WOJNA W BYŁEJ
JUGOSŁAWII.
Analiza wybuchu wojny na trzech
poziomach : jednostki, państwa
oraz systemu międzynarodowego.
Socjalistyczna Federalna Republika Jugosławii
(SFRJ) obejmowała sześć republik: Bośnię
i Hercegowinę, Chorwację, Macedonię,
Czarnogórę (Montenegro), Serbię i Słowenię. Od
1953 roku prezydentem SFRJ był przywódca
Komunistycznej Partii Jugosławii Josip Broz Tito.
Po jego śmierci w maju 1980 roku, kraj pogrążył
się w narodowościowym, politycznym
i ekonomicznym kryzysie. Rosły nacjonalistyczne
i etniczne napięcia, z którymi następcy
prezydenta nie potrafili sobie poradzić. W roku
1991, trzy z sześciu republik tworzących
Jugosławię, jednostronnie ogłosiły niepodległość
.
OD 1991 DO 1995R. WYDARZENIA W
JUGOSŁAWII MOŻNA PODZIELIĆ NA 5
FAZ:
I faza to próby dyplomacji prewencyjnej
podejmowane przez Wspólnotę
Europejską, KBWE, czy USA;
II faza rozpoczęła się od wojny w Słowenii
w czerwcu 1991r., a zakończyła
niepowodzeniem konferencji na temat
Bośni i Hercegowiny w Lizbonie w marcu
1992r.;
III faza zaczęła się na przełomie marca i
kwietnia 1992r. a zakończyła się w
kwietniu 1993r. niepowodzeniem
amerykańskiej dyplomacji;
IV Wspólnota Europejska przejęła
starania, aby zakończyć wojnę w Bośni i
Hercegowinie;
V faza rozpoczęła się w lutym 1994r. Wraz
z wojskowym zaangażowaniem NATO w
BiH
Wojna w tym kraju wybuchła po części z
wyniku działań jednostki. Po upadku partii
komunizmu, w obliczu silnych ruchów
separatystycznych w Słowenii, Chorwacji
oraz Bośni i Hercegowinie, serbscy
przywódcy starali się utrzymać jedność
państwa. To co szczególnie podsyciło
nastroje Serbów była retoryka Slobodana
Milosevicia.
Po upadku partii komunistycznej natychmiast
pojawiło się pytanie, która grupa, a w
szczególności, kto konkretnie będzie sprawował
władze nad krajem.
Ostatecznie spory przerodziły się w wojny w
każdym z nowych państw, szczególnie w Bośni, o
to, która grupa narodowościowa będzie
kontrolować rząd.
Wielu potencjalnych arbitrów międzynarodowych,
próbowało rozwiązać konflikt
Poziom
Przyczyna
Jednostka
Agresywne cechy przywódcy.
Mylne postrzeganie rzeczywistości przez
przywódcę.
Atrybut mas (zachowanie wrodzone albo zły
charakter).
Niezdolność do komunikowania się.
Państwo /
społeczeństwo
Według radykałów – liberalne państwa
kapitalistyczne.
Według liberałów – nie liberalne i nie
demokratyczne państwa.
Polityka wewnętrzna, strategia „kozła
ofiarnego”.
Rywalizacja miedzy grupami o zasoby
gospodarcze.
Rzucanie wyzwań o charakterze
etnonarodościowym.
System
międzynarodo
wy
Anarchia.
Brak arbitra.
Uwydatnienie się długich cykli wojny i pokoju.
Przemiany sił.
Agresywność międzynarodowej klasy
kapitalistycznej.
ANALIZ NA POZIOMIE
JEDNOSTKI:
Śmierć J.Broza-Tito.
Przywódca Jugosławii Slobodan
Milosević:
-rozpalał ogień serbskiego
nacjonalizmu,
który stał się zagrożeniem dla
pozostałych narodów SRFJ;
ANALIZA NA POZIOMIE SPOLECZEŃSTWA:
Konflikty na tle etnicznym,
religijnym, kulturowym,
historycznym:
-Serbowie czuli się zagrożeni ze strony
Chorwatów i Słoweńców;
-Muzułmanie także czuli się ofiarami
trwającej cale wieki dyskryminacji
gospodarczej;
ANALIZA NA POZIOMIE SYSTEMU
MIĘDZYNARODOWEGO:
Brak skutecznego międzynarodowego
arbitra, który mógłby rozstrzygnąć
sprzeczne roszczenia;
Wielu potencjalnych arbitrów
międzynarodowych – brak
skuteczności;
MIĘDZYNARODOWE SIŁY
WOJSKOWE STACJONUJĄCE W
PRZYJĘŁY NAZWĘ KFOR
(KOSOVO FORCE), ZA ICH
GŁÓWNE ZADANIA UZNANO:
zapewnienie porządku i bezpieczeństwa
prowincji;
monitorowanie, weryfikacja i jeżeli to
konieczne wymuszanie przestrzegania
warunków Wojskowego porozumienia
Technicznego;
pomoc w skutecznym wykonywaniu zadań
przez UNMIK;
GŁÓWNE WNIOSKI Z KONFLIKTU W
JUGOSŁAWII:
Wojna w „białych rękawiczkach”, czyli bez
niepotrzebnych ofiar cywilnych oraz z
wysoka skutecznością przeprowadzonych
operacji nie jest możliwa.
Bez nacisków politycznych i dyplomatycznej
presji wywieranej prze głównych uczestników
stosunków międzynarodowych nie da się
ostatecznie rozwiązać tego typu konfliktów.
Potwierdzenie nieumiejętności prowadzenia
polityki bezpieczeństwa przez kraje Europy
zachodniej na własnym terenie.
Sukces interwencji NATO i działalność wielu
organów międzynarodowych.
Unaocznienie potrzeby szybkich i skutecznych
mechanizmów zapobiegania konfliktom o
charakterze etnicznym, religijnym czy
politycznym oraz budowy nowej europejskiej
struktury bezpieczeństwa.
Wyjaśnienie wybuchu wojny w Jugosławii
może być rozpatrywane na każdym
poziomie analizy. Poszczególni przywódcy
a w szczególności serbski lider Slobodan
Milosević, zdołali roznieść w Serbach
ogień ultranacjonalizmu, który stał się
zagrożeniem dla pozostałych narodów w
ramach Socjalistycznej Republiki
Federacyjnej Jugosławii.