PRAWO DZIECKA
DO
PRYWATNOŚCI
Każdemu dziecku przysługują prawa
dziecka tak jak każdemu dorosłemu
przysługują prawa człowieka. Prawa
dziecka są więc naturalną
konsekwencją praw człowieka. Praw
tych nikt nie może dziecko pozbawić!
•Prywatność – „coś” co chcemy zachować tylko dla siebie,
•Prywatność – nietykalność
Prywatność = potrzeba,
postawa, wartość
Prywatność ma to do siebie, że daje poczucie niezależności,
spełnienia samego siebie i oczywiście satysfakcję. Odebranie tej,
jakże ważnej, wartości powoduje cofnięcie braku pewności siebie,
wiary we własne siły, a przede wszystkim odziera z godności. A
przecież nie tylko człowiek dorosły ma godność, dziecko również
ją posiada. Z tą zaledwie różnicą, iż jest ona u niego w fazie
intensywnego rozwoju.
Prywatność ma bezpośredni kontakt z najgłębszymi
ludzkimi, indywidualnymi potrzebami. Według niektórych
sama w sobie jest potrzebą .
Jak rzadko która sfera naszego życia, prywatność wiąże się z
pojęciem godności, a stąd już bardzo prosta droga do praw
człowieka, które mają stać na straży godności ludzkiej.
Prawa dziecka dotyczą relacji państwo -
dziecko. Oznacza to, że państwo musi
zapewnić dziecku możliwość korzystania z
przysługujących mu praw, a wszystkie
instytucje państwowe i ich przedstawiciele
muszą przestrzegać praw dziecka bo tak
stanowi prawo. Na przykład, jeżeli mówimy o
prawie do prywatności oznacza ono między
innymi, że pielęgniarka nie może
przekazywać danych o zdrowiu dziecka
osobom nieupoważnionym, informacje o
problemach z nauką powinny być
przekazywane bezpośrednio rodzicom czy
opiekunom dziecka a nie podczas spotkania z
innymi rodzicami.
Prawo do prywatności w szkole
• sprowadzając na gruncie prawa, niemalże
zawsze, wszystko do pojęcia: prawo do
prywatności tworzymy bardzo pojemny worek bez
dna
• w sytuacji szkolnej, prawo do prywatności można
sprowadzić do obrony dzieci przed arbitralną
władzą nauczyciela
• nie można wolności i praw konstytucyjnych
ograniczać w takich miejscach jak statuty szkół,
ponieważ nie mają one rangi ustawy
Art. 47 Każdy ma prawo do ochrony prawnej
życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego
imienia oraz decydowania o swoim życiu
osobistym.
Art. 49 Zapewnia się wolność i ochronę
tajemnicy komunikowania się.
Konwencja Praw Dziecka
Status dziecka oparty jest na następujących założeniach:
•dziecko jest samodzielnym podmiotem. Ze względu na swoją
niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej
opieki i ochrony prywatnej
•dziecko, jako istota ludzka wymaga poszanowania jego
tożsamości, godności i prywatności
•rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka
•państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać w jej funkcjach
Konwencja Praw Dziecka
Artykuł 16
1. Żadne dziecko nie będzie podlegało arbitralnej lub bezprawnej
ingerencji w sferę jego życia prywatnego, rodzinnego lub domowego czy
w korespondencję ani bezprawnym zamachom na jego honor i reputację.
2. Dziecko ma prawo do ochrony prawnej przeciwko tego rodzaju
ingerencji lub zamachom.
Prawo do poszanowania godności, prywatności i tajemnicy
korespondencji, to prawo nagminnie łamane zarówno w rodzinie,
jak i w polskich placówkach edukacyjnych i opiekuńczych. Liczne
naruszenia tego prawa są spowodowane głównie brakiem
procedur ochronnych. Należałoby jak najszybciej wprowadzić
procedury ochrony prywatności dzieci, zwłaszcza w instytucjach
edukacyjnych i wychowawczych.
Prywatność dziecka w sieci
Zagrożenie prywatności, szczególnie w
Internecie, nie jest tajemnicą. Każdy
— od legalnie zatrudnionych
specjalistów ds. marketingu po
oszustów i nadawców spamu — chce
uzyskać o nas więcej informacji.
Osoby dorosłe z reguły mają
świadomość, komu można, a komu
nie wolno ujawniać informacji
osobistych. Ale czy mają ją także
dzieci?
Istnieje wiele różnych zagrożeń
prywatności dzieci w Internecie.
Każda witryna w sieci WWW,
wiadomość e-mail czy komunikator
internetowy, prosząc o podanie
informacji osobistych, naraża dziecko
na ryzyko.
Konkursy
Dzieci chętnie przystępują do
konkursów. Te zaś namawiają do
zarejestrowania się w celu zdobycia
nagrody. Są one reklamowane w
witrynach internetowych, na
opakowaniach produktów, a także w
czasopismach i w telewizji. Wszystkie
wymagają podania przez dziecko
informacji osobistych.
Witryny internetowe służące do
udostępniania i pobierania muzyki
Istnieje wiele popularnych stron
udostępniających muzykę, które
umożliwiają darmowe pobieranie utworów,
a jednocześnie wymagają od dzieci
udostępniania plików w swoim (lub rodzica)
komputerze. Powoduje to wzmożony ruch
internetowy, a ponadto pozwala hakerom
oraz złodziejom tożsamości na uzyskanie
dostępu do komputera. Pobierane pliki
muzyczne mogą również zawierać wirusy
lub inne destrukcyjne kody.
Gry
Interaktywne witryny z grami
często wymagają rejestracji,
co oznacza podanie
informacji osobistych przed
rozpoczęciem gry.
W „światowej konstytucji praw
dziecka” możemy przeczytać:
„Żadne dziecko nie będzie
podlegało arbitralnej lub
bezprawnej ingerencji w sferę
jego życia prywatnego,
rodzinnego lub domowego
czy w korespondencję ani
bezprawnym zamachom na
jego honor i reputacje”.
Jak również to, że:
„Dziecko ma prawo do
ochrony prawnej
przeciwko tego rodzaju
ingerencji lub
zamachom”.
Czy dziecko może korzystać z prawa
do prywatności w takim samym
zakresie, jak osoba dojrzała?
W zasadzie tak, ale również do korzystania z
tego prawa odnosi się postanowienie art. 5
Konwencji.
Artykuł ten głosi, że rodzice lub opiekunowie
mają prawo do właściwego ukierunkowania
dziecka w korzystaniu z tego prawa w sposób
odpowiadający rozwijającym się zdolnością
dziecka. Mając prawo, ponoszą zarazem
odpowiedzialność za owo ukierunkowanie
dziecka. Przy korzystaniu przez dziecko z prawa
do prywatności istotny jest też wzgląd na dobro
dziecka, co jest sprawą nadrzędną
Prywatność dziecka ma być zapewniona we
wszystkich sytuacjach i środowiskach, w
jakich się ono znajduje.
A więc powinna być zapewniona w:
• Rodzinie
• Instytucjach opiekuńczych
• Szkole
• Miejscu pracy
• Zakładzie służby zdrowia
• A także w zakładach, w których umieszczane są
dzieci, które weszły w konflikt z prawem
karnym lub są o to podejrzane.
Kolejne swobody osobiste dziecka, które są
szczególnie ważne to prawa do :
• swobody myśli, sumienia i religii
(Konwencja o Prawach Dziecka na ten
temat mówi, że: „Państwa – Strony będą
respektowały prawo dziecka do swobody
myśli, sumienia, wyznania”. Wynika z tego,
że małoletni, będący wystarczająco
świadomi mogą sami decydować o swoim
światopoglądzie. )
• kontaktowania się z innymi osobami
(w tym gdy dziecko poszukuje rady lub
doradztwa, zwłaszcza w sytuacjach, gdy
dziecko jest krzywdzone, również w
rodzinie
Prywatność ma też być zapewniona, gdy idzie o dostęp
do informacji o dziecku.
Prywatność dziecka mają obowiązek szanować również
środki masowego przekazu. Nie wolno upowszechniać
nazwiska dziecka czy jego wizerunku, gdyby miało to być
niekorzystne dla dziecka.
Szczególnie ważne jest szanowanie prywatności dziecka
w sprawach:
•Antykoncepcji
•Edukacji seksualnej
•Higieny osobistej
Jest nie do pogodzenia z prawem do prywatności
instalowanie nadzoru nad zachowaniem dziecka przy
pomocy kamery video.(Tego rodzaju praktyki są niekiedy
stosowane w zakładach opiekuńczych czy poprawczych).
To samo dotyczy intymności w toaletach, łazienkach czy
pomieszczeniach, gdzie dzieci się przebierają.
Zamachem na prywatność
dziecka jest wszelkiego
rodzaju stygmatyzacja, na
przykład upowszechnienie
opinii, że ten a ten chłopak to
chuligan, złodziej, nieuk itp.,
że ta lub inna dziewczyna
prowadzi mało obyczajne
życie.
Bibliografia
1. Balcerek M., Prawa dziecka, Warszawa
1986
2. Kasprzak T. , Bezpieczna sieć - o
profilaktyce zagrożeń dzieci w Internecie
3. Gronowska E., Jasudowicz T., Balcerzak
M., Lubiszewaki M., Mizerski M., Prawa
człowieka i ich ochrona, Toruń 2010