METODA

SYMOBOLI

DŹWIĘKOWYCH

Geneza:

♫Metoda ta została opracowana

przez Barbarę Kaję.

♫W Niemczech przeprowadzono

psychomedyczny eksperyment
na 95 dyslektykach, który
wykazał, że mają oni opóźniony
czas reakcji na bodźce świetlne
i dźwiękowe.

♫Autorka zauważyła, że warto

dziecko

wcześniej

przyzwyczajać do dyktowania,
tak, by stopniowo trenować jego
struktury mózgowe.

ZałoŻenia:

♫Metoda przeznaczona jest dla

dzieci w wieku przedszkolnym 5 i
6- letnich z zaburzeniami w
rozwoju.

♫Zajęcia prowadzić można z dziećmi

przejawiającymi

opóźnienia

rozwoju spostrzeżeń wzrokowych,
słuchowych, opóźnienia rozwoju
umysłowego,

zahamowanie

psychoruchowe,

a

także

nadpobudliwość psychoruchową.

♫Osią koncentryczną jest ruch i

muzyka. - na tle odpowiednio
dobranej muzyki prowadzi się
zajęcia usprawniające zaburzone
funkcje i procesy.

Istota metody:

♫Poznawanie

dźwięków

i

ich

symboli

wizualnych,

umożliwiające

rozpoznawanie,

różnicowanie

i

integrowanie

bodźców

akustycznych,

wizualnych i motorycznych.

♫Dziecko powinno nauczyć się

różnicować 6 dźwięków (wysoki –
niski, długi – krótki, głośny –
cichy) i 6 odpowiadających im
znaków.

♫Następnie powinno opanować

umiejętność

zamiany

bodźca

słuchowego

na

wzrokowy

i

odwrotnie.

Cel metody:

Doprowadzenie do tego, by po
wprowadzeniu

każdej

pary

dźwięków i utrwaleniu powiązania
ich z przyporządkowanymi im
znakami,

nauczyć

dzieci

zapisywania

usłyszanej

partii

dźwięków. Jest to więc rodzaj
dyktowania w najprostszej wersji.
Zamiast słowa dziecko słyszy
pojedyncze dźwięki. Powinno ono
zamienić je z formy akustycznej na
wizualną i odtworzyć ruchem ręki
na papierze.

Grupy ĆwiczeŃ:

♪

sfera ruchowa

- pobudzanie

ruchowe całego ciała w zakresie
ruchów

dowolnych

i

kontrolowanych, stymulacja rozwoju
ruchów manualnych,

♪

procesy poznawcze

- ćwiczenia

rozwijające

procesy

myślowe,

zwłaszcza

analizę,

syntezę

i

porównywanie poprzez operowanie
symbolami dźwiękowymi,

♪

procesy emocjonalne

- ćwiczenia

odreagowujące

napięcia

emocjonalne

(relaksacyjne),

wzmagające wiarę we własne siły,

♪

sfera

społeczna

-

ćwiczenia

zespołowe

umożliwiające

współdziałanie.

Tok postępowania

metodycznego:

1.

Ekspresja ruchowa

♫

Cele:

ogólne motoryczne pobudzenie (ekspresja

spontaniczna), kształcenie orientacji w schemacie
ciała i przestrzeni, koncentracja uwagi, kontroli
ruchu (ekspresja kontrolowana).

♫

Tok postępowania:

• Punktem wyjścia jest dowolna, odpowiadająca

dzieciom muzyka, która ma pobudzić ich motorykę
(dowolność ruchów).

• Charakter muzyki zmieniamy na kolejnych zajęciach

(kontrolowanie ruchów dziecka).

• Wprowadzenie ćwiczeń inhibicyjno - incytacyjnych

(pobudzanie i hamowanie).

• Ograniczenie

zbędnych

ruchów

dziecka,

uporządkowanie ich za pomocą rytmu.

Tok postępowania metodycznego:

2.

Zabawy słowno – muzyczno - ruchowe:



Cele:

rozwijanie mowy dziecka,

rozwijanie zdolności słuchania.



Tok postępowania:

• zajęcia

rozpoczynamy

od

prostych

ćwiczeń

fonicznych i utworów wierszowanych,

• punktem wyjścia mogą być bajki ilustrowane

muzycznie lub bajki opowiadane przez terapeutę,

• samodzielna wypowiedź uczniów, przygotowanie

inscenizacji.

Tok postępowania metodycznego:

3.

Relaksacja:

♫

Cel:

zwolnienie napięcia mięśniowego i

psychicznego

♫

Tok postępowania:

• Podczas

seansu

terapeutycznego

stosujemy

relaksację, a właściwe jej elementy w zależności od
sytuacji.

• Ważną

rolę

odgrywa

mowa

nauczyciela

wprowadzająca dziecko w stan relaksu oraz
zdolność dziecka do słuchania i współodczuwania.

• Dla wywołania sprzyjającej relaksacji atmosfery

włączyć można spokojną muzykę.

Planowanie zajęć:

♪ Terapia powinna być stosowana

systematycznie i intensywnie (3
razy w tygodniu po 45 minut).

♪ Każdy seans zaczyna się ekspresją

ruchową, a kończy relaksacją.

♪ Na opracowanie odpowiednich

symboli przeznaczamy 8 spotkań.

♪ Następne

dwa

tygodnie

przeznaczamy

na

naukę

operowania dwoma lub trzema
symbolami jednocześnie.

♪ Nie

zawsze

muszą

wystąpić

wszystkie

elementy

toku

metodycznego.

Bibliogra

fia:

Kaja B., Zarys terapii dziecka,

Wydawnictwo Uczelniane WSP,
Bydgoszcz 1998, s. 70 – 76.

Kaja B., Metoda symboli

dźwiękowych w pracy z dziećmi
ryzyka dysleksji, „Scholasticus”
3/1995, s. 93 – 102.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!