Makrodefinicje w Excelu

Makrodefinicje w Excelu

• Wcześniej czy później w trakcie pracy z MS Excel spotkasz się z koniecznością

wielokrotnego powtarzania tych samych czynności lub wykonywania długich
sekwencji obliczeń w celu wyznaczenia wartości jakiejś funkcji.

• W obu przypadkach narzędziem, które może pomóc, są makrodefinicje, w

pierwszym będą to makropolecenia, a w drugim - makrofunkcje.

Pod pojęciem makrodefinicji będziemy tutaj rozumieli procedurę języka VBA

( Visual Basic for Applications).

Sub PrintRegion()

Selection.CurrentRegion.Select

Selection.PrintOut Copies:=1,

Collate:=True
End Sub

Procedurą języka VBA jest grupa poleceń, która wykonuje ciąg czynności lub
zwraca wartość. Z punktu widzenia języka programowania kod
makropolecenia zawarty jest między parą linii kodu Sub Nazwa () i End Sub.

Przykładem

konstrukcji

makropolecenia

procedura

zaznaczająca i drukująca zawartość
wybranego obszaru arkusza.

Makrodefinicje w Excelu

Makrodefinicje w Excelu

Makrofunkcja to procedura zwracająca wartość obliczoną w oparciu o

dostępne argumenty. Kod makrofunkcji zawarty jest pomiędzy para linii
kodu Function Nazwa ( lista argumentów oddzielona
przecinkami) i End Function.

Przykładem może być procedura
dodająca wartość 1 do
istniejącej wartości ( wyrażenia
As Integer związane są z
deklaracją typu zmiennej)

Function Dodaj jeden (Value as
Integer) as Integer

DodajJeden=Value +1

End Function

Dla jakich zadań warto

tworzyć własne makropolecenia ?

Dla jakich zadań warto

tworzyć własne makropolecenia ?

Praktyka dowodzi, że przykładem takich zadań mogą być:
• Formatowanie i drukowanie różnego typu raportów
• Nadzór nad prawidłowym wypełnianiem różnych formularzy Excela
• Konsolidowanie danych pochodzących z różnych skoroszytów w

jednym skoroszycie głównym

• Importowanie i drukowanie ( plotowanie ) wykresów
• Przypisanie skrótów klawiszowych do często używanych poleceń ( grup

poleceń)

• Wybór odpowiedniego autoformatowania do wybranego zakresu

arkusza / skoroszytu

• Autowypełnianie kolumn bieżącego arkusza.

Sposoby tworzenia makrodefinicji

Sposoby tworzenia makrodefinicji

Stosowane są dwie metody tworzenia makrodefinicji:

1. Rejestracja przy wykorzystaniu dostępnego w menu Narzędzia

/ Makro / Zarejestruj nowe makro. Nie musimy dysponować
żadna wiedzą na temat programowania, ponieważ rejestrator
sam utworzy odpowiedni kod w języku VBA.

2. Wpisywanie kodu w języku VBA w module udostępnionym w

menu Narzędzia / Makro / Edytor Visual Basic. W tym
przypadku po otwarciu środowiska programistycznego należy,
korzystając z menu Wstaw / Moduł otworzyć miejsce, w którym
będzie wpisywany kod.

Oba wymienione typy makrodefinicji wymagają różnego sposobu

uruchamiania.

Etapy rejestracji makropoleceń

Etapy rejestracji makropoleceń

Proces rejestracji makropolecenia można podzielić na następujące trzy etapy:

1.Etap 1 – przygotowanie merytoryczne i metodologiczne zadania. Jego istotą

jest wybór metody ( algorytmu) realizacji zadania, a następnie jego
optymalizacja. Kolejny krok to wykonanie zadania bez rejestracji ( „na sucho”) i
ocena uzyskanych rezultatów. Jeśli wynik jest pomyślny, można przystąpić do
etapu 2.

2.Etap 2 - powtórzenie etapu 1, czyli wykonanie ciągu czynności z

uaktywnionym rejestratorem – przez wybór polecenia Narzędzia / Makro /
Zarejestruj nowe makro . Po zakończeniu rejestracji należy ją przerwać klikając
przycisk Zatrzymaj rejestrowanie na pasku narzędzi lub wybierając Narzędzia /
Makro / Zatrzymaj rejestrowanie

3.Etap 3 - to kontrola pracy makropolecenia, jego ewentualna edycja i

przypisanie do odpowiednich obiektów na ekranie ( przycisku, istniejącego
menu, menu makr lub obiektów graficznych ).

Rejestracja makropolecenia - Etap I

Rejestracja makropolecenia - Etap I

Ćwiczenie:

Zarejestruj makropolecenie, które wymusi we wskazanym obszarze arkusza

zmianę stylu czcionki na pogrubioną.

• Etap 1 - na tym etapie należy ustalić i sprawdzić działanie ciągu

czynności prowadzących do zmiany stylu czcionki w wybranym obszarze
W tym celu należy:

- zaznaczyć obszar, w którym ma nastąpić zmiana stylu tu (A1:B10)
- z menu wybrać polecenie Format / Komórki i następnie kartę Czcionka
- w obszarze Styl czcionki wskazać opcję Pogrubiony i zatwierdzić
- sprawdzić działanie ustalonej zmiany stylu.
Jeśli uzyskaliśmy oczekiwany wynik, można przystąpić do rejestracji
makropolecenia, czyli Etapu 2.

Rejestracja makropolecenia - Etap II

Rejestracja makropolecenia - Etap II

Ćwiczenie cd.:

• Etap 2 - rozpoczynamy rejestrację.

Zaznaczamy obszar.

• Wybieramy polecenie Narzędzia / Makro /

Zarejestruj

nowe

makro.

Wpisz nazwę dla makropolecenia. Określ
wciśnięcie

jakiej

kombinacji

klawiszy

uruchomi

zarejestrowane

makro.

„Obowiązkowym elementem” kombinacji jest
wciśnięcie

klawisza

[Ctrl]

Zaleca się dodawanie do kombinacji klawisza
[Shift].

Wynika

to

z

tego,

że program wykorzystuje minimalną liczbę
kombinacji klawiszy [Ctrl]i [Shift]. Należy
pamiętać, że jeżeli utworzymy skrót, który
będzie się pokrywać z istniejącym w Excelu,
to zastąpi on istniejący,zmieniając działanie
odpowiednich poleceń i funkcji.

Rejestracja makropolecenia - Etap II

Rejestracja makropolecenia - Etap II

Ćwiczenie cd.:

• Ustal miejsce przechowywania

makro, korzystając z dostępnej
listy.
Będzie od niego zależeć zasięg
działania makra.

Ten skoroszyt - działanie makropolecenia ograniczone jest do skoroszytu, w
którym zostało utworzone, czyli będzie dostępne tylko po otwarciu tego
skoroszytu.
Skoroszyt makr osobistych - zapisujemy w nim te makra, które mają być
dostępne bezpośrednio po uruchomieniu Excela.Skoroszyt makr osobistych to
skoroszyt ukryty. Excel automatycznie tworzy plik o nazwie Personal.xls w
domyślnym katalogu startowym Excela. W przypadku wyboru skoroszytu makr
osobistych, przy zamykaniu Excela pojawi się komunikat proponujący
zapisanie zmian w pliku tego skoroszytu

Rejestracja makropolecenia - Etap II

Rejestracja makropolecenia - Etap II

Ćwiczenie cd.:

•

Możesz

umieścić

dodatkowe

informacje

w

polu

Opis

o

zarejestrowanym makropoleceniu.Pole te nie ma wpływu na działanie
makra.

•

Po ustaleniu warunków rejestracji i działania makra naciśnij OK.
Wyświetlony

zostanie

przycisk

narzędzi Zatrzymaj rejestrowanie. Od tej chwili każda czynność
zostanie

zarejestrowana.

Jeśli wybierzesz Adresowanie względne zaznaczenie komórek w
ramach wykonywanego makra zależeć będzie od położenia aktywnej
komórki w czasie rejestracji makra.

•

Po zakończeniu czynności związanych z rejestracją makropolecenia,
kliknij przycisk przycisk Zatrzymaj rejestrowanie na pasku narzędzi
lub wybierz Narzędzia / Makro / Zatrzymaj rejestrowanie

Rejestracja makropolecenia - Etap III

Rejestracja makropolecenia - Etap III

Ćwiczenie cd.:

•

Etap

3

-

sprawdź

działanie

zarejestrowanego makra. W tym celu
skorzystaj z wybranej kombinacji klawiszy.

•

Zarejestrowane makro obejrzyj korzystając z
okna
dialogowego

Makro,

wywoływanego

poleceniem
Narzędzia / Makro / Makra. Korzystając z
tego

okna

możesz

zapoznać

się

z

istniejącymi makrami, usunąć je a przede
wszystkim dokonać edycji.

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 1/3

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 1/3

Ćwiczenie:

Zarejestruj makro, zmieniające kolor siatki w

skoroszycie makr osobistych.

• W celu wykonania zmiany należy dokonać zmiany

koloru siatki przez wybór z palety kolorów w
karcie Widok dostępnej po wydaniu polecenia
Narzędzia / Opcje.

• Zarejestruj polecenia, tym razem wybierając w

polu Przechowaj makro opcję Skoroszyt makr
osobistych. Nadaj nazwę KolorSiatki.

Próbując wykonać jakiekolwiek działania
dotyczące makra otrzymamy komunikat.
Aby przejść dalej należy wybrać Okno /
Odkryj
i wskaż odpowiedni skoroszyt.

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 2/3

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 2/3

Ćwiczenie cd.:

• Dopiero w tym momencie możemy podjąć działania w

odniesieniu

do

odkrytego

skoroszytu

makr

osobistych.Zakres działań, które można podjąć w
stosunku

do

zarejestrowanego

makropolecenia,

określany jest przez opcje udostępnianie za pomocą
przycisków w oknie dialogowym Makro.

• Zmień skrót klawiszowy z wykorzystaniem przycisku

Opcje

• Naciśnij przycisk Krokowo - uruchomisz makraw

trybie pracy krokowej, tzn. trybie, w którym każdy
wiersz kodu (każda instrukcja ) jest uruchamiany
oddzielnie.Otwarte okno prezentuje zintegrowane
środowiskouruchomieniowe Excela. Aktualnie istotny
dla

nas

jest

obszar

przechowujący

kod

makropolecenia, tzw.okno kodu. Widzimy w nim,
mimo że sami nie napisaliśmy ani jednego wiersza,
pełny kod naszego makropolecenia. Pierwszy wiersz
podświetlony jest kolorem żółtym. Aby przejść do
następnego, należykliknąć przycisk Continue lub
klawisz [F5]

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 3/3

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 3/3

Ćwiczenie cd.:

• Nie wnikając, na razie , w strukturę kodu

można zauważyć, że część kodu zawarta
jest w wierszach rozpoczynających się
od znaku apostrofu i wyświetlonych w
kolorze

zielonym.

Są

to

wiersze

komentarza – nie podlegają one
przetwarzaniu i mogą być „bezkarnie
zmieniane”. Porównaj ich zawartość z
wpisami

wykonanymi

wcześniej

w oknie dialogowym.

Tekst wpisany kolorem niebieskim np.

Sub

KolorSiatki() ... End Sub

to słowa

kluczowe VB i nie powinniśmy ich zmieniać. Widać, że pomiędzy nimi
zarejestrowane są wszystkie wykonane czynności.
Kod makra edytujemy tak samo jak w procesorze tekstu. Jeżeli np. w trakcie
pracy pomylimy się, to możemy cofnąć dokonaną zmianę, klikając przycisk
Cofnij.

Automatycznie wykonywane makra

Auto_xxx

Automatycznie wykonywane makra

Auto_xxx

• Excel rozpoznaje kilka nazw makr, jak : Auto_Open,

Auto_Close, Auto_Start oraz Auto_Exit. Jeżeli
utworzonemu przez nas makru nadamy którą z tych
nazw, to gdy tylko nastąpi akcja określona drugą
częścią nazwy makra – Excel będzie automatycznie
uruchamiać makro.

• Jeżeli

makra

Auto_Start

i

Auto_Exit

przechowywane są w w skoroszycie Persona.xls to są
one

uruchamiane

automatycznie

podczas

uruchamiania ( Start ) i zamykania (Exit) Excela.

• Makro Auto_Open i Auto_Close można

wykorzystać do włączania i wyłączania jakichś
funkcji związanych z otwieraniem lub zamykaniem
skoroszytu.

• O wykonaniu makr decyduje wybrany poziom

zabezpieczenia Excela. Możesz sprawdzić jego
ustawienie wybierając polecenieNarzędzia / Makro /
Zabezpieczenia.

Rejestracja makra Auto_Open

Rejestracja makra Auto_Open

.

Zarejestruj makro o nazwie Auto_Open, związane z

przełączeniem w tryb pełnoekranowy.

• Sprawdź działania makra przy wybranych różnych poziomach

zabezpieczenia

arkusza

–

średnim

i

wysokim.

Przy wysokim możesz spodziewać się problemów. Makro nie
zostaniewykonane ( nie pojawi się żaden komunikat ), a jak
spróbujesz uruchomićje ręcznie to pojawi się komunikat.
W przypadku poziomu średniego będzie możliwe jego
wykonanie

po

potwierdzeniu przez operatora potrzeby

.

Ćwiczenie:
W czasie pracy z obszernym arkuszem kalkulacyjnym niejednokrotnie zależy nam na
przedstawieniu na ekranie jak największej ilości danych Zarejestruj makro,
umożliwiające realizację polecenia Widok / Pełny Ekran po otwarciu skoroszytu

Wirusy w makrach

Wirusy w makrach

• Makrowirus można zdefiniować jako samopowielający się program

komputerowy, oparty w działaniu o środowisko,

w którym pliki danych są nie

tylko pasywnymi nośnikami informacji, lecz mogą zawierać aktywne
komendy służące (co najmniej) do manipulowania tym środowiskiem. W
aplikacjach komendy te można grupować w tzw. makropolecenia, czyli w
skrócie makra. Stąd pochodzi nazwa wirusów. Aby zrozumieć działanie
makrowirusów należy więc najpierw zrozumieć cel i sposób realizacji
makropoleceń w aplikacjach.

• Najpopularniejsze obiekty infekcji to pliki DOC (dokumenty: Word), XLS

(arkusze kalkulacyjne: Excel), SAM (dokumenty: AmiPro).

• Wirusy makro potrafią dokonywać zmian w naszych dokumentach:

przestawiać literki, coś dopisywać, coś skasować. Robią to długo i
niezauważalnie, a potem nagle okazuje się, że coś nie gra w budżecie firmy
przygotowanym w Excelu. Kopie zapasowe też są zakażone.

• Makrowirusy należą do jednej z najmłodszych rodzin wirusów.

Metody uruchamiania makropoleceń

Metody uruchamiania makropoleceń

Metoda uruchamiania

Zalety

Wady

Okno dialogowe Makro

Nie są wymagane dodatkowe operacje

podczas rejestracji.

Dłuższy czas dostępu do makra.

Skrót klawiaturowy

Szybki i łatwy w użyciu. Może być

dodany do istniejącego makra.

Trzeba pamiętać skróty ( a

czasem jest ich wiele).

Przycisk na pasku

narzędzi

Makra muszą być grupowane ze

względu na pełnione funkcje. Szybki

dostęp do poleceń. Dostęp do makr z

dowolnej części skoroszytu. Wygodne w

przypadku osób rozpoczynających pracę

z Excelem.

Przyciski są małe i czasami

trudno ustalić ich znaczenie.

Wymagają dodatkowych

nakładów pracy na ich

utworzenie.

Polecenie menu

Makra mogą być grupowane ze względu

na pełnione funkcje. Przyjazne dla

początkujących i przypadkowych
użytkowników. Dostęp do makr z

dowolnej części skoroszytu.

Menu są rzadziej używane przez

doświadczonych użytkowników.

Obiekt graficzny

Duża powierzchnia, którą możemy

kliknąć. Dużo miejsca na ewentualny

opis makra. Może być umieszczony

bezpośrednio w tym arkuszu

( skoroszycie), którego dotyczy.

Zbyt wiele obiektów

graficznych „zaśmieca”

skoroszyt. Obiekty dostępne są

tylko na konkretnym

skoroszycie i w określonym

miejscu

Przypisywanie makra do przycisku

narzędzi lub menu

Przypisywanie makra do przycisku

narzędzi lub menu

Ćwiczenie:

• Wydaj polecenie Widok / Paski narzędzi /Visual

Basic,kliknij prawym przyciskiem myszy
otwarty pasek i wybierz opcję Dostosuj.
Wyświetlone zostanie okno o tej samej nazwie.

• Na karcie Polecenia polu kategorie wskaż

pozycję Makra

• Aby dodać nowy przycisk do paska narzędzi,

należy przeciągnąć udostępnione w polu
Polecenia makro.

• Sprawdź działanie.

• Podobna

procedura

obowiązuje

przy

przypisywaniu

przycisku

do

menu.

W tym celu przeciągnij wybrane polecenie na tę
pozycję w pasku menu, do której zamierzamy
dodać nowe polecenie.

W przypadku Excela procesy przypisywania makra do przycisku na wybranym pasku
narzędzi lub do menu są bardzo podobne.

Edycja dodanego przycisku

Edycja dodanego przycisku

Ćwiczenie:

• Kliknij prawym przyciskiem myszy otwarty

pasek i wybierz opcję Dostosuj.
Wyświetlone zostanie okno o tej samej
nazwie.

• Kliknij przycisk do edycji prawym

przyciskiem myszy i zmień nazwę przycisku

• Wybierz polecenie Zmień obraz przycisku.

Dokonaj wyboru grafiki.

• Dokonaj zmiany kontroli sposobu

wyświetlania przycisku na pasku narzędzi i
pozycji menu na Obraz i tekst

• Po dokonaniu zmian zamknij okno

dialogowe Dostosuj.

Tworzenie nowego paska narzędzi

lub menu dla makropoleceń

Tworzenie nowego paska narzędzi

lub menu dla makropoleceń

Ćwiczenie:

• Kliknij prawym przyciskiem myszy otwarty

pasek i wybierz opcję Dostosuj. Wyświetlone
zostanie

okno

o tej samej nazwie. Uaktywnij kartę Paski
narzędzi.

• Kliknij przycisk Nowy. Otwarte zostanie okno

dialogowe Nowy pasek narzędzi. Wpisz swoja
nazwę
i zatwierdź.

• Skopiuj przyciski z innego paska – klikając go

i

przeciągając

wybrane

przyciski

przy

wciśniętych klawiszach [Ctrl] + [Alt]

• Dodaj nowe przyciski, uaktywniając kartę

Polecenia
i wybierając odpowiednią kategorię. Następnie
przeciągając przyciski na pasek użytkownika.

W przypadku, gdy tworzymy większą ilość makropoleceń, które chcemy
jeszcze dodatkowo pogrupować według kategorii, wygodne może być
utworzenie przeznaczonych wyłącznie dla nich pasków narzędzi lub menu.

Tworzenie menu użytkownika

Tworzenie menu użytkownika

Ćwiczenie:

• Kliknij prawym przyciskiem myszy otwarty

pasek i wybierz opcję Dostosuj. Wyświetlone
zostanie okno o tej samej nazwie. Uaktywnij
kartę Polecenia.

• W polu Kategorie wybierz pozycję Nowe

menu.

• Wskaż pozycje Nowe menu i trzymając

wciśnięty lewy przycisk myszy, przeciągnij ją
w żądane miejsce na pasku menu.

• Utwórz pozycję menu przeciągając potrzebne

pozycje z innych menu

• Aby dodać do przycisku makro, należy kliknąć

prawym przyciskiem myszy utworzone menu
i wybrać polecenie Przypisz makro. Dalej
postępujemy tak, jak podczas opisanego już,
tworzenia pasków narzędzi.

Menu użytkownika tworzymy w celu zgrupowania poleceń związanych z
konkretnymi potrzebami w zakresie organizacji pracy z komputerem. Może
ono zawierać typowe, często używane polecenia lub pozycje z przypisanymi
makropoleceniami.

Przypisywanie makra do obiektu

graficznego

Przypisywanie makra do obiektu

graficznego

Przypisywanie makra do obiektu graficznego nie różni się od omówionych wcześniej
operacji. Obiektem może być przycisk utworzony w arkuszu za pomocą narzędzi
udostępnionych na pasku Formularze.

Ćwiczenie:

• Otwórz pasek narzędzi do tworzenia formularzy

poleceniem Widok / Paski narzędzi / Formularze

• Wybierz z paska przycisk i przeciągnij na arkusz

• W otwartym oknie Przypisz makro wybierz odpowiednie

makro.

• Sprawdź działanie makra.

Podobnie postępujemy w przypadku przypisywania makra do
obiektu typu rysunek, fotografia itp.. Jedyną różnicą jest fakt, że
należy samodzielnie korzystając z menu kontekstowego, otworzyć
okno dialogowe Przypisz makro.