Udar krwotoczny –
1. w następstwie nadciśnienia tętniczego

(arteriopatie doprowadzają do powstawania
mikrotętniaków oraz lipohialinowych segmentów
co prowadzi do osłabienia ścian tętniczek i
zwiększenie ich podatności na pękanie –
zwłaszcza przy nagłym wzroście ciśnienia
tętniczego. Dotyczy to tętniczek
doprowadzających krew do: prążkowia, wzgórza,
mostu i móżdżku).

2. u osób starszych na skutek odkładania się –

amyloidu – dochodzi do powstawania angiopatii
amyloidowej – czołowej, ciemieniowej lub
potylicznej lub dochodzi do powstania
krwotoków podpajęczynówkowych.

3. malformacje naczyniowe: tętniaki,

malformacje tętniczo-żylne oraz naczyniaki
jamiste – ich pęknięcie prowadzi do powstania
krwotoku podpajęczynówkowego lub oponowo –
mózgowego.

4. nowotwory mózgu – pierwotne i przerzutowe

są przyczyną krwotoków płatowych.

5. zaburzenia krzepliwości ( w przebiegu

białaczki, hemofilii, plamicy małopłytkowej) lub
z powodu stosowania leków przeciwkrzepliwych
(acenocumarol, heparyna) lub
przeciwpłytkowych (aspiryna) – prowadzą do
powstania ogniska krwotocznego.

Zaburzenia krwotoczne mózgu przybierają

różne postacie kliniczne:

• Krwotok śródmózgowy (przemijające objawy

ogniskowe zwykle bez utraty świadomości)

• Krwotok śródmózgowy (trwałe objawy ubytkowe)
• Krwotok podpajęczynówkowy

Mogą powodować:
- połowicze zaburzenia czucia,
- narastające zaburzenia przytomności
- bóle głowy
- nudności i wymioty

Klasyfikacja stanu chorego po krwotoku

podpajęczynówkowym (wg Barthella w

modyfikacji Hunta i Hessa)

I – przytomny, bóle głowy, objawy oponowe

II – przytomny, silne bóle głowy, znaczne objawy

oponowe, uszkodzenie nerwów czaszkowych

III – senność lub zamroczenie, objawy ogniskowe

połowicze

IV – śpiączka , niedowład lub porażenie połowicze,

objawy wegetatywne

V – śpiączka, sztywność odmóżdżeniowa

Udar krwotoczny rdzenia –

- nagły ból w plecach

- szybko narastający niedowład

- porażenie nóg z zaburzeniami wszystkich

rodzajów czucia, od poziomu uszkodzenia w dół

- zaburzenia w oddawaniu moczu

Dochodzi do uszkodzenia dróg piramidowych,

pozapiramidowych oraz móżdżku.

Objawia się to (uszkodzeniem dróg

piramidowych):

-osłabieniem napięcia mięśniowego
- wzmożeniem napięcia mięśniowego, które staje

się spastyczne

- porażeniem, niedowładem obustronnym

Objawia się to (uszkodzenie dróg

pozapiramidowych):

- zaburzenia regulacji napięcia mięśniowego

(wykształca się sztywność mięśniowa lub

obniżenie napięcia mięśniowego)

- ruchy mimowolne: dystoniczne, atetotyczne,

pląsawicze lub baliczne.

Objawia się to (niedokrwienne ogniskowe

uszkodzenie układu móżdżkowego):

- zaburzenia równowagi

- ataksja połowicza lub czterokończynowa

- spastyczność jako przejaw wzmożonego

napięcia mięśniowego

Rokowanie –

- najwięcej problemów z przywróceniem funkcji ręki

(synergizm zgięciowy – utrudnione wypuszczenie

przedmiotu z ręki i ogranicza siłę chwytu –

niewydolność pasywna zginaczy)

- upośledzenie funkcji barku (ból i podwichnięcia,

ograniczenie ruchomości)

- zespół pomijania stronnego –podświadome

unikanie używania kończyny niedowładnej

- problemy lokomocji u osób pozostałych

- w obrębie kończyny dolnej dominuje –synergizm

wyprostny (kończyna jest jakby zadługa)

Przebieg stanów po udarach dzieli się na

trzy okresy:

1. ostry (wiotkości) – trwa od kilku dni do kilku

tygodni 1-3 tygodni; dominują objawy ogólne i

wiotkość mięśniowa, spastyczność rozwija się

po kilku dniach lub tygodniach od

zachorowania

2. poprawy (regeneracyjno – kompensacyjny

lub spastyczności) – trwa od kilku tygodni

do kilku miesięcy 6-12 miesięcy

3. przewlekły (lub względnego

wyzdrowienia) – rozpoczyna się około roku

lub później od zachorowania

Stadia zdrowienia po udarch mózgu (ocena wydolności

ręki):

• pojawienie się patologicznych synergii oraz rozwój

spastyczności

• występowanie patologicznych wzorców synergistycznych

podczas próby wykonywania ruchu

• obniżenie spastyczności i pojawienie się możliwości

wykonania nieskomplikowanych ruchów (niezależnie od

synergii)

• dalsze obniżenie spastyczności i możliwość wykonania

bardziej złożonych ruchów dowolnych (bez udziału synergii)

• prawie zupełny zanik spastyczności i zbliżenie ruchów

dowolnych do normalnych, możliwość panowania nad

kierunkiem i szybkością ruchów

• występowanie normalnych, skoordynowanych ruchów całej

reki i palców

W okresie ostrym zasadniczym celem jest :

zapobieganie odleżynom, przykurczom,

nieprawidłowym ułożeniom kończyn oraz

powikłaniom płucnym, regulowanie czynności

pęcherza moczowego i przewodu pokarmowego.

W drugim okresie podstawowym celem jest:
„zwalczanie” spastyczności, zapobieganie

przykurczom i obniżaniu się siły mięśniowej oraz

łagodzenie zaistniałych skutków niedowładu.

W trzecim okresie:
dominuje doskonalenie chodu i czynności

kończyny górnej oraz życia z powstałą

dysfunkcją.

Do zaburzeń oddychania i krążenia w

neurologii dochodzi z powodu długotrwałego
unieruchomienia oraz wskutek niedotlenienia,
które wiąże się ze zwiększeniem beztlenowego
metabolizmu i zmniejszeniu rezerw
energetycznych w uszkodzonym mózgu.

Dlatego łatwo tu o powikłania płucne (niedodma,

zapalenie górnych dróg oddechowych, zapalenie
płuc) z powodu zmniejszenia się powierzchni
wentylacyjnej płuc oraz łożyska naczyniowego w
płucach.

Powikłania krążeniowe (zakrzepica, obrzęki

kończyn) spowodowane zwolnionym przepływem
krwi, jej zagęszczeniem, zmniejszoną objętością
osocza

Rehabilitacja wczesna

Celem kompleksowej rehabilitacji (przyłóżkowej) w

pododdziale udarowym lub na oddziale neurologii

należy:

- zmniejszenie śmiertelności w pierwszym miesiącu
- profilaktyka powikłań stanowiących zagrożenie

życia

- zmniejszenie stopnia niepełnosprawności
- poprawa jakości życia po przebytym udarze mózgu
- wpływanie na stan psychiczny, motywowanie do

aktywności

- zmniejszenie bezpośrednich i pośrednich następstw
- wczesna edukacja chorego i jego rodziny

Podjęta we właściwym czasie

rehabilitacja zmniejsza ryzyko
wystąpienia wczesnych powikłań (zapalenie
płuc, zakrzepica, zator tętnicy płucnej i
odleżyny).

Pełnozakresowe ruchy bierne porażonej

kończyny powinny rozpoczynać się u
chorych z zawałem mózgu (jeśli stan
chorego na to pozwala) w pierwszych 24
godzinach – pozwala to zmniejszyć ryzyko
podostrych powikłań udaru – przykurczy
stawowych z nieprawidłowym ustawieniem
kończyny.

Rehabilitacja

1.

zmiana pozycji co 2-3 godziny (plecy, bok

zdrowy, bok chory, brzuch)

2. ułożenie pośrednie zapewniające równowagę

wszystkich grup mięśniowych zapewnia

rozluźnienie mięśni wykazujących skłonność do

przykurczów, zmniejsza narastanie

spastyczności, stanowi pozycję wyjściową do

ćwiczeń biernych

3. kończynę górna układa się z odwiedzeniem

ramienia (65-90 stopni) i odwróconym

przedramieniem, nadgarstek ustabilizowany w

lekkim zgięciu grzbietowym, palce w zgięciu,

kciuk w przeciwstawieniu

4. kończynę dolną układa się w ułożeniu

wyprostowanym, nieznacznie zgiętą w stawie

kolanowym (około 5 stopni) i skręconą lekko na

zewnątrz; stopę podpiera się pod kątem

prostym i zabezpiecza przed uciskiem

5. zapobieganie zapaleniu płuc, odleżynom,

przykurczom, zakrzepicy żył głębokich,

utrzymanie drożności dróg oddechowych

(zmiana pozycji, pozycje drenażowe, ćwiczenia

naczyniowe zwłaszcza kończyn niedowładnych

6. profilaktyka powikłań płucnych (ćwiczenia

oddechowe, pozycje drenażowe płatów lub

segmentów (u nieprztyomnych bierna

gimnastyka oddechowa)

7. obniżone napięcie mięśniowe kończyn zdrowych

pobudzać aktywnością ruchową, stosować
stymulację proprioceptywną (ćwiczenia bierne i
czynno-bierne) i eksteroceptywną (oklepywanie
mięśni spastycznych krótkimi, szybkimi ruchami
–tapping poprzez częste ćwiczenia;
szczotkowanie odpowiednich dermatomów;
delikatny masaż ogólny i segmentarny; masaż
pobudzający ogólną trofikę mięśni

8. ruchy bierne po stronie chorej, ruchy czynno –

bierne, wspomagane, oporowe,

9. ułożenie na brzuchu z kończyną górną przed

głową, podparcie stopy

10. Przy zaburzeniach napięcia mięśniowego w

obrębie obręczy barkowej i kończyny wolnej po
stronie niedowładu oraz bólu:

– elektroterapia TENS –( Transcutaneous Electrical

Nerve Stimulation- stymulacja nerwowo –
mięśniowa) i prądy Trauberta,

- NMES –(Neuro Muscular Electro Stimulation –

stymulacja nerwowo - mięśniowa)

- dostarczanie ciepła (ciepłe okłady,

parafinoterapia, ultradźwięki)

- krioterapia - obniża napięcie mięśniowe (okłady

schładzające)

- kriostymulacja (chlorek etylu)