BADANIA NISZCZĄCE

ZŁĄCZY SPAWANYCH

BADANIE WŁAŚCIWOŚCI

MECHANICZNYCH

BADANIA METALOGRAFICZNE -

MAKROSKOPOWE I

MIKROSKOPOWE METALOWYCH

ZŁĄCZY SPAJANYCH

Badania

metalograficzne

makroskopowe

i

mikroskopowe

przeprowadza się dla ujawnienia cech makroskopowych i

mikroskopowych złączy spajanych, zwykle na ich poprzecznym

przekroju.

Badanie makroskopowe polega na badaniu próbki okiem

nieuzbrojonym lub przy niewielkim powiększeniu na powierzchni

próbki wytrawionej lub niewytrawionej.

Badanie mikroskopowe polega na badaniu próbki z użyciem

mikroskopu w zakresie powiększeń do 50 do 500 razy na powierzchni

próbki wytrawionej lub niewytrawionej. .

Sposoby przygotowania próbek, procedury badawcze i cele badań

makroskopowych i mikroskopowych dla złączy spawanych opisuje

norma PN-EN 1321. Próbki pobierane są zwykle prostopadle do osi

spoiny (przekrój poprzeczny), obejmując obszar spoiny, strefę

wpływu ciepła po obydwu stronach spoiny i materiał podstawowy po

obydwu stronach spoiny. Podobne zasady stosowane są w

badaniach metalograficznych złączy wykonanych innymi metodami

spajania. Umiejscowienie próbek oraz ich liczbę podają normy

dotyczące zastosowania, wymagania techniczne lub inne specjalne

uzgodnienia. Próbki do badań przygotowuje się poprzez proces

pobierania próbki, szlifowania zgrubnego, szlifowania dokładnego i

trawienia.

Przygotowanie próbek do badań mikroskopowych obejmuje

dodatkowo proces polerowania, przeprowadzany przed trawieniem.

Zastosowane procesy nie mogą wpływać niekorzystnie na badaną

próbkę.

Pobieranie próbki

może odbywać się za pomocą cięcia

mechanicznego względnie cięcia termicznego - tlenowego,

plazmowego lub laserowego. Proces cięcia należy tak prowadzić, aby

wprowadzone ciepło nie zmieniło struktury próbki przeznaczonej do

badania.

Szlifowanie zgrubne

ma na celu usunięcie powierzchniowej

warstwy, która np. uległa zgniotowi podczas cięcia mechanicznego.

Szlifowanie zgrubne przeprowadzane jest na stacjonarnych

szlifierkach na bocznej powierzchni tarczy szlifierskiej, aby zachować

płaskość powierzchni przeznaczonej do badania. Aby ułatwić

trzymanie próbek podczas szlifowania, umieszcza się je w

metalowych uchwytach względnie inkluduje w specjalnych żywicach.

Szlifowanie dokładne

ma na celu uzyskanie płaskości

powierzchni i usunięcie z niej uszkodzeń. Przeprowadza się go przy

użyciu papierów ściernych o coraz mniejszej ziarnistości, poczynając

od papierów o dużej ziarnistości, np. 80 lub 100. Proces dokładnego

szlifowania próbek do badań makroskopowych kończy się papierami o

ziarnistości 400 - 500 dla stali niestopowych, 500 - 600 dla stali

stopowych i 600 - 800 dla metali nieżelaznych. Próbki do badań

mikroskopowych szlifuje się papierami o jeszcze mniejszej

ziarnistości.

Polerowanie

, stosowane dla próbek do badań mikroskopowych,

ma na celu nadanie powierzchni gładzi całkowicie pozbawionej rys.

Może odbywać się mechanicznie, elektrolitycznie lub chemicznie.

Najszerzej stosowane jest polerowanie mechaniczne na wirującej

tarczy pokrytej specjalną tkaniną, na którą nanosi się płynną

zawiesinę tlenku glinu (AI9O3), względnie polerowanie na

diamentowych papierach ściernych o ziarnistości 6 - 0,25 um.

Trawienie próbek

ma na celu ujawnianie makrostruktury lub

mikrostruktury próbek do badania. Zwykle odbywa się następującymi

metodami:

•trawienie przez zanurzenie próbki w odczynniku do trawienia;
•trawienie poprzez przecieranie powierzchni próbki gazikiem z

waty;

•trawienie elektrolityczne.

Po zakończeniu trawienia próbkę zaleca się umyć i wysuszyć.

Typowe odczynniki do trawienia różnorodnych materiałów

podstawowych, spoin i zgrzein oraz cele i rodzaje badań podane są

w Raporcie PN-CR 12361. Obejmuje on odczynniki do trawienia stali

niestopowych i niskostopowych, stali nierdzewnych, niklu i stopów

niklu, tytanu i stopów tytanu, miedzi i stopów miedzi oraz

aluminium i stopów aluminium. W zależności od oczekiwanych

informacji pochodzących z badań, rodzaj i stężenie odczynnika do

trawienia, jak również temperatura i czas trawienia mogą być

dobierane do gatunku materiału i rodzaju badania.

Struktura materiału podstawowego: martenzyt odpuszczony, powiększenie 200x, Traw. Nital

Dziękuję !!!