PARAMETRY KRYTYCZNE SPORZĄDZANIA TABLETEK 
W ANALIZIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH.

Paulina Klimkiewicz, Agata Walewska

   Zgodnie z założeniami idei Technologii 

Analizy Procesu (PAT) system 
zapewnienia odpowiedniej jakości 
produktów leczniczych, tworzony jest 
na podstawie analizy ryzyka, której 
poddawane są czynniki procesu 
technologicznego. W ten sposób 
dokonuje się wyboru parametrów 
krytycznych.

PARAMETR KRYTYCZNY

    Jest to taki parametr procesu, który 

może spowodować wystąpienie 
niepożądanych  cech jakościowych 
leku, i dlatego musi być poddany 
szczególnej kontroli.

KRYTYCZNE ATRYBUTY POSTACI 
LEKU

   Są to fizyczne, chemiczne lub 

mikrobiologiczne właściwości substancji 
leczniczej, substancji pomocniczych, 
półproduktów oraz finalnej postaci leku.

W przypadku tabletek krytycznymi 

atrybutami są m. in. :



Parametry dotyczące wielkości dawki 
substancji leczniczej.



Szybkość rozpadu tabletki.



Szybkość uwalniania substancji 
leczniczej z tabletki.

PROCES WYTWARZANIA TABLETEK ORAZ KONTROLA MIĘDZYOPERACYJNA



Sporządzanie naważek                

Kontrola procesu



Mieszanie                            

Kontrola sypkości



Granulowanie                      

Kontrola granulacji



Suszenie                              

Strata po suszeniu



Ujednolicanie granulatu



Mieszanie                            

Jednolitość zawartości sub. 

leczniczej



Granulowanie



Tabletkowanie                     

Średnia masa tabletek

                                                            Jednolitość  masy
                                                            Twardość  tabletek
                                                            Ścieralność  tabletek
                                                           Czas rozpadu tabletek

KONTROLA SYPKOŚCI- SYPKOŚĆ MIESZANINY

   Ma ona zasadnicze znaczenie dla 

wytwarzania tabletek o odpowiednich 
parametrach jakościowych i o 
odpowiednim uwalnianiu substancji 
leczniczej. Na podstawie badań i 
parametrów matematycznych 
określających sypkość mieszaniny 
dobierany jest określony stosunek 
ilościowy substancji zawartych w 
mieszaninie.

KONTROLA GRANULOWANIA- CZAS GRANULOWANIA

   Skrócenie czasu granulowania może 

doprowadzać do powstania tabletek 
szybciej się rozpadających. Natomiast 
znaczne wydłużenie czasu 
granulowania może doprowadzić do 
zmniejszenia uwalniania substancji 
leczniczej z tabletki.

KONTROLA GRANULOWANIA- WIELKOŚĆ OCZEK SIATKI 
UŻYTEJ DO PRZECIERANIA GRANULATU

   Przecieranie wysuszonego granulatu 

przez siatkę złożoną z drobnych oczek 
sprzyja powstawaniu szybko 
rozpadających się tabletek. 

KONTROLA GRANULOWANIA- PRĘDKOŚĆ MIESZADŁA 
OBROTOWEGO PODCZAS GRANULOWANIA

   Wzrost prędkości mieszadła 

obrotowego podczas granulowania 
powoduje obniżenie uwalniania 
substancji leczniczej z tabletki.

ILOŚĆ WODY ZUŻYTEJ DO ZWILŻENIA MIESZANINY 
PROSZKÓW

   Zwilżanie proszków dużą ilością wody, 

a następnie długotrwałe wyrabianie 
granulatu może prowadzić do 
wytworzenia tabletek, które 
charakteryzuje niedostateczne 
uwalnianie substancji leczniczej.

TECHNOLOGIE WYTWARZANIE 
PELETEK.

PELETKI



to kulista formą granulatu o wielkości od 0,5 

do 2,0 mm



najczęściej zbudowane z rdzenia i 

polimerowej otoczki 



jako postać leku mogą być zamknięte w 

twardych kapsułkach żelatynowych lub w 

nowoczesnych rozwiązaniach 

technologicznych,



po dodaniu określonych substancji 

pomocniczych mogą być poddane 

tabletkowaniu



peletki wytwarza się na drodze 

PELETYZACJI

PELETYZACJA



To proces wytwarzania peletek przez 

mechaniczne formowanie kulek o średnicy 0,5-

2,0 mm 



używana do produkcji leków



może przebiegać różnymi drogami:

1. Peletyzacja na drodze powlekania rdzeni
2. Peletyzacja przez granulację na mokro
3. Peletyzacja na drodze stapiania
4. Peletyzacja przez przecieranie i 

sferonizację

1. PELETYZACJA NA DRODZE POWLEKANIA RDZENI



pierwszym etapem jest przygotowanie 

mieszaniny rdzeni (z reguły są to kryształy 

używanej w danych peletkach substancji 

pomocniczej) 



rdzenie powlekane są roztworem 

lub zawiesiną substancji leczniczej 



substancję leczniczą można też nanosić na 

rdzenie w formie proszku, jeśli jednocześnie 

będzie się ją zwilżało odpowiednim 

roztworem



gotowe peletki można dodatkowo powlekać 

substancjami utrudniającymi i 

spowalniającymi uwalnianie substancji 

leczniczej w organizmie 

2. PELETYZACJA PRZEZ GRANULACJĘ NA 
MOKRO



pierwszym etapem jest przygotowanie 
mieszaniny substancji leczniczej i substancji 
pomocniczych 



przygotowaną mieszaninę granuluje się w 
granulatorach z szybkoobrotowym 
mieszadłem przy pomocy wody lub innego 
rozpuszczalnika



w urządzeniu tym gotowe peletki od razu się 
suszą 



peletki również można dodatkowo powlekać 

3. PELETYZACJA NA DRODZE STAPIANIA



uzyskuje się w ten sposób peletki o 
przedłużonym uwalnianiu



jest podobna do metody "na mokro„



zamiast rozpuszczalnika, do granulacji 
używa się stopionej substancji 
opóźniającej uwalnianie (np. 
monostearynianu glicerolu) 

4. PELETYZACJA PRZEZ PRZECIERANIE (EKSTRUZJĘ) I 
SFERONIZACJĘ



pierwszym etapem jest przygotowanie mieszaniny 

substancji leczniczej i lepiszcza 



mieszaninę przeciera się przez sito uzyskując 

podobne do makaronu "nitki" o średnicy 0,5-1,2 mm 



następnie przeprowadza się sferonizację (nadanie 

peletkom kulistego kształtu) w komorze sferonizatora 

peletki uzyskują pożądany kształt przez 

obtaczanie na powierzchni szybko wirującego talerza 



o wielkości i jakości uzyskiwanych tą metodą peletek 

w dużym stopniu decyduje wilgotność granulatu 

poddawanego sferonizacji 



gotowe mikrokulki są następnie suszone, mogą też 

być później powlekane 

ZALETY PELETEK

- większa oporność mechaniczna na 

ścieranie



lepsze właściwości



jednolitość kształtu i wielkości



łatwość powlekania

DZIĘKUJEMY