Zaburzenia wodno-elektrolitowe
po przedawkowaniu alkoholu
etylowego
Skąd się bierze alkohol
Alkohol etylowy, powstaje a fermentacji
cukrów zawartych w roślinach takich jak np.
owoce, buraki cukrowe, ziemniaki i inne. Jest
substancją hydrofilną, łatwo mieszającą się z
wodą. Właściwość ta umożliwia przenikanie
alkoholu do krwi i płynów tkankowych, a
szybkość wchłaniania zależy przede wszystkim
od jego stężenia.
Wchłanianie
Podany z reguły doustnie, nie ulega
trawieniu, ale wchłania się do krwi w 80% z
błony śluzowej jelit. Pozostałe 20% przenika
przez błoną śluzową żołądka.
Wpływ alkoholu na ustrój
Alkohol, a jeszcze bardziej jego główny
metabolit-aldehyd octowy, są bezpośrednio
toksyczne dla tkanek. Alkohol i jego metabolity
wchodzą w liczne reakcje z fizjologicznymi
substancjami w tkankach. Działanie pośrednie
alkoholu polega na silnym wpływie na
hemostazę ustroju poprzez działanie na układ
wegetatywny, endokrynny, odpornościowy,
gospodarkę wodno - elektrolitową, wchłanianie
niezbędnych składników odżywczych itp.
Alkohol – jedna z używek
Alkohol jest środkiem odurzającym, który
wywołuje uzależnienie psychiczne, fizyczne i
społeczne. Tak jak inne narkotyki powoduje
zjawisko tolerancji
Szybkość metabolizowania etanolu
w wątrobie wynosi średnio 15-20mg/dl/h
u osób zdrowych. Osoby przewlekle używające
alkoholu etylowego mają przyśpieszony
metabolizm wątrobowy średnio 25-35mg/dl/h
Wpływ alkoholu na układy i
narządy
Przewlekłe codzienne używanie alkoholu
etylowego prowadzi do zmian w zakresie
reaktywności wielu układów
neuroprzekaźnictwa
• zmniejszenia aktywności
receptorów GABA-A
• zwiększenia liczby receptorów
NMDA dla glutaminianu
• osłabienia funkcji neuronów
dopaminergicznych
• zwiększenia wrażliwości
receptorów D
2
,
• zwiększenia liczby kanałów
wapniowych bramkowanych
napięciem (voltage-sensitive
calcium channel - VSCC) typu L
• zwiększenia liczby receptorów
NMDA dla glutaminianu
• aktywację receptorów N-
cholinergicznych
Wpływ alkoholu na gospodarkę
wodno-elektrolitową
Intensywnie spożywany alkoholu etylowego
prowadzi do
odwodnienia hiperosmotycznego
z hipernatremią i hipokaliemią
Zaburzenie gospodarki wodno-
elektrolitowej
Odwodnienie
Przy utracie czystej wody dochodzi do
równomiernego zmniejszania objętości
przestrzeni śródkomórkowej i
pozakomórkowej.
Jeżeli utrata dotyczy płynów hipotonicznych
objętość przestrzeni pozakomórkowej
zmniejsza się bardziej niż objętość przestrzeni
śródkomórkowej.
Wynikiem utraty wolnej wody jest
hiperosmolarność płynów ustrojowych.
Obraz kliniczny
Obraz kliniczny odwodnienia hipertonicznego zależy od
stopnia i szybkości narastania hipowolemii.
W przypadku nagłego odwodnienia obraz ten jest bardzo
wyraźny, bogato objawowy ze względu na odwodnienie
komórek OUN i zmniejszenie masy mózgowia.
Obecne są:
Silne pragnienie
Ogólne osłabienie
Brak zdolności koncentracji
Splątanie
niepokój
Pobudzenie
Drgawki
Spiączka
Hipertermia pochodzenia
mózgowego
Obraz kliniczny cd.
Odwodnienie wynikające z upojenia alkoholowego narasta powoli
dzięki czemu tkanki OUN mogą wyzwolić substancje zapobiegające
zmniejszeniu objętości komórek. Dochodzi do wzmożonej wewnątrz
komórkowej produkcji substancji osmotycznie czynnych tj:
Inozytol
Glicerofosfocholina
Aminokwasy
które znoszą gradient osmotyczny uwarunkowany hipertonią płynu
pozakomórkowego. Dzieki temu objawy nie upojenia alkoholowego
nie są już tak groźne i ograniczaja się do:
•Uczucia suchości w
jamie ustnej
•Trudności w połykaniu
•Zmniejszonej diurezy
•Tachykardii
•Spadku ciśnienia tętniczego
Objawy odwodnienia hipertonicznego
w badaniach laboratoryjnych
Badanie morfologiczne krwi:
wzrost liczby erytrocytów,
↑stężenie hemoglobiny i średniej zawartości hemoglobiny w krwince
czerwonej
Zmniejszona średnia objętość krwiniki czerwonej
Hematokryt może być zmniejszony lub nieznacznie zwiekszony
Badanie ogólne moczu:
Cieżar właściwy jest zwykle powyżej 1,020
Wzrost stężenia w osoczu:
sodu,
białka całkowitego,
mocznika
kreatyniny
Leczenie – czym?
Niedobór wolnej wody uzupełnia
sięroztworami bezelektrolitowymi, nie
zawierającymi związków osmotycznie
czynnych np. 5% roztwór glukozy podany
pozajelitowo
Leczenie – ile płynu
podawać?
Ilość podawanych płynów określana jest na
podstawie kryteriów klinicznych i
laboratoryjnych.
Kryteria kliniczne niedoboru
wody:
1. Utrata 1-2L - spadek diurezy
godzinowej poniżej 25ml/h, brak
zmian na błonach śluzowych.
2. Utrata ok. 4 L - Wzmożone
pragnienie, skompomocz,
osłabienie i suchość śluzówek
jamy ustnej
3. Utrat ok. 8L – powyższe objawy
+ zaburzenie świadomości i
czynności krążenia
Kryteria laboratoryjne niedoboru
wody:
Oblicza się w oparciu o stężenie
sodu w osoczu ze wzoru
:
Leczenie – szybkość przetoczenia
płynów
Jeżeli niedobór wody nie przekracza 2l, to w
pierwszej dobie podajemy 75% obliczonego
niedoboru płynu.
Jeżeli natomiast jest niedobór jest większy niż
2l to ilość podanego płynu należy uzależnić
od czasu, w jakim rozwinęło się odwodnienie
.
Przy ostrym odwodnieniu (12-24h) uzupełniać płyny tak by
szybkość spadku osmolarności osocza była poniżej
2mmol/kg H20
Przy przewlekłym(˃24h) osmolarność płynów ma się
zmniejszać z szybkością ok. 1mmol/kg H20)
Koniec
Wykonali:
Kamil Guzowski
Mateusz Kacperski