POŁÓG PRAWIDŁOWY

/ łac. Puerperium /

Definicja

   Połóg – to 6 tygodniowy okres po 

porodzie, który obejmuje:



cofanie się zmian ciążowych i 
porodowych



gojenie się ran porodowych



rozpoczęcie się i utrzymywanie 
laktacji



ponowne podjęcie czynności przez 
jajniki

Cofanie się zmian ciążowych 
i porodowych /inwolucja/                                    

    Inwolucja dotyczy:



mięśnia macicy



dna miednicy



powłok brzusznych



pęcherza moczowego



jelit



zmniejszenie uwodnienia organizmu

Przyczyny inwolucji

 

Po wydaleniu łożyska uruchomione

 zostają dwa mechanizmy

1.

Zaprzestanie działania hormonów na macicę:



Gonadotropiny łożyskowej



Laktogenu łożyskowego



Gestagenów



estrogenów 

2.    Zmniejszenie ukrwienia mięśnia macicy – 

spowodowane skurczami połogowymi

Skutki skurczów połogowych



Zmniejszenie ukrwienia mięśnia macicy- 
powodujące skurczowe niedokrwienie, zmiany 
degeneracyjne i autolizę włókien mięśniowych



Hamowanie krwawienia z rany macicy



Wydalanie wydzieliny z rany macicy- tzw. 
odchody połogowe

W tym czasie masa mięśnia macicy 

zmniejsza się  z ok. 1000 g do 50 g po 6 
tygodniach

Wysokość dna macicy w 
pierwszych dniach połogu



Bezpośrednio po wydaleniu łożyska – w 
połowie odległości między pępkiem a 
spojeniem łonowym



Po 24 godzinach- na wysokości pępka



w 5.-tym dniu połogu – w połowie między 
pępkiem a spojeniem łonowym



W 10.- tym dniu połogu – na wysokości 
spojenia łonowego



Po 2. tygodniach po porodzie – macica jest 
nie wyczuwalna  przez powłoki brzuszne

Odchody połogowe /lochia/



Definicja -  wydzielina z rany jamy macicy



w 1. – 3. dobie połogu- odchody krwiste



koniec  1.-go tygodnia – brunatne, 
brązowawe /półpłynne /



koniec 2. – go tygodnia – brudnożółte



koniec 3. – go  tygodnia – szarobiałe 
/surowiczowodniste/



po 4 – 6 tygodniach – zanikanie odchodów 

Odchody c.d.



UWAGA



Odchody zawierają liczne 
bakterie pochwowe : gronkowce, 
paciorkowce, pałeczki okrężnicy

Laktacja



1. faza – 

mammogeneza

- rozwój i tworzenie 

gruczołu piersiowego do czynnościowo 
sprawnego narządu



2. faza – 

laktogeneza 

– przygotowanie 

gruczołu piersiowego do wydzielania mleka



3. faza – 

galaktogeneza 

– wywołanie 

wytwarzania mleka w komórkach 
gruczołowych



4. faza – 

galaktopoeza

 – utrzymanie 

wydzielania mleka



5. faza – 

galaktokineza

 – wydalanie mleka

Laktacja c.d.



Mammogeneza – sterowana przez 

estrogeny

, które powodują rozwój 

dróg wyprowadzających

    oraz 

progesteron

 powodujący rozwój 

pęcherzyków wydzielniczych i ich 
nabłonka wydzielniczego

Laktacja c.d.



Laktogeneza – dochodzi do wzrostu 
tkanki gruczołowej i tworzenia 
nowych zrazików wydzielniczych, co 
powoduje powiększenie piersi



Różnicowanie  komórek 
wydzielniczych jest stymulowane 
zwiększeniem wydzielania 
łożyskowego laktogenu i 
przysadkowej prolaktyny

Laktacja c.d.



Galaktogeneza – rozpoczyna się po 
wydaleniu łożyska.



Ustąpienie działania estrogenów , 
hamujących wydzielanie mleka,  
powoduje wyzwolenie czynności 
wydzielniczej nabłonka pęcherzyków 
gruczołowych



Działanie prolaktyny ujawnia się 
klinicznie dopiero w 3. dniu połogu, 
kiedy następuje gwałtowny napływ 
pokarmu

Laktacja c.d.

     Galaktopoeza – uwarunkowana 

czynnikami 



- wewnątrzwydzielniczymi



- mechanicznymi



- neurogennymi 

Laktacja c.d.



Galaktokineza – działanie 
obkurczające  oksytocyny na mięśnie 
gładkie ściany pęcherzyków 
wydzielniczych i dróg 
wyprowadzających. 



Mleko wydzielane jest na skutek 
skurczów mięśni gładkich 
pęcherzyków wydzielniczych



Karmienie piersią przyspiesza 
obkurczanie macicy

Kliniczny przebieg połogu



Tętno w połogu 60 – 80 /min



Temperatura ciała 36,5 – 37,0 



 Wysokość dna macicy 



Kontrola odchodów połogowych



Oddawanie moczu



Wypróżnienie



Uruchamianie  w  połogu 



Gimnastyka w połogu

Badanie położnicy przed wypisaniem     
     
           ze szpitala

     Badanie piersi
     - ocena brodawek sutkowych /pęknięcia/
     - ocena całego sutka  / zaczerwienienie,     

             obrzęk/

     Określenie wysokości dna macicy  przy 

pomocy badania zewnętrznego

     Oglądanie sromu i krocza lub rany po c.c.

Karmienie piersią



Zalety karmienia piersią

     --mniejsza podatność na zakażenia   

  

         u noworodków karmionych 

naturalnie



Technika karmienia



Pielęgnacja brodawek sutkowych



Karmienie na żądanie



Czas trwania karmienia piersią

Karmienie piersią c.d.



Trudności w karmieniu  piersią

   -- ze strony matki
   -- ze strony noworodka



Przeciwwskazania do karmienia piersią

   -- ze strony matki
   -- ze strony dziecka



Hamowanie laktacji