Choroba Perthesa

Tomasz Baran gr. 1

Choroba Perthesa



Zwana też: coxa plana, choroba Legg-Calve-
Perthesa, jałowa martwica głowy kości udowej



Jest idiopatyczną młodzieńczą, niedokrwienną
martwicą głowy kości udowej.



Charakteryzujące się czasowym obumarciem
głowy i szyjki kości udowej.



Kończyna ustawia się w rotacji ,a krawędź
panewki złuszcza częściowo głowę kości
udowej i doprowadza ją do martwicy.

Choroba Perthesa



Jest najcięższą z tak zwanych jałowych
martwic kości i tylko wczesne jej
rozpoznanie i specjalistyczne leczenie
mogą doprowadzić do wyleczenia i
zmniejszenia ryzyka powikłań.



Nieleczona choroba prowadzi do
ograniczenia ruchów biodra i zmian
zwyrodnieniowych.

Występowanie



Choroba Perthesa występuje 4-5 razy
częściej u chłopców,



Głównie w wieku 3-14 lat,



Objawy najczęściej pojawiają się
między 5 a 8 rokiem życia,



Najczęściej dotyczy jednego biodra
chociaż czasem występuje obustronnie.

Przyczyny



Przyczyny choroby nie są do końca poznane.



Istnieje wiele teorii rozwoju choroby.



Obecnie za przyczynę choroby uważa się
zaburzenia procesu kostnienia rozwijającej się
głowy i szyjki kości udowej.



Również złożone ukrwienie bliższego odcinka
kości udowej może być odpowiedzialne za
patologię tego schorzenia.



Inne wymieniają jako przyczynę uraz lub stan
zapalny biodra a także zaburzenia
hormonalne.

Przyczyny



Czynniki sprzyjające zachorowaniu:



przebyta dysplazja stawu biodrowego w
niemowlęctwie,



stosowanie leków sterydowych,



nadwaga,



szybki wzrost organizmu w okresie
dojrzewania,



płeć męska,



wiek między 5 a 8 rokiem życia.

Przebieg choroby

W zależności od stopnia rozwoju zmian martwiczych

podzielić go można na 4 okresy:

I okres – objawów prodromalnych – pierwsze 2-3

miesiące.



Dyskretne okresowe utykanie, bóle, ograniczenia ruchów

związane z obrzękiem miejscowym tkanek, wysiękiem w stawie
oraz odruchowym napięciem mięśni.



Na zdjęciach RTG może uwidocznić się poszerzenie szpary

stawowej, niejednakowa grubość chrząstki wzrostowej i lekkie
przypłaszczenie głowy kości udowej.

II okres – martwicy – trwający 4-12 miesięcy.



Bóle, ograniczenie ruchów, przykurcze stają się wyraźne.

Proces martwiczy obejmuje całą głowę k. udowej.



Na radiogramie przejawia się to jednolitym wzmożonym

wysyceniem martwiczej części lub całej nasady.

OBRAZ RTG W OKRESIE II

Przebieg choroby

III okres – regeneracji lub fragmentacji – od
roku do kilku lat.



Charakteryzuje się przebudową martwaka, tj.

wrastaniem naczyń i odbudową jądra kostnego.



Podatność na nacisk i urazy mechaniczne głowy k.

udowej jest w tym okresie największa i może dojść
do dużych jej zniekształceń.



Na radiogramie stwierdza się fragmentację

martwego jądra (wrastanie naczyń i stopniowe
zastępowanie obszarów martwiczych nową tkanką
kostną).

OBRAZ RTG W OKRESIE III

Przebieg choroby

IV okres – wyleczenia lub zmian
utrwalonych.



Cechuje się całkowitą przebudową struktury

kostnej nasady z zachowaniem prawidłowego
kształtu głowy k. udowej lub przy nieodpowiednim
leczeniu z jej zniekształceniem (płaska,
walcowata, dwudzielna, nieregularna itp.).



Występować mogę ograniczenia ruchów,

przykurcze. Zmiany te są podłożem zwyrodnień i
zmian zniekształcających u dorosłych.

Objawy



Pierwszym objawem choroby jest zwykle utykanie.



Nieznaczna bolesność wysiłkowa okolicy stawu
biodrowego i kolanowego. Dość często dzieci
uskarżają się na ból kolana, po stronie chorego biodra.



Ograniczenie odwodzenia, rotacji wewnętrznej,
zginania, niekiedy wyprostu biodra.



Występuje dodatni objaw Thomasa.



Powstanie przykurczu zgięciowo-przywiedzeniowego.



Charakterystyczne jest skrócenie długości chorej
kończyny z dodatnim objawem Trendelenburga.



Zaniki mięśni pośladka i uda chorej kończyny –
spowodowany jej oszczędzaniem.

Rozpoznanie



W badaniu klinicznym pierwszym objawem jest
ograniczenie rotacji wewnętrznej, następnie
odwiedzenia w stawie biodrowym.



Jednak chorobę rozpoznaje się na podstawie
zdjęcia rentgenowskiego biodra, które uwidacznia
charakterystyczne zmiany martwicze.



Wcześniej zmiany te można wykazać badaniem
rezonansu magnetycznego (NMR).



W niektórych przypadkach pomocna jest
scyntygrafia biodra oraz badanie
ultrasonograficzne.

Leczenie

Leczenie polega na odciążeniu stawu biodrowego, wyłączeniu
nacisku dla zapobiegania zniekształceniu głowy k. udowej i
jednoczesnym zapewnieniu poprawnych ruchów oraz
zborności w stawie.



Odciążenie osiąga się aparatem odciążającym,
unieruchomieniem lub wyciągiem ciężarem kończyny
(chodzenie o laskach), w zależności od sytuacji domowej
dziecka.



Wytworzenie się przykurczów wymaga zastosowanie
pośrednich wyciągów oraz ćwiczeń usprawniających ruchy.



Zborność stawu możemy osiągać przez utrzymywanie
kończyny w odwiedzeniu i rotacji wewnętrznej.



Próby przyspieszenia rewitalizacji jądra kostnego sprowadzają
się do stosowania środków powodujących przekrwienie okolicy
stawu (fizykoterapia, podawane miejscowo preparaty
drażniące i in.).

Leczenie



Należy podkreślić, że ruch w chorym stawie bez obciążania
nie jest szkodliwy, wręcz przeciwnie, bardzo korzystny dla
procesu gojenia i odzyskiwania sprawności chorej kończyny.



Celem leczenie jest również doprowadzenie do porządnego
zagłębieniu głowy kości udowej w panewce, które można
uzyskać zarówno metodami zachowawczymi jak i
operacyjnymi.



Zabiegi kinezyterapeutyczne: ćwiczenia bierne, ćwiczenia
czynne w odciążeniu, ćwiczenia w gipsie – ipsi- i
kontralateralne, nauka chodu w sprzęcie ortopedycznym.



Fizykoterapia: magnetoterapia, laseroterapia, sollux.



Leczenie operacyjne może być wskazane dla przywrócenia
zborności stawu, gdy zniekształcona głowa kości udowej
wystaje poza panewkę, oraz w okresie gojenia się dla
uzyskania przekrwienie głowy k. udowej.