Leki stosowane w chorobach przewodu pokarmowego

Odruch wymiotny



pobudzany przez neurony DA

zlokalizowane w dnie komory czwartej



część aferentna pobudzana

przez bodźce psychiczne (ukł.

limbiczny), chemiczne, jonizujące

(neurony NA, 5-HT)



może być wzbudzany przez ↑ ciś.

śródczaszkowego,

drażnienie podniebienia miękkiego lub

otrzewnej

Leki stymulujące wymioty

Apomorfina

agonista rec. D

podawana pozajelitowo; działa szybko, ale krótko

dawka > 10 mg powoduje depresję oddechową

Emetyna

alkaloid

korzenia wymiotnicy

Radix

Ipecacuanhae

podawane doustnie małe dawki



dz. wykrztuśne

większe



dz. wymiotnie

stosowana w zatruciach celem usunięcia toksyny z

żołądka

tylko syrop, a nie nalewka !!!

Wiele grup leków wywołuje nudności i wymioty

cytostatyki, chemioterapeutyki, hormony płciowe

żeńskie, opiaty, PS-mimetyki, Ca-blokery,

nitraty

LEKI

PRZECIWWYMIOTNE

blokery

rec. 5-HT3

ondansetron

dolasetron

granisetron

tropisetron

dopaminolityczne

neuroleptyki

- chlorpromazyna,

prochlorperazyna

tietylperazyna

Torecan

prometazyna

Diphergan

bloker rec. D

w OUN

metoklopramid

blokery rec. H1

–

dimenhydrynat

Aviomarin

cholinolityki

blokery rec. M.

atropina

skopolamina =

hioscyna

preparaty ziołowe z imbiru, pokrzyku, lulka

czarnego

Biegunka

objaw choroby

przewodu pokarmowego

lub całego

organizmu

polega na częstym oddawaniu płynnego stolca

ze śluzem, krwią, ropą lub niestrawionymi

resztkami pokarmu

ostra

– występuje

nagle i trwa
krótko

przewlekła

> 10-

14 dni

infekcyjna

   bakterie,
wirusy,
   pasożyty –
lamblie,
         robaki,
pełzaki

nieinfekcyjna

   nietolerancja
diety

immunologiczna-

atopia
enzymzatyczna

pierwotna

defekty

genetyczne
   → niedobory
enzymatyczne,
            alergia
pokarmowa,

celiakia

wtórna

–

poinfekcyjna

poantybiotykowa
Z. krótkiego

jelita

Biegunka

patomechanizm

wydzielnicza

enterotoksyny

Vibrio cholerae,

Escherichia coli

Staphylococcus aureus

Bacillus cereus

gruczolaki wydzielające hormony

, np. vipoma

osmotyczna

celiakia, nietolerancja węglowodanów np. laktozy

wysiękowa

przewlekłe zapalne choroby jelit

wrzodziejące zapalenie jelita

grubego

rak okrężnicy

uszkodzenie jelit w wyniku działania: niedokrwienia,

cytostatyków, napromieniowania

motoryczna

zespół jelita drażliwego, po resekcji żołądka, po

wagotomii

Leczenie objawowe

biegunek

1. Nawadnianie doustne

(

Doustne Płyny

Nawadniające)

woda + elektrolity

Gastrolit, Saltoral, Orsalit

soki owocowe, herbata, coca-cola



ostrożnie, bo



znaczne wahania osmolarności

2. Nawadnianie dożylne, gdy

ciężkie odwodnienie > 10 -15%



wstrząs

zaburzenia świadomości

uporczywe wymioty i/lub biegunka

płyny elektrolitowe, glukoza 5%

3. Realimentacja - powrót do żywienia doustnego

kleik ryżowy, mus jabłkowy, „marchwianka”

Leki hamujące

perystaltykę jelit

agoniści rec. opioidowych

trimebutyna

Debridat

loperamid

fedotozyna

difenoksylat

Reasec

kodeina



morfina,

Tinct. Opii

petydyna

tramadol

blokery rec. 5-HT



Z. jelita

drażliwego

alosteron tabl. 1mg

Leki hamujące

perystaltykę jelit

Cholinolityki = parasympatykolityki

atropina

hioscyna

butylobromek -

Buscolysin, Buscopan,

Scopolan

oksyfenonium

Spasmophen

adyfenina

Vegantin

izopropamid

Isamid

spazmolityki bezpośrednie

doustne i

pozajelitowe

papaweryna

drotaweryna

No-Spa

mebeweryna

Duspatalin p os

Roślinne leki

przeciwbiegunkowe

Adsorbenty



węgiel leczniczy



pektyny

–

pieczone jabłka, banany, gotowana marchew



śluzy roślinne -

siemię lniane, kleik ryżowy,

jęczmienny



garbniki -

tanina

czarna herbata, szałwia, czarna

jagoda,

kłącze pięciornika

Tormentillae rhizoma

spazmolityki

alkaloidy

Atropa Belladonnae – pokrzyk wilcza jagoda

Hiosciamus niger – lulek czarny

Chelidonium maius – glistnik jaskólcze ziele

Leki przeciwzapalne



Glikokortykosteroidy

budezonid

Entocort

kaps. de-po, wlewki

odbytnicze



kromoglikan disodowy

tabl.

Nalcrom, Cropoz



pochodne kw. salicylowego

tabl. SR

salazopiryna



mesalazyna

olsalazyna



2 cz. mesalazyny

sulfasalazyna

LEKI POPRAWIAJĄCE

TRAWIENIE

Leki zwiększające kwaśność soku

żołądkowego

Citropepsin, Bepepsin

Leki zawierające enzymy trzustkowe

Lipancrea, Kreon, Panzytrat, Combizym, Neo-

Pancreatinum

LEKI POPRAWIAJĄCE

TRAWIENIE

Substancje roślinne



wydzielanie

gruczołów żołądkowo-jelitowych i

motorykę

goryczki, olejki eteryczne, terpeny,

azuleny, flawonoidy, cukry

występują w mięcie, rumianku, tymianku,

pieprzu, papryce, piołunie, dziurawcu,

ozmarynie, majeranku, kminku, koprze

Gutte stomatice

krople żołądkowe

(wyciąg z mięty, dziurawca, kozłka lek.,

piołunu)

Leki wpływające na tworzenie i

wydzielanie żółci

Cholagoga

Choleretica

Cholekinetyca

Żółciotwórcze

Kwas dehydrocholowy

0,25-0,5 p os

Glikocholan sodowy

0,1-0,2 p os

Fellogen

draż. p os

podawane długo (ok. roku) mogą ułatwiać rozpuszczenie

kamieni żółciowych

dz. niepożądane

- uszkodzenie wątroby, nerek, serca

- bóle brzucha, biegunka

Leki wpływające na tworzenie i

wydzielanie żółci

Cholagoga

Choleretica

Cholekinetyca

Żółciopędne

Tłuszcze

oleje roślinne i zwierzęce (żółtko jaj,

tran)

Pochodne kwasu nikotynowego -

wit. PP

Siarczan magnezu i sodu

Olejki eteryczne

substancje czynne

zawarte

zielu dziurawca, ruty, skrzypu, krwawnika,

nagietka, bylicy,

czarnej rzepie, korzeniu mniszka

lekarskiego, owocu kolendry,

jałowca, dzikiej

róży,

anyżu, kminku, kopru, kwiatach lawendy

liściach mięty

reparaty

Bilokol, Cholamid, Raphacholin, Boldaloin,

Cholesol,

Solaren, Succus Hyperici, Terpichol

LEKI

HEPATOPROTEKCYJNE

Leki ułatwiające przekształcanie amoniaku w mocznik

l-Arginina

iv, p os

Hepa-Merz

- ornityna z enzymami trzustkowymi iv, p os

N- acetylocysteina

- substrat do produkcji GSH (zmiatacz

rodników)

Hepacom

tabl. p os -prolek cysteiny

Methiovit

tabl. p os - metionina + wit.

B, E, PP, kw. foliowy

Sylimaryna

- flawonoid hepatoprotekcyjny

Essentiale

- źródło niezbędnych fosfolipidów do budowy i

regeneracji

błon komorkowych

Neomycyna

- antybiotyk podany doustnie niszczy florę jelitową,



proteolizę białek pokarmowych i tworzenie związków

azotowych, które w ostrej niewydolności wątroby nie są

przekształcane w mocznik i prowadzą do

encefalopatii

wątrobowej

Penicylina krystaliczna

w „mega” dawkach wykazuje działanie

błonostabilizujace i chelatujące toksyny

LEKI

PRZECZYSZCZAJĄCE

Substancje „masowe”-

błonnik (otręby,

ziarna roślin), metyloceluloza, agar

Substancje poślizgowe i

rozmiękczające

- parafina płynna,

oleje roślinne, poloksamer

Środki osmotyczne

- siarczan magnezu

(sól gorzka), siarczan sodu,

laktuloza – syrop,

makrogol

Forlax

Sennozydy –

X-Prep, Bekunis, Agiolax

LEKI

PRZECZYSZCZAJĄCE

Środki drażniące

drażnienie śluzówki jelita



przekrwienie zapalne, wysięk

- olej rycynowy



mydła rycynolowe w j. cienkim

glikozydy antrachinonowe



aglikony

antrachinonowe

kory kruszyny, kłącza rzewienia, skóry aloesu

Środki syntetyczne działające na j. grube

- oksyfenizatyna

Laxigen

- bisakodyl

Środki żółciopędne pochodzenia roślinnego

Wlewki doodbytnicze

Enema, Rektiolax

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

ŚRODKÓW

PRZECZYSZCZAJĄCYCH



prowokacja stanu zapalnego śluzówki jelita



odwodnienie



zaburzenia wodno-elektrolitowe



zaburzenie fizjologicznej regulacji perystaltyki

oraz wydzielania śluzu i soków trawiennych



zaburzenie przyswajania substancji odżywczych,

leków



zaburzenie równowagi mikrobiologicznej p. pok.



prowokacja bólów brzucha, wtórnych zaparć i

wzdęcia



utrudnienie rozpoznania schorzeń cewy jelitowej

(porażenia, niedrożności, stanów zapalnych,

nowotworów

)

Document Outline