•
Odpady medyczne
są to odpady
powstające w związku z udzielaniem
świadczeń zdrowotnych oraz
prowadzeniem badań i doświadczeń
naukowych w zakresie medycyny.
Odpady medyczne zbiera się zazwyczaj w
miejscu ich powstawania. Zasada ta nie ma
zastosowania tylko w przypadku, gdy odpady
medyczne powstały w wyniku udzielania
świadczeń zdrowotnych w miejscu wezwania.
Takie odpady powinny być usunięte przez te
osoby, które takich świadczeń zdrowotnych
udzieliły. Należy je bezzwłocznie przekazać
do odpowiednio przystosowanych
pomieszczeń albo urządzeń chłodniczych,
przeznaczonych wyłącznie do tego celu.
Ważne jest, by zachować
odpowiednie środki ostrożności
.
Wszelkie odpady medyczne zbiera się do
specjalnych worków jednorazowego użycia.
Worki te – wykonane z folii polietylenowej,
nieprzezroczyste, wytrzymałe, z możliwością
jednokrotnego zamknięcia – w założeniu mają być
odporne na działanie wilgoci i środków
chemicznych. Nie należy w nich umieszczać jedynie
przedmiotów o ostrych końcach i krawędziach.
Przedmioty te zbiera się w pojemnikach
jednorazowego użycia, które są sztywne, odporne
na działanie wilgoci, przekłucia lub przecięcia.
Jak wiadomo, poszczególne odpady medyczne należy odpowiednio
segregować. Dla każdej kategorii odpadów przewidziany jest inny kolor. I
tak zgodnie z tym:
▫
odpady medyczne tj.: części ciała i organy, pojemniki na krew (kod 18 01 02*),
pozostałości żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych (kod 18 01 82*) oraz
inne odpady, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne
podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt (np. podpaski,
pieluchomajtki, igły, wenflony) (kod 18 01 03*) zbiera się do worków koloru
czerwonego
;
▫
odpady tj.: chemikalia, w tym odczynniki, zawierające substancje
niebezpieczne (kod 18 01 06*), leki cytotoksyczne i cytostatyczne (kod 18 01
08*) oraz odpady amalgamatu dentystycznego (kod 18 01 10*) zbiera się do
worków koloru
żółtego
;
▫
Natomiast odpady inne niż wymienione wyżej (kod 18 01 01*, 18 01 04*,
18 01 07*, 18 01 09*) tj. na przykład: narzędzia chirurgiczne i zabiegowe
oraz ich resztki (z wyłączeniem takich, które zawierają żywe drobnoustroje
chorobotwórcze, ich toksyny lub inne formy zdolne do przeniesienia
materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją
wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt)
zbiera się do worków w kolorze innym niż czerwony lub żółty albo do
pojemników wielokrotnego użycia.
•
Pojemniki lub worki zapełnia się do 2/3 ich objętości tak,
by możliwe było ich bezpieczne zamknięcie.
•
Należy pamiętać, iż niedopuszczalne jest otwieranie raz
zamkniętych pojemników lub worków.
•
Należy wymieniać je nie rzadziej niż co 72 godziny, a w
przypadku ich uszkodzenia – worek lub pojemnik należy
umieścić w całości w innym, większym i nie
uszkodzonym worku lub pojemniku.
•
Każdy worek i pojemnik powinien być oznakowany, to
znaczy zawierać kod przechowywanych odpadów, adres
zamieszkania lub siedzibę wytwórcy odpadu oraz datę
zamknięcia.
Przechowywanie odpadów medycznych
•
Istotne jest również prawidłowe magazynowanie
poszczególnych odpadów medycznych. I tak odpady medyczne o kodzie 18 01
02* magazynowane mogą być jedynie w temperaturze do 10oC, a czas
przechowywania nie może przekroczyć 72 godzin. Ważne, aby po każdym
usunięciu odpadów medycznych pomieszczenie lub urządzenie zostało poddane
dezynfekcji, a następnie umyte.
•
Odpady medyczne o kodach 18 01 03*, 18 01 06*, 18 01 08*, 18 01 10* oraz 18
01 82* powinny być magazynowane w temperaturze od 10oC do 18oC tak długo,
jak pozwalają na to ich właściwości, jednak czas przechowywania nie może
przekroczyć 72 godzin. Natomiast gdy przechowywane są w temperaturze do
10oC – maksymalnie 30 dni.
•
Pozostałe odpady medyczne (oznaczone kodami: 18 01 01*, 18 01 04*, 18 01
07*, 18 01 09*) mogą być magazynowane tak długo, jak pozwalają na to ich
właściwości, jednak nie dłużej niż 30 dni. Ważne jest również zorganizowanie
odpowiedniego wewnętrznego i zewnętrznego transportu do miejsca
przeznaczenia takich odpadów medycznych.
-
18 01
– Odpady z diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej
-
18 01 01
– Narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem 18 01 03).
-
18 01 02
– Części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania.
-
18 01 03
– Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy
zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne
podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt (z wyłączeniem 18 01 80 i 18 01 82).
-
18 01 04
– Inne odpady niż wymienione w 18 01 03
-
18 01 06
– Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne
-
18 01 07
– Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne (inne niż wymienione w 18 01 06)
-
18 01 08
– Leki cytotoksyczne i cytostatyczne
-
18 01 09
– Leki inne niż wymienione w 18 01 08
-
18 01 10
– Odpady amalgamatu dentystycznego
-
18 01 80
– Zużyte kąpiele lecznicze aktywne biologicznie o właściwościach zakaźnych
-
18 01 81
– Zużyte kąpiele lecznicze aktywne biologicznie inne niż wymienione w 18 01 80
-
18 01 82
– Pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych
Minister Zdrowia podpisał w dniu 23
sierpnia 2007 r. rozporządzenie w sprawie
szczegółowego sposobu postępowania z
odpadami medycznymi, które zostało
opublikowane w Dz. U. Nr 162, poz. 1153.
Delegacją do wydania rozporządzenia jest
art. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o
odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 i
Nr 88, poz. 587), który określa obowiązki
posiadacza odpadów, czyli każdego, kto
faktycznie włada odpadami.
Posiadaczem odpadów w rozumieniu wyżej
cytowanej ustawy jest zarówno wytwórca
odpadów, jak i inna osoba fizyczna, osoba prawna
lub jednostka organizacyjna.
Posiadaczem odpadów nie jest prowadzący
działalność w zakresie transportu odpadów.
Zgodnie z zapisem art. 7 posiadacz odpadów jest
obowiązany do postępowania z odpadami w
sposób zgodny z zasadami gospodarowania
odpadami, zgodnie z wymaganiami ochrony
środowiska, a także z planami gospodarki
odpadami.
Art. 7 ust. 4 ustawy o odpadach jest delegacją dla ministra
właściwego do spraw zdrowia do określenia w drodze
rozporządzenia szczegółowego sposobu postępowania z
odpadami powstającymi w placówkach służby zdrowia.
Odpady powstające w zakładach opieki zdrowotnej ze względu
na miejsce powstawania określa się mianem odpadów
medycznych. Mogą one być potencjalną przyczyną szerzenia
się zakażeń.
Ostatni akt prawny określający zasady usuwania,
wykorzystania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych,
określający również sposób postępowania z odpadami
medycznymi niebezpiecznymi, wydany został w 1998 r. Jest to
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października
(Dz. U. z 1998 r. Nr 145, poz. 942), które obowiązywało do dnia
31 grudnia 2000 r.
Od 2001 r. do sierpnia 2007 r. brak było regulacji prawnych
określających sposób postępowania z odpadami medycznymi
w zakładach opieki zdrowotnej.
Placówki służby zdrowia, w których powstają odpady medyczne
niebezpieczne, stosowały procedury w zakresie gospodarki odpadami,
jednak egzekwowanie nieprawidłowości w tym zakresie z uwagi na
brak uregulowań prawnych było trudne.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 sierpnia 2007 r. określa
szczegółowy sposób postępowania z odpadami medycznymi
powstającymi we wszystkich podmiotach świadczących usługi
medyczne na terytorium kraju w zakresie:
•
klasyfikowania odpadów medycznych uwzględniającym zagrożenie dla
zdrowia i życia ludzi w celu określenia właściwego sposobu
postępowania z określonymi rodzajami odpadów medycznych,
•
zbierania odpadów medycznych w miejscu ich powstawania,
•
magazynowania odpadów medycznych w „jednostkach ochrony
zdrowia”, a także w placówkach prowadzących badania i
doświadczenia naukowe w zakresie medycyny, przed poddaniem
odpadów procesowi unieszkodliwiania bądź przed transportem do
miejsca unieszkodliwiania,
•
określenia warunków transportu wewnętrznego odpadów medycznych.
KUUUUUNIE
C :3