Obwodowy układ

Obwodowy układ

nerwowy

nerwowy

W skład obwodowego układu nerwowego

W skład obwodowego układu nerwowego

wchodzi:

wchodzi:

-12 (XII) par nerwów czaszkowych,

-12 (XII) par nerwów czaszkowych,

których jądra znajdują się w pniu

których jądra znajdują się w pniu

mózgowia

mózgowia

-31 par nerwów rdzeniowych.

-31 par nerwów rdzeniowych.

-Zwoje nerwowe

-Zwoje nerwowe

-Nerwy i zwoje układu autonomicznego

-Nerwy i zwoje układu autonomicznego

Komórka nerwowa

Komórka nerwowa

(neuron)

(neuron)



Komórka nerwowa

-

neuron

- jest najważniejszym

elementem składowym

układu nerwowego. W

obrębie komórki nerwowej

wyróżnia się

ciało komórki

i dwa rodzaje wypustek:

wypustkę

długą (akson)

i

liczne

wypustki krótkie

(dendryty)

Aksony

przenoszą informacje z ciała

komórki do innych komórek

nerwowych lub narządów

wykonawczych (efektorów),

dendryty natomiast

przekazują pobudzenia do

ciała komórki nerwowej.

Nerwy czaszkowe

Nerwy czaszkowe



nerw I - węchowy (opuszka węchowa),

nerw I - węchowy (opuszka węchowa),



nerw II - wzrokowy,

nerw II - wzrokowy,



nerw III - okoruchowy,

nerw III - okoruchowy,



nerw IV - bloczkowy,

nerw IV - bloczkowy,



nerw V - trójdzielny,

nerw V - trójdzielny,



nerw VI - odwodzący,

nerw VI - odwodzący,



nerw VII - twarzowy,

nerw VII - twarzowy,



nerw VIII - przedsionkowo-ślimakowy,

nerw VIII - przedsionkowo-ślimakowy,



nerw IX - językowo-gardłowy,

nerw IX - językowo-gardłowy,



nerw X - błędny,

nerw X - błędny,



XI - dodatkowy,

XI - dodatkowy,



XII - podjęzykowy.

XII - podjęzykowy.

Sploty nerwów rdzeniowych

Sploty nerwów rdzeniowych

Gałęzie brzuszne nerwów rdzeniowych tworzą

Gałęzie brzuszne nerwów rdzeniowych tworzą



1. Splot szyjny

1. Splot szyjny

(ważnym nerwem tego splotu jest nerw

(ważnym nerwem tego splotu jest nerw

przeponowy - obsługujący przeponę),

przeponowy - obsługujący przeponę),



2. Splot ramienny

2. Splot ramienny

zaopatrujący mięśnie obręczy barkowej i

zaopatrujący mięśnie obręczy barkowej i

kończyn górnych,

kończyn górnych,



3. Splot lędźwiowo-krzyżowy

3. Splot lędźwiowo-krzyżowy

, w skład którego wchodzą nerwy

, w skład którego wchodzą nerwy

obręczy biodrowej i kończyn dolnych. W skład tego splotu wchodzi

obręczy biodrowej i kończyn dolnych. W skład tego splotu wchodzi

największy (najgrubszy i najdłuższy) nerw ludzkiego ciała - nerw

największy (najgrubszy i najdłuższy) nerw ludzkiego ciała - nerw

kulszowy.

kulszowy.



Pomiędzy splotem ramiennym i lędźwiowym są nie tworzące

Pomiędzy splotem ramiennym i lędźwiowym są nie tworzące

splotów

splotów

nerwy międzyżebrowe.

nerwy międzyżebrowe.

Splot szyjny

(plexus cervicalis) tworzą

przednie gałęzie

od 1 do 4 nerwu

szyjnego

. Leży przykryty blaszką

przedkręgową bocznie i do przodu od
wyrostków poprzecznych górnych
kręgów szyjnych.
Gałęzie skórne wychodzące ze splotu
szyjnego:

Nerw potyliczny mniejszy
Nerw uszny wielki
Nerw poprzeczny szyi
Nerwy nadobojczykowe

Gałęzie długie wychodzące ze splotu
szyjnego:
Gałąź do

mięśnia mostkowo-sutkowo-

obojczykowego

Gałąź do

mięśnia czworobocznego

Nerw przeponowy
Pętla szyjna

Splot ramienny

Splot ramienny

· splot ramienny -
tworzą gałęzie
brzuszne 4 dolnych
nerwów szyjnych
pierwszego nerwu
piersiowego (Th1)

Splot ramienny

Splot ramienny



Dzieli się na część

Dzieli się na część

nadobojczykową, która leży w

nadobojczykową, która leży w

trójkącie bocznym szyi i część

trójkącie bocznym szyi i część

podobojczykową umiejscowioną

podobojczykową umiejscowioną

w jamie pachowej.

w jamie pachowej.

Część nadobojczykowa:

Część nadobojczykowa:

· nerw piersiowy długi

· nerw grzbietowy łopatki

· nerw piersiowo - grzbietowy

· nerwy piersiowe przednie

· nerw nadłopatkowy

· nerw pachowy

Część podobojczykowa:

Część podobojczykowa:

· nerw mięśniowo - skórny

· nerw promieniowy

· nerw łokciowy

· nerw pośrodkowy

· nerw skórny przyśrodkowy

ramienia

· nerw skórny przyśrodkowy

przedramienia

Splot krzyżowo - lędźwiowy

Splot krzyżowo - lędźwiowy



· splot lędźwiowy

· splot lędźwiowy

- utworzony jest

- utworzony jest

przez gałęzie brzuszne pierwszych 3

przez gałęzie brzuszne pierwszych 3

nerwów lędźwiowych i częściowo 4

nerwów lędźwiowych i częściowo 4

nerwu lędźwiowego ( L1 do L4 )

nerwu lędźwiowego ( L1 do L4 )



· splot krzyżowy

· splot krzyżowy

- utworzony jest

- utworzony jest

przez gałęzie brzuszne 4 i 5 nerwu

przez gałęzie brzuszne 4 i 5 nerwu

lędźwiowego ( L4, L5 ) i wszystkich

lędźwiowego ( L4, L5 ) i wszystkich

nerwów krzyżowych ( S1 do S5 )

nerwów krzyżowych ( S1 do S5 )



Splot lędźwiowy

Splot lędźwiowy

Układa się na wyrostkach

żebrowych kręgów

lędźwiowych. Oddaje

gałęzie krótkie do mięśni

grzbietu, mięśnia

lędźwiowego większego i

mniejszego oraz gałęzie

długie do mięśni brzucha

i kończyny dolnej.



Gałęzie długie:



nerw biodrowo -

podbrzuszny



nerw biodrowo –

pachwinowy

(zaopatrują

mięśnie brzucha).

Pozostałe gałęzie biegną do

kończyny dolnej:

· nerw płciowo - udowy

· nerw skórny boczny uda

· nerw udowy

· nerw zasłonowy



Splot krzyżowy

Leży w miednicy mniejszej

dobocznie od stawów

krzyżowych przednich na

powierzchni przedniej mięśnia

gruszkowatego. Odgałęzienia

splotu krzyżowego dzielimy na

gałęzie krótkie i długie.

Gałęzie krótkie

: unerwiają

mięśnie ściany miedniczy

Gałęzie długie:

· nerw pośladkowy górny

· nerw pośladkowy dolny

· nerw skórny tylny uda

· nerw sromowy

· nerw guziczny

· nerw kulszowy

, który w

swoim przebiegu dzieli się na:

- nerw piszczelowy

- nerw strzałkowy wspólny

- nerw strzałkowy głęboki

- nerw strzałkowy

powierzchowny

Układ nerwowy autonomiczny

Układ nerwowy autonomiczny



układ nerwowy sympatyczny

układ nerwowy sympatyczny

( współczulny)

( współczulny)



układ nerwowy parasympatyczny

układ nerwowy parasympatyczny

( przywspółczulny )

( przywspółczulny )

Układ autonomiczny ma część

Układ autonomiczny ma część

ośrodkową i obwodową

ośrodkową i obwodową

•

Ośrodki układu sympatycznego
zlokalizowane są w bocznych rogach
rdzenia kręgowego w odcinku
piersiowym i lędźwiowym.

•

Ośrodki parasympatyczne znajdują

Ośrodki parasympatyczne znajdują

się w międzymózgowiu i odcinku

się w międzymózgowiu i odcinku

krzyżowym rdzenia kręgowego.

krzyżowym rdzenia kręgowego.

Układ wspólczulny

Układ wspólczulny



Włókna części współczulnej zaczynają się w komórkach słupa

Włókna części współczulnej zaczynają się w komórkach słupa

bocznego rdzenia.

bocznego rdzenia.



Wychodzące z niego włókna biegną razem z korzeniami

Wychodzące z niego włókna biegną razem z korzeniami

brzusznymi nn. rdzeniowych i odłączają się od nerwu rdzeniowego

brzusznymi nn. rdzeniowych i odłączają się od nerwu rdzeniowego

jako

jako

gałązki łączące białe

gałązki łączące białe, będące włóknami przedzwojowymi,

, będące włóknami przedzwojowymi,

które wnikają do pnia współczulnego.

które wnikają do pnia współczulnego.



Część z nich kończy się w jego zwojach( przełączenie synaptyczne)

Część z nich kończy się w jego zwojach( przełączenie synaptyczne)

i ze zwojów wychodzą

i ze zwojów wychodzą

gałęzie szare (włókna zazwojowe)

gałęzie szare (włókna zazwojowe)



Pozostała część przechodzi bez przełączenia i kończy się w

Pozostała część przechodzi bez przełączenia i kończy się w

zwojach dalszego rzędu (

zwojach dalszego rzędu (

zwoje przedkręgowe

zwoje przedkręgowe ) i dopiero tam

) i dopiero tam

ulega przełączeniu.

ulega przełączeniu.



Gałezie szare :

Gałezie szare :



łączące i rdzeniowe

łączące i rdzeniowe przebiegaja wraz z nerwami rdzeniowymi i

przebiegaja wraz z nerwami rdzeniowymi i

czaszkowymi

czaszkowymi



Naczyniowe

Naczyniowe –tworzą sploty okołotętnicze

–tworzą sploty okołotętnicze



Trzewne

Trzewne biegną bezpośrednio do trzew

biegną bezpośrednio do trzew

Pień współczulny

Pień współczulny



Parzysty pień
współczulny rozciąga się
od podstawy czaszki do
kości guzicznej wzdłuż
bocznych powierzchni
kręgosłupa i składa się z
21-25 par zwojów pnia
współczulnego.



Wyróżniamy zwoje:

szyjne, piersiowe,
lędźwiowe , krzyżowe i
jeden nieparzysty
guziczny

Pień współczulny

Pień współczulny



W odcinku szyjnym pień współczulny ma trzy

zwoje szyjne: górny, środkowy i dolny

, które

biorą udział w tworzeniu

splotu sercowego.



Odcinek piersiowy ma od 10 do 12 zwojów.
Gałęzie dzieli się 3 grupy:

rdzeniowe i łączące, gałęzie tworzące sploty

okołonaczyniowe, trzewne ( n. trzewny większy,
nerw trzewny mniejszy)

Odcinek brzuszny -

4-5 zwojów lędźwiowych

odcinek miedniczny -

4 zwoje krzyżowe i zwój

nieparzysty

Odcinek brzuszny i miedniczny

Odcinek brzuszny i miedniczny

tworzy wielkie sploty

tworzy wielkie sploty

okołonaczyniowe:

okołonaczyniowe:



Splot trzewny (słoneczny)

Splot trzewny (słoneczny)



Splot aortowy

Splot aortowy



Splot międzykrezkowy

Splot międzykrezkowy



Splot podbrzuszny dolny(miedniczny)

Splot podbrzuszny dolny(miedniczny)

Sploty wtórne splotu trzewnego:

Sploty wtórne splotu trzewnego:

przepononwy, nadnerczowy, nerkowy,

przepononwy, nadnerczowy, nerkowy,

moczowodowy, żołądkowe, wątrobowy,

moczowodowy, żołądkowe, wątrobowy,

śledzionowy, krezkowy górny

śledzionowy, krezkowy górny

Sploty wtórne splotu podbrzusznego dolnego:

Sploty wtórne splotu podbrzusznego dolnego:

odbytniczy środkowy i dolny, pęcherzowy,

odbytniczy środkowy i dolny, pęcherzowy,

nasieniowodowy, sterczowy, jamiste prącia,

nasieniowodowy, sterczowy, jamiste prącia,

maciczno-pochwowy, jamiste łechtaczki

maciczno-pochwowy, jamiste łechtaczki

Część przywspółczulna

Część przywspółczulna



Odcinek czaszkowy

Odcinek czaszkowy

- jego włókna rozpoczynają się w

- jego włókna rozpoczynają się w

jądrach nerwów czaszkowych zlokalizowanych w

jądrach nerwów czaszkowych zlokalizowanych w

międzymózgowiu przebiegają razem z n.

międzymózgowiu przebiegają razem z n.

okoruchowym, pośrednim, językowo-gardłowym i

okoruchowym, pośrednim, językowo-gardłowym i

błędnym i kończą się w różnych zwojach

błędnym i kończą się w różnych zwojach



Odcinek krzyżowy

Odcinek krzyżowy

– jego włókna rozpoczynają się w

– jego włókna rozpoczynają się w

jądrach pośrednio-przyśrodkowych rdzenia S2-

jądrach pośrednio-przyśrodkowych rdzenia S2-

S4.Włókna biegną razem z gałęziami nerwów

S4.Włókna biegną razem z gałęziami nerwów

rdzeniowych do splotu krzyżowego-rdzeniowego. Od

rdzeniowych do splotu krzyżowego-rdzeniowego. Od

tego splotu wychodzą samodzielne nerwy trzewne

tego splotu wychodzą samodzielne nerwy trzewne

miedniczne. Biorą one udział w tworzeniu splotu

miedniczne. Biorą one udział w tworzeniu splotu

podbrzusznego dolnego i splotów miednicy

podbrzusznego dolnego i splotów miednicy

mniejszej.

mniejszej.