1

Służby społeczne w
pomocy społecznej

Wykład dla studentów polityki
społecznej
Barbara Szatur-Jaworska©

2

Literatura i źródła



K.Wódz, Służby społeczne w Polsce. Geneza, kierunki

rozwoju, metody pracy, UŚ, Katowice 1982.



Ustawa o pomocy społecznej.



Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego.



Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej i

zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.



Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.



Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu

alkoholizmowi.



Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii.



Ustawa o działalności pożytku publicznego i o

wolontariacie.



Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy.



Kodeks Cywilny.



Kodeks Postępowania Administracyjnego.

3

1923 1928 1959 1990

1966 1990

Opiekunowie
społeczni

Pracownicy
socjalni

Pozostałe
zawody w
pomocy
społeczne
j

Opracowanie: B.Szatur-Jaworska

4

Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej /

Departament Pomocy Społecznej

Urząd Wojewódzki

Wydział Zdrowia i Opieki Społecznej

Dział Pomocy Społecznej

Wojewódzki Szpital Zespolony

Wojewódzki Ośrodek Opiekuna Społecznego

Domy pomocy społecznej: dla przewlekle chorych,

Upośledzonych umysłowo itd

..

Zespół Opieki Zdrowotnej

Dział Służb Społecznych:

Ośrodek Opiekuna Społecznego

Sekcja świadczeń

Sekcja rehabilitacji

Sekcja opiekuńczo-wychowawcza

Przychodnie rejonowe

Gminne Ośrodki Zdrowia

Pracownik socjalny

+

Pielęgniarka środowiskowa+

Lekarz rejonowy

Domy rencistów

Domy dziennego pobytu

Urząd Gminny,

Miejski,

Dzielnicowy

Stanowisko ds.

Pomocy społecznej

Terenowy Opiekun Społeczny

System pomocy społecznej w Polsce – lata
70/80.

Źródło: K.Wódz

PKPS

PCK

5

1969 – Ośrodek Opiekuna Społecznego

(2 pracowników socjalnych +psycholog+

prawnik +pedagog +socjolog)

1975 – Ośrodek Opiekuna Społecznego jako

część Działu Służb Społecznych w ZOZ

Ośrodek Pomocy Społecznej – 1990 r.

Opracowanie: B.Szatur-Jaworska

6

Jednostki organizacyjne
pomocy społecznej



Regionalne ośrodki polityki społecznej



Powiatowe centra pomocy rodzinie



Ośrodki pomocy społecznej



Domy pomocy społecznej (DPS)



Placówki specjalistycznego poradnictwa (w tym rodzinnego) (PSP)



Placówki opiekuńczo-wychowawcze (POW)



Wsparcia dziennego



Interwencyjne



Rodzinne



Socjalizacyjne



Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze (OA-O)



Ośrodki wsparcia (OW)



Środowiskowe domy samopomocy



Dzienne domy pomocy



Noclegownie



Ośrodki opiekuńcze



Ośrodki interwencji kryzysowej (OIK)

Źródło: MPiPS

7

MPiPS - Departament pomocy i integracji społecznej

Wojewoda

Wydziały polityki społecznej

Marszałek województwa

ROPS

III sektor

II sektor

I sektor

PCPR

OPS

DPS

Domy opieki

DPS

DPS

DPS

DPS

OA-O

POW

OW

OIK

PSP

OW

OIK

Opracowanie: B.Szatur-Jaworska

8

Szczegółowa charakterystyka wybranych
instytucji i form działania pomocy
społecznej



Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie



Ośrodek Pomocy Społecznej



Domy Pomocy Społecznej



Rodzinny Dom Pomocy



Środowiskowy Dom Samopomocy

9

Kadry pomocy społecznej



Pracownik socjalny



Asystent osoby niepełnosprawnej



Opiekunka środowiskowa



Opiekun w domu pomocy społecznej

10

Zatrudnienie w pomocy społecznej 2009 rok
(sektor I)

Służby wojewody: 419

Placówki opiekuńczo-
wychowawcze: 13 814

ROPS: 508

Ośrodki adopcyjno-
opiekuńcze: 470

PCPR: 5 120

Ośrodki interwencji

kryzysowej: 823

OPS: 46 772

Ośrodki wsparcia: 8
567

DPS: 50 199

Placówki
specjalistycznego
poradnictwa: 184

Ogółem: 126 876

Źródło: MPiPS; opracowanie B.Szatur-Jaworska