Inhibitory czynników

krzepnięcia i fibrynolizy

Kacper Kroczek
Jakub Piotrkowski

gr.8

Proces krzepnięcia

Zewnątrzpochodny proces krzepnięcia rozpoczyna się w

chwili zetknięcia krwi z uszkodzonymi przez uraz tkankami i
przebiega w trzech zasadniczych etapach:

1)

Uszkodzone tkanki uwalniają dwa czynniki uruchamiające
proces krzepnięcia: czynnik tkankowy(III) i fosfolipidy.

2)

Czynnik III łączy się z czynnikiem VII i jako kompleks
działają na czynnik X aktywując go (Xa).

3)

Czynnik Xa łączy się z fosfolipidem i czynnikiem V tworząc
kompleks – aktywator protrombiny. Dalszy etap krzepnięcia
jest identyczny w obu procesach krzepnięcia.

Wewnętrzny proces krzepnięcia współistnieje z procesem

zewnętrznym i wiążę się z aktywacją różnych czynników
osoczowych.

Inhibitory procesu krzepnięcia

Inhibitory procesu krzepnięcia są to białka

występujące we krwi o działaniu inaktywującym
czynniki krzepnięcia. Należą do nich:

•

antytrombina III,

•

białko C,

•

białko S,

•

alfa2-makroglobulina,

•

alfa1-antytrypsyna,

•

inaktywator C1,

•

heparynowy kofaktor II.

Antytrombina III

Jest inhibitorem przede wszystkim trombiny i

czynnika Xa. Inaktywuje także czynnik
VIIIa, IXa, XIa, XIIa (w mniejszym stopniu).

Leczenie heparyną jest związane z

obecnością AT-III, które w kompleksie
heparyna-AT-III zwiększa swoją aktywność
antykoagulacyjną, dlatego leczenie
heparyną wymaga w miarę potrzeby
monitorowania stężenia AT-III we krwi.

Wrodzony niedobór AT-III predysponuje do

nadkrzepliwości i powikłań zatorowych.

Białko C

Hamuje ono tworzenie trombiny, inaktywuje

czynnik Va oraz VIIIa.

Powinno być aktywowane kompleksem

trombina + tromboglobulina na powierzchni
śródbłonka naczyń, aby osiągnąć aktywność
antykoagulacyjną.

Wymaga współdziałania z białkiem S, które

spełnia rolę kofaktora.

Niedobory jednego i drugiego białka osłabiają

procesy antykoagulacyjne, prowadząc do
nadkrzepliwości.

Białko S

Występuje w postaci wolnej i związanej ze

składową układu komplementu C4b. Powstaje w
wątrobie oraz śródbłonku naczyń i znajduje się
w ziarnistościach -trombocytów.

Inaktywuje czynnik V i czynnik VIII:C, spełniając

rolę czynnika inaktywujące procesy krzepnięcia.

Jego niedobór wrodzony lub nabyty prowadzi do

nadkrzepliwości, ponieważ jego synteza zależy
od obecności wit. K. Brak jej może być
powodem nabytego niedoboru białka S i
powikłań zakrzepowych (to samo dotyczy białka
C)

Schemat antykoagulacyjnego działania białka C. Po przyłączenie
trombiny (T) do trombomoduliny (TM) następuje przekształcenie
białka C do formy aktywnej (APC). APC przy udziale kofaktora jakim
jest białko S inaktywuje aktywne czynniki: V (Va→VI) i VIII
(VIIIa→VIIIi) oraz wiąże inhibitor aktywatora plazminogenu (PAI-1),
stymulując w ten sposób fibrynolizę.



2

-makroglobulina i 

1

-

antytrypsyna



2

-makroglobulina inaktywuje trombinę,

kalikreinę i plazminę. Stężenie w osoczu
wynosi około 250mg/100ml.



1

-antytrypsyna inaktywuje trombinę,

kalikreinę i czynnik XIa. Stężenie w osoczu
wynosi 200-400mg/100ml. Niedobór nie
predysponuje do zatorów zakrzepowych.

W okresie ciąży i stosowania środków

antykoncepcyjnych stężenie obu
inhibitorów zwiększa się.

Inhibitor C

1

Hamuje aktywację dopełniacza C1, czynnika

XII, kalikreiny i plazminy. Stężenie tego
białka w osoczu wynosi 18-22 mg/100ml.

Niedobór nie powoduje objawów

zakrzepowo-zatorowych.

Heparynowy kofaktor II

Białko to tworzy stabilny kompleks z

heparyną, który działa hamująco na
protrombinę.

Budową i funkcją różni się od antytrombiny

III. Stężenie w osoczu wynosi 1umol/l, co
stanowi połowę aktywności antytrombiny
III.

Niedobór objawia się nawracającymi

zakrzepami żylnymi.

Heparyna

Mechanizm działania heparyny

polega na łączeniu się z osoczowym
kofaktorem przeciwtrombinowym w
kompleksie antytrombina-heparyna,
który hamuje działanie trombiny na
fibrynogen utrudniając jego
przejście w fibrynę. Ponadto
heparyna w kompleksie z AT-III
reaguje z innymi aktywnymi
czynnikami osoczowymi, hamując
całą kaskadę procesu
zewnątrzpochodnego i zapobiegając
tworzeniu aktywatora protrombiny.
Zwiększa ona też adsorpcję
trombiny na nitkach włóknika, co
przyczynia się do jej usuwania z
ustroju.

Inhibitory procesu fibrynolizy

•

Działanie inhibitorów fibrynolizy polega na

hamowaniu nadmiernej czynności

aktywatorów tego procesu.

•

Podobnie jak aktywatory, inhibitory układu

fibrynolitycznego występują w różnych

tkankach oraz we krwi.

•

W warunkach prawidłowych aktywność

układu inhibitorów przewyższa znacznie

aktywność aktywatorów.

α2- antyplazmina

•

Spełnia główną rolę w regulowaniu
aktywności układu fibrynolitycznego.

•

To białko syntetyzowane w wątrobie o
masie 67000

•

Unieczynnia plazminę tworząc z nią trwały
kompleks pozbawiony aktywności
proteolitycznej.

Inhibitory aktywacji
plazminogenu

PAI-1

•

wytwarzany przez komórki śródbłonka naczyń,
komórki mięśni gładkich i megakariocyty

•

Hamuje powstawanie t-PA

•

Uwolniony przez trombocyty w czasie ich
aktywacji zapobiega przedwczesnemu
rozpuszczaniu włóknika

•

W obecności heparyny jest zdolny do hamowania
trombiny

•

Duże steżenie w osoczu – ryzyko zakrzepowe!

PAI-2

•

jest głównym inhibitorem u-PA

Inne inhibitory fibrynolizy

•

Trombospondyna – wiąże plazminę

•

Apolipoproteina – wypiera plazminogen i
plazminę

•

Glikoproteina bogata w histydynę – wiąże
plazminogen

Dziękujemy za uwagę 