Wkład przedstawicieli
szkoły austriackiej w rozwój
teorii ekonomii
Szkoła austriacka
, zwana też
szkołą wiedeńską oraz prakseologiczną –
jedna ze szkół ekonomii. Prezentuje
podejście subiektywno-marginalistyczne.
Za założycieli właściwej szkoły austriackiej
uważa się dziś przede wszystkim autora
teorii
użyteczności
krańcowej
Carla
Mengera oraz twórcę subiektywnej teorii
procentu
Eugena
von
Böhm-Bawerka.
Powstała na uniwersytecie w Wiedniu w
latach 70. XIX w.
Opublikowane w 1871 roku przez Carla
Mengera Zasady ekonomii są po dziś dzień
jednym z ważniejszych dzieł rewolucji
marginalistycznej
.
Główne założenia szkoły austriackiej:
zasada subiektywizmu metodologicznego
zasada indywidualizmu metodologicznego
rezygnacja z matematycznego modelowania zjawisk gospodarczych
podkreślanie roli niepewności w zjawiskach gospodarczych
podkreślanie roli wiedzy i informacji dla przebiegu procesów
rynkowych
Zgodnie z powyższym wyliczeniem, przedstawiciele tego nurtu
uważają, że procesy gospodarcze charakteryzują się dużą dozą
niepewności i stałymi zakłóceniami równowagi. W tych warunkach
najlepszym rozwiązaniem koordynującym działalność podmiotów
(jednostek) gospodarujących okazuje się wolny rynek. Umożliwia on
pozyskiwanie informacji oraz ich stosowną weryfikację i interpretację
(„uczenie się”), głównie poprzez mechanizm cenowy. Niezbędna jest
do tego celu swoboda kształtowania się cen, która to z kolei,
uzależniona jest od swobodnej konkurencji. Instytucje państwowe
nigdy nie będą w stanie zastąpić wolnego rynku jako mechanizmu
optymalnej alokacji dóbr, ponieważ będą miały zbyt ubogi zasób
informacji, a pewnych ich kategorii nie posiądą najpewniej w ogóle.
Założenia:
Zasady ekonomii Carla Mengera
Indywidualizm i porządek ekonomiczny
Friedricha Hayeka
Kapitał i zysk z kapitału Eugena von Böhm-
Bawerka
Ludzkie działanie Ludwiga von Misesa
Złoto, banki, ludzie Murraya Rothbarda
Dzieła:
Carl Menger
Carl Menger (ur. 23 lutego 1840 w Nowym
Sączu, zm. 27 lutego 1921 w Wiedniu) – austriacki
ekonomista, twórca austriackiej szkoły ekonomii.
Syn Antona i Karoliny z d. Gerzabek. W roku 1871
opublikował Zasady ekonomii, których wydanie
uznaje się za początek szkoły austriackiej.
Stworzył teorię wartości i ceny. Opracował
prakseologiczną metodologię badań. Szczególną
rolę w ekonomii odegrał jego wkład w rozwój
koncepcji krańcowej użyteczności, dzięki której
mógł odrzucić laborystyczną teorię wartości
Adama Smitha i Davida Ricardo.
Pracę Mengera kontynuowali jego uczniowie, z
których najbardziej znani to Eugen von Boehm-
Bawerk i Friedrich von Wieser
Ludwig von Mises pisał o Zasadach ekonomii, że po ich przeczytaniu
stał się ekonomistą. Joseph T. Salerno, że Menger (…) opracował i
konsekwentnie wykorzystywał prawidłową, prakseologiczną metodę
prowadzenia teoretycznych badań ekonomicznych. Tym samym w
metodzie i rdzeniu teoretycznym, austriacka teoria zawsze
pozostanie ekonomią mengerowską. Joseph Schumpeter pisał, że
„Menger nie był niczyim uczniem, a to, co stworzył, nie traci na
aktualności (…) teoria wartości, ceny i dystrybucji Mengera jest
najlepszą, jaką dysponujemy do dnia dzisiejszego”.
Peter G. Klein z uniwersytetu W Missouri w przedmowie do wydania
Zasad Ekonomii z 1976 roku, wskazując na aktualność dzieła, pisał:
„Podczas gdy w większości współczesne traktaty ekonomiczne są
nadęte i nudne, książka Mengera jest niezwykle łatwa do czytania
nawet dzisiaj. Jej język jest klarowny, analiza jasna i logiczna, a
przykłady jasne i pouczające”. We wstępie do tego samego wydania
Friedrich von Hayek pisze, że „co jest wspólne dla członków szkoły
austriackiej, co determinuje ich odrębność i podstawę ich
późniejszych prac, to akceptacja nauk Carla Mengera
Wpływ Mengera na szkołę
austriacką
Friedrich von Wieser(ur. 10 lipca 1851, zm.
22 lipca 1926) Urodził się w Wiedniu jako
syn wysokiego urzędnika w ministerstwie
wojny. Studiował na uniwersytecie
Wiedeńskim, wraz z Eugenem von Böhm-
Bawerkiem uczęszczał na wykłady Carla
Mengera, po którym przejął katedrę w roku
1903. Był szwagrem Böhm-Bawerka. W
1917 r. został austriackim ministrem
finansów.
Friedrich von Wieser
Ważnym wkładem Wiesera w rozwój myśli
ekonomicznej było wykazanie wpływu wartości
dóbr konsumpcyjnych na ceny czynników
produkcji. Opisywany przezeń proces nosi
miano imputacji. W przeciwieństwie do
ekonomistów klasycznych, utrzymywał iż
jedynym czynnikiem wpływającym na cenę
czynników produkcji jest użyteczność
krańcowa.
Jako pierwszy zaczął używać sformułowania
”użyteczność krańcowa”.
Koszty a czynniki wytwórcze
Eugen von Böhm-Bawerk (ur. 12 lutego
1851 w Brnie, zm. 27 sierpnia 1914 w
Wiedniu lub w Kramsach) - ekonomista
austriacki, który poczynił duży wkład w
rozwój szkoły austriackiej. Uzyskał doktorat
z prawa na Uniwersytecie Wiedeńskiem,
gdzie czytał Zasady ekonomii Carla
Mengera.
W 1900 roku Uniwersytet Jagielloński
przyznał mu tytuł doktora honoris causa.