1

Służby społeczne jako podmioty

polityki społecznej.

Instrumenty służb społecznych.

Barbara Szatur-
Jaworska©

2

Literatura



B.Rysz-Kowalczyk (red.), Leksykon
polityki społecznej, Warszawa 2001.

3

Klasyfikacje służb społecznych (1)

Ze względu na stopień

sformalizowania:



zinstytucjonalizowane



niezinstytucjonalizowane

Ze względu na źródła

finansowania:



publiczne



niepubliczne

©B.Szatur-Jaworska

4

Klasyfikacje służb społecznych (2)

Ze względu na

ekonomiczną
motywację działania
i zasady dostępności
usług:



komercyjne



niekomercyjne

Ze względu na miejsce

działania i docierania
do osób
potrzebujących
wsparcia:



środowiskowe



placówki zamknięte
stałego pobytu



działające w
zakładach pracy

©B.Szatur-Jaworska

5

Służby społeczne – trzy

sektory

I.

Publiczny

II.

Rynkowy

III.

Pozarządowy

6

Funkcjonalne typy podmiotów

polityki społecznej



programujące



normotwórcze



sądownicze



kontrolne



doradczo – negocjacyjne



wykonawcze – administrujące



wykonawcze – świadczące usługi

©B.Szatur-Jaworska

7

Kontekst funkcjonowania służb społecznych

Jednostka

Rodzina

Rynek

Państwo (podmioty publiczne)

Społeczeństwo obywatelskie

Związki wyznaniowe

8

Typy powiązań w sieci służb

społecznych

1.

zależność hierarchiczna

2.

podleganie wspólnemu organowi
nadzorującemu

3.

więzi funkcjonalne (zadaniowe)

4.

więzi operacyjne (wspólna realizacja
zadań)

5.

dystrybucja (redystrybucja) zasobów

6.

wspólni użytkownicy

©B.Szatur-Jaworska

9

Dziedziny aktywności służb

społecznych

1.

Praca socjalna

2.

Udostępnianie świadczeń i usług

3.

Psychoterapia

4.

Wychowanie

5.

Planowanie

6.

Rzecznictwo

7.

Wzmacnianie kompetencji pracowników

8.

Pozyskiwanie partnerów i środków

9.

Diagnozowanie

©B.Szatur-Jaworska

1
0

Instrumenty służb społecznych



Prawne



Ekonomiczne



Infrastrukturalne



Informacyjne



Kadrowe

1
1

Instrumenty prawne



Ustawy „branżowe” i akty wykonawcze
do nich



Ustawy „problemowe” i akty
wykonawcze do nich



Ustawy „konstytutywno-regulacyjne” i
akty wykonawcze do nich

©B.Szatur-Jaworska

1
2

Instrumenty ekonomiczne



Pieniężne świadczenia społeczne



Świadczenia finansowe ze środków
niepublicznych



Ulgi



Świadczenia w naturze (rzeczowe)

©B.Szatur-Jaworska

1
3

Infrastruktura społeczna



Instrumenty kształtowania przestrzeni



Urządzenia społeczne i instytucje
świadczące usługi w zakresie polityki
społecznej: budynki, wyposażenie,
lokalizacja w przestrzeni

©B.Szatur-Jaworska

1
4

Instrumenty informacyjne

1.

Wiedza przekazywana za pośrednictwem systemu szkolnego i

pozaszkolnych instytucji szkolących – kształcenie „helperów”

2.

Informacje przekazywane poprzez „media środowiskowe” – np.

„Praca Socjalna”, „Pracownik Socjalny”, „Rynek Pracy”,

„Remedium”, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”,

„Integracja”….

3.

Materiały informacyjne dla klientów i partnerów służb

społecznych

4.

Wiedza przekazywana za pośrednictwem środków masowego

komunikowana – bez wskazania konkretnego adresata

5.

Wiedza przekazywana za pośrednictwem środków masowego

komunikowana – „adresowane” kampanie społeczne

wykorzystujące różne formy przekazu

6.

Indywidualne poradnictwo

7.

Akcje społeczne (manifestacje, imprezy plenerowe….)

©B.Szatur-Jaworska

1
5

Instrumenty kadrowe



Specjaliści przygotowywani dla służb
społecznych



Konsultanci



Wolontariusze: specjaliści i
nieprofesjonaliści



Pozostali pracownicy

©B.Szatur-Jaworska