1

PATOFIZJOLOGIA

ZABURZEŃ

IMMUNOLOGICZNYCH - 2

Ewa Bryl, Jacek M. Witkowski

2006

WYKŁAD 4b

2

Tak złożony system „dość

łatwo” ulega zakłóceniom –

zaburzeniom odporności…

3



STAN PRAWIDŁOWY =

RÓWNOWAGA HOMEOSTAZA

AKTYWACJA

SUPRESJA

PRAWIDŁOWA REAKCJA NA BODZIEC

4

RODZAJE ZABURZEŃ W UKŁADZIE

ODPORNOŚCIOWYM

1. NADMIERNA

AKTYWNOŚĆ –

NADWRAŻLIWOŚĆ

2. BŁĘDNA

AKTYWNOŚĆ –

AUTOIMMUNIZACJA

3. NIEDOBÓR LUB BRAK

CZYNNOŚCI –

NIEDOBORY

ODPORNOŚCIOWE

:

 PIERWOTNE
 WTÓRNE

+

_

5

NADMIERNA AKTYWNOŚĆ -

NADWRAŻLIWOŚCI

1. Alergie

2. Reakcje cytotoksyczne :

 Potransfuzyjne
 Konflikt serologiczny
 Polekowe

3. Choroby kompleksów immunologicznych

 Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek
 Podostre bakteryjne zapalenie wsierdzia

4. Nadwrażliwość typu późnego

 Wyprysk kontaktowy

6

Atopia, alergeny – definicje...

Atopia

– szerokie znaczenie: dziedziczna skłonność do

nadmiernego wytwarzania przeciwciał

IgE

w stosunku

do niektórych powszechnie występujących antygenów.

Węższe znaczenie: synonim choroby, u podłoża której
leżą mechanizmy nadwrażliwości typu I.

Choroby atopowe: katar sienny, astma atopowa,
atopowe zapalenie skóry.

Alergen

- substancja, która może wywołać reakcję

alergiczną. Niektóre osoby rozpoznają alergen jako
„obce” lub „niebezpieczne”, u większości ludzi nie
wywołują one tych reakcji.

7

Reakcje alergiczne oraz powszechne

alergeny

- substancje
chemiczne i
rośliny
- leki (antybiotyki,
surowice)
- jedzenie (mleko,
czekolada,
truskawki,
pszenica,
orzeszki)
- alergeny
wziewne (kurz,
pyłki, perfumy,
dym tytoniowy)
- czynniki fizyczne
(ciepło, światło,

promieniowanie)

8

Najczęstsze alergeny wziewne

U osób podatnych na
alergie

IgE

jest

produkowana po kontakcie
z

niskimi stężeniami

nieszkodliwych
alergenów
środowiskowych

takich

jak pyłki roślin, naskórek
zwierząt lub roztocza
kurzu domowego.

9

Mechanizmy komórkowe reakcji

alergicznych

Ważną cechą

IgE

jest zdolność do wiązania się z

dużym powinowactwem z komórkami tucznymi
poprzez fragment Fc.

10

Powstanie i mechanizmy efektorowe

nadwrażliwości typu I

11

Reakcje

skórne –

pokrzywka

Najczęstsze objawy kliniczne nadwrażliwości typu I

Alergia wziewna

– katar sienny

Objawy:

- czerwone, szczypiące,
łzawiące oczy
- lejący katar, kichanie
lub zatkany nos
- ból lub podrażnienie
gardła, ściekanie płynu po
tylnej ścianie gardła
- kaszel
- ból głowy

Anafilaksja

Objawy:

- utrata przytomności
- pokrzywka
- obrzęk języka,
trudności w połykaniu
- szybki obrzęk tkanek
gardła
- trudności w
oddychaniu

Częste przyczyny: ukąszenia
owadów, surowice końskie,
alergie pokarmowe, leki...

12

Astma oskrzelowa

W reakcji oskrzelowej wywołanej alergenem występują 2 fazy
reakcji: natychmiastowa i późna.

1 – neutrofile, 2 – bazofile, 3 –
eozynofile,

4 – monocyty, 5 – płytki krwi

M – nadmierne wydzielanie śluzu, SM
– przerost mięśniówki gładkiej, Cl –
nacieki komórkowe

13

Alergiczne kontaktowe zapalenie

skóry

Dermatitis – odpowiedź zapalna
skóry spowodowana przez kontakt
z alergenem lub innym
czynnikiem drażniącym – lateks,
nikiel etc.

Objawy:

- Podrażnienie
skóry

-
zaczerwienienie

- ból
- uszkodzenia
lub rumień

14

Najczęstsze alergeny kontaktowe

1. Rośliny

– trujący bluszcz (poison ivy), trujący dąb,

trujący sumak

2. Metale

: nikiel, chrom itd..

3. Leki

: antybiotyki stosowane powierzchniowo

4. Guma, lateks

5. Kosmetyki

6. Ubrania i tkaniny

7. Detergenty

8. Rozpuszczalniki

9. Perfumy

10. Inne substancje chemiczne