Mózgowe porażenie

dziecięce

• Przewlekłe, niepostępujące

zaburzenia ośrodkowego neuronu
ruchowego, powstałe wskutek
uszkodzenia mózgu w okresie jego
rozwoju.

• W zależności od okresu rozwoju, w

którym doszło do uszkodzenia mózgu,
powstają różnorodne obrazy kliniczne.

• Czynnikami etiologicznymi są:
• patologia ciąży (infekcje

toksoplazmoza, różyczka, cytomegalia),

• okres okołoporodowy (stan ciężkiego

niedotlenienia, krwawienie

śródczaszkowe, hiperbilirubinemia,

wcześniactwo,

• Okres poporodowy (infekcje OUN u

noworodków i niemowląt do 1 r.ż).

•

Klinicznie manifestuje się:

•

Niedowładami-uszkodzenie półkól mózgu i

drogi korowo-rdzeniowej

•

Ruchami mimowolnymi-uszkodzenie jąder

podstaw mózgu

•

Zaburzeniami równowagi i zborności ruchów-

uszkodzenie móżdżku i jego połączeń

•

Zaburzeniami mowy i wzroku, upośledzeniem

umysłowym i padaczką, zaburzeniami słuchu.

• Porażenie kurczowe połowicze

(Hemiplegia spastica)

• Dotyczy prawej lub lewej strony ciała,
• górna kończyna jest bardziej zajęta niż

dolna.

• Występuje po urazie okołoporodowym

mechanicznym, po różnych postaciach

niedotlenienia,jako powikłanie chorób

infekcyjnych przebytych przez dziecko po

urodzeniu.

• Rozwój psychiczny chorych jest

najczęściej prawidłowy.

• Stopnie nasilenia niedowładów:
• 1. lekki-dziecko posługuje się sprawnie

niedowładnymi kończynami

• 2. średni- dziecko używa porażonej

kończyny jako pomocniczej

• 3. ciężki- dziecko nie jest w stanie

posługiwać się niedowładnymi

kończynami.

• Obustronne porażenie połowicze

(Hemiplegia bilateralis-Tetraplegia)

• Jest to najcięższa postać m.p.dz. Powstaje

jako wyraz ciężkiego uszkodzenia obu półkul
mózgu zwłaszcza w ciąży. Dotyczy
wszystkich czterech kończyn, z
towarzyszącym często niedorozwojem
umysłowym i padaczką. Porażeniem
nerwów: VII,IX,X,XII.

• Współistnieją zaburzenia mowy i połykania.

• Obustronne porażenie kurczowe (Diplegia

spastica)

• Niedowład jest silniej wyrażony w kończynach

dolnych, lub dotyczy tylko kończyn dolnych.

• Postać ta ma charakter wrodzony i występuje

zwykle u wcześniaków.

• Rozwój umysłowy zazwyczaj prawidłowy,

zdarzają się przypadki ciężkiego upośledzenia

umysłowego.

• Częste porażenie mięśni okoruchowych

zwłaszcza unerwionych przez n. VI.

• Postać pozapiramidowa (Choreo-

Athetosis)

• Charakteryzuje się występowaniem różnego

rodzaju ruchów mimowolnych- pląsawiczych,

atetotycznych, dystonicznych oraz najczęściej

obniżeniem napięcia mięśniowego.

• Występuje wskutek uszkodzenia jąder

podstawy mózgu i jest najczęściej

spowodowana przez ciężką żółtaczkę

noworodków, jako wynik ciężkiego

niedotlenienia w okresie okołoporodowym.

• Rozwój umysłowy chorych jest z

reguły prawidłowy, napady
padaczkowe występują rzadko.
Często współistnieje niedosłuch i
głuchota.

• Różne stopnie nasilenia
• Ruchy mimowolne mogą dotyczyć

czasami tylko jednej kończyny.

• Postać móźdżkowa (Ataxia, postać

ataktyczna)

• Uszkodzenie dotyczy móżdżku i jego połączeń
• Czysta postać móżdżkowa- z obniżonym

napięciem mięśniowym

• Postać mieszana z obustronnym porażeniem

kurczowym- ze wzmożonym napięciem
mięśniowym, częstym upośledzeniem
umysłowym

• Większość przypadków ma charakter wrodzony.

• Rozpoznanie m.p.dz. polega na

obserwacji klinicznej

• Wczesne rozpoznanie w wieku 3-4

miesiąca życia umożliwia
rozpoczęcie rehabilitacji ruchowej
przed utrwaleniem się
patologicznych objawów.

• Wczesne objawy: trudności w

karmieniu, zaburzenia snu,

nadwrażliwość na bodźce dźwiękowe,

zmianę pozycji ciała, zaciskanie rąk w

pięści, przywodzenie ud i ramion,

prostowanie i krzyżowanie nóg w

podwieszeniu pionowym, mniejsza

spontaniczność ruchowa, odgięciowe

ułożenie głowy, opóźnienie rozwoju

psycho-ruchowego.

• Objawy późne (po 6 mies. życia):

przetrwanie reakcji tonicznych z grupy
odruchów postawy (odruchowi podparcia
towarzyszy przywiedzenie ud i nadwyprost
stóp, co powoduje, przy próbie stawiania
dziecka, że staje ono na palcach przywodząc
silnie uda), odruchów tonicznych ręki (silnie
wyrażony odruch chwytny z kończyn
górnych z przywiedzionym kciukiem
„małpi”), odruch Moro.

• Cechą charakterystyczną dla większości m.p.dz.

Jest wzmożenie napięcia mięśniowego. W
pierwszych tygodniach po urodzeniu obserwuje
się niekiedy obniżenie napięcia mięśniowego,
które po okresie zmienności po kilku miesiącach
przechodzi we właściwy stan kurczowy.

• U dzieci starszych wzmożonemu napięciu

mięśni towarzyszy często wygórowanie
odruchów głębokich i dodatni objaw
Babińskiego

• Grupy ryzyka m.p.dz.
• -ciężka zamartwica noworodków
• -znacznego stopnia bilirubinemia w okresie

noworodkowym

• -dzieci z urazem mechanicznym mózgu (wylewy)
• -zaburzenia oddychania u noworodków
• -wcześniactwo
• -dzieci po przebytym uogólnionym zakażeniu w

okresie noworodkowym

• -po przebyciu infekcji wewnątrzmacicznej.

• Badania
• -neurologiczne
• -okulistyczne, słuchu
• -punkcja lędźwiowa
• -EEG ( diagnostyka padaczki)
• -w kierunku zaburzeń metabolicznych
• -CT mózgu, rdzenia kręgowego
• -badanie psychologiczne

• Leczenie
• -fizykoterapia wprowadzona zaraz

po rozpoznaniu

• -leczenie ortopedyczne
• -leczenie farmakologiczne-

głównie padaczki

• -leczenie okulistyczne,

laryngologiczne, logopedyczne

• Rokowanie
• Około 25% osiąga pełną zdolność

do pracy

• 25% duże ograniczenia,może

wykonywać proste czynności

• 50% wymaga stałej opieki