d

d

1

 GNP

_

R

 

  

=   

 

MR

Rynek 

towarowy

Rynek 

pieniężny

MS

MR

VP

GNP

 

 

66

R

k

h

 GNP

1

h

  M

_

=

Roczny dochód  jest wyrażony
 w znakach pieniężnych

 

MR

 

 

67

R

k

h

 GNP

1

h

  M

_

=

Roczny dochód  jest wyrażony
 w znakach pieniężnych

jest on obsługiwany za pomocą 

jest on obsługiwany za pomocą 

danej masy pieniężnej

danej masy pieniężnej

 

MR

 

 

68

R

k

h

 GNP

1

h

  M

_

=

Z tej racji  

Z tej racji  

dana masa pieniężna musi w ciągu

dana masa pieniężna musi w ciągu

roku wygenerować taką ilość zna- 

roku wygenerować taką ilość zna- 

ków pieniężnych ile wynosi MR

ków pieniężnych ile wynosi MR

 

MR

 

 

69

R

k

h

 GNP

1

h

  M

_

=

 

MR

  roczny  dochód jest  kilakrotnie
większy od samej masy pienężnej

z tej racji

z tej racji

dana masa pieniężna 

dana masa pieniężna 

M

M

 

 

musi w roku zostać użyta 

musi w roku zostać użyta 

nie raz, lecz  kilka razy

nie raz, lecz  kilka razy

 

 

70

R

k

h

 GNP

1

h

  M

_

=

 

MR

dana masa pieniężna 

dana masa pieniężna 

M

M

 

 

musi w roku zostać użyta 

musi w roku zostać użyta 

nie raz, lecz  kilka razy

nie raz, lecz  kilka razy

innymi słowy

innymi słowy

dana masa pieniężna musi 

dana masa pieniężna musi 

wykonać kilka obrotów

wykonać kilka obrotów

V

 

 

71

V

Ilość znaków pieniężnych,

Ilość znaków pieniężnych,

jaką w ciągu roku generuje

jaką w ciągu roku generuje

masa pieniężna obliczamy

masa pieniężna obliczamy

M 

M 

•

•

 V

 V

ZT  =

ZT  =

tak zapiasaną roczną ilość zna-

ków pieniężnych nazywamy 

roczną zdolnością transakcyjną

R

k

h

 GNP

1

h

  M

_

=

 

MR

a ponieważ

 

ilość znaków  pieniężnych  wygenerowana
w ciągu roku przez

 M 

musi równać się 

MR

 

ZT

ZT

MR  =  ZT

MR  =  ZT

to funkcję LM, patrząc od 

strony rynku pieniężnego, 

zapiszemy

 

 

72

R

k

h

 GNP

1

h

  M

_

=

 

MR

 

ZT

ZT

Produktem rynku pieniężnego
jest roczna zdolność transakcyjna

Produktem rynku towarowego 
jest GNP

 

 

73

Rola stopy procentowej

Rola stopy procentowej

 

 

74

R

k

h

1

h

  M

_

=

MR

ZT

o ilości znaków pieniężnych 

o ilości znaków pieniężnych 

danej masy pieniężnej decyduje 

danej masy pieniężnej decyduje 

szybkość obiegu pieniądza

szybkość obiegu pieniądza

ZT

=  

M • V

rośnie  

rośnie  

V 

V 

 rośnie

 rośnie

  ZT

  ZT

 

 

75

R

k

h

1

h

  M

_

=

MR

ZT

rośnie  

rośnie  

V

V

  rośnie

  rośnie

  ZT

  ZT

ZT  =  

M •

 

V

=

700

=

500

900

=

szybkość obiegu 

szybkość obiegu 

pieniądza 

pieniądza 

rośnie pod wpływem

rośnie pod wpływem

100     

7

7

 

100     

5

5

 

 

100

     

9 

9 

R

 

 

76

R

k

h

1

h

  M

_

=

MR

ZT

Wzrost stopy procentowej powoduje wzrost

 zdolności transakcyjnej danej masy pieniężnej

R

V

ZT

aktywnym parametrem zmian 

aktywnym parametrem zmian 

jest stopa procentowa

jest stopa procentowa

 

 

77

R

V

ZT

Zdolność transakcyjna danej masy pieniężnej 

zmienia się pod wpływem zmiany stopy procentowej

R

k

h

1

h

  M

_

=

MR

ZT

To, jak stopa procentowa zmienia zdolność 

To, jak stopa procentowa zmienia zdolność 

transakcyjną danej masy pieniężnej 

transakcyjną danej masy pieniężnej 

opisuje funkcja LM

opisuje funkcja LM

 

 

 

78

Ilustracja graficzna 

Ilustracja graficzna 

linii LM

linii LM

 

 

79

R

1

h

  M

_

=

k

h

 

ZT

M = 1000zł, k = 0,5

h = 250

R

0,5

250

1

250

_

=

 

ZT

1000

R

1

500

_

=

 

ZT

4

R

1

500

_

=

 

ZT

4

M = 1000

R

ZT

M/k

2000

 

 

80

R

ZT

 

dana linia 

LM

 narysowana

 jest dla jednej wartości 

zasobu pieniężnego

M

Wzdłuż danej linii LM zasób

 pieniądza jest stały

1000

R

1

h

  M

_

=

k

h

 

ZT

Dana masa pieniężna 

Dana masa pieniężna 

współdecyduje o poziomie 

współdecyduje o poziomie 

zdolności transakcyjnej

zdolności transakcyjnej

 

 

81

R

ZT

1000

O tym, ile wyniesie zdolność

 transakcyjna uzyskana 

z danej masy pieniężnej 

zadecyduje stopa procentowa

Przykład numeryczny

R

1

h

  M

_

=

k

h

 

ZT

 

 

82

R

ZT

1000

R

1

500

_

=

 

ZT

4

Niechaj stopa procentowa wynosi 2%

1

500

_

=

 

ZT

4

2

=  3000

 

ZT

2

3000

Przy  

R = 2

 zasób pieniądza 

wykona trzy obroty, dzięki 

temu zdolność transakcyjna 

wyniesie 3000

.  

 

 

83

R

ZT

1000

2

3000

V

3

 

 

84

R

ZT

1000

2

3000

V

3

4

stopa procentowa rośnie

 do  4 punktów procen

.

 

 

85

R

ZT

1000

2

3000

V

3

4

1000

4

Gospodarka przesuwa się

 wzdłuż linii LM

Zasób pieniądza 

krąży szybciej

i wykonuje cztery obroty

 

 

86

R

ZT

2

3000

V

3

4

Obecnie

 

Z tego samego 

zasobu pieniądza

4000

1000

1000

4000

4

uzyskuje się ZT

 

 

87

R

ZT

2

3000

V

3

4

4000

1000

1000

4

w każdym punkcie 

linii „

LM

” szybkość 

obiegu pieniądza 

jest inna

 

 

88

R

2

4

1000

1000

        

        

iż ten sam zasób pieniądza 

iż ten sam zasób pieniądza 

          

          

krąży szybciej  i  generuje 

krąży szybciej  i  generuje 

większą zdolność transakcyjną

większą zdolność transakcyjną

3000

4000

Wzrost stopy procentowej 

Wzrost stopy procentowej 

powoduje

powoduje

 

 

89

R

2

4

1000

1000

3000

4000

    

    

jak zmiana stopy procen-

jak zmiana stopy procen-

    

    

towej, zmienia  szybkość

towej, zmienia  szybkość

    

    

obiegu  danego zasobu 

obiegu  danego zasobu 

    

    

pieniądza i tą drogą,  jak

pieniądza i tą drogą,  jak

zmienia zdolność transak-

zmienia zdolność transak-

cyjną danej masy pieniężnej

cyjną danej masy pieniężnej

ZT

R

V

ZT

Linia LM ukazuje

Linia LM ukazuje

 

 

90

R

ZT

dla gospodarki bardzo istotna

 jest skala reakcji

 ZT

 na zmiany 

danej stopy procentowej

1000

wiadomo, że

wzrost 

R 

powoduje wzrost 

zdolności transakcyjnej

Zawarta jest ona w kącie 

nachylenia linii LM

 

 

91

R

ZT

Przyjmijmy  hipotetycznie, iż 

gospodarkę opisują dwie linie

LM o różnych kątach nachylenia

 

W obu przypadkach zasób 

pieniądza  jest taki sam

100

0

1000

Początkowo stopa

 procentowa wynosi

Na liniach LM jesteśmy 

    

 w punktach

Stopa procentowa rośnie

 

 

92

R

ZT

100

0

1000

Stopa procentowa rośnie

Na liniach LM jesteśmy 

    

 w punktach

Przyrost 

 

ZT

  

w obu 

przypadkach wynosi

Ta sama zmiana stopy procentowej

 daje różne wzrosty ZT

 

im linia LM bardziej płaska,

tym  bardziej na zmiany

 stopy procentowej wrażliwy

jest rynek pieniężny

 

 

93

R

ZT

Kąt  nachylenia linii zawarty

 jest w parametrze

 

 h

k

R

=

k

h

 

ZT

1

h

  M

_

R

=

1

500

   

ZT

_

4

Jest to 

wskaźnik elastyczności

 

ZT 

względem stopy procentowej

1000

Jeśli wskaźnik ów wynosi 

Jeśli wskaźnik ów wynosi 

500

500

to oznacza to, iż gdy stopa

to oznacza to, iż gdy stopa

 

 

procentowa wzrośnie o

procentowa wzrośnie o

jeden punkt, to 

jeden punkt, to 

ZT

ZT

 wzrośnie

 wzrośnie

 

 

o 500 jednostek

o 500 jednostek

 

 

94

R

ZT

PYTANIE

Czy wrażliwość rynku 

Czy wrażliwość rynku 

pieniężnego na  zmiany 

pieniężnego na  zmiany 

R

R

 

 

 

 

jest stała czy też nie ??

jest stała czy też nie ??

Podatność „

ZT 

” na zmiany 

stopy procentowej zależy od

 

to parametry 

to parametry 

behawioralne

behawioralne

(

constans

)

R

=

 

ZT

1

h

  M

_

k

h

k

h

1000

 

 

95

R

ZT

1000

w danym okresie podatność ZT

ZT

 

względem R

R

 nie ulega zmianie

Rząd nie jest w stanie 

Rząd nie jest w stanie 

zmienić tego stanu rzeczy

zmienić tego stanu rzeczy

 

 

96

Wzrost zasobu pieniądza

 

 

97

Dana linia

 LM

 narysowana jest dla jednej wartość 

zasobu pieniądza

R

ZT

1000

Zasób pieniądza nie jest stały, 

w następnym okresie ulega

 on zmianie 

Gdy zasób pieniądza rośnie, to linia LM 

przesuwa się równolegle w prawo

R

10001100

ZT

R

10001100

ZT

R

1000 1100

ZT

Niechaj nowy zasób pieniądza 

wynosi 1100

 

 

98

R

1000 1100

ZT

M

Przesunięcie linii LM nie ma nic wspólnego 

ze zmianami stopy procentowej

  

Jest ono spowodowane wzrostem

 podaży pieniądza

rząd zwiększa bazę monetarną

rząd zmniejsza stopę rezerw
obowiązkowych

rząd obniża stopę dyskontową

banku centralnego

Podaż pieniądza rośnie gdy:

M

s

 =

 

1 + c

r + c

M

B

 

 

99

REASUMACJA

REASUMACJA

„LM”

 

 

100

R

1000

ZT

Linia 

LM

 ukazuje, iż zmiana

 

ZT

  może być wynikiem

 

zmiany stopy procentowej

co ukazujemy jako ruch

 wzdłuż danej linii LM

ZT

R

V

ZT

 

 

101

R

1000 1100

ZT

Linia 

LM

 ukazuje, iż zmiana

 

ZT

  może być wynikiem

 

zmiany stopy procentowej

wzrostu podaży pieniądza

co ukazujemy jako przesu-

nięcie linii LM

ZT

R

M

 

 

102

Linia 

LM

 została wyprowadzona z

 równania równowagi rynku pieniężnego

 

M  =  k MR – h 

R

Z 

tej racji, jeśli gospodarka jest 

tylko na linii LM, to rynek pieniężny

jest w stanie równowagi

R

1000

ZT

Równowaga ma miejsce gdy

 

   R

   Bs    =     B

D

Ms   =     M

D

w stanie równowagi znajduje

 się rynek kredytowy (bonów)

Rząd przy pomocy obligacji 

dopasowuje popyt na pieniądz

 do ustalonej wcześniej 

skali podaży pieniądza

Dzięki temu na rynku pienię-

żnym zachodzi równowaga

R

1000

ZT

Rynek pieniężny jest w stanie

 równowagi, gdy rynek kredytowy

 jest w stanie równowagi

kredyt po angielsku

L

oan

 –

pieniądz po angielsku

M

oney

Geneza nazwy linii   

LM 

Słowo

 

LM 

oznacza równowagę

 rynku pieniężnego uzyskaną
 drogą równowagi rynku kredytowego

 

 

103

Rola rynku 

Rola rynku 

pieniężnego

pieniężnego

 

 

104

R

ZT

2

4

1000

3000

GNP

4000

GNP rośnie do 4000

 

 

105

R

ZT

2

4

1000

3000

GNP

6

4000

5000

GNP rośnie do 5000

Do realizacji tego GNP 

potrzebna jest zdolność 

transakcyjna rzędu 5000

Dana masa pieniężna musi

 wykonać pięć obrotów, 

a to wymaga wzrostu 

stopy procentowej

 

 

106

Rynek pieniężny jest służebny 

w stosunku do GNP

 

Roczna zdolność transakcyjna 

pieniądza służy do tego, aby cała 

wytworzona masa towarowa (GNP) 

została przeniesiona od producenta

 do konsumenta

 

 

Aby tak się stało, bez zmian cen

 (

założenie modelu – krótki okres

),

 to oba rynki, tj. towarowy i pieniężny 

muszą być w stanie równowagi

 

 

107

Równowaga  w 

modelu 

IS-LM

 

 

108

Równowaga to stan szczególny 

stanu nierównowagi

Chcąc zrozumieć, co oznacza równowaga

 należy wyjść od stanu nierównowagi i ukazać

kiedy,  jak, dlaczego

ten stan zanika, czyli jak osiągana jest 

Równowaga

Równowaga

Równowaga to zanik 

stanu nierównowagi

 

 

109

W tym celu przeanalizujemy (

już po raz ostatni

)

sytuację na obu rynkach oddzielnie

R

M

ZT

R

  

GNP

A

W gospodarce jest zawsze 

jedna stopa procentowa

Rządzi ona 

jednocześnie

 rynkiem 

towarowym i pieniężnym

 

Przy danym

 R 

gospodarka jest na  

obu liniach w punktach

GNP

 i 

ZT

 wynoszą

 

 

110

R

M

ZT

R

  

GNP

A

Gdy rynek towarowy znajduje się na linii 

IS

,

 to na mocy definicji jest on w stanie równowagi

Nasz rynek towarowy jest

 w stanie równowagi

R

M

ZT

R

  

GNP

A

Gdy rynek pieniężny jest 

na linii 

LM

, to na mocy 

definicji jest on w 

stanie równowagi

Nasz rynek pieniężny jest

 teraz w stanie równowagi

 

 

111

R

M

ZT

R

  

GNP

A

Oba rynki wzięte z osobna są teraz 

w stanie równowagi

Pytanie

Pytanie

 

 

Czy gospodarka, rozumiana jako

 dwa rynki

 wzięte łącznie, jest w stanie 

równowagi

R

M

ZT

R

  

GNP

A

Odpowiedz:

NIE

Aby to wyjaśnić nałóżmy na siebie oba rysunki

 

 

112

R

  

GNP

A

M

ZT

R

  

GNP

ZT

 

 

113

ZT

R

  

GNP

W tej sytuacji 

ZT

 jest dużo większa od 

GNP

Istniejąca dysproporcja

 

jest miarą niezrównoważenia

 gospodarki

Albo jest za mało towarów, 

albo jest za dużo pieniądza

 

 

114

ZT

R

  

GNP

Brak równowagi jest skutkiem oddziaływania

 sił zewnętrznych (M, A, t

M, A, t

)

Wzrost podaży pieniądza, 

wydatku potencjalnego,

 bądź stopy podatkowej

 wybił gospodarkę ze

 stanu równowagi

 

 

115

ZT

R

  

GNP

W stanie nierównowagi na obu rynkach

W stanie nierównowagi na obu rynkach

 

 

uruchamiają się

uruchamiają się

 

siły wewnętrzne

które wywierając presję na 
zmianę stopy procentowej, 

naprowadzają gospodarkę 

na stan równowagi

 

 

116

ZT

R

  

GNP

Siły zewnętrzne wybijają 

gospodarkę 

ze stanu równowagi

Siły wewnętrzne 

naprowadzają 

gospodarkę 

na stan równowagi

ZAPAMIĘTAJ

ZAPAMIĘTAJ

 

 

117

ZT

R

  

GNP

Stopa procentowa maleje

Sekwencja osiągania 

Sekwencja osiągania 

równowagi

równowagi

GNP rośnie a ZT  

maleje

    

 

 

118

ZT

R

  

GNP

Sekwencja osiągania 

Sekwencja osiągania 

równowagi

równowagi

GNP rośnie a ZT  

maleje

    

Dysproporcja pomiędzy ZT 

a GNP zmniejsza się

 

 

119

Sekwencja osiągania 

Sekwencja osiągania 

równowagi

równowagi

ZT

R

  

GNP

Dalszy

 

spadek stopy 

procentowej sprawia, iż

 dysproporcja pomiędzy

 

GNP

 a 

ZT

 zanika

 

 

120

ZT

R

  

GNP

Dalszy

 

spadek stopy 

procentowej sprawia, iż

 dysproporcja pomiędzy

 

GNP

 a 

ZT

 zanika

Sekwencja osiągania 

Sekwencja osiągania 

równowagi

równowagi

 

 

121

ZT

R

  

GNP

 

Przywrócenie zgodności 

pomiędzy 

ZT

 a 

GNP

 było 

możliwe tylko dzięki temu, iż

na spadek stopy procentowej 

rynek towarowy reagował 

wzrostem GNP, a rynek

 pieniężny spadkiem ZT

.   

 

Dzięki temu oba rynki

 spotkały się w punkcie 

przecięcia obu linii

 

 

 

122

Równość pomiędzy

 ZT

 a 

GNP

 nie 

oznacza  zaistnienia równowagi

 

R

  

GNP

ZT

Nie z  tytułu  równości  

ZT

 z 

GNP

 mówimy o równowadze

inaczej

 

co innego jest wyzna-
cznikiem  równowagi

 

 

123

R

  

GNP

ZT

 

W stanie nierównowagi 

stopa procentowa 

maleje

ale nie maleje bez 

końca

  gdy  

R

  osiąga poziom,   

 przy którym 

ZT = GNP

tu

czyli

co innego jest wyzna-
cznikiem  równowagi

 

 

124

R

  

GNP

ZT

stopa procentowa

 przestaje się zmieniać

Od tego momentu ruch 

na obu liniach zamiera

Gospodarka jako system
 jest w stanie spoczynku

Taki stan „

bezruchu”

bezruchu” nazywamy

równowagą

 rynkową

tu

 

 

125

R

  

GNP

ZT

W stanie równowagi siły wewnętrzne wywierają

 presję na utrzymanie stopy procentowej na 

dotychczasowym poziomie

 

dzięki temu

oba rynki tkwią cały czas

 w tym samym punkcie

stąd

bezruch, czyli brak tendencji 

do zmiany status quo

 

 

126

R

  

GNP

ZT

Taki stan oznacza

 R

iż

jeden rynek dopasował się

do drugiego

 

 

127

R

  

GNP

ZT

Utrzymywanie stanu bezruchu (równowagi) 

w czasie, to nic dobrego. Bezruch oznacza

stagnację

, 

czyli 

brak rozwoju

PYTANIE

PYTANIE

Jak w modelu IS-LM 

obrazujemy rozwój ?

Graficznie ukazujemy to, jako

 przesunięcie w prawo albo

 linii IS, albo  linii LM

 

Rozwój polega na zniszczeniu 

dotychczasowego stanu równowagi 

i odbudowanie go przy nowym, 

wyższym poziomie GNP

 

 

128

R

  

GNP

ZT

Model

 

IS-LM

 

służy do 

obrazowania mechanizmu 

harmonijnego rozwoju

to stanowi o jego

 użyteczności

 

 

129

Użyteczność 

modelu  IS-LM

Instrument polityki makroekonomicznej

 

 

130

Model IS-LM jest praktycznym

 narzędziem, za pomocą którego 

rząd  na bieżąco 

oddziałuje na gospodarkę

 

Czyli 

wpływa na poziom GNP

przyczynia się do wzrostu GNP    

ogranicza bezrobocie

stabilizuje kurs walutowy

prowadzi politykę antycykliczną:

monitoruje gospodarkę

przeprowadza symulacje ekonomiczne

a to dlatego, gdyż 

a to dlatego, gdyż 

dużo większe

dużo większe

  są 

  są 

możliwości polityki makroekonomicznej w 

możliwości polityki makroekonomicznej w 

modelu IS - LM, aniżeli w modelu krzyża

modelu IS - LM, aniżeli w modelu krzyża

 

Mówiliśmy o tym, analizując 
użyteczność
 modelu Keynesa. Teraz ten wątek 
chcemy
 poszerzyć

,

Nową siłą jest

podaż pieniądza

podaż pieniądza

Porównanie obu modeli - ksążka str 238

 

 

132

W obu modelach  rząd wpływał na 

poziom  wydatku autonomicznego

Sektor

prywatny

Zakupy 

rządowe

A

35- 40%

60- 65%

GNP

GNP

A

G

G

I

X

a

instrumenty rządu

instrumenty rządu

Władzę w kształtowaniu wydatku 

dzieli z sektorem prywatnym

ale czyni to tylko drogą powiększania jednego 
z jego składników, tj. zakupów rządowych

 

 

133

M

W modelu IS-LM do arsenału jego 

W modelu IS-LM do arsenału jego 

środków dochodzi podaż pieniądza

środków dochodzi podaż pieniądza

z nikim władzą się nie dzieli

ale tutaj

GNP

GNP

A

I

X

a

G

G

pełny monopol

 

 

134

M

GNP

GNP

A

I

X

a

G

G

mając w ręku te instrumenty
 rząd może prowadzić

rząd może prowadzić

politykę fiskalną

politykę monetarną

politykę mieszaną

 

 

135

Bieżąca polityka

 makroekonomiczna 

w modelu IS-LM

 

 

136

 h

h -   d k

A

d

h -   d k

M

+

GNP

 

=

d

h +  d k

M

 +

GNP

   

=





 h

h +  d k

Ogół czynników wpływających na poziom 

bieżącego GNP opisuje równanie

 

 h

h -   d k

A

d

h -   d k

M

+

GNP

 

=

d

h +  d k

M

 +

GNP

 

=

G

 h

h +  d k

Wzrost GNP wywołany wyłącznie 

działaniem rządu zapisujemy

 

 

137

Wzrost GNP wywołany wyłącznie 

działaniem rządu zapisujemy

 +

d

M

Zmiany w tym członie

nazywamy

h +  d k

h +  d k

G

 h

GNP

 

=

Polityką Fiskalną

Polityką Fiskalną

 

 

138

 +

GNP

 

=

G

 h

d

M

Zmiany w tym członie

nazywamy

h +  d k

h +  d k

Polityką Monetarną

Polityką Monetarną

 

 

139

Polityka fiskalna

Polityka monetarna

G

 h

h +  d k

GNP

 

=

wskaźnik efektywności 

polityki fiskalnej

d

h +  d k

M

GNP

 

=

wskaźnik efektywności 

polityki monetarnej





F

F





M

M

 

 

140

Polityka fiskalna

Polityka monetarna

G

 h

h +  d k

GNP

 

=

d

h +  d k

M

GNP

 

=





F

F





M

M





F

F





M

M

 

 

141

 +

GNP

 

=

G

M





F

F





M

M

 

 

142

 +

GNP

 

=

G

 h

h +  d k

d

h +  d k

M

 

 

143

 +

GNP

 

=

G

 h

h +  d k

d

h +  d k

M

Polityka 

fiskalna

Polityka 

monetarna

Polityka fiskalna 

koresponduje

 z linią IS

Polityka monetarna 

koresponduje

 z linią LM

 

 

145

najpierw omówimy jak w celach 

antycyklicznych 

używana jest polityka monetarna, 

potem fiskalna, a na końcu mieszana

Uczynimy to, posługując się

 przykładem liczbowym

 

 

146

Gospodarka przeżywa recesję,

 bieżące GNP wynosi 3500, 

rząd chce swymi działaniami 

doprowadzić do wzrostu GNP o 500

Stan wyjściowy

A = 1250

(w tym 

G = 425

)

 = 4,0;  d = 50; k = 0,5;

M = 1000

;  

 

h = 100

 

 

147

POLITYKA 

MONETARNA

Polityka fiskalna constans

(zakupy rządowe, stopa podatkowa stałe)

Linia 

IS

 constans

 

 

148

R

  

GNP

ZT

3000

4000

12

50

10

00

Stan wyjściowy

7,5

Rząd chce podnieść GNP z 3500 do 4000

 

W 

tym celu musi podnieść 

podaż pieniądza na tyle, aby 

linia 

LM

 przesunęła się

 i przecięła z linią 

IS

 w punkcie

 

 

 

149

R

  

GNP

ZT

3000

4000 5000

12

50

10

00

7,5

M

1

 = 1500

R

  

GNP

ZT

3000

4000

12

50

7,5

15

00

Przesunięcie to zapewnia przyrost 

podaży pieniądza o 500

Zaraz po wzroście masy pieniężnej rynek

 

pieniężny znajduje się na linii  

LM

  nie

 

w punkcie przecięcia z linią 

IS

 lecz w punkcie

 

 

150

R

  

GNP

ZT

3000

4000

4500

15

00

Zaraz po wzroście masy pieniężnej rynek 

pieniężny znajduje się na linii

 

LM

 

nie 

w punkcie przecięcia z linią

 IS 

lecz w punkcie

Zdolność transakcyjna nowej 

masy pieniężnej wynosi 4500

Rynek towarowy pozostaje na swoim 

miejscu i GNP wynosi dalej 3500

W gospodarce występuje 

nadmiar zdolności

 transakcyjnej

Gospodarka została wybita 

ze stanu równowagi

7,5

 

 

151

R

  

GNP

ZT

7,5

15

00

3000

4000

4500

PYTANIE

W jaki sposób równowaga 

zostanie przywrócona 

na poziomie 4000 ?

 

 

152

R

  

GNP

ZT

7,5

15

00

3000

4000

4500

W zaistniałej sytuacji maleje stopa procentowa

Rynek pieniężny przesuwa

 się po linii 

LM

 w dół,

 

Zdolność transakcyjna kurczy się, 

aż do momentu zrównania się z GNP

 

 

153

R

  

GNP

ZT

15

00

3000

4000

4500

Choć 

ZT

 zrównała się z 

GNP

 

to nie jest to równowaga

Rynek pieniężny znajduje 

się na linii LM w punkcie 

wyznaczonym przez bieżącą

 stopę procentową

Rynek towarowy 

znajduje 

się na linii IS w punkcie 

wyznaczonym przez 

byłą, 

a więc już nie istniejącą

 stopę procentową

Taka sytuacja będzie trwała

 przez kilka miesięcy

Rynek pieniężny – na zmianę

 stopy procentowej –

reaguje natychmiast, 

rynek towarowy nie

Z

APA

MIĘT

AJ

 

 

154

PYTANIE

PYTANIE

Dlaczego stopa procentowa spadła?

 

 

155

Rząd powiększa podaż pieniądza skupując obligacje

 

 B= M

B

  

GNP

ZT

12

50

15

00

10

00

pieniądze uzyskane

 ze sprzedaży obligacji

ludzie kierują na giełdę, 

gdzie nabywają inne 

papiery wartościowe

ceny papierów warto-

ściowych rosną 

stopa ich zwrotu 

maleje

 

 

156

R

  

GNP

ZT

4000

Taka sytuacja trwa

 przez kilka miesięcy

15

00

nowy, niższy poziom 

R

 pobudza

 rynek towarowy do zmian

.

Po pewnym czasie

 

 

157

R

  

GNP

ZT

15

00

4000

Inwestycje i konsumpcja 

Inwestycje i konsumpcja 

autonomiczna rosną

autonomiczna rosną

 

nowy, niższy poziom 

R

 pobudza

 rynek towarowy do zmian

.

I,  a,  X

A*

Malejąca stopa procentowa 

   z opóźnieniem

 uruchamia 

wzrost wydatku rzeczywistego

R      A*

A* =  - d R

A* = 125

 

 

158

R

  

GNP

ZT

4000

15

00

Na zmiany stopy procentowej 

rynek pieniężny

 reaguje 

natychmiast, 

a 

rynek towarowy

  z wielo-

miesięcznym opóźnieniem

 

PAMIĘTAJ

 

 

159

R      A*

Wzrost wydatku rzeczywistego uruchamia

 dodatkowy proces mnożnikowy

A*

GNP rośnie

 

GNP

A* = GNP

 

 

160

GNP

Tak dotąd ukazywaliśmy

 wzrost GNP

a teraz

R

  

GNP

ZT

4000

15

00

 

 

161

R

  

GNP

ZT

4000

Proces mnożnikowy przesuwa 
rynek towarowy wzdłuż linii IS

15

00

GNP 

rośnie

Wzrost GNP wywiera presję

na wzrost ZT. W tej sytuacji 

stopa procentowa rośnie

Rynek pieniężny przesuwa się

 wzdłuż linii LM.

Zdolność transakcyjna 

pieniądza rośnie

 

 

162

R

  

GNP

ZT

4000

15

00

Wzajemne wzbudzanie się obu rynków trwa.

Rynek pieniężny i towarowy

 przesuwają się po swoich

 liniach jednocześnie

ZT i GNP rosną

 jednocześnie

Gdy oba rynki spotkają się,

 

To proces wzajemnego induko-

wania się obu rynków ustaje, 

           i gospodarka osiąga

stan

stan

 

spoczynku

 

 

163

R

  

GNP

ZT

4000

15

00

Wzajemne wzbudzanie się obu rynków trwa.

Rynek pieniężny i towarowy

 przesuwają się po swoich

 liniach jednocześnie

ZT i GNP rosną

 jednocześnie

Gdy oba rynki spotkają się,

 

To proces wzajemnego induko-

wania się obu rynków ustaje, 

           i gospodarka osiąga

stan

stan

 

spoczynku

 

 

164

R

  

GNP

ZT

Cel - 

Cel - GNP 4000

GNP 4000

 - 

 - 

zostaje osiągnięty

zostaje osiągnięty

 

4000

15

00

5

 

 

165

stan

stan

 

spoczynku

widzieliśmy

 R

R

  

GNP

ZT

4000

10

00

Jak impulsy rozwojowe poprzez

 

były przenoszone 

były przenoszone 

 

 

z rynku na rynek

z rynku na rynek

 

R

R

 

 

166

stan

stan

 

spoczynku

widzieliśmy

 R

pierwotne zmiany rozwojowe 
wyszły z rynku pieniężnego

15

00

R

  

GNP

ZT

4000

10

00

 

 

167

stan

stan

 

spoczynku

widzieliśmy

 R

wywołało to spadek
 stopy procentowej

 R

R

  

GNP

ZT

15

00

4000

 

 

168

stan

stan

 

spoczynku

widzieliśmy

 R

wywołało to spadek
 stopy procentowej

to powodowało zmiany

 na rynku  towarowym

 R

R

  

GNP

ZT

4000

GNP  rosło

GNP  rosło

15

00

 

 

169

stan

stan

 

spoczynku

widzieliśmy

 R

 R

R

  

GNP

ZT

4000

15

00

GNP  rosło

GNP  rosło

konieczny był wzrost 

konieczny był wzrost 

stopy procentowej

stopy procentowej

 

R

 

 

170

stan

stan

 

spoczynku

widzieliśmy

 R

 R

R

  

GNP

ZT

4000

15

00

 

R

rynek pieniężny

rynek pieniężny

reaguje

reaguje

konieczny był wzrost 

konieczny był wzrost 

stopy procentowej

stopy procentowej

szybkość obiegu 

szybkość obiegu 

pieniądza rośnie

pieniądza rośnie

 

 

171

widzieliśmy

 R

 R

R

  

GNP

ZT

4000

15

00

 

R

Dalsze reakcje

Dalsze reakcje

 

R

R

 

 

172

R

  

GNP

ZT

4000

Cel - 

GNP 4000

 - został osiągnięty

 

Osiągnięcie tego celu nie

 nastąpiło natychmiast

Od momentu wybicia gospodarki z równowagi

do jej ponownego osiągnięcia

na poziomie 4000 GNP

minęło

14–18 miesięcy

5

15

00

10

00

Wewnętrzna luka 

polityki monetarnej

 

 

173

Wewnętrzna luka 

polityki monetarnej

Są dwa powody tak dużej luki czasowej

Proces mnożnikowy wydatku autono-

micznego zajmuje  8–12 miesięcy

Rynek towarowy nie reaguje na zmiany 

stopy procentowej natychmiast,

lecz z wielomiesięcznym opóźnieniem

 

 

174

Rynek towarowy nie reaguje na zmiany 

stopy procentowej natychmiast,

lecz z wielomiesięcznym opóźnieniem

dlaczego

Głównym sprawcą opóźnienia są:

 

 

175

Głównym sprawcą opóźnienia są:

Zanim podejmą decyzje co do dodatkowych

 inwestycji, to muszą nabrać pewności, iż 

zaistniały  spadek R nie jest przejściowy

  

inwestorzy

Inwestycjami nie rządzi bieżąca stopa 

procentowa, lecz oczekiwana realna 

długookresowa stopa zwrotu

.

Zapamiętaj

Rynek pieniężny 

:

reaguje  na  zmiany  bieżącej, 
nominalnej stopy procentowej
przez to reaguje natychmiast

Rynek towarowy:

reaguje na zmiany realnej, długo-
okresowej  stopy  procentowej
przez to reaguje nie natychmiast
lecz z opóźnieniem

 

 

176

Polityka monetarna powoduje nie tylko

 wzrost GNP, ale także

  

Zmienia strukturę nowo

 otrzymanego GNP

 

 

177

R

  

GNP

GNP

 

 =  Cz + I + a 

+ G

2625

450

425

3000

575

425

G

I + a

C

z

Stare GNP

3500

Nowe GNP

4000

Wzrost GNP uzyskano tylko

 dzięki wzrostowi popytu 

sektora prywatnego

2625

450

425

3000

575

425

G

I + a

C

z

Stare GNP

3500

Nowe GNP

4000

Zakupy rządowe 

są stałe

3075

3575

75,0

12,8
12,2

75,0

14,4

10,6

G

I + a

C

z

Stare GNP

100%

Nowe GNP

100%

 

 

178

POLITYKA 

FISKALNA



G

 h

h -   d k

GNP

 

=

Polityka monetarna constans

linia LM bez zmian

Wzrost zakupów rządowych

 

 

179

R

  

GNP

ZT

3000

4000

10

00

7,5

Stan wyjściowy

GNP = 3500

A = 1250

(w tym 

G = 425

)

 = 4,0;  d = 50; k = 0,5;

M = 1000

;  

 

h = 100

12

50

 

 

180

R

  

GNP

ZT

3000

4000

12

50

7,5

Rząd chce podnieść GNP z 3500 do 4000

 

W tym celu musi podnieść 

zakupy rządowe na tyle, aby 

linia IS przesunęła się i

przecięła z linią LM w punkcie

 

 

 

181

R

  

GNP

ZT

3000

4000

12

50

7,5

Przesunięcie to zapewnia przyrost 

zakupów rządowych  o 250

G

1

 = 675

A

1

 =1500

Uruchamia się dodatkowy proces mnożnikowy

 

Rząd podnosi zakupy 

rządowe o 250.

G

GNP stopniowo rośnie

 

 

182

R

  

GNP

ZT

3000

4000

12

50

7,5

Przesunięcie to zapewnia przyrost 

zakupów rządowych  o 250

G

1

 = 675

A

1

 =1500

Uruchamia się dodatkowy proces mnożnikowy

 

Rząd podnosi zakupy 

rządowe o 250.

G

GNP stopniowo rośnie

GNP

 

 

183

R

  

GNP

ZT

3000

4000

12

50

7,5

R

  

GNP

ZT

4000

7,5

15

00

GNP stopniowo rośnie

Linia IS przesuwa się w prawo

 

Rynek  pieniężny  prze-

suwa się wzdłuż linii LM

 

 

184

R

  

GNP

ZT

3000

4000

12

50

7,5

R

  

GNP

ZT

4000

7,5

15

00

W zaistniałej sytuacji stopa procentowa rośnie

Wzrost 

GNP

 wymaga wzro-

stu 

ZT

, a ponieważ zasób 

pieniądza jest stały

10

00

Dlaczego?

Przyrost 

 ZT

 osiągnąć 

można tylko zwiększając 

szybkość obiegu pieniądza.

Zapewnia to wzrost stopy procentowej

R

R

M

D

 

V

to