BUDŻET UE JAKO 

ELEMENT 

EUROPEJSKIEGO 

SYSTEMU 

FINANSOWEGO

Budżet Unii Europejskiej jest aktem prawnym 
zawierającym zestawienie przewidywanych dochodów i 
wydatków na dany rok.
Pozwala on na finansowanie wszystkich działań 
wspólnotowych. System finansowy Wspólnoty 
Europejskiej składa się z budżetu ogólnego 
obejmującego środki pieniężne zgromadzone w samym 
budżecie oraz finansowania pozabudżetowego 
pochodzącego z takich źródeł jak:



 Europejski Fundusz Rozwoju, 



 operacje pożyczkowo-kredytowe realizowane przez 
Komisję     Europejską,



 Europejski Bank Inwestycyjny, 



i Europejski Bank Centralny. 

Budżet UE

Roczny budżet UE stanowi około 
1% dochodu narodowego państw 
członkowskich Unii, co odpowiada
 kwocie około 244 euro na 
jednego mieszkańca. 

Pieniądze te mają służyć poprawie 
codziennego życia obywateli.
 



Dla studentów może to 

oznaczać szansę nauki za granicą; 



dla małych przedsiębiorstw – łatwiejszy dostęp 
do większych rynków zbytu i uczciwe warunki 
prowadzenia działalności gospodarczej; 



 dla badaczy – większą szansę 

       na realizację pomysłów;

 



dla poszukujących pracy – nowe możliwości 
szkoleń.

Wysiłki Unii w tym zakresie zmierzają do osiągnięcia 
 spójności i koncentrują się na rozwoju 
infrastruktury oraz udzielania regionom pomocy w 
szkoleniu pracowników i wdrażaniu najnowszych 
technologii  produkcyjnych.
 Budżet UE służy także wspomaganiu współpracy 
społeczno-ekonomicznej między regionami i 
krajami. 
Projekty unijne obejmują często wymianę 
doświadczeń, wiedzy i umiejętności, co może być 
szczególnie cenne dla regionów słabiej 
rozwiniętych.

Komisja, Parlament i Rada odgrywają różne role i mają 
różne uprawnienia w procesie podejmowania decyzji 
budżetowych. 
Na początek, po otrzymaniu zgody Parlamentu 
Europejskiego udzielonej większością głosów, Rada 
przyjmuje wieloletnie ramy finansowe.
Wieloletnie ramy finansowe, przyjmowane na co najmniej 
pięć lat, określają roczne górne granice (określane 
mianem „pułapów”) wydatków w poszczególnych 
działach. 
Pułapów tych należy przestrzegać w budżetach rocznych. 
Umożliwiają one długofalowe planowanie wydatków, a 
jednocześnie zapewniają pewną elastyczność budżetową.

Jak uchwala się budżet?

 zasada jedności – wszystkie dochody  i wydatki Wspólnoty powinny 

być ujęte w budżecie ogólnym, stanowiącym jednolity dokument;

 zasada uniwersalizmu - dochody budżetowe nie powinny być 

przypisywane do konkretnych wydatków;

 zasada równowagi budżetowej - wykluczającej założenie z góry 

istnienia deficytu budżetowego - jeśli takowy w ciągu roku 

budżetowego się zdarzy, uchwalany jest budżet uzupełniający lub 

korygujący;

 zasada sporządzania budżetu na okres roku - przestrzeganie tej 

zasady Wspólnota musi godzić z potrzebą planowania 

wieloletniego;

 zasada specjalizacji wydatków - głoszącej, że każdy wydatek musi 

mieć swoje określone przeznaczenie

Zasady, wg których 

konstruowany jest budżet

Uchwalanie corocznego budżetu UE jest procedurą 

trwającą około roku. Składa się z kilku etapów:

        I.   ETAP – realizowany jest w okresie od stycznia do 

kwietnia roku poprzedzającego wejście budżetu w życie. 

Prace Komisji Europejskiej nad jego wstępnym 

projektem.

       II.   ETAP – na przełomie kwietnia i maja na posiedzeniu 

ACOR (Komitetu Doradczego Rady ds. Zasobów 

Własnych) ustalana jest podstawa środków własnych UE, 

określających wielkość wpłat państw członkowskich do 

kasy UE.

      III.  ETAP – w maju Komisja Europejska prezentuje wstępny 

projekt budżetu. Następnie inicjatywa budżetowa 

przekazywana jest Radzie UE, która pracuje nad 

dokumentem do lipca.

Procedura uchwalania 

budżetu



IV.  ETAP – w lipcu następuje tzw. pierwsze czytanie. Po 
zatwierdzeniu przez Radę UE projekt przekazywany  jest 
do 

Parlamentu Europejskiego. 



V.  ETAP – w drugiej połowie października Parlament 
uchwala swoją 

wersję dokumentu, która przesyłana 

jest do Rady. Rozpoczyna się tzw. drugie czytanie 
budżetu, które do połowy listopada odbywa 

się w 

Radzie. 



VI. 

ETAP - po zapoznaniu się z poprawkami PE i 

wypracowaniu 

swojego stanowiska, Rada przesyła 

poprawioną wersję projektu   budżetu z powrotem  do 
PE.



VII.  ETAP – w połowie grudnia Parlament Europejski 
zatwierdza ostateczną wersję budżetu.

Do dnia 1 lipca wszystkie instytucje i organy UE 
obliczają (zgodnie z własnymi procedurami 
wewnętrznymi) szacunkową wartość swoich budżetów 
na przyszły rok.
 Komisja konsoliduje te szacunkowe wartości i 
opracowuje projekt budżetu rocznego, który 
przedkłada Radzie i Parlamentowi Europejskiemu do 
dnia 1 września. 
W praktyce Komisja stara się przedstawić projekt 
budżetu do końca kwietnia lub do początku maja.

Projekt budżetu przygotowany

przez Komisję 

Rada przyjmuje stanowisko w 
sprawie projektu budżetu wraz z 
ewentualnymi poprawkami i 
przekazuje je Parlamentowi 
Europejskiemu przed 1 października. 
Rada informuje także Parlament 
Europejski o powodach, które 
uzasadniają jej stanowisko.

Czytanie budżetu w

Radzie

Parlament ma 42 dni na przyjęcie 
budżetu - wczytaniu w 
październiku – lub przekazanie 
swoich poprawek Radzie. Rada 
może przyjąć poprawki w terminie 
10 dni i przyjąć projekt budżetu. 

Czytanie w

Parlamencie

Jeżeli Rada nie przyjmie poprawek Parlamentu, tworzy się 
komitet pojednawczy, w którego skład wchodzą członkowie 
Rady (lub ich przedstawiciele) oraz taka  sama liczba 
członków Parlamentu Europejskiego. 
Komitet pojednawczy ma za zadanie opracować wspólny  
projekt w terminie 21 dni. Po uzgodnieniu (na początku 
listopada) wspólnego projektu w komitecie pojednawczym, 
Rada oraz Parlament mają 14 dni na jego przyjęcie lub 
odrzucenie. 
Parlament może przyjąć budżet, nawet jeśli Rada odrzuci 
wspólny projekt. 
Jeżeli Rada lub Parlament odrzuci wspólny projekt, a drugi 
organ władzy budżetowej nie będzie wstanie podjąć decyzji, 
budżet zostaje odrzucony i Komisja musi przedstawić nowy 
projekt budżetu.

Komitet pojednawczy



Jeżeli na początku roku budżetowego budżet na ten 
rok nie jest jeszcze ostatecznie przyjęty, wydatki 
miesięczne nie mogą przekroczyć 1/12 środków 
zapisanych w budżecie na poprzedni rok budżetowy. 



Podobne procedury obowiązują przy 
przyjmowaniu listów w sprawie poprawek do 
projektu budżetu (przedstawianych, jeśli przed 
przyjęciem budżetu pojawią się nowe 
informacje) oraz budżetów korygujących (w 
przypadku nieuniknionych, wyjątkowych i 
nieprzewidzianych okoliczności, które wystąpią 
po przyjęciu budżetu).

Parlament Europejski zatwierdził budżet 

na lata 2014-2020

Polska otrzyma jednak o ok. 4,5 mld euro 
więcej niż w latach 2007-2013 i będzie 
największym odbiorcą unijnych funduszy.
 Dla Polski przewidziano 105,8 mld euro, w 
tym na politykę spójności 72,9 mld euro, a na 
politykę rolną 28,5 mld euro w ciągu siedmiu 
lat.