Funkcje i typy szkoły jako
instytucji kształcącej
SZKOŁA JAKO INSTYTUCJA
KSZTAŁCĄCA I WYCHOWUJĄCA
• Szkoła jest:
- instytucją kształcącą i wychowującą,
- społecznością nauczycieli i uczniów,
- systemem działań pedagogicznych.
Szkoła jest podstawową instytucją
oświatowo wychowawczą w systemie
edukacji. Zajmuje się „kształceniem i
wychowaniem dzieci, młodzieży i
dorosłych, stosownie do przyjętych w
danym społeczeństwie celów i zadań
oraz koncepcji oświatowo-
wychowawczych i programów”.
Zazwyczaj od szkół oczekuje
się:
• powodowania rozwoju osobniczego ludzi, aby każdy
potrafił radzić sobie z sobą samym,
• uczenia współżycia z innymi ludźmi jako
indywidualnościami oraz jako grupami mniejszymi i
większymi,
• wdrażania do korzystania z zastanych dóbr kultury
duchowej i materialnej oraz powiększania ich
zasobów,
• wskazywania na możliwości układania się człowieka
z przyrodą, tak aby korzystając z jej zasobów
nie niszczyć jej jako swego naturalnego środowiska
bytowania.
Odpowiedzialność za realizację programu
oraz prawidłowe funkcjonowanie szkoły
ponoszą:
-dyrektor szkoły,
-zastępcy dyrektora,
-rada pedagogiczna,
-rodzice i opiekunowie uczniów,
-samorządy uczniowskie, wspólnoty,
organizacje dziecięce i młodzieżowe,
działające na terenie szkoły.
Funkcje współczesnej
szkoły
Wychowawcza:
- kształtowanie postaw moralnych i społecznych
zgodnych z zasadami demokracji,
- umacnianie poczucia obowiązku pracy i nauki,
- rozwijanie aktywnych postaw zawodowych i
społecznych,
- wspomaganie wychowawczej roli rodziny,
- tworzenie kultury pozytywnych wzorów,
- kształtowanie umiejętności współpracy i
poczucia odpowiedzialności,
- przeciwdziałanie przemocy i uzależnieniom.
-tworzenie w szkole optymalnych warunków
rozwoju uczniów,
-zaspokajanie potrzeb biologicznych, psychicznych
i społecznych,
-wzbogacanie potrzeb przez rozwijanie
zainteresowań i zamiłowań,
wzbogacanie potrzeb przez rozwijanie
zainteresowań i zamiłowań,
-zapewnienie uczniom możliwości indywidualnego
rozwoju według posiadanych umiejętności i
uzdolnień,
-prowadzenie działalności korekcyjnej i
wyrównawczej,
-wychowanie do czasu wolnego przez
organizowanie różnych form racjonalnego
korzystania z wolnego czasu.
Dydaktyczna:
- kształtowanie rozwoju intelektualnego,
- rozwijanie motywacji do ustawicznego
kształcenia i rozwoju,
- możliwość korzystania z biblioteki i
internatu,
- przekazywanie wiedzy z różnych dziedzin
nauki (technika, literatura, sztuka),
- umożliwia zdobycie wiedzy i umiejętności
niezbędnych do kontynuacji nauki,
- rozwijanie zainteresowań.
Opiekuńcza:
- zaspakaja podstawowe potrzeby, niezbędne
dla prawidłowego rozwoju fizycznego i
psychospołecznego,
- organizowanie płatnych obiadów na
stołówce,
- zapewnia bezpieczeństwo przed
rozpoczęciem zajęć, podczas przerw
międzylekcyjnych,
-zapewnia higieniczne warunki i opiekę
wychowankom,
- korzystanie z zajęć pozalekcyjnych- w miarę
posiadanych środków ,
- troska o dzieci, które potrzebują
pomocy w rożnych formach,
-rozpoznawania sytuacji opiekuńczej
szkoły i uczniów,
-kształtowania szkoły jako środowiska
rozwoju uczniów,
-stymulowania rozwoju uczniów,
-zabezpieczania pobytu uczniów w
szkole,
-doradczą.
Kulturowa:
-wprowadzenie wychowanka w świat
wartości kulturowych, uczenie ich
rozumienia, korzystanie z nich w
życiu,
-wprowadza w świat książek naukowych
i literackich a także kształtuje
wrażliwość, gusty, preferencje,
wartości estetyczne i intelektualne.
Typy szkół
Najważniejsze typy i rodzaje szkół
we współczesnych ustrojach
szkolnych można wyodrębniać
według następujących kryteriów
podziału:
-ze względu na charakter
programowy:
-szkoły ogólnokształcące,
-szkoły zawodowe.
-przedszkola (ogródki dziecięce, szkółki
macierzyńskie),
-szkoły podstawowe (początkowe, elementarne,
niższe, powszechne), obecnie, w zasadzie
obowiązkowe, (6 lat)
-szkoły gimnazjalne (3 lata),
-szkoły średnie (kolegia, licea, technika), (3 lata),
-szkoły wyższe, nadające stopnie i tytuły naukowe —
uniwersytety, politechniki, akademie cywilne
i wojskowe, wyższe szkoły specjalistyczne, instytuty,
kolegia uniwersyteckie itp., oraz tzw. wyższe szkoły
zawodowe — np. wyższe szkoły inżynierskie, wyższe
szkoły nauczycielskie.
-ze względu na poziom (szczebel)
wykształcenia:
Przedszkole
• Instytucja opiekuńczo-wychowawcza dla dzieci w
wieku od 3 lat do rozpoczęcia obowiązku szkolnego.
• Zadaniem przedszkoli jest zapewnienie dzieciom
właściwych warunków rozwoju fizycznego,
umysłowego, emocjonalnego i społecznego,
wyrównywanie ewentualnych braków i opóźnień w tym
zakresie, przygotowanie dziecka do nauki w szkole
oraz pomoc pracującym rodzicom w zapewnieniu
dzieciom opieki wychowawczej.
• Dzieci kończące "zerówkę" w przedszkolu
• otrzymują dyplom ukończenia
• przedszkola. Nie ma on jednak znaczenia
• przy przyjmowaniu dziecka
• do szkoły podstawowej.
Szkoła podstawowa
• Szkoła podstawowa w Polsce jest
elementem systemu oświaty.
• Nauka w szkole podstawowej jest obowiązkowa.
Dziecko może iść do szkoły podstawowej w
wieku 6 albo 7 lat. Czas nauki został podzielony
na dwa etapy. Pierwsze trzy lata (pierwszy etap
edukacyjny – klasy I-III) nazywany jest potocznie
nauczaniem początkowym lub kształceniem
zintegrowanym. Zajęcia najczęściej prowadzone
są przez jednego nauczyciela, pełniącego
jednocześnie funkcję wychowawcy. W trakcie
kolejnych trzech lat (drugi etap edukacyjny –
klasy IV-VI) zajęcia prowadzą nauczyciele danych
przedmiotów.
Zajęcia edukacyjne w szkole
podstawowej:
-język polski,
-język obcy nowożytny,
-matematyka,
-historia,
-przyroda,
-technika,
-plastyka,
-muzyka,
-informatyka,
-wychowanie fizyczne,
-religia (uczniowie uczęszczają na zajęcia na wniosek rodziców
lub opiekunów prawnych) lub etyka,
-wychowanie do życia w rodzinie (uczniowie uczęszczają na
zajęcia za zgodą rodziców lub opiekunów prawnych).
We wszystkich szkołach podstawowych,
publicznych i niepublicznych obowiązują te
same podstawowe zasady:
• realizowane są programy
nauczania uwzględniające podstawę programową,
• realizowane są zajęcia edukacyjne w wymiarze nie
niższym niż wymiar obowiązkowych zajęć
edukacyjnych określony w ramowym planie
nauczania,
• stosuje się odpowiednie zasady klasyfikowania i
promowania uczniów oraz przeprowadzania
sprawdzianu organizowanego przez Centralną
Komisję Egzaminacyjną w klasie szóstej,
• prowadzi się dokumentację przebiegu nauczania,
• zatrudnia się nauczycieli obowiązkowych zajęć
edukacyjnych, posiadający odpowiednie
kwalifikacje.
-ze względu na wiek uczniów:
-szkoły dla dzieci i młodzieży,
-szkoły dla dorosłych.
-ze względu na płeć uczniów:
-szkoły męskie,
-szkoły żeńskie,
-szkoły koedukacyjne.
-ze względu na tryb nauczania:
-szkoły stacjonarne (dzienne),
-szkoły wieczorowe,
-szkoły zaoczne,
-szkoły korespondencyjne,
-szkoły eksternistyczne.
-ze względu na organizatora
i utrzymującego szkołę:
-szkoły państwowe,
-szkoły publiczne,
-szkoły miejskie,
-szkoły prywatne.
-ze względu na stosunek do religii:
-szkoły świeckie (laickie),
-szkoły wyznaniowe — nauczające
w duchu określonego wyznania
religijnego,
-szkoły międzywyznaniowe —
z obowiązkową nauką religii dla
każdego wyznania osobno.
-ze względu na język wykładowy:
-szkoły narodowe,
-szkoły utrakwistyczne.