Technik Administracji

wstęp

wstęp

POJĘCIE PRAWA PRACY?

Prawo pracy jest to gałąź prawa prawnie
obejmująca ogól norm prawnych
regulujących stosunki pracy oraz stosunki
społeczne prawnie związane ze stosunkami
pracy.
Prawo pracy należy do gałęzi prawa, które
podlegają procesowi gwałtownego rozwoju,
jest nową dziedziną prawa (początek XIX
w.). Na początku XX w. formalne
wyodrębnienie pr. pracy z pr. cywilnego.

Prawo pracy jest to gałąź prawa prawnie
obejmująca ogól norm prawnych
regulujących stosunki pracy oraz stosunki
społeczne prawnie związane ze stosunkami
pracy.
Prawo pracy należy do gałęzi prawa, które
podlegają procesowi gwałtownego rozwoju,
jest nową dziedziną prawa (początek XIX
w.). Na początku XX w. formalne
wyodrębnienie pr. pracy z pr. cywilnego.

PRZEDMIOT PRAWA PRACY

Przedmiotem prawa pracy są
stosunki pracy podporządkowanej,
świadczonej na rzecz drugiego
podmiotu dobrowolnie, osobiście i za
wynagrodzeniem oraz inne stosunki
nierozerwalnie związane ze
stosunkami pracy

Przedmiotem prawa pracy są
stosunki pracy podporządkowanej,
świadczonej na rzecz drugiego
podmiotu dobrowolnie, osobiście i za
wynagrodzeniem oraz inne stosunki
nierozerwalnie związane ze
stosunkami pracy

Funkcje prawa pracy

Przez funkcję prawa pracy należy rozumieć
założone w normach prawa podstawowe cele,
jakie stawia sobie przyjęta regulacja prawna,
ujęte w określone kierunki oddziaływania
ustanowionych norm prawnych.
Tradycyjnie prawu pracy przypisuje się trzy
główne funkcje:

• ochronną,
• organizacyjną(organizatorską, organizującą),
• wychowawczą.

Przez funkcję prawa pracy należy rozumieć
założone w normach prawa podstawowe cele,
jakie stawia sobie przyjęta regulacja prawna,
ujęte w określone kierunki oddziaływania
ustanowionych norm prawnych.
Tradycyjnie prawu pracy przypisuje się trzy
główne funkcje:

• ochronną,
• organizacyjną(organizatorską, organizującą),
• wychowawczą.

Funkcje prawa pracy cd.

Funkcja ochronna jest najważniejsza i najbardziej charakterystyczna dla
prawa pracy. Polega na prawnym uprzywilejowaniu pod wieloma względami
pracownika jako słabszego ekonomicznie i socjalnie kontrahenta w stosunku
pracy. W polskim prawie pracy funkcja ochronna przejawia się zarówno w
treści bardzo wielu jego norm, jaki i w swoistym mechanizmie ich działania.
Ze względu na treść wybitnie ochronny charakter mają- skierowane na
ochronę życia i zdrowia pracownika- przepisy bezpieczeństwa i higieny
pracy, a także przepisy o szczególnej ochronie pracy kobiet i młodocianych,
o urlopach wypoczynkowych i innych oraz o nadzorze nad przestrzeganiem
prawa pracy przez pracodawców, sprawowanym głównie przez Państwową
Inspekcję Pracy i Społeczną Inspekcję Pracy.
Ważnym przejawem funkcji ochronnej prawa pracy jest regulacja
wypowiedzenia stosunku pracy. Pracownik ma prawnie nieograniczoną
swobodę wypowiadania tego stosunku, natomiast prawo pracodawcy do
wypowiadania stosunku pracy jest mocno ograniczone (przez istnienie
obowiązku uzasadnienia wypowiedzenia oraz konsultacji ze związkami
zawodowymi).

Funkcja ochronna jest najważniejsza i najbardziej charakterystyczna dla
prawa pracy. Polega na prawnym uprzywilejowaniu pod wieloma względami
pracownika jako słabszego ekonomicznie i socjalnie kontrahenta w stosunku
pracy. W polskim prawie pracy funkcja ochronna przejawia się zarówno w
treści bardzo wielu jego norm, jaki i w swoistym mechanizmie ich działania.
Ze względu na treść wybitnie ochronny charakter mają- skierowane na
ochronę życia i zdrowia pracownika- przepisy bezpieczeństwa i higieny
pracy, a także przepisy o szczególnej ochronie pracy kobiet i młodocianych,
o urlopach wypoczynkowych i innych oraz o nadzorze nad przestrzeganiem
prawa pracy przez pracodawców, sprawowanym głównie przez Państwową
Inspekcję Pracy i Społeczną Inspekcję Pracy.
Ważnym przejawem funkcji ochronnej prawa pracy jest regulacja
wypowiedzenia stosunku pracy. Pracownik ma prawnie nieograniczoną
swobodę wypowiadania tego stosunku, natomiast prawo pracodawcy do
wypowiadania stosunku pracy jest mocno ograniczone (przez istnienie
obowiązku uzasadnienia wypowiedzenia oraz konsultacji ze związkami
zawodowymi).

Funkcje prawa pracy cd.

Funkcja organizacyjna prawa pracy oznacza, że z
założenia ma ono oddziaływać w kierunku zapewnienia
prawidłowego, niezakłóconego przebiegu procesu pracy oraz
wysokiej efektywności pracy. Ta funkcja leży przede
wszystkim w interesie pracodawcy, jednak pośrednio, także
w interesie pracownika.
Funkcją organizacyjną z reguły pełnią inne grupy przepisów
niż te, w których przejawia się funkcja ochronna. Jednakże
coraz częściej jest tak, że te same przepisy pełnią obydwie
funkcje, próbując chronić interesy obu stron stosunku pracy.
Funkcję tę pełni także zbiorowe prawo pracy, które reguluje
w szczególności stosunki między pracodawcą a związkami
zawodowymi oraz tryb likwidowania sporów zbiorowych
włącznie ze strajkiem.

Funkcja organizacyjna prawa pracy oznacza, że z
założenia ma ono oddziaływać w kierunku zapewnienia
prawidłowego, niezakłóconego przebiegu procesu pracy oraz
wysokiej efektywności pracy. Ta funkcja leży przede
wszystkim w interesie pracodawcy, jednak pośrednio, także
w interesie pracownika.
Funkcją organizacyjną z reguły pełnią inne grupy przepisów
niż te, w których przejawia się funkcja ochronna. Jednakże
coraz częściej jest tak, że te same przepisy pełnią obydwie
funkcje, próbując chronić interesy obu stron stosunku pracy.
Funkcję tę pełni także zbiorowe prawo pracy, które reguluje
w szczególności stosunki między pracodawcą a związkami
zawodowymi oraz tryb likwidowania sporów zbiorowych
włącznie ze strajkiem.

Funkcje prawa pracy cd.

Funkcję wychowawczą spełniają wszystkie gałęzie prawa, z prawem karnym
na czele. Doktryny poszczególnych gałęzi prawa, inaczej niż ogólna teoria
prawa, przyjmują, że wychowawcza funkcja prawa polega na kształtowaniu
pozytywnych postaw jednostek i całych grup społecznych. W przypadku
prawa pracy chodzi o pozytywne postawy pracowników w związku z
wykonywaniem pracy, właściwy stosunek pracodawców do pracowników oraz
wpływanie na stosunek do pracy i do ludzi pracy reszty społeczności,
niezaangażowanej w stosunki pracy. Zakłada się, że z jednej strony prawo
pracy powinno stwarzać motywacje do dobrej pracy, z drugiej skłaniać do
równego i sprawiedliwego traktowania pracowników i uczyć szacunku dla ludzi
rzetelnie pracujących, niezależnie od tego, jaką pracę wykonują. Środkami,
które stosuje się w celu wychowywania przez prawo pracy, są w
szczególności:
- w stosunku do pracowników: sprawiedliwe wartościowanie i wynagradzanie
pracy oraz kary i nagrody,
- w stosunku do pracodawców: zasady prawa pracy, zakazujące dyskryminacji
pracowników i nakazujące szanowanie ich godności i innych dóbr osobistych,
a także kary za naruszanie praw pracowniczych.

Funkcję wychowawczą spełniają wszystkie gałęzie prawa, z prawem karnym
na czele. Doktryny poszczególnych gałęzi prawa, inaczej niż ogólna teoria
prawa, przyjmują, że wychowawcza funkcja prawa polega na kształtowaniu
pozytywnych postaw jednostek i całych grup społecznych. W przypadku
prawa pracy chodzi o pozytywne postawy pracowników w związku z
wykonywaniem pracy, właściwy stosunek pracodawców do pracowników oraz
wpływanie na stosunek do pracy i do ludzi pracy reszty społeczności,
niezaangażowanej w stosunki pracy. Zakłada się, że z jednej strony prawo
pracy powinno stwarzać motywacje do dobrej pracy, z drugiej skłaniać do
równego i sprawiedliwego traktowania pracowników i uczyć szacunku dla ludzi
rzetelnie pracujących, niezależnie od tego, jaką pracę wykonują. Środkami,
które stosuje się w celu wychowywania przez prawo pracy, są w
szczególności:
- w stosunku do pracowników: sprawiedliwe wartościowanie i wynagradzanie
pracy oraz kary i nagrody,
- w stosunku do pracodawców: zasady prawa pracy, zakazujące dyskryminacji
pracowników i nakazujące szanowanie ich godności i innych dóbr osobistych,
a także kary za naruszanie praw pracowniczych.

Zakres podmiotowy Kodeksu

pracy

Zakres podmiotowy KP określa
najogólniej art. 1 w zw. z art. 2 KP. Z
tych przepisów wynika, że kodeks
obejmuje swym zasięgiem wszystkie
stosunki pracy, bez względu na ich
podstawę, gałąź zatrudnienia lub
rodzaj pracy. Najliczniejszą kategorię
stanowią wśród nich stosunki
powstałe na podst. umowy o pracę,
które są gł. przedmiotem regulacji
kodeksu pracy.

Zakres podmiotowy KP określa
najogólniej art. 1 w zw. z art. 2 KP. Z
tych przepisów wynika, że kodeks
obejmuje swym zasięgiem wszystkie
stosunki pracy, bez względu na ich
podstawę, gałąź zatrudnienia lub
rodzaj pracy. Najliczniejszą kategorię
stanowią wśród nich stosunki
powstałe na podst. umowy o pracę,
które są gł. przedmiotem regulacji
kodeksu pracy.

Zakres podmiotowy Kodeksu

pracy

Zakres podmiotowy oznacza czyją
sytuację reguluje KP? Jakie kategorie
osób? Z art. 2 wynika, że są to osoby
zatrudnione na podst. umowy o
pracę, powołania, wyboru,
mianowania, spółdzielczej umowy o
pracę.
W jakim zakresie KP kształtuje
sytuację pracowniczą tych osób?

Zakres podmiotowy oznacza czyją
sytuację reguluje KP? Jakie kategorie
osób? Z art. 2 wynika, że są to osoby
zatrudnione na podst. umowy o
pracę, powołania, wyboru,
mianowania, spółdzielczej umowy o
pracę.
W jakim zakresie KP kształtuje
sytuację pracowniczą tych osób?