Pierwsza pomoc

Wykład I dla fizjoterapii

Klinika Intensywnej Opieki Medycznej

i Leczenia Bólu

Resuscytacja



W 1993 roku został powołany International
Liaison Committee on Resuscitation (ILCOR),
który ma za zadanie gromadzenie i ocenę
międzynarodowych

danych

dotyczących

resuscytacji krążeniowo-oddechowej.

Resuscytacja



W 2005 roku ukazały się nowe wytyczne
resuscytacji krążeniowo-oddechowej.



Europejska Rada Resuscytacji uważa te
wytyczne,

zawierające

metody

leczenia

poparte

aktualną

wiedzą,

badaniami

naukowymi i doświadczeniem, za najbardziej
efektywne i łatwe do przyswojenia.

Resuscytacja



Przyczyny pozaszpitalnego zatrzymania krążenia

i oddechu:

-

choroby serca 82,4%

-

choroby płuc 8,6%

-

urazy 3,1%

-

choroby naczyń mózgowych 2,2%

-

uduszenie 2,2%

-

przedawkowanie leków 1,9%

-

nowotwór złośliwy 0,9%

-

krwawienie z przewodu pokarmowego 0,3%

Resuscytacja

BLS - Basic Life Support - podstawowe zabiegi

resuscytacyjne

Dotyczą bezprzyrządowego (za wyjątkiem ochrony osobistej)

utrzymywania

drożności

dróg

oddechowych

oraz

podtrzymywania oddychania i krążenia.

ALS - Advanced Life Support - zaawansowane zabiegi

resuscytacyjne

Resuscytacja

-

ABC resuscytacji

-

A Airway

-

B Breathing

-

C Circulation

Resuscytacja

Kolejne czynności wykonywane u osoby z NZK, pozwalające na

przeżycie nazwano „łańcuchem przeżycia”.

Łańcuch przeżycia to:

-

Wczesne rozpoznanie stanu nagłego

-

Wezwanie służb ratowniczych

-

Wczesna defibrylacja

-

Szybkie

wdrożenie

zaawansowanych

zabiegów

resuscytacyjnych

Ostatnie ogniwo to:
- skuteczna opieka po resuscytacji

Resuscytacja-łańcuch

przeżycia

1. Wczesne rozpoznanie sytuacji zagrożenia i wezwanie

pomocy:

powiadomienie służb ratowniczych (nr 112 lub 999).

Resuscytacja - łańcuch

przeżycia

2. Wczesne podjęcie resuscytacji krążeniowo - oddechowej

przez świadków zdarzenia:

Natychmiastowa resuscytacja może podwoić a nawet potroić

szanse na przeżycie osób, u których doszło do NZK w
mechanizmie migotania komór.

Resuscytacja - łańcuch

przeżycia

3. Wczesna defibrylacja:

resuscytacja krążeniowo-oddechowa w połączeniu z defibrylacją

w czasie 3-5 minut od utraty przytomności może zwiększyć
częstość przeżycia do 49-75%. Każda minuta opóźnienia w
defibrylacji redukuje prawdopodobieństwo przeżycia o 10-15%.

Resuscytacja - łańcuch

przeżycia

4. Wczesne podjęcie zaawansowanych metod resuscytacji

i opieka poresuscytacyjna:

Sposób postępowania w okresie po przywróceniu krążenia ma

wpływ na ostateczny wynik leczenia.

Resuscytacja

W większości przypadków od momentu wezwania pomocy

do przybycia służb ratowniczych upływa co najmniej 8
minut.

Szanse przeżycia poszkodowanego są uzależnione od

wdrożenia
w tym czasie przez świadków zdarzenia 3 pierwszych
ogniw łańcucha przeżycia.

Udrożnij drogi oddechowe

30 uciśnięć

klatki piersiowej

2 oddechy ratownicze

30 uciśnięć klatki piersiowej

Zawołaj o pomoc

Zadzwoń na numer112*

NIE REAGUJE

BRAK PRAWIDŁOWEGO ODDECHU

Oceń bezpieczeństwo



Najważniejsze zapewnienie bezpieczeństwa dla
poszkodowanego i ratowników



Zabezpieczenie miejsca zdarzenia (zaparkowanie
samochodów, właściwe oświetlenie, wyłączenie silnika)



Każdy poszkodowany stanowi potencjalne źródło
zakażenia (HCV, gruźlica, SARS)

Oceń bezpieczeństwo

Oceń czy poszkodowany

reaguje



Delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno
zapytaj: „Czy wszystko w porządku?”

-

jeżeli reaguje - zostaw go w pozycji, w której
go zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne
niebezpieczeństwo

-

Jeżeli nie reaguje - głośno zawołaj o pomoc,
odwróć poszkodowanego na plecy i udrożnij
drogi oddechowe

Oceń czy poszkodowany

reaguje

Wołaj o pomoc

Udrożnij drogi oddechowe



Ratownikom niemedycznym nie zaleca się
stosowania rękoczynu wysunięcia żuchwy,
ponieważ jest trudny do nauczenia i wykonania
i może spowodować ruch kręgosłupa szyjnego.



Osoby bez wykształcenia medycznego
powinny udrażniać drogi oddechowe za
pomocą odgięcia głowy i uniesienia żuchwy,
zarówno w przypadku poszkodowanych
urazowych jak i nieurazowych.

Udrożnij drogi oddechowe

Oceń oddech



Oceń wzrokiem ruchy klatki piersiowej



Nasłuchuj przy ustach poszkodowanego
szmerów oddechowych



Staraj się wyczuć ruch powietrza na swoim
policzku

Oceń oddech

Oceń oddech



Jeżeli oddech nie jest prawidłowy:

- wyślij kogoś po pomoc
- ułóż splecione nadgarstki na środku klatki

piersiowej

- rozpocznij uciskanie ramionami ustawionymi

prostopadle do mostka na głębokość 4 - 5 cm

Masaż serca

Masaż serca i wentylacja



Połącz uciskanie klatki piersiowej z oddechami
ratowniczymi

-

Po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej
udrożnij drogi oddechowe, odginając głowę i
unosząc żuchwę

-

Wdmuchuj powoli powietrze do ust
poszkodowanego przez około 1 sekundę,
obserwując, czy klatka piersiowa się unosi

-

Wykonaj 2 takie oddechy

Wykonaj dwa oddechy

Masaż serca i wentylacja



W przypadku dorosłych pomija się 2
początkowe oddechy ratownicze i uciska
klatkę piersiową 30 razy natychmiast po
potwierdzeniu NZK

Masaż serca i wentylacja



Ratownicy powinni być nauczani
układania rąk centralnie na klatce
piersiowej, a nie czasochłonną metodą
identyfikacji łuku żebrowego.

Masaż serca i wentylacja



Każdy oddech ratowniczy powinien być
wykonywany przez 1 sek., a nie 2 sek.

Masaż serca i wentylacja

30:2

Rozpoznanie zatrzymania

krążenia



Sprawdzenie tętna nie jest dokładną metodą
potwierdzenia obecności lub braku krążenia



Resuscytację należy rozpocząć, gdy
poszkodowany jest nieprzytomny (nie reaguje)
i nie oddycha prawidłowo



Trudności z interpretacją agonalnych
westchnień jako prawidłowej czynności
oddechowej

Wentylacja



Celem wentylacji w czasie resuscytacji jest utrzymanie

prawidłowej oksygenacji



W trakcie resuscytacji przepływ krwi przez płuca jest

znacznie zmniejszony, dlatego właściwy stosunek wentylacji

do perfuzji może być utrzymywany przy objętości

oddechowej i częstości oddechu mniejszych niż prawidłowe



Jeżeli drogi oddechowe nie są zabezpieczone, objętość

oddechowa 1000 ml istotnie zwiększa ryzyko rozdęcia

żołądka niż objętość 500 ml



Wentylacja z objętością ok. 500 – 600 ml (6 – 7 ml/kg)

powinny być wystarczające



Przerwy w uciskaniu klatki piersiowej mają decydujący

wpływ na przeżycie (spada perfuzja w tętnicach wieńcowych

zależna od ciśnienia rozkurczowego krwi), dlatego powinno

się wykonywać wdechy ratownicze w czasie 1 a nie 2 s

Uciskanie klatki

piersiowej



Uciskanie klatki piersiowej wytwarza przepływ
krwi poprzez zwiększenie ciśnienia wewnątrz
klatki piersiowej i bezpośrednie ściskanie serca



W trakcie prawidłowo prowadzonego masażu
serca uzyskać można ciśnienie tętnicze
skurczowe rzędu 60-80 mmHg, a rozkurczowe
rzadko przekracza
40 mmHg



Uciskanie klatki piersiowej generuje niewielki, ale
krytycznie ważny przepływ przez mózg i mięsień
sercowy

Uciskanie klatki

piersiowej



Klatkę piersiową uciskamy z częstotliwością

100/min



Trzeba zwracać uwagę, aby uzyskać głębokość

uciśnięć 4 – 5 cm



Należy pozwolić, aby klatka piersiowa wracała po

każdym uciśnięciu do pozycji wyjściowej



Fazy ucisku i relaksacji powinny trwać tyle samo



Trzeba minimalizować przerwy pomiędzy

uciśnięciami



Nie należy wykorzystywać oceny tętna na tętnicy

szyjnej lub udowej jako wskaźnika skuteczności

przepływu tętniczego

Uciskanie klatki piersiowej

klatki piersiowej jako jedyny

element resuscytacji

1. Ratownicy medyczni i niemedyczni niechętnie

podejmują wentylację usta - usta u nieznanych
osób
z NZK

2. Doświadczenia na zwierzętach pokazały, że

samo uciskanie klatki piersiowej może być w
pierwszych minutach po zatrzymaniu krążenia
tak samo efektywne, jak połączenie uciskania z
wentylacją, pod warunkiem, że przyczyną NZK
nie była asfiksja

Resuscytacja dzieci



Zniesiony podział na dzieci poniżej i powyżej 8-
ego roku życia



Uproszczenie zasad resuscytacji i ujednolicenie
ich
z wytycznymi resuscytacji osób dorosłych

Resuscytacja dzieci



Noworodek: od urodzenia do 1 miesiąca życia



Niemowlę: od 1 miesiąca życia do 1 roku życia



Dziecko: od 1 roku życia do okresu pokwitania



Nie jest ważne ścisłe określenie wieku dziecka.

Jeśli ratownik uważa, że poszkodowany jest

dzieckiem, należy użyć algorytmów dla

pacjentów pediatrycznych.

Resuscytacja dzieci



Po stwierdzeniu zatrzymania krążenia należy
wykonać 5 oddechów ratowniczych, a
następnie rozpocząć resuscytację w stosunku
30 uciśnięć klatki piersiowej do 2 oddechów
ratowniczych.

BLS wykonywany przez

personel medyczny



W przypadku stwierdzenia NZK stosunek
uciśnięć do wentylacji wynosi 15:2.



Samotny ratownik może prowadzić
resuscytację używając stosunku 30:2.

Udrożnij dr. oddechowe

2 oddechy ratownicze

30 uciśnięć klatki piersiowej

Wołaj o pomoc

NIE REAGUJE

NIE ODDYCHA PRAWIDŁOWO

30 uciśnięć klatki piersiowej

5 oddechów ratowniczych

Defibrylacja



Jest kluczowym ogniwem łańcucha
przeżycia.



Jest jedną z kilku interwencji o
udowodnionym naukowo, pozytywnym
wpływie na przeżywalność pacjentów z
zatrzymaniem krążenia w mechanizmie
VF/VT.

Defibrylacja

Defibrylacja polega na przejściu przez mięsień

sercowy impulsu energii elektrycznej o napięciu

wystarczającym do depolaryzacji krytycznej masy

mięśnia sercowego i zdolnego do przywrócenia

jego skoordynowanej aktywności elektrycznej.

Defibrylacja jest definiowana jako zakończenie

fibrylacji, czyli migotania, lub dokładniej — brak

VF/VT

w ciągu 5 sekund od chwili wyładowania. Celem

defibrylacji jest przywrócenie spontanicznego

krążenia.

AED



W wielu przypadkach nagłego zatrzymania akcji serca

(sudden cardiac arrest - SCA) możliwe jest przywrócenie

prawidłowej akcji serca poprzez wczesną defibrylację. Może

ją wykonać automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED)

ważący ok. 4-5 kg., z wyglądu przypominający laptop lub

niewielką walizkę.



Programy wczesnej defibrylacji i publicznego dostępu do

defibrylacji (PAD) zwiększają częstość podejmowania

resuscytacji przez świadków zdarzenia oraz szansę

wykonania szybkiej defibrylacji,

a więc pozytywnie wpływają na przeżywalność NZK.

AED

Analiza EKG

AED



Dzięki zaawansowanej technologii, po przyklejeniu

do klatki piersiowej ofiary dwóch elektrod (pod

prawym obojczykiem i na lewym boku poniżej serca)

defibrylator sam wydaje instrukcje postępowania.

Wyświetlając je na ekranie oraz wydając polecenia

głosowe, urządzenie przejmuje nadzór nad akcją

ratunkową. Analizuje rytm serca poszkodowanego i

decyduje o tym, czy przeprowadzenie defibrylacji

jest konieczne, czy należy rozpocząć resuscytację

krążeniowo-oddechową. W przypadku wystąpienia

migotania komór przez klatkę piersiową i serce

poszkodowanego przepuszczany jest prąd

AED



Programy publicznego dostępu do
defibrylacji (Public Access Defibrillation-
PAD) powinny być wdrażane w miejscach,
gdzie istnieje prawdopodobieństwo
wystąpienia co najmniej jednego NZK w
ciągu 2 lat.

AED