Wywiad i techniki 

ankietowe

Przegląd dwóch wybranych 

metod badawczych

Wywiad a sondaż ankietowy

• Wywiad i ankieta są tymi metodami badań, które dla 

gromadzenia danych używają kwestionariuszy.

 

Jednak typy kwestionariuszy stosowanych w tych 
badaniach różnią się do siebie.

 

• Wynika to z dwóch cech tych badań: 

–  rodzaju kontaktu pomiędzy 

badaczem i badanym, 

–  stopnia wystandaryzowania 

kwestionariuszy. 

WYWIAD

• Wywiad - to metoda badań oparta o 

bezpośredni kontakt pomiędzy 
badanym i badaczem (ankieterem). 
Ma charakter bez pośredniej 
rozmowy, kierowanej przez badacza 
(ankietera). Dlatego kwestionariusz 
wywiadu ma być jedynie pomocnym 
na rzędziem w gromadzeniu 
informacji. 

WYWIAD - rodzaje

• wywiad swobodny

, gdzie najwięcej zależy 

od inwencji badacza, a kwestionariusz 
jest listą zagadnień, które w trakcie 
rozmowy z badanym należy poruszyć. 
Badacz decyduje kiedy, w jakiej 
kolejności (najczęściej zależnej od toku 
rozmowy) 
i przy pomocy jakich pytań uzyskiwać 
informacje od badanego. 

WYWIAD - rodzaje

• Obecnie na fali powrotu do 

jakościowych metod badań wywiad 
swobodny przeżywa swój renesans 
pod postacią tzw. 

wywiadu 

pogłębionego

. Zapis takiego wywiadu 

powinien być możliwie najpełniejszy, 
tzn. dokładnym zapisem rozmowy. 

WYWIAD - rodzaje

• odmianą wywiady pogłębionego jest 

tzw. 

wywiad narracyjny

, w którym 

badany relacjonuje pewien etap swego 
życia. Jego podstawą jest założenie, że 
badany sam będzie dokonywał wyboru 
i oceny poszczególnych zdarzeń, w 
których uczestniczył. Dlatego 
konieczne jest, aby sam badany 
strukturalizował swoją wypowiedź. 

WYWIAD - rodzaje

• wywiad kwestionariuszowy

, w którym badacz 

dysponuje wcześniej przygotowanym 

kwestionariuszem (zestawem pytań ułożonych 

w odpowiedniej kolejności i podporządkowanych 

problemowi badań. 

Tutaj inwencja badacza jest już ograniczona 

ponieważ chodzi o uzyskanie informacji 

przynajmniej częściowo 

wystandaryzowanych

. 

Dlatego też badanym zadaje się te same pytania, 

działa na nich takimi samymi bodźcami 

(pytaniami, listami itp.). Jednak i w tym wypadku 

możliwa i konieczna jest aktywna postawa 

ankietera: 

wywiad

• We wszystkich typach wywiadu mamy do 

czynienia z sytuacją społecznej interakcji 
czyli wzajemnego oddziaływania na 
siebie badanego i badacza. 
Oznacza to, że oddziaływują oni na 
siebie, reagują na działania partnera, a 
także na gesty, mimikę, ton głosu, 
komentarze. 

• (UWAGA! Warunki wywiadu mają wpływ na wyniki 

badania)

ANKIETA

• Ankieta to metoda badań oparta o pośredni 

kontakt pomiędzy badaczem i badanym. 

Rolę środka komunikacji między nimi pełni 

kwestionariusz, z reguły wystandaryzowany, 

a więc taki, który jest 

standardowym 

(podobnym lub identycznym) bodźcem w 

stosunku do badanego

. W rezultacie takiego 

zabiegu otrzymuje się również 

wystandaryzowane (ujednolicone) 

odpowiedzi. Dzieje się to dzięki zastosowaniu 

w kwestionariuszu pytań zamkniętych 

(wszystkich lub większości). 

Ankieta - rodzaje

• ankieta pilotowana

, gdy ankieter ma 

indywidualny kontakt z badaczem - 
przypomina najbardziej wywiad, 

• ankieta audytoryjna

, gdy grupa pod 

nadzorem ankietera wypełnia 
kwestionariusze. 

Ankieta - rodzaje

• techniki ankiet 

samozwrotnych

, 

gdzie badany otrzymuje 
kwestionariusz, który ma po 
wypełnieniu sam zwrócić. 

– pocztowe
– prasowe, radiowe, telewizyjne
– dodawane do produktów
– rozdawane przy jakichś okazjach

. 

Ankieta/wywiad

• Pojawia się nowy typ badań będący 

skrzyżowaniem wywiadu i ankiety – 
„

ankieta telefoniczna

”. Jej istotą jest 

krótki wywiad, prowadzony przy 
pomocy maksymalnie 
wystandaryzowanego, z reguły 
krótkiego, kwestionariusza. W 
badaniach typu sondażowego daje 
dobre rezultaty.