background image

PODEJMOWANIE DECYZJI W WARUNKACH NIEPEWNOŚCI – 

ROZDZIAŁ VIII

Kalińska Justyna
Leśniewska Magdalena
Limanowska Olga
Miedźwiecki Michał

background image

4 kroki służące do analizy 
problemów związanych z 
ryzykiem

1.

Sporządzenie listy możliwych wariantów 
postępowania.

2.

Zestawienie możliwych rezultatów podjętych 
działań.

3.

Oceny prawdopodobieństwa wystąpienia 
poszczególnych zdarzeń.

4.

Określenie stosunku decydenta do każdego z 
możliwych wyników podjętych działań

background image

Niezależnie od warunków menedżer powinien 

określić wszystkie dostępne warianty 

postępowania, a także konsekwencje działania 

każdego z nich, oraz ustalić kryterium oceny 

każdego rezultatu swych działań.

background image

Przykłady decyzji menedżerskich

1.

Disneyland Resort Paris – park rozrywki pod 
Paryżem. Koszty budowy miały wynosić 2 mld 
dolarów. Podejmując taką decyzję korporacja 
Disneya stanęła przed bardzo skomplikowanym 
zadaniem sporządzenia prognozy ekonomicznej.

2.

Fabryka IKEA w Polsce (Koszki) – największa 
inwestycja zagraniczna w Polsce w 2010 r.. Budowa 
trwała 2 lata, kosztowała 160 mln euro.

3.

Fabryka Opla w Gliwicach – 1998.

4.

Odwierty w poszukiwaniu gazu łupkowego na 
Pomorzu – luty, marzec 2013 – PGNiG. Koszt koncesji 
to ok. 40 mln złotych.

background image

NIEPEWNOŚĆ

Występuje wówczas, gdy istnieje więcej niż jeden 

możliwy wynik naszej decyzji.

background image

PRAWDOPODOBIEŃST

WO

Prawdopodobieństwo jakiegoś zdarzenia to 

szansa to wystąpienia tego zdarzenia.

background image

Subiektywne pojęcie prawdopodobieństwa – 

zgodnie z podejściem subiektywnym, 

prawdopodobieństwo jakiegoś wyniku jest 

definiowane jako ilościowe wyrażone 

przekonanie osoby podejmującej decyzję, iż 

wynik ten rzeczywiście nastąpi.

background image

WYNIK

Przychody ze 

sprzedaży w 

pierwszym roku (w 

dol.)

Prawdopodobieńst

wo

Pełen sukces

10 000 000

0,1

Obiecujące perspektywy

7 000 000

0,3

Niejednoznaczna reakcja 

rynku

3 000 000

0,2

Niepowodzenie

1 000 000

0,4

Jaka jest wartość oczekiwana tego przykładu?

WZÓR: = 

 

background image

(

)

=0,110+0,37 + 0,2 3 + 0,41=4,1𝑚𝑙�𝑑𝑜𝑙.

 

background image

Drzewa 

decyzyjne

background image

Drzewo decyzyjne

Uzmysławia najważniejsze elementy procesu 

decyzyjnego niezbędne do podjęcia 
prawidłowej decyzji 

Pozwala w sposób wizualny prześledzić drogę 

rozumowania i dostarczyć argumentacji 
uzasadniającej wybór określonego wariantu 
decyzyjnego 

background image

     

Proste drzewo decyzyjne- problem wierceń 

poszukiwacza ropy

   
                                                                 
                                                                        

                                                                       
                           

Decydując się na wiercenia poszukiwacz osiąga oczekiwany zysk w 

wysokości 

120 000 dolarów  

Wyniki w tys. dolarów

120

120

           Mokro

    Sucho

Nie wiercić

          0,6

    0,4

600


200

0

Wiercić

background image

    

Kryterium wartości oczekiwanej umożliwia 

menedżerowi wybór takiego wariantu działania 

który pozwala zmaksymalizować wielkość 

oczekiwanego zysku  

Wariant nie wiercić: pewny wynik 0 $ 

Wariant wiercić: oczekiwany zysk wynosi 

0,4 x 600 000 + 0,6 x (-200 000)= 120 000 $

background image

Bardziej złożona decyzja dotycząca wierceń

Ropa na 
głębokości 
900 m 

Ropa na 
głęboko
ści 1500 
m

   Brak 
ropy
        0,66

5000 baryłek

     

0,28

  8000 baryłek
          0,48

  16 000 baryłek 
           0,24

0,13

0,21

815,4

 
353,
8

-83,7

5000 
baryłek

         0,15 

     8000 
baryłek

       0,55

   16 000 
baryłek
        0,3

36
0

63
6

137
2

60

276

852

26 dolarów 
       0,2 
19 dolarów 
       0,5 
15 dolarów 
       0,3

26 dolarów 
       0,2 
19 dolarów 
       0,5 
15 dolarów 
       0,3

26 dolarów     
                      
       0,2 
19 dolarów 
       0,5 
15 dolarów 
       0,3

26 
dolarów 
       0,2 
19 
dolarów 
       0,5 
15 
dolarów 
       0,3

26 
dolarów 
       0,2 
19 
dolarów 
       0,5 
15 
dolarów 
       0,3

26 
dolarów 
       0,2 
19 
dolarów 
       0,5 
15 
dolarów 
       0,3

700
350
150

1180
620
300

2460
1340
700

400
50
-150

820
260
-60

1940
820
180
-400

background image
background image

Zadanie

Przedsiębiorstwo dostarcza silniki do samolotów na zamówienie 

państwa i firm prywatnych. Musi ono wybrać między dwoma 

wykluczającymi się kontraktami. Jeżeli zawrze umowę z firmą 

prywatną, to jego potencjalne zyski wyniosą, odpowiednio, 2 

mln dol., 0,7 mln dol. lub -0,5 mln dol., z prawdopodobieństwem 

0,25, 0,41, 0,34. Jeżeli natomiast podpisze kontrakt z agencją 

rządową, to jego zyski będą równe 4 mln dol. lub -2,5 mln dol., z 

prawdopodobieństwem, odpowiednio, 0,45 i 0,55. 

Który kontrakt zapewnia większy oczekiwany zysk?

background image

Odpowiedź

Oczekiwany zysk przedsiębiorstwa wynikający z kontraktu 

z firmą prywatną:

0,25*2 + 0,41*0,7 + 0,34*(-0,5)= 0,617 mln dol.

Oczekiwany zysk przedsiębiorstwa z kontraktu z firmą 

rządową:

0,45*4 + 0,55*(-2,5)= 0,425 mln dol.

Lepszym rozwiązaniem jest kontrakt z firmą prywatną.

background image

Decyzje 
sekwencyjne

background image

Metoda

Wielkość 

nakładów 

(w mln 

dol.)

Wynik

Zysk ( w mln 

dol.; bez 

uwzględnienia 

wydatków na 

B+R)

Prawdo-

podobieństwo

Biochemiczn

a

10

Duży sukces

Umiarkowany 

sukces

90

50

0,7

0,3

Biogenetycz

na

20

Sukces

Niepowodzeni

e

200

0

0,2

0,8

Decyzja o wyborze kierunku prac B+R

E (π

E

)= 0,7 * 90 + 0,3 * 50 – 10= 68 mln dol.

E(π

G

)=0,2 * 200 – 20= 20 mln dol.

background image

Równoczesn

e B+R

Fiasko obu 
programów

0,24

20

60

Sukces tylko metody 
biochemicznej

0,56

170

72,4

Biochemiczna

Biogenetyczna

Biochemiczna

Biogenetyczna

60

17
0

20

17
0

Decyzja o inwestowaniu w program 

równoczesnych prac B+R 

Sukces obu 
programów

0,14

Sukces tylko 

metody 

biogenetycznej

0,06

*Wyniki w mln dol.

17
0

background image

Sekwencyjny program B+R: najpierw 

metoda biochemiczna

*Wyniki w mln dol.

72,4

82

82

50

Wdrożenie metody 

biochemicznej

Fiasko metody 
biochemicznej

Sukces metody 

biochemicznej

Badania nad 

metodą 

biogenetycz

Wdrożenie 

metody 

biochemicznej

Badania nad 

metodą 

biogenetyczn

ą

Sukces metody 
biogenetycznej

Fiasko 
metody 
biogenetyczn
ej

Sukces 
metody 
biogenetyczne
j

Fiasko metody 
biogenetycznej

Rozpoczęcie 
od metody 
biochemiczn
ej

170 

170 

60 

20

4
0

80

0,
3

0,7

0,2

0,2

0,8

0,8

50

background image

Sekwencyjny program B+R: najpierw 

metoda biogenetyczna

*Wyniki w mln dol.

Niepodjęcie 
badań

- 20

Ulepszenie 

metody 

biochemicznej

Brak ulepszeń 

metody 

biochemicznej

6
0

20

0,7

0,3

Fiasko metody 
biogenetyczne
j

0,8

Sukces 
metody 
biogenetycz
nej

0,2

180

Rozpoczęcie od 

metody 

biogenetycznej

74,4

48

Podjęcie 

badań nad 

metodą 

biochemiczną

4
8

background image

Zestawienie wariantów decyzyjnych firmy 

farmaceutycznej w dziedzinie B+R

*Wyniki w mln dol.

Nie inwestować

0

Badania nad metodą biochemiczną

68

Badania nad metodą biogenetyczną

20

Program równoczesnych B+R

72,4

Sekwencyjny program B+R: najpierw metoda 
biochemiczna

72,4

Sekwencyjny program B+R: najpierw metoda 
biogenetyczna

74,4

background image

Osoby neutralne wobec ryzyka 

podejmują decyzje na podstawie 

kryterium oczekiwanego zysku

background image

Rzut monetą

60$

Orzeł 
+400$

Reszka 
-200$

Oczekiwany zysk: 0,5*400 + 0,5* (-200) = 100 dol. 

background image

Ekwiwalent pewności – suma 

pieniędzy, jaką możemy otrzymać 

z całkowitą pewnością

Ekwiwalent pewności dla danego 

działania < oczekiwana wartość 

wyniku działania – niechęć do 

ryzyka

background image

Ubezpieczenie

domu od pożaru

wartość domu 150 000 dol.

skala 1:300

składka 500 dol.

oczekiwana wartość majątku 149 500 

dol.

background image

Oczekiwana użyteczność

1 etap – analiza preferencji ryzyka

2 etap – analiza problemu 

decyzyjnego

background image

wiercić

nie wiercić

Ropa 
(prawdopodobieństwo 
0,4) U(600)=100

Brak ropy 
(prawdopodobieńst
wo 0,6) U(-200)=0

Oczekiwana użyteczność – suma iloczynów 

prawdopodobieństwa uzyskania każdego z wyników i jego 

użyteczności

background image

Oczekiwana użyteczność – suma iloczynów 

prawdopodobieństwa uzyskania każdego z wyników i 

jego użyteczności

Ropa (prawdopodobieństwo 0,4) U(600)=100

Brak ropy (prawdopodobieństwo 0,6) U(-200)=0

Oczekiwana użyteczność decyzji o podjęciu wierceń:

E(Uwiercić) = 0,4*U(600) + 0,6*U(-200) = 

0,4*100+0,6*0 = 40

background image

Wariant „nie wiercić”

1. Porównanie 0 dol. i gry hazardowej zysk 

600 tys. dol. (U(p)) Lub strata 200 tys. dol.

 (U(1-p)) 

2. Ustalenie optymalnego 

prawdopodobieństwa (p)

np. 0,5

background image

E(U

nie wiercić)

=0,5*U(600)+0,5*U(-

200)=0,5*100+0,5*0=50

50>40 

decyzja: nie wiercić

background image

Osoba podejmująca decyzję powinna podjąć 

takie działania, które pozwolą jej 

zmaksymalizować jej oczekiwaną użyteczność

Nie istnieje obiektywna „formuła” pozwalająca 

określić „prawidłowe” wielkości użyteczności 

bo oceny są subiektywne

background image

Trzy funkcje użyteczności:
a) Osoba lubiąca ryzyko
b) Osoba neutralna wobec ryzyka
c) Osoba wykazująca niechęć do ryzyka

Użytecznoś
ć

Użytecznoś
ć

Użytecznoś
ć

Majątek

Majątek

Majątek

(a)

(b)

(c)

background image

Zadani
e

Przedsiębiorca, którego funkcjonowanie na rynku zależy m.in. od możliwości uzyskania 
w najbliższej przyszłości jak największych zysków ze sprzedaży swych produktów 
zamierza wprowadzić do produkcji nowy wyrób.  Przedsiębiorca rozważa wprowadzenie 
jednego z czterech produktów: A, B, C, D. Na szczęście dysponuje informacjami, które 
pozwolą mu w miarę dokładnie oszacować prawdopodobieństwa przyszłych stanów 
koniunktury (X, Y, W, Z).

Stan 

koniunktury

Produkt

X

P = 0,4

Y

P = 0,3

W

P = 0,1

Z

P = 0,2

A

400

200

300

100

B

500

300

400

500

C

800

0

200

300

D

200

600

0

200

WZÓR: = 

 

background image

Stan 

koniunktury

Produkt

X

P = 0,4

Y

P = 0,3

W

P = 0,1

Z

P = 0,2

A

400

200

300

100

B

500

300

400

500

C

800

0

200

300

D

200

600

0

200

WO (A) = 400 x 0,4 + 200 x 0,3 + 300 x 0,1 + 
100 x 0,2 = 270
WO (B) = 500 x 0,4 + 300 x 0,3 + 400 x 0,1 + 
500 x 0,2 = 430
WO (C) = 800 x 0,4 + 0 x 0,3 + 200 x 0,1 + 100 
x 0,3 = 370
WO (D) = 200 x 0,4 + 600 x 0,3 + 0 x 0,1 + 100 
x 0,2 = 280

background image

Dziękujemy za uwagę!


Document Outline