Psychologia procesów poznawczych

Pamięć długotrwałą

Podział

Pamięć deklaratywna



Pamięć epizodyczna odnosi się do wspomnień

zdarzeń z życia danej osoby.



Pamięć semantyczna jest pamięcią, w której

przechowywana jest wiedza.



Dowody na istnienie oddzielnej pamięci

epizodycznej i semantycznej:



Jon cierpiący z powodu uszkodzenia hipokampa

na deficyt pamięci epizodycznej, ale

równocześnie nie mający kłopotów z nauką w

szkole.



DeRenzi (1987) opisał pacjentkę, która po

zapaleniu mózgu zachowała pamięć

epizodyczną, ale utraciła pamięć semantyczną.

Pamięć utajona



Nieświadoma pamięć przechowująca nasze

doświadczenia.



Po raz pierwszy zademonstrowana u

pacjentów, którzy nie potrafili formować
pamięci deklaratywnej, tym niemniej potrafili
się uczyć nowych umiejętności.

Pamięć utajona



Prymowanie powtarzalne

Pacjent z uszkodzoną

pamięcią deklaratywną

próbował zgadnąć, co

widzi na zdegradowanym

obrazku. Test powtarzano

wielokrotnie

Dzień 1 Dzień 2 Dzień 3

sp

ra

w

n

o

ść

r

o

zp

o

zn

a

w

a

n

ia

Pamięć jawna i utajona



Dowody na istnienie



(Tulving i in. 1982):



osoby badane uczyły się listy słów



1 h później proszone je o uzupełnianie

wyrazów (np. kom- puter, post,
promitacja)



osoby uzupełniały słowami z listy,

chociaż nie potrafiły ich sobie
przypomnieć w jawnym teście.

Pamięć jawna i utajona



Dowody na istnienie



(Jacoby i in. 1982):



osoby badane uczyły się listy słów



1 h później proszone je o uzupełnianie

wyrazów, ale nie wolno im było używać
słów z listy (test wykluczania) lub
właśnie słowami z listy (test
włączania).



mimo to osoby w teście wykluczania

używały słów z listy.

Pamięć niejawna



Pamięć proceduralna



Pamięć wykonywania pewnych wyuczonych

sprawności, takich jak jazda na rowerze.

Pamięć deklaratywna



Aby zapamiętać należy powtarzać



… ale powtarzanie nie wystarcza



Od czego zależy zapamiętywanie?



od głębokości przetwarzania



zapamiętywanie jest lepsze, jeśli badany musi

zrozumieć przekaz niż wtedy, gdy musi np. policzyć

w nim konkretne litery albo określić części mowy.



od odróżnialności



ślady pamięciowe, które są łatwe do odróżnienia od

innych lub unikalne są łatwiej zapamiętywane.



łatwiej zapamiętać, jeśli informacja umieszczona

jest w bogatszym tle.

Procesy pamięciowe



Teorie przypominania i zapominania



teoria interferencji –



zapominamy, ponieważ później nauczone fakty
wypierają fakty nauczone wcześniej (interferencja
retroaktywna)



zapominamy, ponieważ nowe fakty interferują z
tym, co nauczyliśmy się wcześniej (interferencja pro
aktywna).

Interferencja pro i
retroaktywna

Zapamiętywanie A

Zapamiętywanie B

Odtwarzanie A

Odtwarzanie B

RETRO

PRO

Procesy pamięciowe



Teorie przypominania i zapominania



teoria dwóch procesów –



przypominanie składa się z dwóch stadiów



poszukiwanie w pamięci



decyzja



łatwiej nam stwierdzić, czy coś znamy, niż to sobie
przypomnieć;



intensywne poszukiwanie w pamięci pomaga
odnaleźć właściwą informację

Procesy pamięciowe



Teorie przypominania i zapominania



specyficzności kodowania Tulvinga –



zapamiętywany element jest zapisywany w pamięci
wraz z kontekstem, tworząc unikalny ślad
pamięciowy.



prawdopodobieństwo przypomnienia sobie tego
elementu zależy od tego, jak dalece „wywołanie”
pokrywa się ze śladem pamięciowym.

Procesy pamięciowe



Teorie przypominania i zapominania



specyficzności kodowania Tulvinga –



czy amnezja polega na deficycie specyficzności
kodowania?



doświadczenie Hupperta i Piercy’ego (1976): badani
zapamiętywali listę obrazków I dnia i podobną listę II
dnia. Część obrazków się powtarzała. Następnie badani
byli proszeni o odtworzenie tylko tych, które były II dnia.



w doświadczeniu kontrolnym badani byli proszeni, aby
rozpoznawać, czy kiedykolwiek widzieli dany obrazek.

Procesy pamięciowe