CO NIE CO, O
ALTERNATYWNYCH
ŹRÓDŁACH ENERGII
Dawid Wielicki, kl.Ia
WSTĘP
Aby mogły pracować wszystkie maszyny i fabryki świata
potrzeba ogromnych ilości energii. Większość tej energii
zapewniają trzy paliwa: ropa naftowa, węgiel i gaz ziemny oraz
energia jądrowa.
Ropę naftową, węgiel i gaz nazywamy paliwami kopalnymi,
gdyż wydobywane są z głębi ziemi.
Paliwa kopalne są przyczyną zanieczyszczeń środowiska, a
odpady jądrowe są niebezpieczne dla istot żywych. Poza tym
ich zasoby wyczerpują się. Ludzie poszukują więc nowych
rodzajów energii.
ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA
ENERGII:
SŁOŃCE
WIATR
WODA
ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA
ENERGII:
BIOMASA
ENERGIA G
EOTERMALN
A
Terminem
energia odnawialna
określa się energię
pozyskiwaną ze źródeł niewyczerpalnych, w odróżnieniu od
paliw kopalnych.
Energia odnawialna jest energią tanią, przyjazną
człowiekowi i środowisku, a jej źródła są dostępne
praktycznie za darmo.
Korzystanie z energii słońca, wody i wiatru nie
powoduje żadnych zanieczyszczeń środowiska,
natomiast energetyka konwencjonalna, czyli oparta na
spalaniu paliw kopalnych – węgiel kamienny i brunatny, ropa
naftowa, gaz ziemny – jest w największym stopniu
odpowiedzialna za zanieczyszczenie powietrza
atmosferycznego. Emitowane przez nią gazy są powodem
zmian klimatycznych oraz kwaśnych deszczy.
ENERGIA SŁOŃCA
Energia słoneczna może być przetwarzana w kolektorach
wodnych i powietrznych w ciepło służące do:
- ogrzewania mieszkań, zakładów przemysłowych, obiektów
użyteczności
publicznej,
- podgrzewania wody dla gospodarstw domowych, rolnych,
zakładów
przemysłowych, basenów itp.
- suszenia produktów rolnych i drewna.
Energię słoneczną można wykorzystać również do wytwarzania
prądu elektrycznego.
Najprostszym sposobem przetwarzania energii słonecznej jest
skupianie promieniowania słonecznego za pomocą zwierciadeł.
Promienie odbite skupiają się w ognisku, w którym znajduje się
woda, a wytworzona z niej para napędza turbiny. Są to
elektrownie heliotermiczne .
Innym typem są elektrownie helioelektryczne, w których
oświetlany promieniami słońca metal - półprzewodnik
bezpośrednio zmienia energię świetlną na elektryczną.
Fotokonwersja – czyli bezpośrednia zamiana energii świetlnej
na energię elektryczną , wykorzystuje zjawisko
fotowoltaiczne, zachodzące w półprzewodnikach, czyli
wzbudzanie przepływu prądu elektrycznego poprzez
„wybijanie” elektronów przez fotony.
Codziennie miliony małych baterii słonecznych zasilają nasze
zegarki, kalkulatory, zabawki, radia czy przenośne telewizory.
"Solar One" w Kalifornii jest największą na świecie słoneczną
"siłownią" o maksymalnej mocy 10 MW. Ponad 1800 zwierciadeł śledzi
oddzielnie ruch słońca i odbija jego ciepło do kolektora znajdującego
się w centrum urządzenia
Zakrzywione zwierciadła śledzą ruch słońca i skupiają promienie w
celu podgrzania oleju w rurach. Ciepło przenosi się na wodę, która
wrze. Para napędza turbiny podłączone do generatorów prądu
elektrycznego.
ENERGIA WODY
Energia wód śródlądowych – powstanie tej energii związane jest z
cyklem krążenia wody w przyrodzie. Cykl ten powtarza się i polega
kolejno na: opadzie wody, jej spływie oraz odparowaniu. Dzięki temu
zasoby wody ciągle się odnawiają. Cząsteczki wody opadają na
powierzchnię Ziemi, mając energię potencjalną, której wartość zależy
od miejsca, w którym woda opadła. Poziomem odniesienia jest główny
odbiorca wód – morze.
RODZAJE ELEKTROWNI WODNYCH
przepływowe,
pompowe,
zbiornikowe,
zbiornikowe z
pompowaniem,
pływakowe, pływów
morskich i fal.
Zapora Itaipu na rzece Parana, ma prawie 8km długości. Zbudowano
na niej największą na świecie elektrownię wodną.
Zapora Hoovera - widoczna korona i 4 wieże wlotowe -
ujęcia wody dla turbin.
Podczas budowy zapory wykorzystuje się grodzę, tymczasową przegrodę.
Grodza ukazana na tym rysunku stanie się częścią zapory
Elektrownia wodna Tumut 3 jest częścią węzła hydroenergetycznego
Snowy Mountains w Nowej Południowej Walli w Australii
ELEKTROWNIE
ZBIORNIKOWE
Elektrownie wodne zbiornikowe działają na zasadzie wykorzystania energii
potencjalnej masy wody spadającej z wysokości zwanej spadem. W miarę
spadania wody jej energia potencjalna przekształca się w energię kinetyczną
przekazywaną na dolnym poziomie turbinie. Główne elementy elektrowni
zbiornikowej to: zapora, gromadząca wodę w zbiorniku; rurociąg
doprowadzający wodę do turbiny; turbina wodna przejmująca energię
kinetyczną wody; prądnica (generator) prądu przemiennego przetwarzająca
energię mechaniczną na elektryczną; wyposażenie pomocnicze niezbędne do
regulacji mocy, napięcia i częstotliwości oraz do zapewnienia bezpiecznej
pracy urządzeń.
Jedyna na świecie elektrownia wykorzystująca pływy morskie,
zbudowana w ujściu rzeki Rance we Francji.
Na zaporze zamontowano turbiny pracujące w czasie przypływu i odpływu.
Wydajność elektrowni jest stosunkowo niska.
Rozmieszczenie elektrowni wodnych w
Polsce
ZALETY ENERGII WODY
oszczędność paliw i produkcja energii ekologicznie czystej,
brak zanieczyszczeń środowiska naturalnego,
regulacja poziomu wód w rowach melioracyjnych, zahamowanie
niekontrolowanego spływu wód,
zabezpieczenie przed erozją gleb i spływem najwartościowszych
cząstek gleby,
zbiorniki retencyjne zapobiegają powodziom,
wykorzystanie zbiorników zaporowych dla rozwoju gospodarki
rybnej i turystyki,
małe elektrownie wodne wymagają mniejszych nakładów
eksploatacyjnych niż elektrownie cieplne.
ENERGIA WIATRU
Wiatr jest odnawialnym źródłem energii. Jest to ruch powietrza
spowodowany różnicą gęstości ogrzanych mas powietrza i ich
przemieszczaniem ku górze. Powoduje to różnicę ciśnień, a
naturalna tendencja do ich wyrównywania powoduje
powstawanie wiatru
Nie wymyślono do dzisiaj lepszego sposobu wykorzystania
energii wiatru niż wiatrak, jednak dziś budowane są całe zespoły
wiatraków. Budowane są one szczególnie na wybrzeżach, a więc
w miejscach o dość dużych ilościach dni wietrznych w roku. Dziś
są one coraz bardziej znaczącym źródłem energii, tym bardziej,
iż dają one energię w 100 % czystą.
Elektrownia wiatrowa nie wydziela zanieczyszczeń. Lecz żeby osiągnąć
odpowiednią moc, musi się ona składać z dużej liczby turbin. Bywa to
przyczyną oskarżeń o niszczenie krajobrazu,
hałas oraz wpływ na dzikie ptactwo na szlakach migracji sezonowych.
Moce wiatrowych zespołów
prądotwórczych zawierają się w
granicach 1-10kW, przez setki kW, do
największych instalacji o mocy 3-5MW.
Małe instalacje współpracują z
bateriami akumulatorów, z pompami
ciepła, duże zaś z małymi
elektrowniami wodnymi i z
elektrowniami dieslowskimi.
Turbina wiatrowa Darrieusa o pionowej osi nie wymaga żadnej zmiany
ustawienia, gdy zmienia się kierunek wiatru.
POMPY WIATROWE
Pompy wiatrowe wykorzystują energię wiatru do pompowania wody. Stara technika
pompowania wody z pomocą siły wiatru, rozwinęła się bardzo w ciągu ostatnich
dwudziestu lat, dzięki nowoczesnej technice. Za pomocą pomp wiatrowych można
pompować wodę z wszelkiego rodzaju zbiorników zwłaszcza:
- studni (w tym głębinowych)
- otwartych zbiorników wodnych (stawy, jeziora, baseny)
- rzek, potoków
- morza (np. do produkcji soli)
Pompy wiatrowe mogą pompować wodę na znaczne odległości i wzniesienia. Wydajność
pompy zależy od prędkości wiatru, odległości, na jaką ma być pompowana woda oraz
wielkości wzniesienia
Turbiny wiatrowe napędzające pompy, wydobywające wodę ze studni. Obrotowy ruch
łopatek wirnika jest przekształcany na ruch posuwisto-zwrotny tłoka pompy.
ENERGIA BIOMASY
Biomasa to nic innego jak suche rośliny. Na ogół jest to słoma bądź
drewno z drzew szybko rosnących jak np. wierzba. Przy ich spalaniu
emisja CO
2
jest równa ilości tego związku, jaką pobrała roślina w czasie
wzrostu, co w bilansie końcowym wychodzi na zero. Jako źródło energii
biomasa jest również, przy racjonalnej gospodarce, odnawialna, gdyż
rośliny mają to do siebie, że odrastają (w przeciwieństwie do np.
pokładów ropy). Nie ma również problemu z utylizacją popiołu gdyż
jest znakomitym nawozem. Wbrew pozorom jest to paliwo wydajne;
dwie tony suchej biomasy, czy to słomy czy drewna, są równoważne
energetycznie tonie węgla kamiennego. Również ze względów
ekonomicznych warto się zastanowić nad zmianą dotychczasowego
paliwa; ogrzewanie biomasą jest tańsze o 200% - 300%.
Sadzonki wierzby w pęczkach po 200 sztuk
ENERGIA GEOTERMALNA
Występujące w głębi skorupy ziemskiej naturalne izotopy promieniotwórcze rozpadają
się, uwalniając ciepło. Nagromadzona energia w niektórych miejscach wydostaje się na
powierzchnię ziemi poprzez wulkany i gejzery. Woda ogrzana we wnętrzu Ziemi zasila
elektrownie geotermalne.
Najistotniejsze źródło energii znajduje się na Filipinach i Islandii. W Polsce elektrownie
geotermalne działają m.in. na Podhalu.
Erupcja gejzeru w Islandii
ZAKOŃCZENIE
Lata dziewięćdziesiąte były świadkiem bezprecedensowego wzrostu światowego rynku
odnawialnych źródeł energii, m. in. przeciętnego rocznego wzrostu o 25,7% energii
pochodzącej wiatru i o 16,8% energii słonecznej w latach 1990 - 1997. Te nowe źródła
energii, chociaż startowały z niskiego poziomu, rozwijają się 10-krotnie szybciej niż
przemysł paliw kopalnych. Odnawialne źródła energii przyciągają również rosnącą ilość
lokalnych społeczności i małych inwestorów, jak również duże międzynarodowe koncerny.
Pomimo tego rozwój odnawialnych źródeł energii jest hamowany przez zużycie
dziesiątków miliardów ton paliw kopalnych. Pozostaje jeszcze wiele do zrobienia w
nadchodzących dekadach, ażeby odnawialne źródła energii zmniejszyły zależność świata
od paliw kopalnych i znacznie zmniejszyły emisję gazów szklarniowych. Udział
odnawialnych źródeł energii w bilansie energetycznym jest ciągle zbyt mały w stosunku
do możliwości, jakie one stwarzają.
!!!DZIĘKUJĘ
ZA UWAGĘ!!!