Analiza struktury czasowej
przygotowań piłkarzy GKS
„PIAST” Gliwice do rundy
wiosennej sezonu 2006/2007
Robert Orłowski
PODSTAWY TEORETYCZNE DOTYCZĄCE
STRUKTURY CZASOWEJ W PRACY PIŁKARZY
NOŻNYCH
Struktura czasowa rocznego cyklu treningowego w
piłce nożnej przedstawia się następująco:
1. Okres przygotowawczy ( letni – 4 do 6 tygodni) -
koniec czerwca / lipiec
2. Okres startowy - sierpień/wrzesień/październik / do
15 listopada
3. Okres przejściowy - listopad/grudzień
4. Okres przygotowawczy ( zimowy – 8 tygodni ) -
styczeń/luty
5. Okres startowy - marzec/kwiecień/maj
6. Okres przejściowy - koniec maja/ początek czerwca
Okres przygotowawczy ma na celu stworzenie podłoża , na którym
budowane jest ogólne i specjalne przygotowanie fizyczne oraz tworzy
podstawy do kształtowania formy sportowej. Im wyższy jest poziom
wydolności ustroju, tym łatwiej organizm przystosowuje się psychicznie i
fizycznie do zwiększonych wymagań treningu (Przybylski 1998). Bardzo
istotnym zadaniem tego okresu jest podniesienie na wyższy poziom
zdolności technicznych i taktycznych .Okres przygotowawczy stanowi
1/3 całego cyklu rocznego i dzieli się na dwa zasadnicze podokresy :
-Przygotowania ogólnego /wszechstronnego/
-Przygotowania specjalnego.
Podokres przygotowania ogólnego ma na celu zwiększenie możliwości
funkcjonalnych oraz motorycznych zawodników poprzez stosowanie
głównie środków kształtujących wytrzymałość ogólną i siłę ogólną .Cechą
charakterystyczną tych środków jest duża objętość przy małej
intensywności . Zdecydowanie w mniejszym zakresie praca koncentruje
się nad techniką oraz przygotowaniem psychicznym .
W podokresie przygotowania specjalnego wyraźnie maleje objętość pracy
treningowej , a wzrasta jej intensywność .Większą wagę przywiązuje się
do doskonalenia elementów techniczno-taktycznych.
STRUKTURA CZASOWA PROCESU SZKOLENIA SPORTOWEGO
Ryc.1.Objętość środków z obszaru informacyjnego w całym okresie
przygotowawczym .
kolejne
tygodni
e
pracy
min
min
kolejne
tygodni
e
pracy
*(1- tlenowe, 2- kształtujące, 3- mieszane, 4- beztlenowe-kwasomlekowe, 5 – beztlenowe-niekwasomlekowe)
Ryc.2. Objętość środków z obszaru energetycznego w cyklu przygotowawczym
Charakteryzując dwumiesięczny okres
przygotowań stwierdzono, że obciążenia
treningowe przebiegały głównie w strefie
tlenowej kształtującej (1888 minut). Mniejszy
udział przypadał na strefę tlenową
podtrzymującą (1060 minut) i mieszaną (1193
minut). Najmniej pracy zrealizowano w zakresie
strefy beztlenowej kwasomlekowej (53,5 minut) i
niekwasomlekowej (128,5 minut). W całym
analizowanym okresie objętość treningowa
wyniosła 4323 minuty. Udział poszczególnych grup
środków w ujęciu procentowym przedstawiał się
następująco (43,6 ; 24,0 ; 27,6 ; 1,2 ; 3,0 ).
Data
08.01.2007-04.03.2007
1
2
3
4
5
WSZECHSTRONNE
1
757
2
213
3
710
4
100
14
0
5
0
0
0
6
0
0
0
7
20
70
0
8
120
20
9
40
155
10
103
50
17
11
60
0
79
12
0
0
WSZECHSTRONNE
M
970
990
422
50
96
2528
UKIER.
13
6
14
2
15
2
0
UKIERUNKOWANE
M
4
6
10
SPECJALNE
16
212
17
0
18
85
0
0
0
19
90
356
0
0
0
20
201
41
0
21
40
22
690
23-W
44
0
23-U
0
6
23-S
0
0
SPECJALNE
M
90
898
771
0
6
1765
kolejne
tygodni
e
pracy
* T1- T4 kolejne tygodnie analizowanego okresu
Ryc.3.Objętość środków z obszaru informacyjnego w podokresie
przygotowania ogólnego.
min
kolejne
tygodni
e
pracy
(
1- tlenowe, 2- kształtujące, 3- mieszane, 4- beztlenowe-kwasomlekowe, 5 – beztlenowe-niekwasomlekowe
)
Ryc.4. Objętość środków z obszaru energetycznego w cyklu przygotowania ogólnego
Z danych zaprezentowanych na rycinie 3 wynika,
że w pierwszym miesiącu przygotowań główny
nacisk w jednostkach treningowych położono na
środki oddziaływania wszechstronnego (1785
minut tj.81%ogółu), które w końcowym etapie
uległy zmniejszeniu na korzyść środków
oddziaływania specjalnego 412,5 minut co stanowi
19% .
W pierwszym miesiącu przygotowań zajęcia
treningowe miały głównie charakter
wszechstronny. Obciążenia wykonywane były
głównie w strefie tlenowej kształtującej (1011
minut 45,9% ), mieszanej (615 minut 27,9%) i
tlenowej podtrzymujacej (468 minut 21,2% ).
Oddziaływanie w obszarze beztlenowo-
kwasomlekowym i beztlenowo-
niekwasomlekowym miały podobny udział (od
53,5 do 54,5 minut 0,048%).
PONIEDZIA-
ŁEK
8.01.2007
WTOREK
9.01.07
ŚRODA
10.01.07
CZWARTEK
11.01.07
PIĄTEK
12.01.07
SOBOTA
13.01.07
TRENING
OGÓLNOROZWO
-JOWY
hala
TRENING
OGÓLNOROZ
WOJOWY
w terenie
SIŁA
OGÓLNA
Hala
+siłownia
TRENING
OGÓLNOROZ
-WOJOWY
+ MGT
hala
BADANIA
WYDOLNOŚCIO
-WE
PWC 170
+
SZYBKOŚĆ
TRENING
OGÓLNOROW
O
-JOWY
hala
MGT
+TECHNIK
A
Boisko
TRENING
OGÓLNORO
ZWOJOWY
w terenie
I TYDZIEŃ
Tab.2 Tygodniowy rozkład zajęć GKS „Piast” Gliwice
min
strefy
oddziaływania
•1 -tlenowe, 2- kształtujące, 3- mieszane, 4- beztlenowe-kwasomlekowe, 5 – beztlenowe-niekwasomlekowe)
Ryc.5. Obciążenie zrealizowane w pierwszym tygodniu podokresu przygotowania ogólnego
PONIEDZIAŁ
EK
15.01.2007
WTOREK
16.01.07
ŚRODA
17.01.07
CZWARTE
K
18.01.07
PIĄTEK
19.01.07
SOBOTA
20.01.07
SPRAWNOŚĆ
OGÓLNA
+Siłownia
TRENING
OGÓLNOR
OZWOJOW
Y
teren
SIŁA
+SKOCZN
OŚĆ
Sprawdzian
Hala
TRENING
OGÓLNOR
OZWOJOW
Y
teren
TRENING
SIŁY
GRY
ZADANIOWE
+
SIŁA
OGÓLNA
Hala
TECHNIKA
+ĆW.STRZ.
+TECHNIK
A BIEGU
TEST SIŁY
RĄK i NÓG
+
ODNOWA
BIOLOGICZN
A
SPRAWNOŚ
Ć OGÓLNA
+ WEW.
GRA
ZADANIOWA
I I TYDZIEŃ
Tab.3 Tygodniowy rozkład zajęć GKS „Piast”
Gliwice
1
2
3
4
5
0
50
100
150
200
250
300
350
SPECJALNE
UKIERUNKOWANE
WSZECHSTRONNE
min
strefy
oddziaływania
•1-tlenowe, 2- kształtujące, 3- mieszane, 4- beztlenowe-kwasomlekowe, 5 – beztlenowe-niekwasomlekowe)
Ryc.6 Obciążenie zrealizowane w drugim tygodniu podokresu przygotowania ogólnego.
PONIEDZIAŁ
EK
22.01.2007
WTOREK
23.01.07
ŚRODA
24.01.07
CZWARTE
K
25.01.07
PIĄTEK
26.01.07
SOBOTA
27.01.07
SIŁA
OGÓLNA
+ TECHNIKA
+ ĆW. STRZ.
Siłownia +
boisko
TRENING
MGT
Hala
GRA WEW.
ZDANIOW
A
Boisko
SPRAWNOŚ
Ć OGÓLNA
Hala
SIŁA
OGÓLNA
+
TECHNIK
A
+ ĆW.
STRZ.
Siłownia+
boisko
SPRAWNOŚ
Ć OGÓLNA
+MGT
Hala
GRY
ZADANIO
WE
+ SFG
Boisko
SPRAWNOŚ
Ć OGÓLNA
+
S
KOCZNOŚ
Ć
Hala
GRY
ZADANIOW
E
+ SFG
Boisko
GRA
KONTROL
NA
PIAST -
CRACOVI
A
III TYDZIEŃ
Tab.4 Tygodniowy rozkład zajęć GKS „Piast” Gliwice
1- tlenowe, 2- kształtujące, 3- mieszane, 4- beztlenowe-kwasomlekowe, 5 –
beztlenowe-niekwasomlekowe)
Ryc.7 Obciążenie zrealizowane w trzecim tygodniu podokresu
przygotowania ogólnego
PONIEDZIAŁE
K
29.01.2007
WTOREK
30.01.07
ŚRODA
31.01.07
CZWARTE
K
1.02.07
PIĄTEK
2.02.07
SOBOTA
3.02.07
DZIEŃ
WOLNY
TRENING
OGÓLNOR
OZWOJOWY
Teren
SIŁA
DYNAMICZN
A
+
SZYBKOŚĆ
+
SKOCZNOŚ
Ć
Hala
GRA
KONTROL
NA
PIAST -
WIDZEW
TRENING
REGENERA
-
CYJNY
Hala
BADANIA
WYDOLNO –
-ŚCIOWE
+
SIŁA
OGÓLNA
GRA
KONTROL
NA
PIAST -
ODRA
WODZISŁA
W
IV TYDZIEŃ
Tab.5 Tygodniowy rozkład zajęć GKS „Piast” Gliwice
1
2
3
4
5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
SPECJALNE
UKIERUNKOWANE
WSZECHSTRONNE
min
strefy
oddziaływania
•1- tlenowe, 2- kształtujące, 3- mieszane, 4- beztlenowe-kwasomlekowe, 5 – beztlenowe-niekwasomlekowe)
Ryc.8. Obciążenie zrealizowane w czwartym tygodniu podokresu przygotowania ogólnego
min
kolejne
tygodni
e
pracy
T5- T8 kolejne tygodnie analizowanego okresu
Ryc.9. Objętość środków z obszaru informacyjnego w podokresie
przygotowania specjalnego.
min
kolejne
tygodni
e
pracy
•1- tlenowe, 2- kształtujące, 3- mieszane, 4- beztlenowe-kwasomlekowe, 5 – beztlenowe-niekwasomlekowe)
Ryc.10 Objętość środków z obszaru energetycznego w cyklu przygotowania specjalnego
W drugim miesiącu przygotowań zajęcia
treningowe zmieniły zdecydowanie swój akcent.
Główny nacisk położono na zajęcia specjalne
mające charakter taktyczno – techniczny. Łącznie
na ten rodzaj treningu poświęcono 1350 min. co
stanowiło 63,8%. pozostały czas (765 min – 36,2%)
wypełniły zajęcia wszechstronne (Patrz tab.1 –
aneks str.36).
Z powyższej ryciny wynika jednoznacznie, że
obciążenia treningowe odbywały się przede
wszystkim w strefie przemian tlenowych
kształtujących (871 min. 42,6%), następnie
w tlenowych podtrzymujących (592 min. 29%) i
mieszanych (578 min. 28,3%).
PONIEDZIAŁE
K
5.02.2007
WTOREK
6.02.07
ŚRODA
7.02.07
CZWARTEK
8.02.07
PIĄTEK
9.02.07
SOBOTA
10.02.07
TRENING
TECHNICZNO -
TAKTYCZNY
Boisko
TRENING
SIŁA OGÓLNA
+TECHNIKA
TRENING
SIŁY DYN.
+
TECHNIKA
GRA
KONTROLN
A
PIAST -
RAKÓW
TRENING
TECHNICZN
O -
TAKTYCZNY
boisko
SIŁA
DYNAMICZN
A
+
SPRAWNOŚĆ
OGÓLNA
Hala
GRA
TAKTYCZNA
ZADANIOWA
Boisko
GRA
KONTROLN
A
PIAST -
POLONIA
BYTOM
V TYDZIEŃ
Tab.6 Tygodniowy rozkład zajęć GKS „Piast” Gliwice
min
strefy
oddziaływania
•1- tlenowe, 2- kształtujące, 3- mieszane, 4- beztlenowe-kwasomlekowe, 5 – beztlenowe-niekwasomlekowe)
Ryc.11 Obciążenia zrealizowane w pierwszym tygodniu podokresu przygotowania specjalnego
PONIEDZIAŁE
K
12.02.2007
WTOREK
13.02.07
ŚRODA
14.02.07
CZWARTEK
15.02.07
PIĄTEK
16.02.07
SOBOTA
17.02.07
SIŁA OGÓLNA
+ TECHNIKA
Siłownia / Hala
TRENING
TECHN. – TAKT.
DOSK. GRY
OBRONNEJ
boisko
SIŁA
+
SKOCZNOŚ
Ć
Hala
TAKTYKA
GRAY
ZADANIOW
E
+ SFG
Boisko
GRA
KONTROLN
A
PIAST -
HULCIN
GRY
ZADANIOW
E
+
SFG
boisko
SIŁA
DYNAMICZN
A
+
SZYBKOŚĆ
+
SKOCZNOŚĆ
hala
GRA
KONTROLN
A
PIAST -
GKS
KATOWICE
PIAST –
KMITA
ZABIERZÓ
W
VI TYDZIEŃ
Tab.7 Tygodniowy rozkład zajęć GKS „Piast” Gliwice
1
2
3
4
5
0
50
100
150
200
250
300
SPECJALNE
UKIERUNKOWANE
WSZECHSTRONNE
min
strefy
oddziaływania
1- tlenowe, 2- kształtujące, 3- mieszane, 4- beztlenowe-kwasomlekowe, 5 – beztlenowe-niekwasomlekowe)
Ryc.12 Obciążenia zrealizowane w drugim tygodniu podokresu przygotowania specjalnego
PONIEDZIAŁ
EK
19.02.2007
WTOREK
20.02.07
ŚRODA
21.02.07
CZWARTEK
22.02.07
PIĄTEK
23.02.07
SOBOTA
24.02.07
DZIEŃ
WOLNY
SIŁA +
SZYBKOŚĆ
+SKOCZNO
ŚĆ
Hala
TAKTYKA
GRA
ZADANIOWA
+ AKCENT
STRZ.
Boisko
MGT +
TRENING
STRZ
.+ SFG
Boisko
GRA
KONTROLN
A
PIAST -
ROZWÓJ
KATOWICE
SIŁA
DYNAMICZN
A
+
SKOCZNOŚĆ
Hala
TRENING
TECHNICZNO
–TAKTYCZNY
Boisko
SPRAWNOŚ
Ć OGÓLNA
+
TECHNIKA
Hala
GRY
ZADANIOWE
+ TAKTYKA
+ AKCENT
STRZ.+ SFG
SIŁA
DYNAMICZ
.
+
SZYBKOŚĆ
Hala
VII TYDZIEŃ
Tab.8 Tygodniowy rozkład zajęć GKS „Piast” Gliwice
1
2
3
4
5
0
50
100
150
200
250
300
SPECJALNE
UKIERUNKOWANE
WSZECHSTRONNE
min
strefy
oddziaływania
1- tlenowe, 2- kształtujące, 3- mieszane, 4- beztlenowe-kwasomlekowe, 5 – beztlenowe-niekwasomlekowe)
Ryc.13 .Obciążenia zrealizowane w trzecim tygodniu podokresu przygotowania specjalnego
PONIEDZIA –
ŁEK
26.02.2007
WTOREK
9.02.07
ŚRODA
10.02.07
CZWARTEK
11.02.07
PIĄTEK
12.02.07
SOBOTA
13.02.07
BADANIA
WYDOLNOŚCI
O-
WE
GRA
KONTROLNA
PIAST –
GKS
BEŁCHATÓW
TAKTYKA
+
AKCENT
STRZ.
Boisko
GRA
KONTROLN
A
PIAST -
GKS
JASTRZĘBI
E
TAKTYKA
+
AKCENT
STRZ.
Boisko
TEST
SIŁY
+
ODNOWA
BIOLOGICZN
A
TAKTYKA
+ GRA
ZADANIOWA
+ AKCENT
STRZ.
+
SFG
GRA
KONTROLN
A
PIAST -
RUCH
CHORZÓW
VIII TYDZIEŃ
Tab.9 Tygodniowy rozkład zajęć GKS „Piast” Gliwice
1
2
3
4
5
0
50
100
150
200
250
300
SPECJALNE
UKIERUNKOWANE
WSZECHSTRONNE
strefy
oddziaływania
min
1-tlenowe,2-kształtujące,3-mieszane,4-beztlenowe-kwasomlekowe,5–beztlenowe-niekwasomlekowe)
Ryc.14 Obciążenia zrealizowane w czwartym tygodniu podokresu przygotowania specjalnego
PODSUMOWANIE
Niepodważalnym pozostaje stwierdzenie, że
odpowiedni trening jest kluczem do osiągania
sukcesu sportowego. Dlatego jednym z
najważniejszych elementów w pracy szkoleniowej
jest odpowiednie zaplanowanie, a następnie
realizacja procesu treningowego, którego celem
nadrzędnym jest osiągnięcie wysokiej formy
sportowej .
Ilość i jakość pracy treningowej,
zachowanie właściwych proporcji czasowych między
przygotowaniem motorycznym, a zajęciami
piłkarskimi, między pracą treningową a
wypoczynkiem, ilością i jakością gier kontrolnych
to główne założenia okresu przygotowawczego.
Realizowany on jest w dwóch podokresach;
przygotowania wszechstronnego i
specjalnego.
Istotną cechą pierwszego z nich jest praca nad
kształtowaniem podstawowych zdolności
motorycznych, zaś drugiego nad elementami
techniczno-taktycznymi. Uwzględniając proporcje zajęć
motorycznych do zajęć z piłką, powinny się one
kształtować następująco:
- okres przygotowania ogólnego (wszechstronnego) 3: 1
na korzyść zajęć motorycznych ,
- okres przygotowania specjalnego 1 ; 3 na korzyść
zajęć z piłką (Żmuda 2005).
Zaprezentowany i zanalizowany okres
przygotowawczy piłkarzy I I ligowego „Piasta” Gliwice
w sezonie 2006/2007 należy uznać za „standardowy”
schemat przygotowań do wiosennej rundy
rewanżowej .
W pierwszym etapie przygotowań obejmującym
4 mikrocykle tygodniowe odbył się 8-dniowy obóz
szkoleniowy. Dominowały zajęcia o charakterze
wszechstronnym, łącznie zrealizowano 34 jednostki
treningowe, w których akcent ćwiczeń
ogólnorozwojowych stanowił ponad 81% ogółu zadań.
Należy również zaznaczyć, że najwięcej zadań
treningowych przeprowadzono w zakresie intensywności
kształtującej(45,5%), mieszanej (27,9%) i
podtrzymującej(21,2%), a więc wysiłki oparte były
głównie na pracy tlenowej .
Druga część podokresu przygotowania specjalnego
zamknęła się 30 jednostkami treningowymi. W jej
trakcie główny nacisk położono na technikę, taktykę,
zgrywanie poszczególnych formacji i stałe fragmenty
gry. Elementy specjalne stanowiły (63,8%) wszystkich
zajęć, a wszechstronne 36,2%). Najwięcej wysiłków
miało miejsce w drugim zakresie intensywności
(42,6%), na zbliżonym poziomie w pierwszym i
trzecim, odpowiednio 29% i 28,3%.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że w całym
analizowanym okresie przygotowawczym najmniejszy
udział miały środki oddziaływania ukierunkowanego.
Należy również zaznaczyć, że tak zrealizowane
przygotowania pozwoliły zespołowi na osiągnięcie
przedsezonowego celu jakim było utrzymanie się w II
lidze bez baraży. Drużyna zakończyła rozgrywki na 8
miejscu .
Próby wydolnościowe i sprawnościowe
Istotnym elementem kontroli przygotowania
motorycznego są próby sprawnościowe i fizjologiczne. W
okresie objętym analizą przeprowadzono następujące
badania:
- Test PWC 170 (11 stycznia, 2 lutego, 26 lutego),
- Test szybkości / 5m, 10m, 20m, 30m / z miejsca i
lotne (11 stycznia, 2 lutego, 26 lutego),
- Test siły maksymalnej /przysiad ze sztangą/,
- Sprawdzian mocy (pięcioskok- z nogi na nogę),
- Sprawdzian rzutu piłką lekarską / 5kg/,
- Sprawdzian dziesięcioskok ( obunóż )
WNIOSKI
1. Treningi piłkarzy II ligowego PIASTA Gliwice w okresie
przygotowawczym przebiegały zgodnie z wcześniej
przyjętym harmonogramem szkolenia .
2. W pierwszej części okresu przygotowawczego
dominowały zajęcia o charakterze wszechstronnym 1785
minut ( 81% ), natomiast drugi podokres to przede
wszystkim akcenty specjalne 1350 minut ( 63,8% ).
3. Obciążenia treningowe w okresie przygotowawczym
odbywały się głównie w strefach energetycznych: tlenowej,
podtrzymującej i mieszanej.
4. Przeprowadzone próby wysiłkowe i testy sprawnościowe
pozwoliły na bieżącą kontrolę
i korektę stanu przygotowań.
5. Zrealizowany plan przygotowań do rundy rewanżowej należy
uznać za udany, drużyna zakończyła rozgrywki z bilansem
spotkań: 7 zwycięstw, 5 remisów, 5 porażek i osiągnęła
postawiony cel zajmując 8 miejsce w tabeli II ligi.