Metody badania siły rynkowej podmiotów gospodarczych działających na rynku

SIŁA RYNKOWA



Siła  rynkowa  (ang.  market  power)  oznacza
możliwość  podniesienia  i  utrzymania  cen
ponad  poziom  cen  utrzymujących  się  w
warunkach konkurencji.



Siła rynkowa może być uzyskiwana w wyniku
działań organizacyjnych i technologicznych
poprawiających

konkurencyjność

przedsiębiorstwa bądź w wyniku połączeń
przedsiębiorców.

Poziom  siły  rynkowej  danego  przedsiębiorstwa
jest  określany  w  zasadzie  przez  dwa  czynniki:
elastyczność  popytu  na  rynku  i  poziom
konkurencji  wśród  sprzedawców.  W  doskonałej
konkurencji  elastyczność  popytu  nie  ma
znaczenia  ze  względu  na  intensywność
konkurencji.  Z  kolei  ma  ona  wyłączne
znaczenie  w  przypadku  monopolu,  przy  braku
konkurentów.  W  oligopolu,  zarówno  działania
konkurentów  jak  i  elastyczność  popytu
wpływają na wynik działania na rynku.

WSKAŹNIK LERNERA

Indeks Lernera to wskaźnik ekonomiczny
opisujący

stopień

siły

rynkowej

przedsiębiorstwa na rynku. Jest zdefiniowany
jako:

L = ( P – MC)/P, gdzie

P – cena rynkowa
MC – koszt krańcowy
W  przypadku  konkurencji  doskonałej  indeks
Lernera  wynosi  0.  Interpretuje  się  to  w  ten
sposób,  że  firma  nie  ma  żadnej  siły  rynkowej.
Dodatnie  wartości  indeksu  Lernera  wykazują
na istnienie siły rynkowej.

WSPÓŁCZYNNIK KONCENTRACJI



Współczynnik koncentracji rynku jest to
procentowy udział w sprzedaży obliczony dla
kilku największych przedsiębiorstw w branży.



– udział w sprzedaży rynkowej czterech
największych firm na danym rynku



Stosuje się też inne odmiany typu lub .



Im  wyższa  wartość  wskaźnika  koncentracji,
tym  większe  udziały  pojedynczych  firm  w
wartości  całości  dostarczanych  na  rynek
towarów  i  tym  większą  posiadają  one  siłę
rynkową.



INDEKS HERFINDHALA -

HIRSHMANA



Wskaźnik Herfindahla-Hirschmana (HHI) jest
miarą

koncentracji

rynku,

określa

szacunkowy poziom zagęszczenia w danej
branży oraz poziom konkurencji na danym
rynku



HHI definiuje się jako sumę kwadratów
udziałów

rynkowych

przedsiębiorstw

działających na danym rynku



HHI przyjmuje wartości od 1/n (n określa
liczbę przedsiębiorstw na danym rynku) do 1



Spadek

HHI

implikuje

spadek

siły

producentów

Oprócz  udziału  firmy  w  rynku  wyznacznikiem
jego  pozycji  konkurencyjnej  są  wskaźniki
opisujące sytuację finansową przedsiębiorstwa.
Ocena  sytuacji  firmy  stanowi  podstawowy
element

tak

zwanego

standingu

przedsiębiorstwa

czyli

jego

pozycji

konkurencyjnej,

wiarygodności

siły

ekonomicznej na rynku. Analiza finansowa jest
jednym z ważniejszych narzędzi oceny
osiąganych

przez

podmiot

gospodarczy

efektów.

Metodą

oceny

standingu

przedsiębiorstwa jest analiza wskaźnikowa
opierająca się na wskaźnikach płynności
finansowej,

rentowności,

zadłużenia

sprawności działania.

PŁYNNOŚĆ FINANSOWA



Płynność

finansowa

jest

podstawowym

miernikiem pozwalającym ocenić kondycję
finansową firmy oraz jej pozycję na rynku.



Płynność

finansowa

oznacza

zdolność

jednostki

terminowego

regulowania

bieżących zobowiązań.



Utrata

płynności

finansowej

może

doprowadzić do bankructwa.

WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI

FINANSOWEJ



Wskaźnik

płynności

bieżącej

(pokrycia

bieżących zobowiązań)



Wskaźnik płynności szybkiej



WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI

FINANSOWEJ



Wskaźnik płynności gotówkowej (płynności
natychmiastowej)



RENTOWNOŚĆ



Przez rentowność rozumie się osiąganie
przychodów

przewyższających

koszty

prowadzenia

działalności.

Odzwierciedla

sprawność

finansową

przedsiębiorstwa,

będącą

wynikiem

efektywności

gospodarowania.



W praktyce gospodarczej poziom rentowności
mierzony jest najczęściej relacją zysku bądź
do przychodu bądź do kapitału.

WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI



Wskaźnik rentowności netto sprzedaży (ROS)



Wskaźnik rentowności netto aktywów (ROA)



WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA

Wskaźniki zadłużenia służą do oceny stopnia
zadłużenia

jednostki

gospodarczej,

czyli

charakteryzują

poziom

finansowania

działalności przez źródła zewnętrzne.



Wskaźnik ogólnego zadłużenia



WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA



Wskaźnik udziału kapitałów własnych w
finansowaniu majątku



Wskaźnik pokrycia zobowiązań



WSKAŹNIKI SPRAWNOŚCI

DZIAŁANIA

Wskaźniki  sprawności  działania  (obrotowości)
służą  do  oceny  efektywności  wykorzystania
zaangażowanych  w  działalność  zasobów
majątkowych i kapitałowych.



Wskaźnik obrotu (rotacji) zapasów w dniach



WSKAŹNIKI SPRAWNOŚCI

DZIAŁANIA



Wskaźnik obrotu należności w dniach



Wskaźnik rotacji zobowiązań
krótkoterminowych w dniach



WSKAŹNIKI SPRAWNOŚCI

DZIAŁANIA



Cykl rotacji środków pieniężnych w dniach

cykl rotacji środków pieniężnych w dniach =
rotacja zapasów w dniach + rotacja należności
w dniach – rotacja zobowiązań
krótkoterminowych w dniach

PODSUMOWANIE



Siła rynkowa firmy jest to zdolność firmy do
tolerowania

zmian

cen

rynkowych

wytwarzanych przez nią dóbr lub usług i
wykorzystania

ceny

jako

narzędzia

strategicznego.



Wykorzystywanie siły rynkowej przydatne jest
w ocenie: czy występuje lub możliwe jest
istotne zmniejszenie konkurencji.



badaniach

dotyczących

konkurencji

istotnym

zagadnieniem

jest

zarówno

koncentracja

rynku,

jak

efektywność

poszczególnych jednostek działających w
analizowanym otoczeniu gospodarczym.

PODSUMOWANIE



Obecne

warunki

rynkowe

wymagają

przeprowadzania wnikliwej analizy sytuacji
finansowej

przedsiębiorstwa.

Informacje

uzyskane z takiej analizy dają aktualny obraz
przedsiębiorstwa.  Analiza  tzw.  standingu
przedsiębiorstwa,  czyli  danych  finansowych
wraz  z  oceną  jego  pozycji  na  rynku,  daje
podstawy  do  ustalenia  wiarygodności  firmy  i
jej możliwości ekonomicznych.

BIBLIOGRAFIA



Padurek Bożena, Szpleter Małgorzata, Rachunkowość
przedsiębiorstw część IV, Wrocław 2009



Misińska Danuta, Podstawy rachunkowości,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa –Wrocław 1995



Malewicz Anna, Rachunkowość i finanse, Bielskie
Zakłady Graficzne, Bytom 1998



Bieniok Henryk, Podstawy zarządzania
przedsiębiorstwem część I, Katowice 1998



Bień Witold, Zarządzanie finansami przedsiębiorstw,
Difin, Warszawa 2000



http://mojafirma.infor.pl/biznes-finanse/98133,Analiza-
kondycji-finansowej-przedsiebiorstwa.html



http://slownik.cire.pl



http://coin.wne.uw.edu.pl/kiuila/Firm/lekcja%206z.pdf



http://www.cire.pl/publikacje/hih.pdf

Document Outline