SŁUŻBY SPOŁECZNE – 

KONWERSATORIUM 2010/2011

Barbara Szatur-Jaworska©

2

Program zajęć 2010/2011

data

tematyka

25.09.10

Służba społeczna, służby społeczne i usługi społeczne – 

zagadnienia terminologiczne. Służby społeczne jako 

instytucje społeczne i podmioty polityki społecznej.

09.10.10

Obszary działania służb społecznych. Praca socjalna

23.10.10

Metodyka pracy służb społecznych.

13.11.10

Diagnoza i ewaluacja w służbach społecznych

27.11.10

Służby społeczne w pomocy społecznej.

11.12.10

Służby społeczne wobec bezrobocia.

08.01.11

Służby społeczne wobec problemów patologii społecznej.

22.01.11

Przegląd zawodów socjalnych w Polsce.

© B.Szatur-Jaworska

3

Pojęcie służb społecznych i usług 
społecznych.

4

Służby społeczne
(definicja B.Szatur-Jaworskiej)

 instytucje, zorganizowane grupy, a także pojedyncze osoby 

realizujące szeroko rozumianą pracę socjalną. Spośród 

innych podmiotów polityki społecznej wyróżnia je:

1.

bezpośredni kontakt z osobami korzystającymi z ich usług;

2.

indywidualizacja celów i metod działania;

3.

poprzedzanie interwencji diagnozą potrzeb i możliwości 

jednostek, rodzin i zbiorowości mających być 

beneficjentami służb społecznych;

4.

reagowanie w takich sytuacjach, w których zawodzą 

wypracowane w danym społeczeństwie powszechne 

procedury zaspokajania potrzeb i rozwiązywania 

problemów jednostek, rodzin, grup;

5.

skoncentrowanie na tych potrzebach jednostek, grup i 

zbiorowości, które są ważne dla ich społecznego 

funkcjonowania, bycia członkami społeczeństwa.

© B.Szatur-Jaworska

5

Dziedziny działania służb społecznych



w pomocy społecznej (np. ośrodki pomocy społecznej, 

domy pomocy społecznej), 



w ochronie zdrowia (np. asystenci socjalni w szpitalach, 

stowarzyszenia chorych),



w rehabilitacji osób niepełnosprawnych (np. asystenci 

osób niepełnosprawnych),



na rynku pracy (np. kluby pracy, poradnictwo zawodowe), 



w zakresie pomocy rodzinie i dzieciom (np. świetlice 

środowiskowe), 



w dziedzinie edukacji i wychowania (np. pracownicy 

socjalni w domach dziecka, pedagodzy szkolni), 



w instytucjach wymiaru sprawiedliwości (np. kuratorzy 

sądowi, organizacje zajmujące się pomocą 

postpenitencjarną).

6

USŁUGI

 - 

definicja

Oskar Lange:
 Wszelkie czynności związane 

bezpośrednio lub pośrednio (np. 
przy podziale produktów) z 
zaspokojeniem potrzeb ludzkich, 
ale nie służące bezpośrednio do 
wytwarzania przedmiotów, 
nazywamy usługami. 

7

Usługi społeczne – definicja B.Szatur-
Jaworskiej

Usługi społeczne - to forma świadczeń, którą charakteryzują 

następujące cechy:



są czynnościami podejmowanymi w celu bezpośredniego 

zaspokojenia ludzkich potrzeb i nie polegają na 

wytwarzaniu dóbr materialnych;



służą zaspokajaniu indywidualnych potrzeb jednostek i 

rodzin, choć ich jakość i dostępność mają wpływ na 

funkcjonowanie szerszych zbiorowości i grup społecznych;



mogą być finansowane, organizowane i dostarczane 

zarówno przez instytucje publiczne, jak i niepubliczne 

(prywatne); 



uzyskiwane są bezekwiwalentnie, częściowo odpłatnie lub 

w pełni odpłatnie.

Ze względu na źródła finansowania można je podzielić na 

publiczne i niepubliczne.

© B.Szatur-Jaworska

8

Usługi społeczne – dziedziny 



edukacja i wychowanie,



ochrona zdrowia,



pomoc społeczna,



resocjalizacja,



kultura,



rekreacja i wypoczynek,



socjalne budownictwo mieszkaniowe. 

9

Usługi społeczne

Środki publiczne

Środki niepubliczne

Świadczenia społeczne

Usługi społeczne

 - publiczne

Usługi społeczne

 - niepubliczne

FINANSOWE

RZECZOWE

© B.Szatur-Jaworska

10

Służby społeczne a usługi społeczne

Usługi społeczne

Służby społeczne

Usługi służb 
społecznych

© B.Szatur-Jaworska