Ascaris

Ascaris

lumbricoides

lumbricoides

Glista ludzka

Glista ludzka

•

Należy do nicieni najczęściej

Należy do nicieni najczęściej

występujących na świecie, głównie w

występujących na świecie, głównie w

krajach o niedostatecznych warunkach

krajach o niedostatecznych warunkach

sanitarnych

sanitarnych

•

W Polsce sporadycznie i ogniskowo

W Polsce sporadycznie i ogniskowo

głównie na terenach wiejskich

głównie na terenach wiejskich

•

Objawy ze strony układu pokarmowego,

Objawy ze strony układu pokarmowego,

oddechowego i skóry

oddechowego i skóry

Pasożyt

Pasożyt

•

duży robak obły

duży robak obły

•

jest to duży nicień barwy różowawej

jest to duży nicień barwy różowawej

•

ciało walcowate, zwężone na obu końcach

ciało walcowate, zwężone na obu końcach

•

otwór gębowy otoczony trzema wargami, na których

otwór gębowy otoczony trzema wargami, na których

występują brodawki czuciowe oraz brodawki zwane

występują brodawki czuciowe oraz brodawki zwane

narządem nabocznym -

narządem nabocznym -

amfidem

amfidem

•

samiec ma 145 – 320 mm dł., zgięty brzusznie ogon,

samiec ma 145 – 320 mm dł., zgięty brzusznie ogon,

2 szczecinki kopulacyjne, układ rozrodczy pojedynczy

2 szczecinki kopulacyjne, układ rozrodczy pojedynczy

•

samica ma 200-520 mm dł. , szpara sromowa w 1/3

samica ma 200-520 mm dł. , szpara sromowa w 1/3

przedniej długości ciała w płytkim przewężeniu

przedniej długości ciała w płytkim przewężeniu

Ascaris lumbricoides - jaja

jajo zapłodnione

jajo niezapłodnione

Cykl rozwojowy

Cykl rozwojowy

Dojrzałą samica składa ok. 200 000 jaj

Dojrzałą samica składa ok. 200 000 jaj

wydalanych z kałem. Rozwój zarodkowy

wydalanych z kałem. Rozwój zarodkowy

następuje zwykle w ziemi dostatecznie

następuje zwykle w ziemi dostatecznie

wilgotnej i nie nasłonecznionej. Po połknięciu

wilgotnej i nie nasłonecznionej. Po połknięciu

jaj glisty przez człowieka larwa wydostaje się w

jaj glisty przez człowieka larwa wydostaje się w

jelicie cienkim i wędruje do płuc. Z

jelicie cienkim i wędruje do płuc. Z

pęcherzyków

płucnych

poprzez

drogi

pęcherzyków

płucnych

poprzez

drogi

oddechowe larwa trafia do gardzieli i

oddechowe larwa trafia do gardzieli i

powrotnie połknięta dojrzewa w jelicie cienkim

powrotnie połknięta dojrzewa w jelicie cienkim

do postaci dorosłej. Tam żyje ok. 1 roku

do postaci dorosłej. Tam żyje ok. 1 roku

Cykl życiowy –
Ascaris
lumbricoides

Patogeneza i obraz kliniczny

Patogeneza i obraz kliniczny

Podczas pobytu larwy w pęcherzykach

Podczas pobytu larwy w pęcherzykach

płucnych dochodzi do uszkodzenia tkanek w

płucnych dochodzi do uszkodzenia tkanek w

postaci wynaczynień i nacieków komorowych.

postaci wynaczynień i nacieków komorowych.

Zespół płucny rozwija się kilka dni i trwa ok. 2

Zespół płucny rozwija się kilka dni i trwa ok. 2

tyg. Objawy:

tyg. Objawy:

•

Nieżyt oskrzeli i oskrzelików

Nieżyt oskrzeli i oskrzelików

•

Kaszel

Kaszel

•

Wyksztuszanie wilgotnych plwocin

Wyksztuszanie wilgotnych plwocin

•

Niekiedy gorączka i duszności

Niekiedy gorączka i duszności

•

Osłuchowo: nieliczne rzężenia

Osłuchowo: nieliczne rzężenia

Objawy glistnicy jelitowej

Objawy glistnicy jelitowej

•

Nieokreślone bóle brzucha, często w okolicy pępka,

Nieokreślone bóle brzucha, często w okolicy pępka,

nudności, biegunki lub zaparcia, brak łaknienia i

nudności, biegunki lub zaparcia, brak łaknienia i

nadmierne pobudzenie ruchowe

nadmierne pobudzenie ruchowe

•

Niewielkie nacieki zapalne błony śluzowej i znaczne

Niewielkie nacieki zapalne błony śluzowej i znaczne

pogrubienie warstwy mięśniowej ściany jelita

pogrubienie warstwy mięśniowej ściany jelita

•

U dzieci brzuch jest często wzdęty, a powłoki tkliwe

U dzieci brzuch jest często wzdęty, a powłoki tkliwe

podczas badania

podczas badania

•

Glistnicy mogą towarzyszyć objawy alergiczne,

Glistnicy mogą towarzyszyć objawy alergiczne,

•

Kontakt z antygenami glisty np. podczas jej

Kontakt z antygenami glisty np. podczas jej

preparowania może u osób uczulonych prowadzić do

preparowania może u osób uczulonych prowadzić do

zapalenia spojówek, obrzęków wokół gałek ocznych

zapalenia spojówek, obrzęków wokół gałek ocznych

i zmian skórnych

i zmian skórnych

•

Glistnica dróg żółciowych jest u dzieci częstą

Glistnica dróg żółciowych jest u dzieci częstą

przyczyną żółtaczki a u dorosłych – tworzenia się

przyczyną żółtaczki a u dorosłych – tworzenia się

kamienie w pęcherzyku żółciowym

kamienie w pęcherzyku żółciowym

Rozpoznanie

Rozpoznanie

•

Bywa trudne a niekiedy nawet niemożliwe

Bywa trudne a niekiedy nawet niemożliwe

•

Cechami charakterystycznymi są wymiary 60 – 70 *

Cechami charakterystycznymi są wymiary 60 – 70 *

30 – 40

30 – 40

µ

µ

m, gruba brązowa, guzowata otoczka,

m, gruba brązowa, guzowata otoczka,

wewnątrz kulisty zarodek

wewnątrz kulisty zarodek

•

Nie

zapłodnione

jaja

glisty

są

mało

Nie

zapłodnione

jaja

glisty

są

mało

charakterystyczne: są większe, mają nieregularny

charakterystyczne: są większe, mają nieregularny

kształt, barwę zielonkawo szarą.

kształt, barwę zielonkawo szarą.

•

Często glistnicę rozpoznaję się znajdując dorosłe

Często glistnicę rozpoznaję się znajdując dorosłe

robaki w kale lub wymiocinach (3% przypadków)

robaki w kale lub wymiocinach (3% przypadków)

•

Dorosłe glisty mogą być widoczne w badaniu

Dorosłe glisty mogą być widoczne w badaniu

endoskopowym

dwunastnicy,

w

badaniu

endoskopowym

dwunastnicy,

w

badaniu

ultrasonograficznym lub tomografii komputerowej

ultrasonograficznym lub tomografii komputerowej

narządów wewnętrznych, w badaniu radiologicznym

narządów wewnętrznych, w badaniu radiologicznym

jelita cienkiego z zastosowanie środka cieniującego

jelita cienkiego z zastosowanie środka cieniującego

Leczenie

Leczenie

•

Leczy się wszystkie przypadki rozpoznanej glistnicy

Leczy się wszystkie przypadki rozpoznanej glistnicy

oraz przypadki podejrzewania inwazji

oraz przypadki podejrzewania inwazji

•

Podaje się leki przeciwpasożytnicze, gdyż nie można

Podaje się leki przeciwpasożytnicze, gdyż nie można

wykluczyć obecności innych glist, np. samców.

wykluczyć obecności innych glist, np. samców.

•

Glistnicę leczy się łatwo doustnie pojedynczymi

Glistnicę leczy się łatwo doustnie pojedynczymi

dawkami leków

dawkami leków

•

W

leczeniu

stosuję

się

jednorazowo

pirantel,

W

leczeniu

stosuję

się

jednorazowo

pirantel,

mebendazol, albendazol lub piperazynę

mebendazol, albendazol lub piperazynę

•

badanie kontrolne w 2-4 tyg. po leczeniu

badanie kontrolne w 2-4 tyg. po leczeniu

•

Postępowanie przy podejrzewaniu glistnicy układu

Postępowanie przy podejrzewaniu glistnicy układu

oddechowego polega na leczeniu objawowym i

oddechowego polega na leczeniu objawowym i

podawaniu kortykosteroidów

podawaniu kortykosteroidów

•

Leczenie chirurgiczne jest często niezbędne w

Leczenie chirurgiczne jest często niezbędne w

niedrożności jelita, inwazji dróg żółciowych,, miąższu

niedrożności jelita, inwazji dróg żółciowych,, miąższu

wątroby i dróg trzustkowych, w zapaleniu wyrostka

wątroby i dróg trzustkowych, w zapaleniu wyrostka

robaczkowego i perforacji jelit.

robaczkowego i perforacji jelit.

Zapobieganie

Zapobieganie

•

Unika się glistnicy przez mycie rąk po

Unika się glistnicy przez mycie rąk po

kontakcie z ziemią oraz staranne mycie jarzyn

kontakcie z ziemią oraz staranne mycie jarzyn

i owoców przed spożyciem

i owoców przed spożyciem

•

Glistnicą można się tez zarazić będąc w

Glistnicą można się tez zarazić będąc w

krajach tropikalnych

krajach tropikalnych

•

Brak sanitariów lub kanalizacji, defekcja poza

Brak sanitariów lub kanalizacji, defekcja poza

pomieszczeniami do tego przeznaczonymi,

pomieszczeniami do tego przeznaczonymi,

nawożenie ogródków i pól zawartością szamb,

nawożenie ogródków i pól zawartością szamb,

ściekami lub kompostowanym kałem

ściekami lub kompostowanym kałem

pochodzącym od osób zarażonych prowadzi

pochodzącym od osób zarażonych prowadzi

do zarażenia się glistnicą

do zarażenia się glistnicą

•

Glistnica staje się Polsce inwazją rzadką, ale należy

Glistnica staje się Polsce inwazją rzadką, ale należy

pamiętać o możliwości jej wystąpienia u dzieci

pamiętać o możliwości jej wystąpienia u dzieci

przebywających na terenach z złym stanie sanitarnym, u

przebywających na terenach z złym stanie sanitarnym, u

osób spożywających niemyte owoce lub wracających z

osób spożywających niemyte owoce lub wracających z

wakacji n terenach endemicznych, zwłaszcza

wakacji n terenach endemicznych, zwłaszcza

tropikalnych

tropikalnych

•

Glistnicę niekiedy trudno rozpoznać za pomocą badania

Glistnicę niekiedy trudno rozpoznać za pomocą badania

laboratoryjnego, dlatego leki przeciwrobacze podaje się

laboratoryjnego, dlatego leki przeciwrobacze podaje się

jednorazowo, także w przypadkach podejrzenia inwazji

jednorazowo, także w przypadkach podejrzenia inwazji

•

Skuteczność leków przeciwpasożytniczych jest duża,

Skuteczność leków przeciwpasożytniczych jest duża,

dlatego powtarzające się - mimo leczenia – dodatnie

dlatego powtarzające się - mimo leczenia – dodatnie

wyniki badań laboratoryjnych są mało wiarygodne

wyniki badań laboratoryjnych są mało wiarygodne

•

Glistnica może być przyczyną powikłań wymagających

Glistnica może być przyczyną powikłań wymagających

interwencji chirurgicznej

interwencji chirurgicznej