Proste

maszyny

czyszczące.

•

Czyszczenie nasion

polega na

oddzieleniu zgonin, plew, nasion
chwastów i piasku od nasion
rośliny podstawowej.

•

Sortowanie

natomiast ma na celu

rozdział nasion na frakcje w
zależności od ich wielkości i
ciężaru właściwego.

Przy czyszczeniu i sortowaniu
wykorzystuje
się następujące cechy fizyczne
nasion:

•

grubość, szerokość i długość,

•

ciężar właściwy,

•

gładkość powierzchni oraz

•

kształt.

Sita.

•

Sita rozdzielają nasiona na podstawie ich

grubości lub szerokości. Nasiona o
wymiarach
mniejszych od wymiarów otworów (oczek) w
si-
tach przesiewają się, a nasiona większe —
zostają na sicie.

•

Sita mogą być plecione, tkane i wytłacza-

ne z blachy.

•

Otwory sit mogą mieć kształt kwadratowy,

podłużny i okrągły (rys. 1/XIII),

Urządzenia

pneumatyczne.

•

W czyszczących i sortujących

urządzeniach pneumatycznych wyko-
rzystywany jest strumień powietrza,
który umożliwa rozdzielenie nasion o
różnych ciężarach właściwych i
różnych właściwościach
aerodynamicznych.

•

Strumień powietrza może działać

na sita i nasiona ukośnie lub pionowo.

•

Ukośny strumień powietrza

wykorzystuje się w prostych
maszynach czyszczących,
wialniach i młynkach.

•

Pionowy strumień powietrza

wykorzystywany jest w
czyszczalniach złożonych.

•

Działanie pionowego strumienia

powietrza może być ssące lub
tłoczące

Urządzenia aspiracyjne

•

W urządzeniach tych części stałe

opadają na dół, a powietrze uchodzi na
zewnątrz.

•

W urządzeniach aspiracyjnych

(odpylających) odpylanie następuje
wskutek ssącego działania strumienia
powietrza.

•

W skład urządzenia lub inaczej układu

aspiracyjnego wchodzi zazwyczaj
wentylator, kanały, osadniki oraz
cyklon.

•

Urządzenia aspiracyjne stosowane są

w czyszczalniach złożonych do
oddzielania lekkich zanieczyszczeń
oraz w magazynach zbożowych, gdzie
wskutek intensywnego
przemieszczania nasion powstaje duże
zapylenie.

Tryjery.

•

Tryjery sortują nasiona na zasadzie

różnic długości nasion. Tryjer jest to
obrotowy cylinder ustawiony prawie
poziomo.

•

Na wewnętrznej powierzchni tryjera

znajdują się wgłębienia.

•

Kształt tych wgłębień dostosowany jest do

wy-
miarów sortowanych nasion.

•

W czasie obrotu cylindra nasiona

znajdujące się we wgłębieniach cylindra są
unoszone

•

Podłużne nasiona, które nie mieszczą

się we wgłębieniach, wypadają z tych
wgłębień, przesypują się wewnątrz
cylindra i stopniowo przesuwają się ku
wylotowi tryjera.

•

Natomiast nasiona krótsze (np.

połówki
nasion) oraz drobniejsze, okrągłe
nasiona mieszczące się we
wgłębieniach cylindra w czasie obrotu
są unoszone wyżej i na pewnej
wysokości wypadają z wgłębień do
rynienki.

MASZYNY CZYSZCZĄCE

PROSTE

Wialnie.

•

Wialnia stosowana jest do zgrubnego

oczyszczania omłóconej masy
otrzymanej z młocarni bez czyszczenia
lub z kombajnu.

•

W wialni wykorzystuje się sortujące

działanie sit i strumienia powietrza

•

Czyszczona masa zsuwa się z kosza

zasypowego na zespół sit w koszu

sitowym.

•

Sita przedmuchiwane są strumieniem

powietrza, wytworzonym przez

wentylator.

•

Lżejsze zanieczyszczenia

wydmuchiwane są strumieniem

powietrza z powierzchni sit poza

wialnię.

•

Ciężkie, duże i drobne

zanieczyszczenia oddzielane są od

ziarna na wymiennych sitach.

W wialni wibracyjnej

•

kosz sitowy wykonuje ruch

wibracyjny (drgający).

•

W wialni wibracyjnej napęd uzyskuje

się od silnika elektrycznego.

•

Czyszczenie nasion następuje w

kanałach aspiracyjnych oraz na sitach

•

Wialnie te wyposażone są w cyklony.

Młynki.

•

Młynek służy do dalszego i bardziej

dokładnego oczyszczania nasion, które
zostały oczyszczone wstępnie na
wialni.

•

Nasiona, wysypujące się równomierną

warstwą z kosza zasypowego, dostają
się pod działanie strumienia powietrza
wytwarzanego przez wentylator.

•

Nasiona najcięższe spadają najbliżej

wentylatora pod przegrodę
wewnętrzną, skąd dostają się na
zespół sit.

•

Nasiona poślednie drobniejsze

opadają dalej od przegrody
zewnętrznej.

•

Plewy i pył, jako

najlżejsze,wydmuchiwane są na
zewnątrz młynka.

•

Młynki najczęściej są napędzane

ręcznie.

Zmijki.

•

Żmijka służy do oddzielania nasion

kulistych od nasion podłużnych oraz
sortowania nasion kulistych według
ciężaru.

•

Częścią roboczą żmijki jest pionowy

wielozwojowy ślimak wewnętrzny
objęty jednozwojowym ślimakiem
zewnętrznym.

•

Nasiona kuliste i ciężkie staczają się po

zwojach z większą prędkością.

•

Działa na nie również większa siła

odśrodkowa, która powoduje wpadanie tych
nasion
do zwojów ślimaka zewnętrznego.

•

Nasiona podłużne przemieszczają się

wolniej po zwojach ślimaka wewnętrznego.

•

W ten sposób uzyskuje się podział nasion

na kuliste, wypadające ze ślimaka
zewnętrznego i podłużne wypadające ze
ślimaka wewnętrznego.