Organizacja leczenia

uzdrowiskowego w Polsce

Uzdrowisko

• miejscowość dysponująca

naturalnymi czynnikami leczniczymi,
do których zalicza się wody
mineralne oraz właściwości
klimatyczne. Warunkiem powstania
miejscowości uzdrowiskowej jest
występowanie walorów
przyrodniczych. Wody mineralne
służą do kąpieli leczniczych i do
kuracji pitnej, a właściwości
klimatyczne stosowane są w
klimatoterapii.

Uzdrowisko w Polsce

• W Polsce termin uzdrowiska został

zdefiniowany ustawowo jako obszar,
na terenie którego prowadzone jest
lecznictwo uzdrowiskowe, wydzielony
w celu wykorzystania i ochrony
znajdujących się na jego obszarze
naturalnych surowców leczniczych.

Wymagania prawne

Aby otrzymać status uzdrowiska w Polsce, obszar musi:
• posiadać złoża naturalnych surowców leczniczych o

potwierdzonych właściwościach leczniczych;

• posiadać klimat o właściwościach leczniczych;
• mieć na swoim obszarze zakłady lecznictwa uzdrowiskowego

i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego;

• spełniać wymagania w stosunku do środowiska, określone w

przepisach o ochronie środowiska;

• posiadać infrastrukturę techniczną w zakresie gospodarki

wodno-ściekowej, energetycznej, transportu zbiorowego,
usuwania odpadów.

• Obecnie w Polsce uzdrowiska mogą być uznane przez Radę

Ministrów na wniosek Ministra właściwego do spraw zdrowia.

Warunki naturalne

• Warunkami naturalnymi niezbędnymi

do prowadzenia lecznictwa są
właściwości lecznicze klimatu, walory
przyrodnicze i estetyczne krajobrazu,
naturalne zasoby wód mineralnych,
gazów i peloidów (borowin), leczniczy
wpływ morza oraz inne czynniki
biofizyczne środowiska, wywierające
korzystny wpływ na organizm
człowieka.

Infrastruktura

• Aby uzdrowisko pełniło swoją funkcję w sposób właściwy,

musi posiadać na swoim terenie: pijalnie wód mineralnych,
kąpieliska (łazienki), inhalatornie czy park zdrojowy. W
uzdrowiskach buduje się zwykle obiekty sanatoryjne oraz
szpitale uzdrowiskowe. Powstaje tu również infrastruktura
wypoczynkowa w postaci hoteli, pensjonatów, domów
wypoczynkowych, obiektów kulturalnych (teatry letnie,
muszle koncertowe itp.) oraz gastronomicznych.

• W układzie przestrzennym miejscowości uzdrowiskowej

zazwyczaj oddziela się wyraźnie część mieszkalną od
części, w której zgrupowane są obiekty lecznicze. Miejscem
łączącym te dwie jednostki morfologiczne uzdrowiska jest
przeważnie park zdrojowy.

Nazewnictwo

• Zgodnie z polskim ustawodawstwem do

nazwy miejscowości, w której granicach
administracyjnych znajduje się obszar
uzdrowiska, może zostać dodany
odpowiednio wyraz „zdrój”, jeżeli podstawą
leczenia uzdrowiskowego są wody lecznicze,
lub wyraz „cieplice” bądź „uzdrowisko
termalne”, jeżeli podstawą leczenia
uzdrowiskowego są wody termalne. W języku
potocznym te dodatki nazewnicze bywają
często opuszczane.

Historia

Pierwsze uregulowanie prawne w Polsce z 1922 r. uznawało za

uzdrowiska:

• zdrojowiska – miejscowości posiadające cieplice lub zdroje lecznicze

(źródła, studnie lub otwory wiertnicze o wodzie zawierającej
mineralne, gazowe lub inne składniki, względnie wykazującej
specjalne działania o własnościach i zastosowaniu leczniczym)

• stacje klimatyczne
• kąpieliska morskie.
• Był to dość szeroki zbiór obszarów i miejscowości. Ustawa

wprowadzała także pojęcie "uzdrowiska posiadającego charakter
użyteczności publicznej", które korzystały z specjalnej opieki i
pomocy państwa

[7]

. Posiadały ponadto szczegółowe uregulowania

prawne i wymagania. Uzdrowiska takie uznawała jedynie Rada
Ministrów na wniosek Ministra Zdrowia Publicznego, a potem sam
Minister

[8]

.

Historia

• Ustawa z 1966 r. ograniczała pojęcie "uzdrowiska" do

miejscowości będących w myśl dotychczasowych
przepisów uzdrowiskami o charakterze użyteczności
publicznej oraz innych miejscowości, w których były
wtedy prowadzone zakłady lecznictwa uzdrowiskowego.
Minister Zdrowia i Opieki Publicznej wydał wykaz
miejscowości uznanych za uzdrowiska z 1 styczniem
1967 r., gdzie widniało 36 miejscowości. Kolejne
uzdrowiska były uznawane przez Radę Ministrów i
Ministra Zdrowia.

• Obecnie obowiązująca ustawa z 2005 r. uznała za

uzdrowiska obszary uznane na podstawie dotychczas
obowiązujących przepisów.

Balneologia

• z łac.: balneum - łaźnia, z gr.: lógos -

słowo, nauka – jedna z najstarszych
dziedzin medycyny uzdrowiskowej
zajmująca się badaniem właściwości
leczniczych wód podziemnych i
borowin oraz zastosowaniem ich w
lecznictwie, zwłaszcza terapii chorób
przewlekłych

.

Balneoterapia

• dział fizjoterapii zajmujący się

zabiegami rehabilitacyjnymi
wykorzystującymi wodę, w różnych
temperaturach, w celu leczenia
schorzeń pacjenta. Stosowany
między innymi przez Hipokratesa.
Rozwinięty na szeroką skalę przez
Rzymian.

leczenie uzdrowiskowe

• Świadczenia są realizowane w

warunkach:
» ambulatoryjnych;
» stacjonarnych.

Ambulatoryjne leczenie

uzdrowiskowe

• Ubezpieczony współdecyduje o wyborze uzdrowiska spośród tych, z

którymi zostały podpisane umowy oraz sam wybiera termin kuracji
uzdrowiskowej. Leczenie w trybie ambulatoryjnym trwa od 6 do 18
dni zabiegowych.

• Aby skorzystać z takiej formy leczenia, należy poprosić swojego

lekarza pierwszego kontaktu lub specjalistę o wystawienie
skierowania na leczenie uzdrowiskowe - ambulatoryjne.

• Następnie należy to skierowanie potwierdzić w Mazowieckim

Oddziale Wojewódzkim NFZ ( formalności te są załatwiane do 7 dni,
Fundusz pokrywa koszty przynajmniej 3 zabiegów) i z zakładem
lecznictwa uzdrowiskowego, do którego otrzymał skierowanie.

• Uzgodnienie terminu powinno nastąpić nie później niż 14 dni przed

planowaną datą rozpoczęcia leczenia. Zakład lecznictwa
uzdrowiskowego potwierdza pacjentowi uzgodniony termin
rozpoczęcia leczenia w formie pisemnej lub elektronicznej.

Ambulatoryjne leczenie

uzdrowiskowe

• Ubezpieczony ponosi koszty

przejazdu na leczenie uzdrowiskowe i
z leczenia uzdrowiskowego oraz we
własnym zakresie zapewnia
zakwaterowanie i wyżywienie.

Rezygnacja z otrzymanego

skierowania na leczenie uzdrowiskowe

•

w przypadku rezygnacji przez ubezpieczonego z potwierdzonego skierowania
na leczenie uzdrowiskowe, zwrot tego skierowania do Funduszu powinien być
dokonany w trybie natychmiastowym,

•

każda rezygnacja z potwierdzonego skierowania na leczenie uzdrowiskowe
powinna być pisemnie uzasadniona i udokumentowana,

•

za uzasadnione, zgodnie z procedurą Jednolitego sposobu i trybu
potwierdzania skierowań na leczenie uzdrowiskowe w oddziałach wojewódzkich
NFZ, wprowadzoną Zarządzeniem Prezesa Nr 66 z dnia 27 września 2005r.),
przyjmuje się następujące sytuacje: wypadek losowy, choroba
ubezpieczonego, potwierdzone odpowiednim dokumentem.

•

w przypadku uzasadnionej rezygnacji z potwierdzonego skierowania,
oddział wojewódzki NFZ może w miarę posiadanych możliwości
wyznaczyć nowy termin realizacji skierowania w okresie jego
ważności;

•

skierowanie na leczenie uzdrowiskowe jest ważne 12 miesięcy licząc od dnia
jego wystawienia,

•

zwrócone potwierdzone skierowanie na leczenie uzdrowiskowe Fundusz
przekazuje do lekarza, który je wystawił,

Leczenie w szpitalu

uzdrowiskowym

• jest kontynuacją i uzupełnieniem

leczenia szpitalnego. Skierowanie na
leczenie do szpitala uzdrowiskowego
wystawia lekarz ubezpieczenia
zdrowotnego, zatrudniony w szpitalu
w którym chory przebywał na
leczeniu stacjonarnym. Skierowanie
to powinno być wystawione nie
później niż w dniu wypisania chorego
ze szpitala.

Na leczenie w szpitalu uzdrowiskowym

potwierdzone są skierowania dla

pacjentów:

• po leczeniu szpitalnym do pół roku od

zakończenia hospitalizacji

• niepełnosprawnych, wymagających

pomocy osób drugich

• po złamaniach , urazach, wypadkach do

8 miesięcy od zakończenia hospitalizacji

Do szpitala uzdrowiskowego pacjenci

kierowani są na nie częściej, niż jeden
raz w roku.

Wyjątkowe sytuacje

• Wyjątkowo skierowanie na leczenie w

szpitalu uzdrowiskowym może być
potwierdzone również w tym samym
roku, jeżeli po zakończeniu kuracji
pacjent uległ wypadkowi, doznał
zawału mięśnia sercowego, udaru
mózgu lub przebył ciężki zabieg
operacyjny.

• Koszty pobytu pacjenta w

szpitalu uzdrowiskowym w

całości pokrywa oddział NFZ.

Leczenie w sanatorium

uzdrowiskowym

• jest uzupełnieniem i kontynuacją

leczenia ambulatoryjnego.
Skierowanie wystawia lekarz
ubezpieczenia zdrowotnego: lekarz
podstawowej opieki zdrowotnej, do
którego ubezpieczony złożył
deklarację, lekarz specjalista
ubezpieczenia zdrowotnego pełniący
stałą specjalistyczną opiekę nad
chorym.

Leczenie w snatorium

uzdrowiskowym c.d.

• Do sanatorium uzdrowiskowego kierowani są

również pacjenci niepełnosprawni
wymagający pomocy osób drugich wraz z
opieką. W przypadku, kiedy opiekun posiada
skierowanie na leczenie uzdrowiskowe ponosi
dopłatę do kosztów wyżywienia i
zakwaterowania ( zgodnie z załączoną
tabelą ) . Natomiast, jeżeli opiekun jedzie bez
skierowania na leczenie uzdrowiskowe,
pokrywa wówczas w całości koszty swojego
pobytu w uzdrowisku.

Opłaty pobierane w sanatorium

uzdrowiskowym

• W sanatorium pobierane są opłaty z tytułu

częściowej odpłatności za wyżywienie i
zakwaterowanie ( zgodnie z Rozporządzeniem MZ
i OS z dnia 4 kwietnia 2002 r. Dz. U> nr 56 )
Dodatkowo za każdy dzień pobytu w uzdrowisku
pobierana jest opłata miejscowa, tzw. klimatyczna
w wysokości ustalonej przez właściwą Radę
Miejską na podstawie ustawy z dnia 12 stycznia
1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych ( Dz.U.
2002r. nr 9 poz. 84, Dz.U. nr 200, poz. 1863 )
obowiązuje od 1 stycznia 2003 roku.

Czas leczenia

uzdrowiskowego

• Do szpitala uzdrowiskowego dla

dzieci kierowani są pacjenci od 3 do
18 roku życia.
Długość okresu leczenia dzieci
wynosi 27 dni i w razie potrzeby
może zostać przedłużone przez
lekarza leczącego w szpitalu
uzdrowiskowym do 54 dni
( sporadycznie w ciężkich
przypadkach).

Podsumowanie

• Pobyt w szpitalu uzdrowiskowym trwa 21 dni i jest

bezpłatny. Osoba pracująca otrzymuje w tym czasie
zwolnienie lekarskie. Pobyt dziecka trwa 27 dni.

• Pobyt w sanatorium uzdrowiskowym trwa 21 dni i

jest częściowo odpłatny. Osoba pracująca relizuje go w
ramach urlopu wypoczynkowego.

• Pobyt w szpitalu uzdrowiskowym na rehabilitacji

uzdrowiskowej trwa 28 dni, jest bezpłatny i odbywa
się w ramach zwolnienia lekarskiego.

• Pobyt w sanatorium uzdrowiskowym na

rehabilitacji uzdrowiskowej trwa 28 dni, jest
częściowo odpłatny i odbywa się w ramach urlopu
wypoczynkowego.