Rola i zadania

samorządu

lokalnego gminy

(miasta)

Samorząd

terytorialny

stanowi

wyodrębniony w strukturze państwa,
powstały z mocy prawa, związek
lokalnego

społeczeństwa,

powoływany

do

samodzielnego

wykonywania

administracji

publicznej, wyposażony w materialne
środki

umożliwiające

realizacje

nałożonych nań zadań.

Gmina jest podstawową jednostką w
systemie samorządu terytorialnego.
Koncepcja

ustrojowa

samorządu

województwa

oraz

samorządu

powiatowego

opiera

się

na

rozwiązaniach przyjętych dla gmin.

Czym jest samorząd

terytorialny:

O istocie samorządu terytorialnego
decyduje:

1. Podmiot samorządu terytorialnego
2. Przedmiot samorządu terytorialnego
3. Sposób

wykonywania

zadań

administracji publicznej

Podmiot samorządu -Mieszkańcy

jednostki samorządu terytorialnego
tworzą z mocy prawa wspólnotę
samorzadową

(ludzie

plus

terytorium).

Przedmiot samorządu - Jednostka

samorządu terytorialnego wykonuje
zadania

publiczne

o

znaczeniu

lokalnym związane z zaspokojeniem
zbiorowych

potrzeb

lokalnej

społecznej.

Zadania gminy

Do zakresu zadań gminy należy
realizowanie spraw publicznych na jej
terytorium o wymiarze lokalnym,
które zostały ustawowo ustanowione
jako zakres jej działania. Realizuje
ona również takie zadania, które nie
zostały

zastrzeżone

przez

Konstytucję lub ustawy dla innych
organów władz publicznych.

Gmina wykonuje zadania własne w imieniu własnym
i na własną odpowiedzialność, na zasadach
określonych

przez

ustawy,

korzystając

z

samodzielności chronionej na drodze sądowej.
Samodzielność w realizacji określonych działań
gminy

jest

ustawowo

ograniczona

poprzez

unormowanie ustalające instytucje obligatoryjnych
zadań własnych. W ten sposób zabezpieczona
została

ich

realizacja

oraz

zagwarantowany

określony poziom zaspokojenia potrzeb publicznych.
Gmina nie może pozostawić takich zadań bez ich
wykonania, jeżeli ustanowione tak jest w normach
prawnych. Zaspokojenie potrzeb publicznych nie
może opierać się na swobodnej ocenie stanu
prawnego przez osoby akurat w tym czasie
piastujące dane stanowisko w organach gminy.

Gmina wykonuje ponadto zadania zlecone
z zakresu administracji rządowej. Są to
zadania „obce” w tym sensie, że pochodzą
od innego podmiotu administracji, jakim
jest organ administracji rządowej. Gmina
wykonuje te zadania po zapewnieniu jej
środków finansowych przez podmiot
zlecający. Jeżeli ustawa tak stanowi,
gmina jest obowiązana do wykonywania
takich zadań. Gmina może ponadto
dobrowolnie wykonywać zadania zlecone,
na podstawie porozumienia z właściwym
organem administracji rządowej.

Wykonywanie przez gminę zadań
zleconych sprawia, że posiada ona
dwoisty charakter; wspólnoty
samorządowej oraz jednostki
wykonawczej administracji rządowej.

Zadania własne gminy

infrastruktura techniczna

– sieci kanalizacyjne
– oczyszczalnie ścieków
– drogi gminne
– wysypiska śmieci
– ujęcia wody
– działania na rzecz oszczędzania wody
– zapewnienie bezpieczeństwa na drogach
– bezpieczeństwo na pasach przydrożnych
– lokalny transport zbiorowy
– targowiska, hale targowe

• infrastruktura społeczna

– edukacja publiczna (żłobki, przedszkola,

szkoły podstawowe, gimnazja)

• budynki szkół
• budynki pomocnicze (hale gimnastyczne)
• płace nauczycieli

– służba zdrowia

• podstawowa opieka zdrowotna (lekarze rodzinni)

– pomoc społeczna / opieka społeczna

• zakłady opiekuńcze (ale nie domy opieki

społecznej)

• pomoc doraźna (np. w przypadku klęsk

żywiołowych)

• zapomogi doraźne i stałe

– kultura / kultura fizyczna

• teatry
• domy kultury
• biblioteki
• turystyka
• możliwość dotowania sportu wyczynowego
• place zabaw
• boiska
• organizacja działalności pozalekcyjnej w szkołach
• ścieżki rowerowe
• szlaki turystyczne

– polityka prorodzinna

• opieka nad kobietami w ciąży
• wyprawki szkolne
• budowa mieszkań socjalnych dla rodzin wielodzietnych

• porządek i bezpieczeństwo

–

ochrona przeciwpożarowa i
przeciwpowodziowa (Ochotnicze Straże
Pożarne)

–

Policja

• dotowanie dodatkowych etatów dla policjantów
• dotowanie sprzętu dla Policji

–

tworzenie własnych instytucji

• straże miejskie i gminne

–

sprzątanie miasta

–

utrzymanie w dobrym stanie urządzeń
użyteczności publicznej

• tworzenie regulaminów korzystania z obiektów

publicznych (np. szaletów)

• ład przestrzenny, ochrona środowiska,

gospodarka nieruchomościami i gospodarka
wodna

– tworzenie planu zagospodarowania przestrzennego
– gospodarka nieruchomościami gminnymi

• sprzedaż
• kupno
• dzierżawa
• prowadzenie aktywnej polityki

– ochrona środowiska
– gospodarka wodna

• polityka oszczędnościowa
• poszukiwanie źródeł
• opieka nad akwenami wodnymi

– parki i zadrzewianie

• promocja gminy i upowszechnianie idei

samorządności

– przyciąganie inwestorów
– polityka informacyjna
– działania na rzecz upowszechnienia idei

samorządu

• szczególne wskazanie na młodzież
• tworzenie młodzieżowych rad gminy

– współpraca z organizacjami pozarządowymi

• tworzenie programów współpracy

– współpraca z innymi jednostkami

• związki i stowarzyszenia ponadgminne
• partnerstwo miast

Zadania zlecone gminy:

• pakiet dotyczący Urzędu Stanu Cywilnego

– sporządzanie aktów małżeństwa w księgach stanu

cywilnego

– rejestrowanie urodzeń i zgonów
– wydawanie odpisów i zaświadczeń
– przyjmowanie oświadczeń o zmianie nazwiska
– wydawanie zaświadczeń o posiadaniu obywatelstwa

polskiego

– przekazywanie sprawozdań do Urzędu Statystycznego
– prowadzenie rejestru mieszkańców
– rejestrowanie pobytu obcokrajowców
– wymiana dowodów osobistych
– wydawanie numerów PESEL

• pakiet pomocy społecznej

– przyznawanie i wypłacanie zasiłków

stałych

– opłacanie składek na ubezpieczenie

zdrowotne tym którzy nie są w stanie ich
opłacić

– specjalistyczne usługi opiekuńcze w

miejscu zamieszkania

– zasiłki celowe przyznawane przez

państwo

– Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej

• pakiet obrony cywilnej

– plany ewakuacji ludności
– szkolenia obrony cywilnej
– inwestycje (np. budowa schronu przeciwatomowego

pod remizą)

– ochrona ludności
– ochrona infrastruktury
– zwalczanie klęsk żywiołowych i usuwanie ich skutków
– stwarzanie warunków do ostrzegania ludności
– zaopatrzenie w środki ochrony indywidualnej
– budowa awaryjnych ujęć wody
– doraźne grzebanie zmarłych (jak jest duże

zapotrzebowanie to masowe palenie ciał pewnie też)

– rejestracja przedpoborowych

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

PAWEŁ MATYJASEK

I

SEBASTIAN ORZECHOWSKI