Leki

Leki

stosowane w

stosowane w

chorobach

chorobach

przewodu

przewodu

pokarmowego

pokarmowego

Odruch wymiotny

Odruch wymiotny



pobudzany przez neurony DA

pobudzany przez neurony DA

zlokalizowane w dnie komory czwartej

zlokalizowane w dnie komory czwartej



część aferentna pobudzana

część aferentna pobudzana

przez bodźce psychiczne (ukł.

przez bodźce psychiczne (ukł.

limbiczny), chemiczne, jonizujące

limbiczny), chemiczne, jonizujące

(neurony NA, 5-HT)

(neurony NA, 5-HT)



może być wzbudzany przez ↑ ciś.

może być wzbudzany przez ↑ ciś.

śródczaszkowego,

śródczaszkowego,

drażnienie podniebienia miękkiego lub

drażnienie podniebienia miękkiego lub

otrzewnej

otrzewnej

Leki stymulujące wymioty

Leki stymulujące wymioty

Apomorfina

Apomorfina

-

-

agonista rec. D

agonista rec. D

podawana pozajelitowo; działa szybko, ale krótko

podawana pozajelitowo; działa szybko, ale krótko

dawka > 10 mg powoduje depresję oddechową

dawka > 10 mg powoduje depresję oddechową

Emetyna

Emetyna

-

-

alkaloid

alkaloid

korzenia wymiotnicy

korzenia wymiotnicy

Radix

Radix

Ipecacuanhae

Ipecacuanhae

podawane doustnie małe dawki

podawane doustnie małe dawki





dz. wykrztuśne

dz. wykrztuśne

większe

większe





dz. wymiotnie

dz. wymiotnie

stosowana w zatruciach celem usunięcia toksyny z

stosowana w zatruciach celem usunięcia toksyny z

żołądka

żołądka

tylko syrop, a nie nalewka !!!

tylko syrop, a nie nalewka !!!

Wiele grup leków wywołuje nudności i wymioty

Wiele grup leków wywołuje nudności i wymioty

cytostatyki, chemioterapeutyki, hormony płciowe

cytostatyki, chemioterapeutyki, hormony płciowe

żeńskie, opiaty, PS-mimetyki, Ca-blokery,

żeńskie, opiaty, PS-mimetyki, Ca-blokery,

nitraty

nitraty

LEKI

LEKI

PRZECIWWYMIOTNE

PRZECIWWYMIOTNE

blokery

blokery

rec. 5-HT3

rec. 5-HT3

-

-

ondansetron

ondansetron

dolasetron

dolasetron

granisetron

granisetron

tropisetron

tropisetron

dopaminolityczne

dopaminolityczne

neuroleptyki

neuroleptyki

- chlorpromazyna,

- chlorpromazyna,

prochlorperazyna

prochlorperazyna

tietylperazyna

tietylperazyna

Torecan

Torecan

prometazyna

prometazyna

Diphergan

Diphergan

bloker rec. D

bloker rec. D

w OUN

w OUN

-

-

metoklopramid

metoklopramid

blokery rec. H1

blokery rec. H1

–

–

dimenhydrynat

dimenhydrynat

Aviomarin

Aviomarin

cholinolityki

cholinolityki

=

=

blokery rec. M.

blokery rec. M.

-

-

atropina

atropina

skopolamina =

skopolamina =

hioscyna

hioscyna

preparaty ziołowe z imbiru, pokrzyku, lulka

preparaty ziołowe z imbiru, pokrzyku, lulka

czarnego

czarnego

Biegunka

Biegunka

to

to

objaw choroby

objaw choroby

przewodu pokarmowego

przewodu pokarmowego

lub całego

lub całego

organizmu

organizmu

polega na częstym oddawaniu płynnego stolca

polega na częstym oddawaniu płynnego stolca

ze śluzem, krwią, ropą lub niestrawionymi

ze śluzem, krwią, ropą lub niestrawionymi

resztkami pokarmu

resztkami pokarmu

ostra

– występuje

nagle i trwa
krótko

przewlekła

> 10-

14 dni

infekcyjna

-

bakterie,
wirusy,
pasożyty –
lamblie,
robaki,
pełzaki

nieinfekcyjna

nietolerancja
diety

immunologiczna-

atopia
enzymzatyczna

pierwotna

-

defekty

genetyczne
→ niedobory
enzymatyczne,
alergia
pokarmowa,

celiakia

wtórna

–

poinfekcyjna

poantybiotykowa
Z. krótkiego

jelita

Biegunka

Biegunka

patomechanizm

patomechanizm

wydzielnicza

wydzielnicza

enterotoksyny

enterotoksyny

Vibrio cholerae,

Vibrio cholerae,

Escherichia coli

Escherichia coli

,

,

Staphylococcus aureus

Staphylococcus aureus

,

,

Bacillus cereus

Bacillus cereus

,

,

gruczolaki wydzielające hormony

gruczolaki wydzielające hormony

, np. vipoma

, np. vipoma

.

.

osmotyczna

osmotyczna

celiakia, nietolerancja węglowodanów np. laktozy

celiakia, nietolerancja węglowodanów np. laktozy

wysiękowa

wysiękowa

przewlekłe zapalne choroby jelit

przewlekłe zapalne choroby jelit

wrzodziejące zapalenie jelita

wrzodziejące zapalenie jelita

grubego

grubego

rak okrężnicy

rak okrężnicy

uszkodzenie jelit w wyniku działania: niedokrwienia,

uszkodzenie jelit w wyniku działania: niedokrwienia,

cytostatyków, napromieniowania

cytostatyków, napromieniowania

motoryczna

motoryczna

zespół jelita drażliwego, po resekcji żołądka, po

zespół jelita drażliwego, po resekcji żołądka, po

wagotomii

wagotomii

Patomechanizm a etiologia

Patomechanizm a etiologia

przewlekłej biegunki

przewlekłej biegunki

Leczenie objawowe

Leczenie objawowe

biegunek

biegunek

1. Nawadnianie doustne

1. Nawadnianie doustne

(

(

Doustne Płyny

Doustne Płyny

Nawadniające)

Nawadniające)

woda + elektrolity

woda + elektrolity

Gastrolit, Saltoral, Orsalit

Gastrolit, Saltoral, Orsalit

soki owocowe, herbata, coca-cola

soki owocowe, herbata, coca-cola





ostrożnie, bo

ostrożnie, bo





znaczne wahania osmolarności

znaczne wahania osmolarności

2. Nawadnianie dożylne, gdy

2. Nawadnianie dożylne, gdy

ciężkie odwodnienie > 10 -15%

ciężkie odwodnienie > 10 -15%





wstrząs

wstrząs

zaburzenia świadomości

zaburzenia świadomości

uporczywe wymioty i/lub biegunka

uporczywe wymioty i/lub biegunka

płyny elektrolitowe, glukoza 5%

płyny elektrolitowe, glukoza 5%

3. Realimentacja - powrót do żywienia doustnego

3. Realimentacja - powrót do żywienia doustnego

kleik ryżowy, mus jabłkowy, „marchwianka”

kleik ryżowy, mus jabłkowy, „marchwianka”

Leki hamujące

Leki hamujące

perystaltykę jelit

perystaltykę jelit

agoniści rec. opioidowych

agoniści rec. opioidowych

trimebutyna

trimebutyna

Debridat

Debridat

loperamid

loperamid

fedotozyna

fedotozyna

difenoksylat

difenoksylat

Reasec

Reasec

kodeina

kodeina





morfina,

morfina,

Tinct. Opii

Tinct. Opii

petydyna

petydyna

tramadol

tramadol

blokery rec. 5-HT

blokery rec. 5-HT





Z. jelita

Z. jelita

drażliwego

drażliwego

alosteron tabl. 1mg

alosteron tabl. 1mg

Leki hamujące

Leki hamujące

perystaltykę jelit

perystaltykę jelit

Cholinolityki = parasympatykolityki

Cholinolityki = parasympatykolityki

atropina

atropina

hioscyna

hioscyna

butylobromek -

butylobromek -

Buscolysin, Buscopan,

Buscolysin, Buscopan,

Scopolan

Scopolan

oksyfenonium

oksyfenonium

Spasmophen

Spasmophen

adyfenina

adyfenina

Vegantin

Vegantin

izopropamid

izopropamid

Isamid

Isamid

spazmolityki bezpośrednie

spazmolityki bezpośrednie

doustne i

doustne i

pozajelitowe

pozajelitowe

papaweryna

papaweryna

drotaweryna

drotaweryna

No-Spa

No-Spa

mebeweryna

mebeweryna

Duspatalin p os

Duspatalin p os

Roślinne leki

Roślinne leki

przeciwbiegunkowe

przeciwbiegunkowe

Adsorbenty

Adsorbenty





węgiel leczniczy

węgiel leczniczy





pektyny

pektyny

–

–

pieczone jabłka, banany, gotowana marchew

pieczone jabłka, banany, gotowana marchew





śluzy roślinne -

śluzy roślinne -

siemię lniane, kleik ryżowy,

siemię lniane, kleik ryżowy,

jęczmienny

jęczmienny





garbniki -

garbniki -

tanina

tanina

,

,

czarna herbata, szałwia, czarna

czarna herbata, szałwia, czarna

jagoda,

jagoda,

kłącze pięciornika

kłącze pięciornika

Tormentillae rhizoma

Tormentillae rhizoma

spazmolityki

spazmolityki

-

-

alkaloidy

alkaloidy

Atropa Belladonnae – pokrzyk wilcza jagoda

Atropa Belladonnae – pokrzyk wilcza jagoda

Hiosciamus niger – lulek czarny

Hiosciamus niger – lulek czarny

Chelidonium maius – glistnik jaskólcze ziele

Chelidonium maius – glistnik jaskólcze ziele

Leki przeciwzapalne

Leki przeciwzapalne





Glikokortykosteroidy

Glikokortykosteroidy

budezonid

budezonid

Entocort

Entocort

kaps. de-po, wlewki

kaps. de-po, wlewki

odbytnicze

odbytnicze





kromoglikan disodowy

kromoglikan disodowy

tabl.

tabl.

Nalcrom, Cropoz

Nalcrom, Cropoz

G

G





pochodne kw. salicylowego

pochodne kw. salicylowego

tabl. SR

tabl. SR

salazopiryna

salazopiryna





mesalazyna

mesalazyna

olsalazyna

olsalazyna





2 cz. mesalazyny

2 cz. mesalazyny

sulfasalazyna

sulfasalazyna

LEKI POPRAWIAJĄCE

LEKI POPRAWIAJĄCE

TRAWIENIE

TRAWIENIE

Leki zwiększające kwaśność soku

Leki zwiększające kwaśność soku

żołądkowego

żołądkowego

Citropepsin, Bepepsin

Citropepsin, Bepepsin

Leki zawierające enzymy trzustkowe

Leki zawierające enzymy trzustkowe

Lipancrea, Kreon, Panzytrat, Combizym, Neo-

Lipancrea, Kreon, Panzytrat, Combizym, Neo-

Pancreatinum

Pancreatinum

LEKI POPRAWIAJĄCE

LEKI POPRAWIAJĄCE

TRAWIENIE

TRAWIENIE

Substancje roślinne

Substancje roślinne





wydzielanie

wydzielanie

gruczołów żołądkowo-jelitowych i

gruczołów żołądkowo-jelitowych i

motorykę

motorykę

goryczki, olejki eteryczne, terpeny,

goryczki, olejki eteryczne, terpeny,

azuleny, flawonoidy, cukry

azuleny, flawonoidy, cukry

występują w mięcie, rumianku, tymianku,

występują w mięcie, rumianku, tymianku,

pieprzu, papryce, piołunie, dziurawcu,

pieprzu, papryce, piołunie, dziurawcu,

ozmarynie, majeranku, kminku, koprze

ozmarynie, majeranku, kminku, koprze

Gutte stomatice

Gutte stomatice

-

-

krople żołądkowe

krople żołądkowe

(wyciąg z mięty, dziurawca, kozłka lek.,

(wyciąg z mięty, dziurawca, kozłka lek.,

piołunu)

piołunu)

Leki wpływające na tworzenie i

Leki wpływające na tworzenie i

wydzielanie żółci

wydzielanie żółci

Cholagoga

Cholagoga

Choleretica

Choleretica

Cholekinetyca

Cholekinetyca

Żółciotwórcze

Żółciotwórcze

Kwas dehydrocholowy

Kwas dehydrocholowy

0,25-0,5 p os

0,25-0,5 p os

Glikocholan sodowy

Glikocholan sodowy

0,1-0,2 p os

0,1-0,2 p os

Fellogen

Fellogen

draż. p os

draż. p os

podawane długo (ok. roku) mogą ułatwiać rozpuszczenie

podawane długo (ok. roku) mogą ułatwiać rozpuszczenie

kamieni żółciowych

kamieni żółciowych

dz. niepożądane

dz. niepożądane

- uszkodzenie wątroby, nerek, serca

- uszkodzenie wątroby, nerek, serca

- bóle brzucha, biegunka

- bóle brzucha, biegunka

Leki wpływające na tworzenie i

Leki wpływające na tworzenie i

wydzielanie żółci

wydzielanie żółci

Cholagoga

Cholagoga

Choleretica

Choleretica

Cholekinetyca

Cholekinetyca

Żółciopędne

Żółciopędne

Tłuszcze

Tłuszcze

-

-

oleje roślinne i zwierzęce (żółtko jaj,

oleje roślinne i zwierzęce (żółtko jaj,

tran)

tran)

Pochodne kwasu nikotynowego -

Pochodne kwasu nikotynowego -

wit. PP

wit. PP

Siarczan magnezu i sodu

Siarczan magnezu i sodu

Olejki eteryczne

Olejki eteryczne

i

i

substancje czynne

substancje czynne

zawarte

zawarte

w:

w:

zielu dziurawca, ruty, skrzypu, krwawnika,

zielu dziurawca, ruty, skrzypu, krwawnika,

nagietka, bylicy,

nagietka, bylicy,

czarnej rzepie, korzeniu mniszka

czarnej rzepie, korzeniu mniszka

lekarskiego, owocu kolendry,

lekarskiego, owocu kolendry,

jałowca, dzikiej

jałowca, dzikiej

róży,

róży,

anyżu, kminku, kopru, kwiatach lawendy

anyżu, kminku, kopru, kwiatach lawendy

liściach mięty

liściach mięty

p

p

reparaty

reparaty

Bilokol, Cholamid, Raphacholin, Boldaloin,

Bilokol, Cholamid, Raphacholin, Boldaloin,

Cholesol,

Cholesol,

Solaren, Succus Hyperici, Terpichol

Solaren, Succus Hyperici, Terpichol

LEKI

LEKI

HEPATOPROTEKCYJNE

HEPATOPROTEKCYJNE

Leki ułatwiające przekształcanie amoniaku w mocznik

Leki ułatwiające przekształcanie amoniaku w mocznik

l-Arginina

l-Arginina

iv, p os

iv, p os

Hepa-Merz

Hepa-Merz

- ornityna z enzymami trzustkowymi iv, p os

- ornityna z enzymami trzustkowymi iv, p os

N- acetylocysteina

N- acetylocysteina

- substrat do produkcji GSH (zmiatacz

- substrat do produkcji GSH (zmiatacz

rodników)

rodników)

Hepacom

Hepacom

tabl. p os -prolek cysteiny

tabl. p os -prolek cysteiny

Methiovit

Methiovit

tabl. p os - metionina + wit.

tabl. p os - metionina + wit.

B, E, PP, kw. foliowy

B, E, PP, kw. foliowy

Sylimaryna

Sylimaryna

- flawonoid hepatoprotekcyjny

- flawonoid hepatoprotekcyjny

Essentiale

Essentiale

- źródło niezbędnych fosfolipidów do budowy i

- źródło niezbędnych fosfolipidów do budowy i

regeneracji

regeneracji

błon komorkowych

błon komorkowych

Neomycyna

Neomycyna

- antybiotyk podany doustnie niszczy florę jelitową,

- antybiotyk podany doustnie niszczy florę jelitową,





proteolizę białek pokarmowych i tworzenie związków

proteolizę białek pokarmowych i tworzenie związków

azotowych, które w ostrej niewydolności wątroby nie są

azotowych, które w ostrej niewydolności wątroby nie są

przekształcane w mocznik i prowadzą do

przekształcane w mocznik i prowadzą do

encefalopatii

encefalopatii

wątrobowej

wątrobowej

Penicylina krystaliczna

Penicylina krystaliczna

w „mega” dawkach wykazuje działanie

w „mega” dawkach wykazuje działanie

błonostabilizujace i chelatujące toksyny

błonostabilizujace i chelatujące toksyny

LEKI

LEKI

PRZECZYSZCZAJĄCE

PRZECZYSZCZAJĄCE

Substancje „masowe”-

Substancje „masowe”-

błonnik (otręby,

błonnik (otręby,

ziarna roślin), metyloceluloza, agar

ziarna roślin), metyloceluloza, agar

Substancje poślizgowe i

Substancje poślizgowe i

rozmiękczające

rozmiękczające

- parafina płynna,

- parafina płynna,

oleje roślinne, poloksamer

oleje roślinne, poloksamer

Środki osmotyczne

Środki osmotyczne

- siarczan magnezu

- siarczan magnezu

(sól gorzka), siarczan sodu,

(sól gorzka), siarczan sodu,

laktuloza – syrop,

laktuloza – syrop,

makrogol

makrogol

Forlax

Forlax

Sennozydy –

Sennozydy –

X-Prep, Bekunis, Agiolax

X-Prep, Bekunis, Agiolax

LEKI

LEKI

PRZECZYSZCZAJĄCE

PRZECZYSZCZAJĄCE

Środki drażniące

Środki drażniące

drażnienie śluzówki jelita

drażnienie śluzówki jelita





przekrwienie zapalne, wysięk

przekrwienie zapalne, wysięk

- olej rycynowy

- olej rycynowy





mydła rycynolowe w j. cienkim

mydła rycynolowe w j. cienkim

-

-

glikozydy antrachinonowe

glikozydy antrachinonowe





aglikony

aglikony

antrachinonowe

antrachinonowe

z

z

kory kruszyny, kłącza rzewienia, skóry aloesu

kory kruszyny, kłącza rzewienia, skóry aloesu

Środki syntetyczne działające na j. grube

Środki syntetyczne działające na j. grube

- oksyfenizatyna

- oksyfenizatyna

Laxigen

Laxigen

- bisakodyl

- bisakodyl

Środki żółciopędne pochodzenia roślinnego

Środki żółciopędne pochodzenia roślinnego

Wlewki doodbytnicze

Wlewki doodbytnicze

-

-

Enema, Rektiolax

Enema, Rektiolax

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

ŚRODKÓW

ŚRODKÓW

PRZECZYSZCZAJĄCYCH

PRZECZYSZCZAJĄCYCH





prowokacja stanu zapalnego śluzówki jelita

prowokacja stanu zapalnego śluzówki jelita





odwodnienie

odwodnienie





zaburzenia wodno-elektrolitowe

zaburzenia wodno-elektrolitowe





zaburzenie fizjologicznej regulacji perystaltyki

zaburzenie fizjologicznej regulacji perystaltyki

oraz wydzielania śluzu i soków trawiennych

oraz wydzielania śluzu i soków trawiennych





zaburzenie przyswajania substancji odżywczych,

zaburzenie przyswajania substancji odżywczych,

leków

leków





zaburzenie równowagi mikrobiologicznej p. pok.

zaburzenie równowagi mikrobiologicznej p. pok.





prowokacja bólów brzucha, wtórnych zaparć i

prowokacja bólów brzucha, wtórnych zaparć i

wzdęcia

wzdęcia





utrudnienie rozpoznania schorzeń cewy jelitowej

utrudnienie rozpoznania schorzeń cewy jelitowej

(porażenia, niedrożności, stanów zapalnych,

(porażenia, niedrożności, stanów zapalnych,

nowotworów

nowotworów

)

)

IBEROGAST

IBEROGAST

normalizuje motorykę żołądka i

normalizuje motorykę żołądka i

jelit

jelit

Prawidłowego żywienia nie zastąpi

suplement diety,
a

źle stosowane leki

kładą się cieniem na zdrowiu

pacjentów…