Temat – Gleba jako

środowisko życia roślin

Gleba – to wierzchnia warstwa skorupy

ziemskiej powstała ze skał
przekształconych pod wpływem
czynników glebotwórczych :klimatu,
wody, organizmów żywych

Czym różni się gleba od skały

macierzystej?

Gleba posiada zdolność do

zaopatrywania roślin w składniki
mineralne, wodę i tlen co określamy
pojęciem żyzności

Minerały skałotwórcze

1. Pierwotne powstałe z krystalizacji

magmy np.: kwarc, glinokrzemiany

2. Wtórne powstałe z przemian

minerałów pierwotnych

Rola – wierzchnia warstwa gleby, na

którą najsilniej oddziałuje człowiek

Ziemia – gleba przeniesiona z jej

naturalnego środowiska

Gleba powstaje w procesie

glebotwórczym

Proces glebotwórczy jest długotrwały w

którym wyróżnia się wiele etapów

Pierwszy etap to wietrzenie skał

• Wietrzenie

jest to proces fizyczny,

polegający na rozkruszaniu i
rozdrabnianiu skał pod wpływem
wody, temperatury, wiatru,
organizmów żywych

Rodzaje wietrzenia:

1. Fizyczne
2. Chemiczne
3. Biologiczne

Wietrzenie fizyczne

• Polega na kruszeniu skał
• Nie zmienia składu chemicznego
• Zachodzi pod wpływem:
- roślin
- Wiatru
- Wody
- temperatury

Wietrzenie chemiczne

• Pod wpływem procesów chemicznych
• Zachodzi pod wpływem:
- Wody
- CO2
- rośliny

Wietrzenie biologiczne

• Zachodzi pod wpływem

mikroorganizmów, roślin i zwierząt

Np.: rośliny kruszą i rozluźniają glebę

Kolejne czynniki to :

• Klimat
• Ukształtowanie powierzchni
• Organizmy żywe
• Działalność człowieka

klimat

- Temperatura
Wpływa na parowanie oraz na tempo

procesów fizykochemicznych i
biologiczne

- Opady atmosferyczne
Opady > parowanie → gleby kwaśne

(bielicowe)

Opady < parowanie → gleby zasadowe

• Klimat-oddziałuje na glebę w sposób bezpośredni i pośredni.

Bezpośrednie oddziaływanie przejawia się m.in. niszczeniem
pokrywy glebowej przez nawalne deszcze lub śniegi zalegające
na stokach czy wywiewaniem drobnego materiału glebowego
przez wiatr.Warunki klimatyczne decydują np. o ilości,rodzaju i
rozkładzie opadów atmosferycznych,o przebiegu
temperatury,wielkości parowania.W klimacie wilgotnym,który
cechuje się przewagą opadów atmosferycznych nad
parowaniem,często dochodzi do wypłukiwania (ługowania)
określonych składników gleb (np.alkalicznych).W klimacie
suchym,gdzie dominuje parowanie,zachodzi przemieszczanie
roztworów z dolnych poziopmów gleby ku górze.Proces taki może
doprowadzić do zasolenia gleb.Pośrednio warunki klimatyczne
oddziałują na gleby przez świat roślin i zwierząt,rodzaj i przebieg
wietrzenia,typ

gospodarki wodnej czy leśnej.

Ukształtowanie powierzchni

• Różny klimat na wzniesieniach i w

dolinach

Organizmy żywe

- Spulchniają glebę i mieszają ją
- Chronią glebę przed erozją

Działalność człowieka

1. Pozytywne:
- Nawadnianie bezwodnych terenów
- Sadzenie pasów leśnych
- Właściwe nawożenie
2. Negatywne:
- Nadmierne wycinanie lasów
- Niewłaściwe zabiegi melioracyjne

• Gleba jest tworem dynamicznym,

ponieważ podlega ciągłym zmianom
pod wpływem omówionych
czynników.

Profil glebowy