PARAMETRY KRYTYCZNE SPORZĄDZANIA TABLETEK
W ANALIZIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH.
Paulina Klimkiewicz, Agata Walewska
Zgodnie z założeniami idei Technologii
Analizy Procesu (PAT) system
zapewnienia odpowiedniej jakości
produktów leczniczych, tworzony jest
na podstawie analizy ryzyka, której
poddawane są czynniki procesu
technologicznego. W ten sposób
dokonuje się wyboru parametrów
krytycznych.
PARAMETR KRYTYCZNY
Jest to taki parametr procesu, który
może spowodować wystąpienie
niepożądanych cech jakościowych
leku, i dlatego musi być poddany
szczególnej kontroli.
KRYTYCZNE ATRYBUTY POSTACI
LEKU
Są to fizyczne, chemiczne lub
mikrobiologiczne właściwości substancji
leczniczej, substancji pomocniczych,
półproduktów oraz finalnej postaci leku.
W przypadku tabletek krytycznymi
atrybutami są m. in. :
Parametry dotyczące wielkości dawki
substancji leczniczej.
Szybkość rozpadu tabletki.
Szybkość uwalniania substancji
leczniczej z tabletki.
PROCES WYTWARZANIA TABLETEK ORAZ KONTROLA MIĘDZYOPERACYJNA
Sporządzanie naważek
Kontrola procesu
Mieszanie
Kontrola sypkości
Granulowanie
Kontrola granulacji
Suszenie
Strata po suszeniu
Ujednolicanie granulatu
Mieszanie
Jednolitość zawartości sub.
leczniczej
Granulowanie
Tabletkowanie
Średnia masa tabletek
Jednolitość masy
Twardość tabletek
Ścieralność tabletek
Czas rozpadu tabletek
KONTROLA SYPKOŚCI- SYPKOŚĆ MIESZANINY
Ma ona zasadnicze znaczenie dla
wytwarzania tabletek o odpowiednich
parametrach jakościowych i o
odpowiednim uwalnianiu substancji
leczniczej. Na podstawie badań i
parametrów matematycznych
określających sypkość mieszaniny
dobierany jest określony stosunek
ilościowy substancji zawartych w
mieszaninie.
KONTROLA GRANULOWANIA- CZAS GRANULOWANIA
Skrócenie czasu granulowania może
doprowadzać do powstania tabletek
szybciej się rozpadających. Natomiast
znaczne wydłużenie czasu
granulowania może doprowadzić do
zmniejszenia uwalniania substancji
leczniczej z tabletki.
KONTROLA GRANULOWANIA- WIELKOŚĆ OCZEK SIATKI
UŻYTEJ DO PRZECIERANIA GRANULATU
Przecieranie wysuszonego granulatu
przez siatkę złożoną z drobnych oczek
sprzyja powstawaniu szybko
rozpadających się tabletek.
KONTROLA GRANULOWANIA- PRĘDKOŚĆ MIESZADŁA
OBROTOWEGO PODCZAS GRANULOWANIA
Wzrost prędkości mieszadła
obrotowego podczas granulowania
powoduje obniżenie uwalniania
substancji leczniczej z tabletki.
ILOŚĆ WODY ZUŻYTEJ DO ZWILŻENIA MIESZANINY
PROSZKÓW
Zwilżanie proszków dużą ilością wody,
a następnie długotrwałe wyrabianie
granulatu może prowadzić do
wytworzenia tabletek, które
charakteryzuje niedostateczne
uwalnianie substancji leczniczej.
TECHNOLOGIE WYTWARZANIE
PELETEK.
PELETKI
to kulista formą granulatu o wielkości od 0,5
do 2,0 mm
najczęściej zbudowane z rdzenia i
polimerowej otoczki
jako postać leku mogą być zamknięte w
twardych kapsułkach żelatynowych lub w
nowoczesnych rozwiązaniach
technologicznych,
po dodaniu określonych substancji
pomocniczych mogą być poddane
tabletkowaniu
peletki wytwarza się na drodze
PELETYZACJI
PELETYZACJA
To proces wytwarzania peletek przez
mechaniczne formowanie kulek o średnicy 0,5-
2,0 mm
używana do produkcji leków
może przebiegać różnymi drogami:
1. Peletyzacja na drodze powlekania rdzeni
2. Peletyzacja przez granulację na mokro
3. Peletyzacja na drodze stapiania
4. Peletyzacja przez przecieranie i
sferonizację
1. PELETYZACJA NA DRODZE POWLEKANIA RDZENI
pierwszym etapem jest przygotowanie
mieszaniny rdzeni (z reguły są to kryształy
używanej w danych peletkach substancji
pomocniczej)
rdzenie powlekane są roztworem
lub zawiesiną substancji leczniczej
substancję leczniczą można też nanosić na
rdzenie w formie proszku, jeśli jednocześnie
będzie się ją zwilżało odpowiednim
roztworem
gotowe peletki można dodatkowo powlekać
substancjami utrudniającymi i
spowalniającymi uwalnianie substancji
leczniczej w organizmie
2. PELETYZACJA PRZEZ GRANULACJĘ NA
MOKRO
pierwszym etapem jest przygotowanie
mieszaniny substancji leczniczej i substancji
pomocniczych
przygotowaną mieszaninę granuluje się w
granulatorach z szybkoobrotowym
mieszadłem przy pomocy wody lub innego
rozpuszczalnika
w urządzeniu tym gotowe peletki od razu się
suszą
peletki również można dodatkowo powlekać
3. PELETYZACJA NA DRODZE STAPIANIA
uzyskuje się w ten sposób peletki o
przedłużonym uwalnianiu
jest podobna do metody "na mokro„
zamiast rozpuszczalnika, do granulacji
używa się stopionej substancji
opóźniającej uwalnianie (np.
monostearynianu glicerolu)
4. PELETYZACJA PRZEZ PRZECIERANIE (EKSTRUZJĘ) I
SFERONIZACJĘ
pierwszym etapem jest przygotowanie mieszaniny
substancji leczniczej i lepiszcza
mieszaninę przeciera się przez sito uzyskując
podobne do makaronu "nitki" o średnicy 0,5-1,2 mm
następnie przeprowadza się sferonizację (nadanie
peletkom kulistego kształtu) w komorze sferonizatora
peletki uzyskują pożądany kształt przez
obtaczanie na powierzchni szybko wirującego talerza
o wielkości i jakości uzyskiwanych tą metodą peletek
w dużym stopniu decyduje wilgotność granulatu
poddawanego sferonizacji
gotowe mikrokulki są następnie suszone, mogą też
być później powlekane
ZALETY PELETEK
- większa oporność mechaniczna na
ścieranie
lepsze właściwości
jednolitość kształtu i wielkości
łatwość powlekania
DZIĘKUJEMY