Instrumenty ekonomiczne
ochrony środowiska w
Polsce

(przepisy i stawki w roku 2015)

Agnieszka Barczuk

Jerzy Śleszyński

Rodzaje najważniejszych opłat



Opłaty za jakościową degradację środowiska

•

Opłata za wprowadzanie gazów (pyłów) do powietrza

•

Opłata za substancje zubożające warstwę ozonową

•

Opłata za wprowadzanie ścieków wód (ziemi)

•

Opłata za składowanie odpadów

•

Opłata za usuwanie drzew i krzewów



Opłaty za korzystanie ze środowiska

•

Opłata za pobór wód

•

Opłata eksploatacyjna I koncesyjna w górnictwie

•

Należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych
oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu
Państwa oraz obwodów rybackich



Opłata produktowa



Opłata depozytowa

Podstawy prawne opłat
ekologicznych

Rodzaj opłaty

Akt prawny wprowadzający

opłaty

Opłaty za jakościową degradację środowiska

Opłata za wprowadzenie

gazów (pyłów) do powietrza

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001

r. Prawo ochrony środowiska

Opłata za substancje

zubożające warstwę ozonową

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004

r. o substancjach zubożających

warstwę ozonową

Opłata za wprowadzenie

ścieków do wód

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001

r. Prawo ochrony środowiska

Opłata za składowanie

odpadów

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001

r. Prawo ochrony środowiska

Rodzaj opłaty

Akt prawny wprowadzający

opłaty

Opłaty za ilościową degradację środowiska

Opłata za usuwanie drzew lub

krzewów

Ustawa z dnia 16 kwietnia

2004 r. o ochronie przyrody

Opłaty za korzystanie ze środowiska

Opłata za pobór wód

Ustawa z dnia 27 kwietnia

2001 r.

Prawo ochrony środowiska

Podstawy prawne opłat
ekologicznych cd.

Górne jednostkowe stawki opłat
za korzystanie ze środowiska

Wprowadzanie gazów lub pyłów
do powietrza

•

Podmiot korzystający ze środowiska
jest zobowiązany do ponoszenia opłat z
tytułu wprowadzania gazów lub pyłów
do powietrza

•

Wysokość opłat za korzystanie ze
środowiska zależy od ilości i rodzaju
gazów lub pyłów wprowadzanych do
powietrza

Wprowadzanie gazów lub pyłów
do powietrza cd.

•

Opłatę za wprowadzanie gazów lub
pyłów do powietrza ustala się na
podstawie wielkości rzeczywistej emisji
oraz stawek opłat za wprowadzanie
gazów lub pyłów do powietrza

•

Opłaty za wprowadzanie gazów lub
pyłów do powietrza, wynikające z
eksploatacji urządzeń, wnosi się na
rachunek urzędu marszałkowskiego
właściwego ze względu na miejsce
rejestracji podmiotu korzystającego ze
środowiska

Obliczanie opłaty

•

Opłatę z tytułu wprowadzania gazów i pyłów do

powietrza nalicza się dla wszystkich rodzajów

zanieczyszczeń emitowanych do powietrza w

związku z prowadzoną działalnością

•

W tym celu należy wykorzystać dane pochodzące

z dokumentacji związanej z posiadanym

pozwoleniem, lub raportem o oddziaływaniu

przedsięwzięcia na środowisko, wyniki pomiarów,

informacje i dane uzyskane od

producenta/dostawcy

•

Opłatę za emisję danego zanieczyszczenia nalicza

się według ogólnego wzoru, który uwzględnia

stawkę opłaty za dane zanieczyszczenie oraz

współczynniki korygujące biorące pod uwagę takie

czynniki, jak zużycie surowca, czas pracy i rodzaj

źródła lub inną wielkość

istotną dla emisji danego zanieczyszczenia w

określonych okolicznościach

Wybrane stawki opłat za
wprowadzanie pyłów lub gazów do
powietrza

Rodzaje gazów lub pyłów

Jednostkowa stawka

zł/kg

Akrylonitryl (aerozol)

43,61

Aldehydy alifatyczne i ich

pochodne

1,28

Aldehydy pierścieniowe,

aromatyczne i ich pochodne

1,28

Alkohole alifatyczne i ich

pochodne

1,28

Alkohole pierścieniowe,

aromatyczne i ich pochodne

1,28

Aminy i ich pochodne

1,28

Wybrane stawki opłat za
wprowadzanie pyłów lub gazów
do powietrza

Amoniak

0,44

Arsen

381,36

Azbest

381,36

Benzen

8,71

Benzo/a/piren

381,36

Bizmut

18,17

Kobalt

54,51

Kwasy nieorganiczne, ich

sole i bezwodniki

1,28

Kwasy organiczne, ich

związki i pochodne

1,28

Mangan

21,80

Metan (stawka w zł/Mg)

0,29

Molibden

12,83

Nikiel

381,36

Rtęć

190,68

Sole niemetali

1,28

Substancje organiczne

6,39

Tlenek węgla

0,11

Tlenki azotu

0,53

Tlenki niemetali

1,28

Wybrane stawki opłat za
wprowadzanie pyłów lub gazów
do powietrza cd.

•

W przypadku braku możliwości ustalenia

ilości i rodzajów gazów lub pyłów

wprowadzonych do powietrza można

zastosować jednostkowe stawki opłat

określone dla najczęściej występujących

źródeł emisji czyli tzw. ryczałtowy sposób

naliczania

•

Stosuje się ten przepis do emisji

powstających w wyniku:



spalania paliw w silnikach spalinowych



przeładunku benzyn silnikowych



spalania w kotłach o nominalnej mocy do 5

MW węgla kamiennego, koksu, drewna,

oleju lub paliwa gazowego, dla których nie

jest wymagane pozwolenie



chowu i hodowli drobiu

Ryczałtowe naliczanie opłat

Opłaty z tytułu poboru wód

•

Podmioty samodzielnie naliczają opłaty za

pobór z własnego ujęcia:



wód podziemnych



wód powierzchniowych

•

Opłaty za korzystanie ze środowiska ponosi się

wyłącznie za pobór wód z własnego ujęcia wody
(a nie zakup wody w przypadku podłączenia do
sieci wodociągowej miasta lub gminy)

•

Wysokość opłat za pobór wód zależy od takich

czynników jak:



ilość i jakości pobranej wody



rodzaj wody (woda powierzchniowa lub

podziemna)



przeznaczenia pobranej wody

Stawki opłat za pobór wód

Rodzaj pobranej wody

Jednostkowa stawka opłaty

w zł/m3

Woda podziemna

0,115

Woda podziemna wykorzystana

do zaopatrzenia ludności w

wodę przeznaczoną do

spożycia lub na cele socjalno-

bytowe

0,068

Woda podziemna wykorzystana

na potrzeby produkcji, w której

woda wchodzi w skład albo

bezpośredni kontakt z

produktami żywnościowymi,

farmaceutycznymi lub na cele

konfekcjonowania

0,097

Woda powierzchniowa

śródlądowa

0,057

Woda powierzchniowa

śródlądowa wykorzystana do

zaopatrzenia ludności w wodę

przeznaczoną do spożycia lub

na cele socjalno-bytowe

0,040

Opłaty za wprowadzanie ścieków
do wód i do ziemi

Opłaty nalicza się za wprowadzenie do wód lub

do ziemi:

•

ścieków bytowych, komunalnych,

przemysłowych i innych

•

wód chłodniczych

•

wód opadowych i roztopowych pochodzących

z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej

nawierzchni, ujętych w systemy kanalizacji z

wyjątkiem kanalizacji ogólnospławnej

•

wód zasolonych

•

wód wykorzystanych, odprowadzanych z

obiektów chowu lub hodowli ryb i innych

organizmów wodnych

Opłaty za wprowadzanie ścieków
do wód i do ziemi cd.

•

Wysokość opłaty za wprowadzanie ścieków
zależy od rodzaju substancji zawartych w
ściekach i ich ilości, rodzaju tych ścieków, a w
wypadku wód chłodniczych także od
temperatury tych wód

•

Opłaty za ścieki wprowadzane do wód lub do
ziemi wylicza się na kilka możliwych
sposobów w zależności od wskaźników i
współczynników charakteryzujących te ścieki

•

W przypadku większości rodzajów ścieków,

wysokość opłaty ustala się na podstawie:

pięciodobowego biochemicznego

zapotrzebowania tlenu, chemicznego

zapotrzebowania tlenu, zawiesiny ogólnej,

sumy jonów chlorków i siarczanów

•

Wysokość opłaty ustala się, biorąc pod uwagę

wskaźnik, który powoduje opłatę najwyższą

•

W przypadku wprowadzania do wód lub do

ziemi ścieków przemysłowych lub

komunalnych innych niż bytowe, do opłaty

ustalonej według powyższych zasad dolicza

się opłatę za inne substancje zawarte w

ściekach

Opłaty za wprowadzanie ścieków
do wód i do ziemi cd.

Stawki opłat za wprowadzanie
ścieków do wód i do ziemi

1)

Jednostkowe stawki opłat za 1 kg substancji
wprowadzanych ze ściekami do wód lub do
ziemi wyrażonych jako wskaźnik

Wskaźnik

Jednostkowa stawka

opłaty w zł/kg

Pięciodobowe

biochemiczne

zapotrzebowanie tlenu

4,28

Chemiczne

zapotrzebowanie tlenu

oznaczane metodą

dwuchromianową

1,71

Zawiesina ogólna

0,52

Suma chlorków i

siarczanów

0,050

Suma chlorków i

siarczanów dla obszaru
działania Regionalnego

Zarządu Gospodarki

wodnej w Gdańsku

0,0142

2

)

Jednostkowe stawki opłat za 1 kg substancji

wprowadzanych ze ściekami do wód lub do ziemi

Substancja

Jednostkowa stawka opłaty

w zł/kg

Fenole lotne

45,55

Heksachlorocykloheksan,

tetrachlorometan,

pentachlorofenol,

trichlorometan, rtęć, arsen,

ołów, cynk, miedź, nikiel,

chrom, srebro, ołów

124,56

Stawki opłat za wprowadzanie
ścieków do wód i do ziemi cd.

3)

Jednostkowe stawki opłat za wprowadzanie do wód lub

do ziemi 1000m

3

wód chłodniczych

Wody chłodnicze

Jednostkowa stawka opłaty

w zł/1000 m

3

Temperatura wprowadzanej

wody jest wyższa niż +26

o

C, a

nie przekracza +32

o

C

0,68

Temperatura wprowadzanej

wody jest wyższa niż 32

o

C, a

nie przekracza 35

o

C

1,36

Temperatura wprowadzanej

wody jest wyższa niż 35

o

C

4,24

Stawki opłat za wprowadzanie
ścieków do wód i do ziemi cd.

4)

Jednostkowe stawki opłat za 1m

2

powierzchni

zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, z których są
wprowadzane do wód lub do ziemi wody opadowe lub
roztopowe, ujęte w otwarte lub zamknięte systemy
kanalizacyjne, z wyjątkiem kanalizacji ogólnodostępnej

Typ powierzchni

Jednostkowa stawka opłaty w zł/ m

2

Powierzchnia terenów przemysłowych,

składowych lub baz transportowych

0,29

Powierzchnia portów, o których mowa w

ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o

żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2013 r. poz.

1458), portów morskich i lotnisk

0,070

Powierzchnia dróg i parkingów o

nawierzchni szczelnej, w tym także

położonych na terenach przemysłowych,

składowych lub baz transportowych

0,057

Powierzchnia parkingów o nawierzchni

nieszczelnej, o liczbie miejsc

parkingowych powyżej 500 samochodów,

w tym także położonych na terenach

przemysłowych, składowych lub baz

transportowych

0,086

Powierzchnia dróg i parkingów o

nawierzchni szczelnej położonych w

miastach o gęstości zaludnienia

przekraczającej 1300 osób/km2

0,041

Stawki opłat za wprowadzanie ścieków do wód i do
ziemi cd.

Opłaty za umieszczanie odpadów
na składowisku

•

W razie składowania lub magazynowania

odpadów podmiotem korzystającym ze środowiska,
zobowiązanym do ponoszenia opłat za korzystanie
ze środowiska oraz administracyjnych kar
pieniężnych jest:



posiadacz odpadów



podmiot, który przekazał odpady - w przypadku
przekazania odpadów podmiotowi, który nie uzyskał
wymaganego zezwolenia w zakresie gospodarki
odpadami



podmiot, któremu przekazano odpady, a który nie
uzyskał wymaganego zezwolenia w zakresie
gospodarki odpadami- kiedy odpady zostały
przekazane przez osobę fizyczną, która nie jest
przedsiębiorcą

•

W większości wypadków opłatę za korzystanie

ze środowiska w zakresie składowania

odpadów ponosi zarządzający składowiskiem

•

Wysokość opłaty za składowanie odpadów

zależy od ilości i rodzaju składowanych

odpadów, a w przypadku opłat

podwyższonych również od czasu

składowania odpadów

•

Jeżeli składowane lub magazynowane odpady

ulegają zmieszaniu, za podstawę opłaty za

korzystanie ze środowiska przyjmuje się

rodzaj odpadu, za który jednostkowa stawka

opłaty jest najwyższa

Opłata za umieszczanie odpadów
na składowisku cd.

Stawki opłat za umieszczanie
odpadów na składowisku

•

W rozporządzeniu Ministra Środowiska znajdują
się 1054 pozycje stawek opłat za umieszczanie
odpadów na składowisku, które podzielone są na
grupy, podgrupy i rodzaje odpadów

Przykładowe grupy:

Odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu,

fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin
Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych,

rybołóstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa

żywności
Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli,

masy celulozowej, papieru i tektury
Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu

ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla
Odpady z budowy, remontów I demontażu obiektów

budowalnych oraz infrastruktury drogowej (włączając

glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych)

Odpady z wydobywania rud

metali

19,64

Odpadowa tkanka zwierzęca

165,54

Odpady z gospodarki leśnej

120,76

Odpady konserwantów

19,64

Surowce i produkty nieprzydatne

do spożycia oraz przetwarzania

(przemysł mleczarski)

19,64

Środki do konserwacji i

impregnacji drewna zawierające

związki chlorowcoorganiczne

165,54

Osady zawierające rtęć

165,54

Odpady z produkcji związków

kobaltu

63,03

Odpady farb i lakierów

zawierających rozpuszczalniki

organiczne lub inne substancje

niebezpieczne

165,54

Stawki opłat za umieszczanie odpadów na
składowisku cd.

Opłaty za usuwanie drzew lub
krzewów

•

Zobowiązany: posiadacz nieruchomości

•

Nie pobiera się opłat m.in.:



za usunięcie drzew na których usunięcie nie jest
wymagane zezwolenie



na których usunięcie osoba fizyczna uzyskała
zezwolenie na cele niezwiązane z prowadzeniem
działalności gospodarczej



które zagrażaja ̨bezpieczeństwu ludzi lub mienia w
istniejących obiektach budowlanych



które posadzono lub wyrosły na nieruchomości po
zakwalifikowaniu jej w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego na cele
budowlane;



które obumarły lub nie rokują szansy naprzeżycie, z
przyczyn niezależnych od posiadacza
nieruchomości

•

Wysokość opłaty zależy od:



rodzaju I gatunku drzewa oraz obwodu pnia na

wysokości 130cm,



według grup:



grupa I - m in. topola, olsza, klon jesionolistny,

wierzba,



grupa II - m in. kasztanowiec, świerk pospolity,

sosna zwyczajna, modrzew, brzoza brodawkowata i

omszona



grupa III – m.in. dąb, buk, grab, lipa, klon, gatunki i

odmiany ozdobne jabłoni, śliwy, wiśni i orzecha,

brzoza (pozostałe gatunki i odmiany), jodła

pospolita, świerk (pozostałe gatunki i odmiany),

sosna (pozostałe gatunki i odmiany)



grupa IV – m.in. jodła (pozostałe gatunki i odmiany),

tulipanowiec, magnolia, korkowiec, miłorząb,

metasekwoja, cis, cypryśnik, bożodrzew



powierzchni wycinanych krzewów – za m

2

wyciętych krzewów

Opłata za usuwanie drzew lub
krzewów cd.

Opłata za usuwanie drzew lub
krzewów cd.

Opłata za usuwanie drzew lub
krzewów cd.

Opłaty podwyższone

•

Emisja gazów lub pyłów do powietrza bez

pozwolenia –

500 %

•

Pobór wód bez pozwolenia –

500 %

•

Wprowadzanie ścieków bez pozwolenia –

500 %

•

Wrzucenie odpadów do wód lub morza –

opłata x

100

•

Składowanie odpadów w innych miejscach

szczególnie chronionych (brzeg zbiornika

wodnego, strefa ochronna ujęcia wody, park

narodowy, rezerwat przyrody, uzdrowisko –

15 %

opłaty za umieszczenie na składowisku za każdą

dobę

•

Składowanie odpadów w miejscu nie

przeznaczonym na ten cel –

10 %

opłaty za

umieszczenie na składowisku za każdą dobę

•

Składowanie bez zatwierdzenia instrukcji

eksploatacji składowiska lub magazynowanie bez

decyzji –

5 %

opłaty za umieszczenie na

składowisku za każdą dobe ̨

Opłata produktowa

•

Obowiązek wniesienia opłaty produktowej dotyczy

każdego:



wprowadzającego do obrotu baterie lub
akumulatory przenośne, który nie dopełnił
obowiązku w zakresie osiągania poziomów zbierania
określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska
w sprawie rocznych poziomów zbierania zużytych
baterii przenośnych i zużytych akumulatorów
przenośnych



wprowadzającego do obrotu opakowania, którzy nie
zapewnili odzysku, w tym recyklingu odpadów
opakowaniowych takiego samego rodzaju jak
odpady opakowaniowe powstałe z tego samego
rodzaju opakowań jak opakowania, w których
wprowadził produkty w wysokości określonej w
załączniku nr 1 do ustawy o gospodarce
opakowaniami i odpadami opakowaniowymi

Opłata produktowa cd.

•

Przedsiębiorcy albo organizacji prowadzącej odzysk

odpadów poużytkowych, którzy nie wykonali

obowiązku w zakresie osiągania określonych

poziomów odzysku, w tym recyklingu, odpadów

takiego samego rodzaju jak odpady powstałe z

produktów wprowadzonych przez niego na

terytorium kraju, określonych w załączniku nr 4a do

ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie

gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie

produktowej i opłacie depozytowej

•

Wprowadzającego sprzęt oraz organizacje odzysku

sprzętu elektrycznego i elektronicznego, którzy nie

wykonali obowiązku osiągnięcia minimalnych

poziomów zbierania zużytego sprzętu

przeznaczonego dla gospodarstw domowych oraz

nie wykonali obowiązku odzysku i recyklingu na

poziomach określonych w ustawie o zużytym

sprzęcie elektrycznym i elektronicznym

•

Podstawę obliczenia opłaty

produktowej stanowi:



masa zebranych zużytych baterii
przenośnych i zużytych akumulatorów
przenośnych



masa w kilogramach opakowań danego
rodzaju, w których produkty zostały
wprowadzone do obrotu



masa produktów w kilogramach



masa w kilogramach zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego

Opłata produktowa cd.

Stawka opłat dla baterii i akumulatorów

•

9zł/kg

Stawki dla opakowań

Opłata produktowa cd.

Szczegółowe stawki opłat produktowych dla produktów

Opłata produktowa cd.

Opłata produktowa cd.

Stawki opłat produktowych dla poszczególnych
rodzajów sprzętów

Opłata produktowa cd.

Opłata produktowa cd.

Opłata depozytowa

•

Do pobierania opłat depozytowych

zobowiązani są sprzedawcy detaliczni:



baterii samochodowych kwasowo-ołowiowych



akumulatorów samochodowych kwasowo-
ołowiowych



baterii przemysłowych kwasowo-ołowiowych



akumulatorów przemysłowych kwasowo-ołowiowych



jeżeli przy sprzedaży baterii lub akumulatorów
kupujący nie przekazał im zużytej baterii lub
akumulatora

•

Opłatę depozytową pobiera się od

kupującego jako gwarancję zwrotu zakupionych
baterii lub akumulatorów po ich zużyciu

Opłata depozytowa cd.

•

Obowiązkiem sprzedawcy detalicznego jest:



przyjęcie zużytych baterii lub akumulatorów w ciągu

30 dni od dnia pobrania opłaty depozytowej



zwrot pobranej opłaty depozytowej



potwierdzenie jej zwrotu

•

Sprzedawca detaliczny ma obowiązek

przechowywać dokumenty potwierdzające pobranie

oraz zwrot opłaty depozytowej przez okres 5 lat,

licząc od końca roku kalendarzowego, którego one

dotyczą

•

Stawka opłaty depozytowej wynosi od 30 zł do 50

zł za sztukę baterii samochodowej kwasowo-

ołowiowej i akumulatora samochodowego kwasowo-

ołowiowego oraz baterii przemysłowej kwasowo-

ołowiowej oraz akumulatora przemysłowego

kwasowo-ołowiowego

•

Nieodebraną opłatę depozytową sprzedawca
detaliczny ma obowiązek przekazać na odrębny
rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego
właściwego ze względu na miejsce prowadzenia
działalności, w terminie do dnia 15 marca roku
następującego po roku, w którym nastąpiło
pobranie opłaty

•

Wraz z opłatą, w tym samym terminie sprzedawca
detaliczny przekazuje sprawozdanie o wysokości
pobranej opłaty depozytowej i przekazanej
nieodebranej opłaty depozytowej

•

Wzór sprawozdania określony jest w
rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie
wzoru sprawozdania o wysokości pobranej opłaty
depozytowej i przekazanej nieodebranej opłaty
depozytowej

Opłata depozytowa cd.

Opłata zastępcza

•

Opłatę zastępczą uiszczają przedsiębiorstwa

energetyczne zobowiązane do zakupu energii
ze źródeł odnawialnych i wytwarzania energii
w kogeneracji sprzedające energię odbiorcom
końcowym przyłączonym do sieci na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

•

Zasady obliczania opłaty zastępczej oraz
obowiązku przedsiębiorców z tym związane
określone są w ustawie Prawo energetyczne

Opłata zastępcza cd.

•

Przedsiębiorstwo takie jest zobowiązane:



uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi
Urzędu Regulacji Energetyki świadectwo
pochodzenia będące potwierdzeniem wytworzenia
energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii
lub



uiścić opłatę zastępczą odpowiednio do brakującej
ilości świadectw pochodzenia

•

Opłatę zastępczą przedsiębiorca uiszcza więc

za brakujące jednostki energii pochodzące ze
źródeł odnawialnych, do których zakupu jest on
zobowiązany.

Bibliografia

•

OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 11
sierpnia 2014 r. w sprawie wysokości stawek opłat za
korzystanie ze środowiska na rok 2015

•

OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 24
października 2014 r. w sprawie stawek opłat za
usuniecie drzew i krzewów oraz stawek kar za
zniszczenie zieleni na rok 2015

•

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 29
grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowych stawek opłat
produktowych

•

Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce
opakowaniami i odpadami opakowaniowymi

•

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 25 stycznia
2006 r. w sprawie szczegółowych stawek opłat
produktowych dla sprzętu

•

www.ekoportal.gov.pl , dostęp: 7.05.2015 r.