METODA DOBREGO

STARTU

MARTY BOGDANOWICZ



Pierwowzorem metody dobrego startu była metoda

Bon Depart, która została opracowana we Francji.

Jej

autorką była Thea Bagnet

, Holenderka z pochodzenia,

która zajmowała się wychowaniem fizycznym.



Początkowo metoda Bon Depart była
ukierunkowana na usprawnienie motoryki, później
autorka uwzględniła także kształcenie percepcji.



Do Polski informacje na temat tej metody dotarły w

latach 60-tych, a pierwszej próby jej adaptacji do
warunków polskich dokonała prof. Marta Bogdanowicz

opracowując nowe struktury zajęciowe dla dzieci z
trudnościami w pisaniu i czytaniu.

GENEZA METODY DOBREGO
STARTU

Metoda dobrego startu wykorzystywana jest w
szkołach, przedszkolach i ośrodkach leczniczo-
pedagogicznych zarówno podczas zajęć
indywidualnych, jak i zbiorowych. Ma ona dwojakie
zastosowanie: w rehabilitacji i w profilaktyce. Może
być stosowana w odniesieniu do dzieci o
prawidłowym rozwoju psychomotorycznym, jak i
do dzieci, których rozwój jest zaburzony.
Metoda dobrego startu aktywizuje rozwój
psychomotoryczny, a zarazem jest metodą
rehabilitacji psychomotorycznej. Ma zatem
wielostronne zastosowanie w pracy z dziećmi.

OGÓLNE ZAŁOŻENIA I CELE
METODY DOBREGO STARTU (MDS)

(MDS) jest jednoczesne rozwijanie funkcji

językowych, funkcji spostrzeżeniowych:
wzrokowych, słuchowych, dotykowych,
kinestetycznych (czucie ruchu) i
motorycznych oraz współdziałania między
tymi funkcjami. Są to funkcje, które leżą u
podstaw złożonych czynności czytania i
pisania.

Założeniem METODY DOBREGO
STARTU

jednoczesne usprawnianie czynności
analizatorów: słuchowego, wzrokowego,
kinestetyczno-ruchowego, a także kształcenie
lateralizacji, orientacji w schemacie ciała
przestrzeni.

Ćwiczenia tej metody prowadzą do

usprawniania uwagi, percepcji, pamięci,
wyobraźni słuchowej i wzrokowej oraz motoryki i
koordynacji wzrokowo -słuchowo-ruchowej, a więc

integracji percepcyjno- motorycznej

. MDS kształci

też zdolność rozumienia posługiwania się
symbolami abstrakcyjnymi, czyli czytanie i
pisanie oraz liczenie.

Celem metody jest

Zespołowa forma prowadzenia zajęć ułatwia
nawiązanie kontaktów społecznych i uczy
współdziałania dzieci

, które mają trudności w

przystosowaniu społecznym lub są zaburzone
emocjonalnie.

Zajęcia prowadzone tą metodą mają też aspekt
socjoterapeutyczny

.

Na podkreślenie zasługuje

diagnostyczny aspekt tej metody. Obserwacja
trudności dziecka, analiza popełnionych błędów trafnie
informują prowadzącego zajęcia o poziomie rozwoju
funkcji percepcyjno-motorycznych i deficytach
rozwojowych dziecka, rodzaju i głębokości zaburzeń.



MDS staje się, więc w rękach doświadczonego
nauczyciela narzędziem diagnozy, które umożliwia
indywidualizację wymagań stawianych przed dzieckiem
zadań stawianych w procesie edukacji i terapii.



Doskonalenie integracji percepcyjno-motorycznej i

kompetencji językowych, ułatwia naukę czytania pisania.
Natomiast wyrównywanie dysharmonii rozwojowych w
przypadku dzieci „ryzyka dysleksji” może skutecznie
zapobiegać powstawaniu niepowodzeń szkolnych. W
przypadku dzieci globalnie opóźnionych w rozwoju udział
w ćwiczeniach służy rehabilitacji zaburzeń rozwoju
psychomotorycznego pomaga im zmniejszyć trudności w
opanowaniu skomplikowanych umiejętności szkolnych.

METODA DOBREGO STARTU to metoda wzrokowo-

słuchowo- ruchowa, w której odgrywają rolę trzy elementy:

-element słuchowy, np.(piosenka)
-element wzrokowy, np.(wzory graficzne, litery)
-element motoryczny, np.(wykonywanie ruchów w czasie

odtwarzania wzorów graficznych i liter, zharmonizowanych
z systemem piosenki).

Element muzyczny w powiązaniu z ruchem spełnia w tej
metodzie doskonałą rolę. Zadaniem wychowania przez
muzykę jest rozwijanie aktywności i spontanicznej
twórczości dziecka.

ROLA ELEMENTÓW SŁUCHOWO- MOTORYCZNYCH

-rozwija sprawność aparatu mięśniowo-ruchowego,
sprawność manualną
( szybkość, precyzję, elastyczność ruchów rąk, palców),
-rozwija koordynację ruchową kończyn górnych i
dolnych, rozwija kinestezję ruchów ciała względem
siebie,
- kształci sferę intelektualną, rozwija percepcję,
spostrzeganie, zwiększa szybkość reakcji, rozwija
pamięć, uwagę, wyobraźnię, wpływa na rozwój
myślenia, szybkość przyswajania pojęć.

W Metodzie Dobrego Startu element muzyczny odgrywa ważną

rolę, piosenka stanowi podkład pod ćwiczenia na wałeczkach i
reprodukcję wzorów graficznych.

ROLA ELEMENTÓW SŁUCHOWO-
MOTORYCZNYCH

Udział elementów wzrokowo-przestrzennych ma
istotne znaczenie
w realizowaniu celów terapeutycznych
i kształcących MDS. Reprodukowanie wzorów
graficznych: figur geometrycznych, liter rozwija
przede wszystkim analizę i syntezę wzrokową. Kolejno
opracowuje się elementy, wzory coraz bardziej
skomplikowane. Reprodukowanie wzorów z pamięci
ćwiczy pamięć wzrokową
i ruchową.

Odtwarzanie wzorów graficznych ruchem

oraz różnymi technikami ( rysowanie, malowanie)
rozwija koordynację wzrokowo- ruchową oraz
motorykę.

ROLA ELEMENTÓW WZROKOWO-PRZESTRZENNYCH

Precyzję ruchów dowolnych kształci się
poprzez stawianie coraz trudniejszych
wymagań

: odtwarzanie wzorów na coraz

mniejszej płaszczyźnie, początkowo
zamaszystymi ruchami, a następnie na
powierzchni stołu, na tacy z piaskiem, na
arkuszu papieru pakowego, kartce z bloku,
aż wreszcie w liniaturze zeszytu.

METODA DOBREGO STARTU usprawnia przede

wszystkim funkcje percepcyjno- motoryczne
i ich integrację. Kształci zarówno sferę
intelektualną, jak i pozaintelektualną.
Wiązanie śpiewu, ruchu, muzyki i plastyki
aktywizuje cały układ nerwowy,
wszechstronnie oddziałuje i dlatego MDS
nosi nazwę metody psychomotorycznej.

W METODZIE DOBREGO STARTU można wyodrębnić z
punktu widzenia metodyki trzy podstawowe rodzaje
ćwiczeń:
-ćwiczenia ruchowe,
-ćwiczenia ruchowo- słuchowe,
-ćwiczenia ruchowo-słuchowo- wzrokowe

W tych trzech rodzajach ćwiczeń, kolejno wprowadzonych w
czasie zajęć, narasta liczba uczestniczących analizatorów i
na coraz wyższym poziomie jest aktywizowana koordynacja
funkcji percepcyjno-motorycznej. Wymienione ćwiczenia
występują kolejno w każdym zajęciu i składają się przede
wszystkim na jego zasadniczy etap: właściwe zajęcia.
Częściowo także występują one w pozostałych etapach.

RODZAJE I STRUKTURA ZAJĘĆ W MDS

I. Piosenki lub wierszyki i łatwe wzory:
- dla dzieci najmłodszych, w szczególności do 3 roku życia
- dla dzieci starszych z opóźnieniem w rozwoju

 

II. Piosenki lub wierszyki i wzory litero podobne:

- dla dzieci w wieku przedszkolnym w celu przygotowania do nauki czytania i
pisania, w szczególności dla dzieci 6 – 7- letnich, w klasach zerowych,
- dla dzieci „ryzyka dysleksji”
- dla dzieci starszych z opóźnieniem rozwoju, w okresie poprzedzającym
naukę liter

 

III. Piosenki lub wierszyki i litery oraz znaki matematyczne:
- dla uczniów rozpoczynających naukę czytania i pisania w klasie zerowej i
klasie I oraz dla uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu, a w
szczególności:
- dla uczniów z klasy zerowej i w klasie I w celu polisensorycznego ucznia się
liter
- dla uczniów „ryzyka dysleksji” i uczniów dyslektycznych

 

WERSJE METODY DOBREGO
STARTU:

1.Zajęcia wprowadzające
2.Zajęcia właściwe:

-ćwiczenia ruchowe,
-ćwiczenia ruchowo-słuchowe,
-ćwiczenia ruchowo –słuchowo-wzrokowe

3.Zajęcia końcowe.

Zajęcia prowadzone MDS z punktu widzenia organizacji przebiegają według stałego
schematu. Struktura zajęć jest następująca:

Przykładowy scenariusz
zajęć prowadzonych MDS

Informacje organizacyjne:
Forma zajęć: zajęcia zespołowe prowadzone
w dwóch grupach
Grupa : miejsce: szkoła podstawowa nr….
Klasa zerowa, 25 dzieci w wieku 6-7 lat w
normie intelektualnej
Prowadzący zajęcia z całą klasą:
nauczycielka klasy oraz nauczycie
wspomagający
termin spotkań:………….

 

Temat: Opracowanie piosenki Kapela i wzoru
graficznego 2B
Przebieg zajęcia

1) Zajęcia wprowadzające

◦

Ćwiczenia orientacyjno- porządkowe :

marsz przy akompaniamencie pianina,
zatrzymywanie się przy dźwięku tamburyna
przywitanie się dzieci w parach przez : podanie
prawej ręki, zetknięcie prawych stóp i palców
wskazujących prawej ręki

Program zajęć

1.2 Nauka piosenki:

Słuchanie piosenki Kapela ( odtwarzanej z taśmy

lub śpiewanej przez nauczyciela)
Rozmowa na temat piosenki: omówienie treści,
wyjaśnienie trudniejszych pojęć (kapela, instrument
muzyczny, dyrygent), rozpoznawanie i nazywanie
instrumentów występujących w piosence, wskazanie
ich na rysunkach.

◦

Zagadki językowe

Ćwiczenia funkcji językowych, wyodrębnienie z

tekstu piosenki- zdania, słów, głosek i sylab
rozpoznawanie instrumentów i podporządkowanie im
nazw na podstawie słów dźwiękonaśladowczych,
zawartych w treści piosenki (np. dylu dylu, firli firli)



 2) Zajęcia właściwe

◦

Ćwiczenia ruchowe: zabawa ruchowa:

Orkiestra- dzieci stoją w półkolu i naśladują ruchy wykonywane
podczas gry na różnych instrumentach
Ćwiczenia ortofoniczne- dzieci wykonują ruchy ilustrujące grę na
różnych instrumentach , powtarzając głośno i wyraźnie wyrazy
dźwiękonaśladowcze, zawarte w tekście piosenki

◦

Ćwiczenia ruchowo- słuchowe

Dzieci siedzą przy stole i wystukują rytm śpiewanej piosenki na
leżących przed nimi wałeczkami. Uderzając jedną ręką w środek
wałeczka, wystukując rytm: pięścią, wewnętrzną i zewnętrzną
stroną dłoni, brzegiem dłoni
w pozycji stojącej wg własnego pomysłu samodzielnie odtwarzają
ruchem rytm piosenki



 



 

◦

Ćwiczenia ruchowo -słuchowo -wzrokowe

Demonstracja wzoru, omówienie wzoru. Wzór

opracowany jest jako znak opracowanej piosenki
Demonstracja przez nauczycielkę sposobu
wykonania ćwiczenia wraz ze śpiewaniem
piosenki, kreślenie linii pionowych z góry na dól,
odtwarzanie wzoru odlewej do prawej



Polisensoryczne uczenie się wzoru. To ćwiczenie
wykonuje dwójka, trójka dzieci na tablicy, śpiewając
piosenkę wodząc palcem po wzorze. Reszta dzieci
obserwuje wykonane ćwiczenie, następnie każde
dziecko wykonuje to ćwiczenie na swojej kartce ze
wzorem wyklejonym na materiale o różnej fakturze



Reprodukowanie wzoru- wybrane techniki:
odtwarzanie wzoru w powietrzu przy jednoczesnym
śpiewaniu piosenki, odtwarzanie wzoru z pamięci,
odtwarzanie wzoru rytm muzyki, odtwarzanie wzoru
pędzlem, ołówkiem. Ćwiczenie kończymy omówieniem
wykonanych prac oraz wywieszeniem prac dzieci,
które one same wybrały jako najbardziej udane

3.Zajęcia końcowe

Instrumentacja piosenki- śpiewanie piosenki z
jednoczesnym odtwarzaniem rytmu na instrumentach
perkusyjnych: bębenki, talerze, trójkąty, tamburyno. Jedno z
dzieci pełni rolę dyrygenta.

 
 

Pomoce do zajęć:
Dla każdego dziecka: plansza ze znakiem graficznym 28,
wałeczek z kaszą, taca z kaszą, kartka z bloku rysunkowego
A4, pędzel do golenia, miseczka z farbą, czysty zeszyt, ołówek
Dla grupy: plansza z rysunkami instrumentów muzycznych
orkiestry i dyrygenta, instrumenty perkusyjne

KAPELA TEKST: Zebrał cudną Jaś kapelę,

Jakich w świecie jest niewiele. Są tam
skrzypce, są tam basy, Cóż to będą z
hałasy! Dylu, dylu na badylu, Firli, firli,
plum, plum Fiku-miku na patyku,
Trarararara, bum, bum, bum! Na
skrzypeczkach Jaś przygrywa, Nowych gości
wciąż przybywa. Na fujarce i na basach
Przygrywają jak na wczasach. Dylu, dylu na
badylu, Firli, firli, plum, plum Fiku-miku na
patyku, Trarararara, bum, bum, bum!

LITERATURA: Marta Bogdanowicz
„Metoda dobrego startu” WSiP,
W-wa