Zasady postępowania ze

szczenięciem i młodym

psem

w celu uzyskania

"psa przyjaznego rodzinie"

Agnieszka

Zyzda

Fazy rozwoju psychiki psa

• Noworodek (0 do 13 dni)
• Faza psiej socjalizacji (14 do 49 dni)
• Faza socjalizacji z człowiekiem (7 do 12 tygodni)
• Faza ustalania hierarchii (12 do 16 tygodni)
• Faza ucieczek (4 do 18 miesięcy)
• Okres dojrzewania (6 do 14 miesięcy)
• Wiek dojrzały (1 do 4 lat)

Noworodek

• 0 do 13 dni
• Nauka bycia psem
• Rozwój zmysłów
• Całkowita

zależność od matki

• Brak zdolności do

nauki

Faza psiej socjalizacji

• Nauka zachowania

względem innych psów

• Szczenięta przez cały

okres z matką

• Kształtowanie porządku

stada

• Walki z rodzeństwem
• Nauka zadawania i

otrzymywania bólu

• Dyscyplinowanie

szczeniąt przez sukę

Skutki zaburzeń socjalizacji

Syndrom pozbawienia bodźców zewnętrznych

o Wychowanie w dużych hodowlach
o Przetrzymywanie zwierząt w klatkach i kojcach
o Zwierzęta domowe, wychowane w ciszy, spokoju, bez kontaktu z

innymi ludźmi, szczeniętami, samochodami

o Nasilenie symptomów po przeniesieniu do nowego domu

o 3 fazy choroby:

1.

Fobia rozwojowa- nietolerancja bodźców, np. huku, samochodów;
skutkiem napady paniki

2.

Lęk kenelowy- postawa badawcza lub wyczekująca, jedzenie nocą,
wylizywanie i wygryzanie ciała

3.

Stadium depresji- brak zainteresowania otoczeniem, niechęć do
zabaw, niespokojny sen, ranienie ciała

o Rozwiązaniem problemu terapia behawioralna połączona z

technikami relaksacyjnymi

Skutki zaburzeń socjalizacji

Nadpobudliwość, nadaktywność

o Zaburzenia spowodowane izolacją od matki w 4-6 tygodniu

życia (nauka samokontroli i posłuszeństwa)

o Izolacja od środowiska zewnętrznego w pierwszych trzech

miesiącach życia

o Bezustanny ruch zwierzęcia
o Uciążliwość i brak karności
o Niszczenie mieszkania pod nieobecność właścicieli

o Terapia ucząca psa kontroli pobudzenia ruchowego

Zakończenie karmienia przez

sukę

• Końcowa faza laktacji
• Ostrzegawcze

pomrukiwania suki

• Powarkiwanie na

szczenięta

• Dyscyplinowanie

dominujących młodych

NIE NALEŻY zabierać

psów od matki!

7 tygodni

najlepszy czas na

przeniesienie szczenięcia do

nowego domu

• Zbyt długie

przebywanie z matką
przyczyną problemów
emocjonalnych w
dorosłym życiu, braku
samodzielności i
niezależności

• Zbyt wczesne

oddzielenie od matki
przyczyną
niewykształcenia
właściwego charakteru
psa

Wybór psa odpowiadającego

oczekiwaniom nowych

właścicieli

• Testy psychologiczne w wieku ok. 7 tygodni
• Określenie temperamentu szczeniąt w miocie
• Sprawdzenie 5 typów zachowań ocenianych w skali od 1 do 5:

o 1 punkt – bardzo dominujący
o 2 punkty dominujący
o 3 punkty- uległy
o 4 punkty- bardzo uległy
o 5 punktów- niezależny

• W ocenie głównie 1: predyspozycje stróżujące lub policyjne,

wymagany doświadczony przewodnik

• Oceny 3: pies właściwy dla rodziny, nawet z małymi dziećmi
• Oceny 5: pies niewłaściwy dla rodziny, nadający się do dużej

hodowli

Pierwsze kontakty z

człowiekiem

• Przyzwyczajanie

szczeniąt do
pielęgnacji, kontaktu z
ludźmi

• Lekki stres
• Wykształcenie

właściwej odporności na
stres

Faza socjalizacji z

człowiekiem

• Kształtowanie

charakteru przez
kontakt z człowiekiem

• Wychowanie w

przyjaznej atmosferze

• Unikanie krzyku i

przemocy

• Ochrona przed urazami

psychicznymi

• Oswojenie z

weterynarzem

Pies poznaje świat

zasada złotej 12

• Kontakt z różnorodnością świata
• W przyszłości opanowany, pewny siebie pies

1. 12 różnych powierzchni- np miękki dywan, zimne kafelki, śliski

parkiet, twardy chodnik, szorstki żwir, głęboki piasek, szeleszczące
gazety, etc.

2. Zabawa 12 różnymi przedmiotami- drewnianym patykiem, pluszową

maskotką, piszczącą piłką, dzwoniącą zabawką, szeleszczącymi
papierkami, metalowymi przedmiotami

3. Poznanie 12 różnych miejsc- podwórko, mieszkania innych osób,

klatka schodowa, plaża, las, łąka, plac zabaw, gabinet weterynaryjny

4. potkanie z 12 różnymi osobami- dziećmi, dorosłymi, osobą na wózku,

o kulach, osobą z parasolem, osobą w kapeluszu czy w pelerynie
przeciwdeszczowej

5. Poznanie 12 różnych odgłosów – dzwonka do drzwi, krzyczących

dzieci, głośnej muzyki, zgiełku ulicznego, pralki, odkurzacza,
jeżdżących zabawek dla dzieci, klaskanie, tupanie

6. 12 szybko poruszających się przedmiotów: rower,

deskorolka, wózek z supermarketu, dzieci biegające, osoby
grające w piłkę

7. 12 wyzwań: wejście na pufę, wejście/zejście po schodach,

przejście przez tunel, przejście po desce(niskiej równoważni)

8. 12 różnych przytrzymań przez różne osoby(w każdym

tygodniu) – trzymanie w górze na rękach, trzymanie jak
dziecko, przytrzymanie na podłodze, przytrzymanie na
grzbiecie

9. jedzenie z 12 różnych przedmiotów- metalowa miska,

plastikowa miska, talerz, filiżanka, plastikowy kubeczek

10. jedzenie w 12 różnych miejscach – kuchnia, klatka

schodowa, pralnia, garaż, podwórko

11. Pozostawanie samemu( z dala od przewodnika, rodziny i

innych zwierząt) na 5-45 min 12 razy w ciągu każdego
tygodnia

12. Poznanie 12 różnych „ubranek” - obroża, smycz, kaganiec,

kubrak, szelki, czapeczka, spodenki, sweterek, skarpetki

Nauka strachu

• Miedzy 8 a 11 tygodniem życia
• Stała nadmierna lękliwość skutkiem przeżycia zbyt

silnego lęku w tym czasie

• Pies wystraszony i niepewny może się bronić i

atakować

Faza ustalania hierarchii

• Początek dorosłości
• Faza ząbkowania,

gryzienie przedmiotów

• Zadomowienie
• Nadmierna pewność

siebie, sprawdzanie
dopuszczalnych granic

• Określenie jasnych

prostych zasad

• Konsekwencja w

działaniu właściciela

Faza ucieczek

(4-8 miesięcy)

• Niedozwolone karanie psa po powrocie
• Rozwiązaniem spacery w nieznane psu miejsca

• Rozwój samodzielności
• Poznawanie świata zewnętrznego
• Gonitwy za innymi zwierzętami
• Czas pierwszej cieczki u suk

Okres dojrzewania

• Właściwe ignorowanie

niepożądanych
zachowań

• Unikanie uspokajania i

karcenia

• 6 do 14 miesięcy
• Duże zmiany

hormonalne

• Irracjonalne reakcje na

znane przedmioty i
bodźce

• W zależności od

reakcji właściciela
utrwalenie lub
zniechęcenie do
podobnych zachowań

Wiek dojrzały

• 1 do 4 lat
• Ostateczne ustalenie

hierarchii stada

• Możliwa próba

przejęcia
przewodnictwa stada
przez psy dominujące

Najczęstsze trudne zachowania u

szczeniąt

• ciągnięcie na smyczy
• skakanie na ludzi podczas powitania lub zabawy
• szczekanie na pobudzające bodźce (np. dzwonek

do drzwi, jazda samochodem)

• szczekanie w sytuacji, gdy pies jest odizolowany

(np. przywiązany pod sklepem, zamknięty w
osobnym pomieszczeniu)

• żebranie przy stole
• chwytanie zębami rąk człowieka
• uciekanie na spacerze do innych ludzi lub psów
• wchodzenie na zakazane meble (np. kanapę)

Sposoby eliminacji zachowań

niepożądanych

• Niedopuszczanie do wystąpienia

zachowania

• Ignorowanie zachowania
• Eliminacja nagrody
• Nauczenie zachowania wykluczającego

zachowanie

nagroda, która utrwala to zachowanie

eliminacja nagrody

ciągnięcie na smyczy

poruszanie się do przodu, by osiągnąć
zamierzony cel, np. dotrzeć do krzaka,
człowieka, innego psa

zatrzymanie się bez ruchu za każdym razem,
gdy pies napnie smycz

skakanie na ludzi

otrzymanie uwagi od człowieka (kontakt
wzrokowy, słowny, dotykowy) lub zabawy
(odpychanie psa rękami)

- niepatrzenie na psa, stanie bez ruchu,
- odwracanie się plecami
- zachowanie milczenia

szczekanie na
pobudzające bodźce

- odwiedziny gościa,
- widok innych psów z okna samochodu

- brak przyjścia gościa mimo sygnału dzwonka;
- zasłonięcie szyb w samochodzie.

szczekanie podczas
izolacji

- krzyki właściciela "cicho!"
- powrót właściciela

- właściciel milczy
- właściciel nie wraca dopóki pies szczeka

żebranie przy stole

- otrzymanie smakołyka
- uwaga właściciela

- brak smkołyka
- podawanie czegoś, czego pies nie lubi (np.
plasterka cytryny)
- niepatrzenie na psa

chwytanie zębami rąk
człowieka

- zabawa z właścicielem

- chowanie rąk za plecy, stanie bez ruchu
- izolowanie psa w chwilach pobudzenia

uciekanie na
spacerze

- możliwość poznania nowych ludzi i psów
- zabawa z psami
- możliwość gonienia kotów

niemożliwa, ponieważ nagroda nie jest zależna
od właściciela

wchodzenie na
zakazane meble

wygodne, pachnące właścicielem posłanie

niemożliwa, ponieważ nagroda nie jest zależna
od właściciela

Podsumowanie

• Wybór odpowiedniej hodowli
• Wybór szczenięcia o

temperamencie odpowiednim dla
właściciela

• Zapewnienie prawidłowego

rozwoju poprzez pokazanie świata i
unikanie przemocy

• Właściwy rozwój społeczny psa

względem innych zwierząt i ludzi

• SAMOKONTROLA i

SAMOKRYTYCYZM

• WYZNACZENIE GRANIC
• KONSEKWENCJA W DZIAŁĄNIU

Literatura

• Fisher John, ‚Okiem psa’
• Kosińska Joanna, Zaburzenia zachowania spowodowane

niewłaściwą socjalizacją, Kynologia

• www.urban.poznan.pl