Podstawy zarządzania

wykład 3

KLASYCZNE TECHNIKI

ZARZĄDZANIA

Podstawy zarządzania

wykład 3

KLASYCZNE TECHNIKI

ZARZĄDZANIA

DR BOGUSŁAW

KLIMCZUK

Metody zarządzania

stanowią wypróbowane,

logiczne zbiory zasad i

etapów stosowanych

w procesach kierowania

zespołami ludzkimi,

prowadzącymi do

efektywnego zarządzania

przedsiębiorstwem

Zarządzanie przez cele



Podstawowe założenia:



muszą być wyraźnie sprecyzowane cele

działania i sposób kontrolowania wyników



wszystkie cele szczegółowe powinny

przyczynić się do realizacji podstawowego

zadania organizacji



kierownicy poszczególnych komórek powinni

uczestniczyć w ustalaniu zadań które

pracownicy muszą wykonać



system oceny opiera się na analizie zarówno

uczestnictwa w procesie formułowania celów

jak i samego procesu realizacji

Fazy wdrażania metody

1. Etap przygotowawczy
2. Diagnoza potrzeb wewnętrznych przedsiębiorstwa

i jego otoczenia

3. Przeszkolenie wszystkich pracowników
4. Formułowanie głównych obszarów kluczowych

wyników

5. Przygotowanie karty wpływu na wyniki
6. Selekcja najważniejszych zadań kluczowych dla

przedsiębiorstwa

7. Formułowanie celów przedsiębiorstwa
8. Opracowanie zadań podstawowych dla kierowników
9. Planowanie usprawnień
10. Okresowe przeglądy wyników pracy

Zarządzanie przez

ekstrapolację



Metoda polegająca na kontynuacji

i stopniowej modyfikacji

dotychczasowych sposobów

gospodarowania, stylów kierowania ,

systemu motywacji pracowników itd.



Podstawowym zadaniem kierownika

w jest dokonanie zestawienia korelacji

sposobów oddziaływań oraz

uzyskanych efektów

Zalety i wady



Nie działamy w ciemno,

opierając się na praktyce

menedżerskiej na

wypróbowanych sposobach

działania , wpływania i

kierowania



Łatwość szacowania korelacji:

sposoby – efekty

gospodarowania dla sfery

materialnej



Podwładni orientują się czego

mogą się spodziewać w

przyszłym roku



Nie sprzyja wprowadzaniu

nowych , innowacyjnych i

przełomowych sposobów

gospodarowania czynnikami

rzeczowymi

i materialnymi



Trudność szacowania korelacji

sposoby – efekty

gospodarowania dla sfery

niematerialnej



Nie wyzwala ducha

przedsiębiorczości



Ekstrapolacja

dotychczasowych sposobów

oddziaływania kierownika na

dłuższe horyzonty czasowe nie

zwiększa

prawdopodobieństwa sukcesu



Nie można jej stosować we

wszystkich komórkach

organizacyjnych

przedsiębiorstwa

Zarządzanie przez intuicję



W przypadku instytucji prowadzonych

wielokierunkową działalność produkcyjno-

usługową chłonnych na propozycję otoczenia

występuje możliwość niekonsekwentnych

zachowań kierowniczych . Owa

niekonwencjonalność przejawia się:



brakiem wyraźnie sprecyzowanych reguł

współdziałania w układzie przełożony-

podwładny



Brakiem precyzyjnie sformułowanej wiązki celów

przedsiębiorstwa , pionu komórki



Elastycznością działania



Antycypacyjnym wychwytywaniem problemów

Zespół w którym stosuje się zarządzanie
przez intuicję musi być interdyscyplinarny: w
jego składzie powinni się znajdować:
Psycholog, socjolog, organizator,
informatyk, ekonomista itd.
Zespół ten trzeba poddawać
systematycznym treningom , aby ludzie nie
tracili wrażliwości, oryginalnego spojrzenia na
problemy
Przydatną funkcją spełnia ruchowy lub
nienormowany czas pracy, który umożliwia
zatrudnienie osób, którym są obce sztywne
ramy czasowej ,częstokroć jałowej pracy.

Zarządzanie przez

konferencje



Zarządzanie przez konferencje oznacza

przede wszystkim zbiorowe

podejmowanie decyzji



Metoda ta wykorzystywana najczęściej

na poziomie zarządzania strategicznego



Pod nazwą konferencje należy rozumieć

wszelkiego typu; zebrania, posiedzenia,

narady, odprawy kadry kierowniczej

i wykonawczej

Zalety i wady



Decyzje podjęte kolegialnie

są bardziej przemyślane



Ogranicza się proces

podejmowania decyzji za

kogoś



Włączenie w proces

decyzyjny większej liczby

pracowników powoduje ich

dowartościowanie



Zwiększa się stopień

demokratyzacji

zarządzania



Decyzje zespołowe cechuje
z reguły niższa skuteczność
w porównaniu z decyzjami
jednoosobowymi



Następuje rozmycie
odpowiedzialności, co
wpływa demotywująco na
postawy podmiotów
decydenckich
i realizacyjnych



Nie nadaje się do
zastosowania na poziomie
zarządzania operatywnego

Zarządzanie przez

komunikowanie



Występuje w teorii i praktyce menedżeryzmu

zachodniego



Zbiór zasad kierowania firmą których celem jest

budowa i doskonalenie sprawnego systemu

informacyjnego przedsiębiorstwa



Zbiór ten stanowi narzędzie:

a)

Realizacji celów strategicznych, taktycznych

i operatywnych

b)

Oddziaływania przełożonych na podwładnych

c)

Scalania organizacji gospodarczej

d)

Zapobiegania konfliktom międzypracowniczym



Procesy komunikowania sprowadzają

się do pozyskiwania, przetwarzania oraz
spożytkowania różnego typu informacji.
Proces przetwarzania dużej liczby
złożonych informacji stanowi niezbędny
czynnik wspomagania komputerowego.
Produktem i instrumentem zarządzania
przez komunikowanie jest w
nowoczesnym przedsiębiorstwie
skomputeryzowany system zarządczo-
informacyjny w którym
w zależności od firmy, wyodrębnia się
podsystemy

Zalety i wady



Wzrost szybkości

przetwarzania danych

ekonomiczno-

finansowo-

technicznych



Odciążenie służb

ekonomiczno-

finansowych od

żmudnych czynności

rachunkowych



Potraktowanie

informacji jako źródło

zysków firmy



Organizowanie

przyszłości, czyli

organizacje

informatyczne,

zautomatyzowane,

cechuje bezduszność



W miarę

komplikowania się

systemu

informatycznego

przedsiębiorstwa

zmniejsza się poziom

jego niezawodności

Zarządzanie przez grupy

samosterujące



Charakterystyczne dla tej metody jest fakt że

kierownika nie wyznacza się odgórnie lecz

umożliwia się grupie wybór swojego

reprezentanta interesów .



W celu zapewnienia prawidłowego

funkcjonowania grupy w ramach organizacji

gospodarczej należy ustalić z jej

pracownikami ramowe warunki

współdziałania umożliwiające osiągnięcie

zgodności działalności grupy samosterującej

z celami nadrzędnymi systemu

Samorządność grupy



Na działalność grupy dominujący wpływ ma

reprezentant , który dokonuje rozdziału zadań

i kontroluje pracę



Po wykonaniu zadań następuje podział

wynagrodzenia, proporcjonalnie do wkładu pracy



Członkowie grupy nie maja na stałe przypisanych

czynności szczebel nadrzędny nie interesuje

dokonanym przez grupę podziałem

wygospodarowanych dochodów



Płaci się za efektywnie wykonaną pracę,

a nie za funkcję związaną z danym stanowiskiem

organizacyjnym

Zarządzanie przez

inspirowanie



W tej metodzie jest ważne wykorzystanie zasad

zarządzania strategicznego oraz zarządzania przez

motywowanie, przez cele i przez wyniki



Stosować ja można np. w przypadku wystąpienia:

a)

Trudności zaopatrzeniowych i kooperacyjnych

b)

Trudności finansowych

c)

Trudności w zdobycie wyrobów i usług

d)

Wolnych mocy przerobowych



Przesłanką tej metody jest zainspirowanie załogi

do generowania własnych pomysłów dotyczącej

trudnej sytuacji przedsiębiorstwa bądź do poprawy

parametrów produkcyjno- ekonomicznych firmy

dobrze prosperującej czego przykładem może być

propozycja przystąpienia do spółek

Zarządzanie przez konflikty



Założeniem tej metody jest nieuniknioność

konfliktów w organizacji gospodarczej



Naczelnym zadanie kierownictwa firmy jest

zapewnienie sterowalności konfliktem

Konflikty są wynikiem różnic interesów,
postaw, systemów wartości i oczekiwań między
a) Poszczególnymi podmiotami organizacji
b) Grupami nieformalnymi
c) Komórkami organizacyjnymi przedsiębiorstwa

Zalety i wady metody



wykorzystanie twórczej

inicjatywy stron

biorących udział w

konflikcie



stanowi jeden z

czynników motywujących

umożliwiający

wyzwolenie

„drzemiącego”

potencjału

produkcyjnego



zapobiega stagnacji firmy



brak harmonii współpracy

między podsystemami firmy

może obniżyć poziom

realizacji celów całego

systemu



długotrwały konflikt

wyczerpuje siły stron

biorących udział w konflikcie



akceleracja konfliktu może

spowodować wymknięcie się

go spod kontroli

kierownictwa



najmniejszy konflikt niesie

w sobie możliwość

samounicestwienia całego

systemu (firmy)

Zarządzanie przez kryzysy



Metoda ta polega celowościowej strukturalizacji

działań chaotycznych , żywiołowych najczęściej

niezgodnych z celami przedsiębiorstwa



Naczelną przesłanką tej metody stanowi hipoteza

zakładająca, że odpowiednie uporządkowanie

i ukierunkowanie zachowań członków grupy

pracowniczej, znajdującej się w sytuacji

konfliktowo- kryzysowej może prowadzić do wzrostu

wyników produkcyjnych. Powstały w ten sposób

czynnik zagrożenia powinien pobudzić do działania

kadrę zarówno kierownicza jak i wykonawczą

znajdującą się dotychczas w stanie bierności

Zalety i wady metody



Wyrwanie załogi ze stanu

marazmu , zniechęcenia,

bierności



Pobudzenie jej do

działania, polepszenia

wydajności pracy przez

stosowanie bodźców

zagrożeniowych



Konieczność oddziaływania

na emocjonalne postawy

pracowników, którymi da się

sterować tylko w

ograniczonym zakresie



Trudności w formułowaniu

i realizowaniu przedsięwzięć

o charakterze strategicznym



Doraźność i przypadkowość

decyzji



Poczucie zagrożenia

u podwładnych



Kierownik znajduje się

w sytuacji przymusowej,

ma ograniczone pole

manewru

i podejmuje decyzje na

przeczekanie

Zarządzanie przez

motywowanie



Centralnym zagadnieniem w tej metodzie są

potrzeby ludzkie



Sterowanie pracownikami polega na

systematycznym i metodycznym stwarzaniu

sytuacji oddziałujących na ich indywidualne

potrzeby



Naczelnym zadaniem kierownika jest poznanie

struktury potrzeb podwładnych co umożliwia

mu stosowanie odpowiednich bodźców w celu

uzyskania pożądanych zachowań pracownika

podstawowe

Bezpieczeństwa i ochrony

ego

Warunkiem sprawnego stosowania tej metody są:
- Rozpoznanie specyficznych potrzeb podwładnych
- Utworzenie odrębnych obszarów zadaniowych wraz z
rozgraniczonymi kompetencjami
- Sformułowanie zrozumiałego systemu celów organizacji
- Dostarczenie odpowiednich informacji

Taktyka ofensywna



Kierowanie ofensywne zwane również

zarządzaniem przez przełamywanie, jest metodą

ukierunkowana na rozwój przedsiębiorstwa .

Przyjmuje się w niej założenie , że każde działanie

w przedsiębiorstwie służy realizacji dwóch celów

głównych : dokonaniu zmian , które prowadzą do

dynamicznego rozwoju,

a więc kształtowania profilu firmy w sposób

umożliwiający rozwój przez polepszenie

dotychczasowych wyników, oraz kontroli

pozwalającej na odpowiednio wczesne

rozpoznanie i wyeliminowanie nieprawidłowości

rozwoju przedsiębiorstwa

Zalety i wady metody



Postęp czy rozwój

firmy następuje

dzięki stałej

kontroli stanu

aktualnego



Kierowanie ofensywne
wymaga użycia innych ,
wspomagających
systemów oraz modeli
zarządzania



Nie prowadzi do
rozwiązania problemów
wynikających
z tworzenia wysokiego
poziomu motywacji oraz
innowacji

Zarządzanie przez ryzyko



Istotnym celem nauki zarządzania jest opracowanie

procedur postępowania i określenie instrumentów

kierowania umożliwiających kadrze menedżerskiej

przedsiębiorstwa podejmowanie ryzyka

gospodarczego



Przedmiotem zarządzania przez ryzyko są sytuacje

stwarzające duże zagrożenie



W praktyce metoda ta sprowadza się do

pokonywaniu ryzyka, polegająca na uświadomieniu

sobie przez kadrę kierowniczą sytuacji

niesprzyjających , ich analizowaniu i stosowaniu

odpowiednich strategii, mogących je wyeliminować

Zarządzanie przez sterowanie

systemami



Jest to metoda której celem jest kreacja efektywnej

organizacji gospodarczej oraz integracja jej

podsystemów przez wdrożenie

i wykorzystanie wspomaganych komputerem

systemów planowania ,produkcji i kontroli



Polega ona na systematyzacji i procedur działania

tj. na uregulowaniu kolejności działań

wykonywanych przez wielu członków organizacji

lub przez jej podsystemy, technik wykonywania

pracy systemu wzajemnych powiązań działań w

znaczeniu zintegrowanej całości sprzężeń

zwrotnych

Zalety i wady metody



Zwiększenie elastyczności

funkcjonowania firmy



Usprawnienie procesów

kooperacji między

poszczególnymi komórkami



Usprawnienie

i przyspieszenie procesów

decyzyjnych



Obniżenie kosztów

rzeczowych i osobowych



Uwzględnienie cech

wszystkich podsystemów

w procesie decyzyjnym

oraz polepszenie dopływu

informacji na wszystkie



Powodowanie wysokich

kosztów w fazie zarówno

projektowania jak też

wdrażania



Duży nakład czasu



Trudności w budowie

zintegrowanego systemu

zarządzania obejmującego

podsystemy funkcjonalne

i podmiotowe

Zarządzanie przez wyjątki



Podstawa tej metody jest delegowanie zadań oraz uprawnień

do podejmowania decyzji



Podwładni ponoszą odpowiedzialność za sprawne

wykonywanie zadań rutynowych



Przełożony interweniuje tylko w sytuacjach wyjątkowych



Celem podejmowanych decyzji jest przywracanie stanu

równowagi między wyznaczonymi celami a ich bieżącą
realizacją

Metoda ta nadaje się szczególnie do zastosowania

w takich dziedzinach jak:

Rachunkowość kosztów, marketing, finanse,

produkcja zaopatrzenie i inwestycje.

Zalety i wady metody



Oszczędności pracy

kierownika który

koncentruje się na pracy

koncepcyjnej oraz na

rozwiązywaniu problemów



Efektywna praca naczelnej

kadry kierowniczej



Realizowanie strategii

rozwoju kryzysowego oraz

umiejętności

rozwiązywania problemów

krytycznych



Czynności kreatywne oraz

inicjatywa zarezerwowane

są dla przełożonego



Ukierunkowanie na przyszłość



Zorientowanie na odchylenia

negatywne



W dłuższym okresie mogą nie

występować sytuacje

wyjątkowe co wywołuje

samozadowolenie, mylną

świadomość bezpieczeństwa,

samouspokojenia,

doprowadzając do skostnienia

organizacji gospodarczej

Zarządzanie przez wyniki



Metoda ta opiera się na decyzjach kierownictwa firmy,

ukierunkowanych na kreowanie podmiotów wykonawczych i

sterowanie działaniami, które decydują o realizacji celów



Samo delegowanie zadań nie stanowi wystarczającego warunku

efektownego kształtowania procesu zarządzania gdyż wymaga się

także prawidłowej oceny potencjału przedsiębiorstwa oraz trendów

otoczenia formalnego i materialnego



Podstawą zarządzania przez wyniki jest planowanie celów,

planowanie

to stanowi główny element kierowania



Zadania są delegowane na szczeble kierownictwa poszczególnych

obszarów działania stanowiących tzw. ośrodki tworzenia zysku



Delegowane zadania kierownicze są kontrolowane poprzez

osiągnięte wyniki

Zalety i wady metody



Łatwość kontroli

ośrodków tworzenia

zysku



Deprecjonowanie

autokratycznego stylu

zarządzania i

ułatwienie rozwoju

przedsiębiorstwa



Występowanie problemów
z koordynacją
poszczególnych ośrodków
tworzenia zysku w
aspekcie jednolitej polityki



Trudność pomiaru i oceny
wyników poszczególnych
stopni zarządzania



Ogranicza pole działania
tych podwładnych którzy w
pracy dążą do
zaspokojenia potrzeby
samorealizacji

Zarządzanie przez

formułowanie zadań i

pomysłów



Metoda ta polega na systematycznym wyprzedzającym

formułowaniu zadań



Zadania mogą wynikać z celów i planów przedsiębiorstwa, pionu,

działu, wydziału oraz oddziału produkcyjnego



Drugim źródłem formułowania zadań są pomysły i idee

generowane przez kierownika.



Zastosowanie:



Na poziomie zarządzania operatywnego



Kierownicy zmian, grup, rejonów, rejonów i oddziałów

produkcyjnych, brygadziści, mistrzowie



Na poziomie zarządzania taktycznego



Kierownicy działu w zarządzie firmy



Na poziomie zarządzania strategicznego



Kadra dyrektorska

Zalety i wady metody



Sprzyja wzrostowi

wydajności pracy



Jest przydatna w realizacji

prac niecyklicznych



Lepiej wykorzystuje się

czas pracy



Eliminuje proces

zapominania celów i zadań

o charakterze

strategicznym



Zmusza kierownika

do inwencji w sensie

tworzenia dodatkowych

zadań zlecanych

pracownikowi w przypadku

powstawania luki w czasie

pracy



Jest to metoda cząstkowa



Pomija psychospołeczne

determinanty efektywności

kierownika

Zarządzanie biurokratyczne



Założenia tej metody sformułował w teorii

organizacji biurokratycznej Max Weber.



Funkcjonowanie modelu zarządzania

biurokratycznego

1. Planowanie
2. Organizowanie
3. Motywowanie
4. Koordynowanie
5. Realizacja
6. Kontrolowanie

Zalety i wady metody



Wysoka dyscyplina

pracy



Przejrzysta struktura

formalna ułatwiająca

podejmowanie decyzji

i przydzielanie zadań



Dobrze określone

formalne procedury

działania



Ograniczanie inwencji

podwładnych



Sztywne przestrzeganie

przepisów organizacyjnych



Nadmierne koncentrowanie

się na przedsięwzięciach

organizatorskich na

„wnętrzu

przedsiębiorstwa



Brak wielowariantowości

działania



Nie sprzyjanie rozwojowi

personelu