Psychologia procesów poznawczych
Pamięć długotrwałą
Psychologia procesów poznawczych
Pamięć długotrwałą
Podział
Pamięć deklaratywna
Pamięć epizodyczna odnosi się do wspomnień
zdarzeń z życia danej osoby.
Pamięć semantyczna jest pamięcią, w której
przechowywana jest wiedza.
Dowody na istnienie oddzielnej pamięci
epizodycznej i semantycznej:
Jon cierpiący z powodu uszkodzenia hipokampa
na deficyt pamięci epizodycznej, ale
równocześnie nie mający kłopotów z nauką w
szkole.
DeRenzi (1987) opisał pacjentkę, która po
zapaleniu mózgu zachowała pamięć
epizodyczną, ale utraciła pamięć semantyczną.
Pamięć utajona
Nieświadoma pamięć przechowująca nasze
doświadczenia.
Po raz pierwszy zademonstrowana u
pacjentów, którzy nie potrafili formować
pamięci deklaratywnej, tym niemniej potrafili
się uczyć nowych umiejętności.
Pamięć utajona
Prymowanie powtarzalne
Pacjent z uszkodzoną
pamięcią deklaratywną
próbował zgadnąć, co
widzi na zdegradowanym
obrazku. Test powtarzano
wielokrotnie
Dzień 1 Dzień 2 Dzień 3
sp
ra
w
n
o
ść
r
o
zp
o
zn
a
w
a
n
ia
Pamięć jawna i utajona
Dowody na istnienie
(Tulving i in. 1982):
osoby badane uczyły się listy słów
1 h później proszone je o uzupełnianie
wyrazów (np. kom- puter, post,
promitacja)
osoby uzupełniały słowami z listy,
chociaż nie potrafiły ich sobie
przypomnieć w jawnym teście.
Pamięć jawna i utajona
Dowody na istnienie
(Jacoby i in. 1982):
osoby badane uczyły się listy słów
1 h później proszone je o uzupełnianie
wyrazów, ale nie wolno im było używać
słów z listy (test wykluczania) lub
właśnie słowami z listy (test
włączania).
mimo to osoby w teście wykluczania
używały słów z listy.
Pamięć niejawna
Pamięć proceduralna
Pamięć wykonywania pewnych wyuczonych
sprawności, takich jak jazda na rowerze.
Pamięć deklaratywna
Aby zapamiętać należy powtarzać
… ale powtarzanie nie wystarcza
Od czego zależy zapamiętywanie?
od głębokości przetwarzania
zapamiętywanie jest lepsze, jeśli badany musi
zrozumieć przekaz niż wtedy, gdy musi np. policzyć
w nim konkretne litery albo określić części mowy.
od odróżnialności
ślady pamięciowe, które są łatwe do odróżnienia od
innych lub unikalne są łatwiej zapamiętywane.
łatwiej zapamiętać, jeśli informacja umieszczona
jest w bogatszym tle.
Procesy pamięciowe
Teorie przypominania i zapominania
teoria interferencji –
zapominamy, ponieważ później nauczone fakty
wypierają fakty nauczone wcześniej (interferencja
retroaktywna)
zapominamy, ponieważ nowe fakty interferują z
tym, co nauczyliśmy się wcześniej (interferencja pro
aktywna).
Interferencja pro i
retroaktywna
Zapamiętywanie A
Zapamiętywanie B
Odtwarzanie A
Odtwarzanie B
RETRO
PRO
Procesy pamięciowe
Teorie przypominania i zapominania
teoria dwóch procesów –
przypominanie składa się z dwóch stadiów
poszukiwanie w pamięci
decyzja
łatwiej nam stwierdzić, czy coś znamy, niż to sobie
przypomnieć;
intensywne poszukiwanie w pamięci pomaga
odnaleźć właściwą informację
Procesy pamięciowe
Teorie przypominania i zapominania
specyficzności kodowania Tulvinga –
zapamiętywany element jest zapisywany w pamięci
wraz z kontekstem, tworząc unikalny ślad
pamięciowy.
prawdopodobieństwo przypomnienia sobie tego
elementu zależy od tego, jak dalece „wywołanie”
pokrywa się ze śladem pamięciowym.
Procesy pamięciowe
Teorie przypominania i zapominania
specyficzności kodowania Tulvinga –
czy amnezja polega na deficycie specyficzności
kodowania?
doświadczenie Hupperta i Piercy’ego (1976): badani
zapamiętywali listę obrazków I dnia i podobną listę II
dnia. Część obrazków się powtarzała. Następnie badani
byli proszeni o odtworzenie tylko tych, które były II dnia.
w doświadczeniu kontrolnym badani byli proszeni, aby
rozpoznawać, czy kiedykolwiek widzieli dany obrazek.
Procesy pamięciowe