Dziennikarska Szkoła Nadziei

Czernihów, 7-14.09.2012 r.

1

Towarzystwo Edukacyjne

“Wiedza Powszechna”

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

Czym jest niepełnosprawność?



Niepełnosprawność w znaczeniu potocznym to długotrwały
stan, w którym występują pewne ograniczenia w
prawidłowym funkcjonowaniu człowieka.



Ograniczenia te spowodowane są na skutek obniżenia sprawności
funkcji fizycznych lub psychicznych. Jest to także uszkodzenie,
czyli utrata lub wada psychiczna, fizjologiczna, anatomiczna
struktury organizmu. Utrata ta może być całkowita, częściowa,
trwała lub okresowa, wrodzona lub nabyta, ustabilizowana lub
progresywna. Niepełnosprawność jest jednym z ważniejszych
problemów współczesnego świata.



Mówiąc o niepełnosprawności mamy na względzie relację między

zdrowiem człowieka (uwzględniając jego wiek, płeć i

wykształcenie), a społeczeństwem i środowiskiem, które go
otacza

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

2

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wprowadza
następujące pojęcia niepełnosprawności,
uwzględniając stan zdrowia człowieka:



Niesprawność (impariment) - każda utrata sprawności lub
nieprawidłowość w budowie czy funkcjonowaniu organizmu pod
względem psychologicznym, psychofizycznym lub
anatomicznym;



Niepełnosprawność (disability) - każde ograniczenie bądź
niemożność (wynikające z niesprawności) prowadzenia
aktywnego życia w sposób lub zakresie uznawanym za typowe dla
człowieka;



Ograniczenia w pełnieniu ról społecznych (handicap) -
ułomność określonej osoby wynikająca z niesprawności lub
niepełnosprawności, ograniczająca lub uniemożliwiająca pełną
realizację roli społecznej odpowiadającej wiekowi, płci oraz
zgodnej ze społecznymi i kulturowymi uwarunkowaniami.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

3

Model medyczny

Model interaktywny



Niepełnosprawność to niedobór lub
anormalność.



Fakt bycia niepełnosprawnym jest
negatywny.



Niepełnosprawność lokuje się

w danym osobniku



Usuwanie problemów związanych z
niepełnosprawnością polega na
leczeniu danej osoby lub
dostosowywaniu jej do normy.



Czynnikiem sprawczym poprawy

jest specjalista



Niepełnosprawność to różnica.



Fakt bycia niepełnosprawnym sam w
sobie jest obojętny



Niepełnosprawność wywodzi się ze
wzajemnego oddziaływania danej
osoby i społeczeństwa.



Usuwanie problemów związanych z
niepełnosprawnością polega na
zmienianiu wzajemnego oddziaływania
pomiędzy daną jednostką a
społeczeństwem



Czynnikiem sprawczym poprawy może
być dana jednostka, osoba czy
instytucja występująca w jej imieniu
bądź ktokolwiek mający wpływ na
stosunki pomiędzy jednostką a
społeczeństwem.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

4

2 modele postrzegania niepełnosprawności



Potoczne rozumienie niepełnosprawności odzwierciedla zaprezentowany w
powyższym zestawieniu model medyczny traktujący
niepełnosprawność jako cechę negatywną.

Model ten jest głęboko zakorzeniony w myśleniu potocznym. Prowadzi on do

tworzenia się mechanizmów wyłączających osoby niepełnosprawne z życia
społecznego i akcentowania

potrzeby działań charytatywnych i opiekuńczych



Drugi z przedstawionych modeli - model interaktywny - wyraża
podejście do niepełnosprawności postrzeganej jako cecha
neutralna, przy czym negatywne konsekwencje przypisywane w
pierwszym modelu samej niesprawności, a więc osobie niepełnosprawnej,
tu są rozumiane jako wynik interakcji z otaczającym środowiskiem. W tym
podejściu osoba niepełnosprawna staje się niezależnym aktorem na scenie
życia społecznego, posiadając te same prawa obywatelskie, co



osoby pełnosprawne, podlegając także tym samym społecznym
obowiązkom. Przestaje być biorcą świadczeń i obiektem działań
charytatywnych, a staje się pełnoprawnym uczestnikiem życia
społecznego.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

5

Konsekwencje



Przedstawione powyżej modele rozumienia niepełnosprawności
pociągają za sobą bardzo konkretne konsekwencje w myśleniu i
podejściu do osób niepełnosprawnych. Przy zastosowaniu modelu
interaktywnego okazuje się, że wiele osób wcześniej uznawanych
za niezdolne do dalszej nauki jest w stanie realizować się w życiu
społecznym. Warunkiem jest zindywidualizowane podejście
pozwalające na zdefiniowanie trudności, jakie powoduje

choroba lub niesprawność oraz ustalenie sposobów ich

pokonania, a następnie wprowadzenie niezbędnych rozwiązań.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

6

7

Niepełnosprawni w Polsce

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

Dane demograficzne

W rozwiniętych gospodarczo krajach Unii Europejskiej około 15

procent populacji to osoby niepełnosprawne.

Ostatnie pełne dane dotyczące liczby osób niepełnosprawnych w

Polsce pochodzą z Narodowego Spisu Powszechnego 2002. Według

jego wyników w 2002 roku liczba osób niepełnosprawnych ogółem

wynosiła blisko 5,5 mln, w tym około 4,5 mln posiadało prawne

potwierdzenie faktu niepełnosprawności, a 4,3 mln spośród nich

stanowiły osoby w wieku 15 lat i więcej. Wyniki

spisu ludności 2011 roku wykazały wstępnie, że liczba osób

niepełnosprawnych wynosiła 4 697,5 tys., co stanowiło 12,2%

ludności kraju, wobec 14,3% w 2002 r. Ponieważ odpowiedź na

pytania dotyczące niepełnosprawności jest dobrowolna, dane te są

uważane za zaniżone – szacuje się , że faktycznie osób

niepełnosprawnych jest ok.15%.

8

 

5 997 100

15% ogólnej liczby ludności

Co 6 mieszkaniec Polski

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.



Najczęstszą przyczynę
niepełnosprawności stanowią
schorzenia układu krążenia,
narządów ruchu oraz schorzenia
neurologiczne. Relatywnie niższy
udział procentowy osób
z uszkodzeniami narządu wzroku i
słuchu, z chorobą psychiczną i
upośledzeniem umysłowym w
zbiorowości osób
niepełnosprawnych dotyczy jednak
tysięcy osób o obniżonej
sprawności w codziennym
funkcjonowaniu, a zatem i
wymagających szczególnego
podejścia w edukacji, na
rynku pracy i w życiu
codziennym.

Struktura osób z niepełnosprawnością według jej przyczyn

9

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

Struktura osób z niepełnosprawnością –
stopień niepełnosprawności

Osoby z

niepełnosprawnością
w wieku produkcyjnym
w Polsce według stopnia
niepełnosprawności (w %)
w II kwartale 2008r.
(dane GUS z 2008 r.)

10

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.



Wśród ogółu osób niepełnosprawnych mężczyźni
stanowią 46%, kobiety – 54%. Wiąże się to z
faktem, że kobiety żyją dłużej niż mężczyźni.



Zwraca uwagę fakt, że wśród ogółu niepełnosprawnych
mężczyzn jak
i kobiet, niemalże co dziesiąta osoba – niezależnie od
płci – posiadała wyłącznie prawne
orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, natomiast nie
odczuwała żadnego ograniczenia
sprawności w wykonywaniu podstawowych czynności
życiowych.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

11

Niepełnosprawni na rynku pracy



Wyniki Badania Aktywności
Ekonomicznej Ludności Polski
(BAEL) wskazują na znaczną
poprawę sytuacji osób
niepełnosprawnych na rynku
pracy w ciągu ostatnich lat,
na którą wpływ niewątpliwy
wpływ miało duże
zainteresowanie
pracodawców zatrudnianiem
osób niepełnosprawnych,
które wynikało z
otrzymywanego przez nich
wsparcia.



Współczynnik aktywności
zawodowej: 26,4 %
Wskaźnik zatrudnienia:
22,3 %
Stopa bezrobocia: 15,5 %

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

12

Zagrożenie wykluczeniem



Sytuacja społeczno-ekonomiczna poszczególnych grup ludności, w
tym osób niepełnosprawnych, jest pochodną ich sytuacji na rynku
pracy. Większość osób niepełnosprawnych pozostaje poza
rynkiem pracy.



Zdecydowana większość niepełnosprawnych pracowników
najemnych pracuje w zakładach pracy chronionej. W
najtrudniejszej sytuacji znajdują się osoby niepełnosprawne
mieszkające na wsi, niezwiązane z gospodarstwem rolnym.



Wg statystyk osoby niepełnosprawne są gorzej
wykształcone, przejawiają niższą aktywność zawodową i w
konsekwencji dotyka je zjawisko wykluczenia z życia
zawodowego i społecznego.



W Polsce aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych wynosi
ok. 17 procent, w krajach Unii Europejskiej ok. 40-50 procent.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

13

Edukacja niepełnosprawnych



Chociaż osoby niepełnosprawne
są niestety wciąż znacznie gorzej
wykształcone niż osoby sprawne,
to w ciągu ostatnich lat
obserwowano stopniowy wzrost
udziału osób niepełnosprawnych z
co najmniej średnim poziomem
wykształcenia - do 34,4% w 2011
roku, a wśród osób w wieku
produkcyjnym do 34,1%. W 2011
roku wzrósł też udział osób
niepełnosprawnych posiadających
wyższe wykształcenie - do 7,1%,
a wśród osób w wieku
produkcyjnym – do 9,4%.
Wykształcenie zasadnicze
zawodowe posiadało 30,1% osób
niepełnosprawnych (wśród osób w
wieku produkcyjnym – 40,3%).



Posiadane wykształcenie różnicuje
aktywność zawodową osób
niepełnosprawnych – istnieje
powiązanie: im wyższy poziom
wykształcenia posiadanego przez
osoby niepełnosprawne, tym wyższy
współczynnik aktywności zawodowej
tych osób, jak też wskaźnik
zatrudnienia. Najwyższą aktywnością
zawodową cechują się osoby z
wyższym i średnim poziomem
wykształceniem.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

14

Warunki życia osób niepełnosprawnych

15

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

Sytuacja społeczno-ekonomiczna poszczególnych grup ludności, w tym osób

niepełnosprawnych, jest pochodną ich sytuacji na rynku pracy. Osoby niepełnosprawne mają

trudności w zdobyciu lub uzupełnieniu wykształcenia nie tylko na poziomie wyższym, ale

także średnim i podstawowym. Z kolei niskie wykształcenie lub jego brak zmniejsza szanse

osób niepełnosprawnych na rynku pracy, a tym samym szanse na godne życie ich samych.

Niska aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej znajduje

odzwierciedlenie w strukturze tej populacji według źródeł utrzymania. Głównymi źródłami

utrzymania w 2011 roku były najczęściej: renta z tytułu niezdolności do pracy - 39,2% i

emerytura - 34,2% . Z zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia przedemerytalnego i innych

świadczeń społecznych utrzymywało się 11,4% , z pracy - 10,7% , z innych niezarobkowych

źródeł - 0,7% . Na utrzymaniu innych osób pozostawało zaś 3,8%

Zagrożenie ubóstwem



Spośród osób niepełnosprawnych
biernych zawodowo w wieku
produkcyjnym 87% nie
poszukiwało pracy z powodu
choroby i niesprawności (rok temu
86,9%), a 6% w związku z
emeryturą (rok temu 6,6%), 2,4%
- ze względu na obowiązki
rodzinne i związane z
prowadzeniem domu (rok temu
2,6%), 2% - z uwagi na
kontynuowanie nauki i
uzupełnianie kwalifikacji (rok
temu 1,9%), a 1,5% - z powodu
zniechęcenia bezskutecznością
poszukiwań pracy (rok temu
1,2%).



Obecność w gospodarstwie
domowym osoby
niepełnosprawnej jest
czynnikiem zwiększającym
ryzyko zagrożenia ubóstwem.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

16

Prawa osób niepełnosprawnych



Prawa osób
niepełnosprawnych są
chronione przez zapisy
zawarte w Konstytucji RP oraz
ustawach zwykłych: o
rehabilitacji zawodowej i
społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych;
o pomocy społecznej;
o zatrudnieniu i
przeciwdziałaniu bezrobociu;
o powszechnym
ubezpieczeniu zdrowotnym;
o systemie ubezpieczeń
społecznych; o podatku
dochodowym od osób
fizycznych



Działania resortów, urzędów
centralnych i innych jednostek
organizacyjnych w zakresie
różnych sfer życia osób
niepełnosprawnych określane są
przez Rządowy Program
Działań na Rzecz Osób
Niepełnosprawnych i ich
integracji ze społeczeństwem.



Powołany został Państwowy
Fundusz Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych (PFRON).
Celem Funduszu jest realizacja
zasady równości szans osób
niepełnosprawnych i tworzenie
polityki ich zatrudniania

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

17

Karta Praw Osób Niepełnosprawnych



Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w
Uchwale z dnia 1 sierpnia 1997 r.
w

Karcie

Praw

Osób

Niepełnosprawnych uznał, że:
„osoby niepełnosprawne, czyli
osoby,

których

sprawność

fizyczna,

psychiczna

lub

umysłowa trwale lub okresowo
utrudnia,

ogranicza

lub

uniemożliwia życie codzienne,
naukę, pracę oraz pełnienie ról
społecznych, zgodnie z normami
prawnymi i zwyczajowymi, mają
prawo

do

niezależnego,

samodzielnego i aktywnego życia
oraz

nie

mogą

podlegać

dyskryminacji”.

Sejm stwierdza, iż oznacza to w
szczególności prawo osób
niepełnosprawnych do:

1) dostępu do dóbr i usług

umożliwiających pełne
uczestnictwo w życiu społecznym,

2) dostępu do leczenia i opieki

medycznej, wczesnej diagnostyki,
rehabilitacji i edukacji leczniczej,
a także do świadczeń
zdrowotnych uwzględniających
rodzaj i stopień
niepełnosprawności, w tym do
zaopatrzenia w przedmioty
ortopedyczne, środki pomocnicze,
sprzęt rehabilitacyjny.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

18



3) dostępu do
wszechstronnej rehabilitacji
mającej na celu adaptację
społeczną,



4) nauki w szkołach wspólnie
ze swymi pełnosprawnymi
rówieśnikami, jak również do
korzystania ze szkolnictwa
specjalnego lub edukacji
indywidualnej,



5) pomocy psychologicznej,
pedagogicznej i innej
pomocy specjalistycznej
umożliwiającej rozwój,
zdobycie lub podniesienie
kwalifikacji ogólnych i
zawodowych



6) pracy na otwartym rynku
pracy zgodnie z
kwalifikacjami,
wykształceniem
i możliwościami oraz
korzystania z doradztwa
zawodowego
i pośrednictwa, a gdy
niepełnosprawność i stan
zdrowia tego wymaga -
prawo do pracy
w warunkach dostosowanych
do potrzeb
niepełnosprawnych,

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

19

…

- dostępu do informacji,
- możliwości
komunikacji
międzyludzkiej,

9) posiadania
samorządnej
reprezentacji swego
środowiska oraz do
konsultowania z nim
wszelkich projektów
aktów prawnych
dotyczących osób
niepełnosprawnych,



7) zabezpieczenia społecznego
uwzględniającego konieczność
ponoszenia zwiększonych kosztów
wynikających z
niepełnosprawności, jak również
uwzględnienia tych kosztów w
systemie podatkowym,



8) życia w środowisku wolnym od
barier funkcjonalnych, w tym:

- dostępu do urzędów, punktów

wyborczych i obiektów
użyteczności publicznej,

- swobodnego przemieszczania się i

powszechnego korzystania ze
środków transportu,

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

20

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stwierdzając, iż powyższe prawa wynikają z Konstytucji,
Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Konwencji Praw Dziecka, Standardowych Zasad
Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych, aktów prawa międzynarodowego i
wewnętrznego, wzywa Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i władze samorządowe do podjęcia
działań ukierunkowanych na urzeczywistnienie tych praw

.

21

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.



10) pełnego uczestnictwa w życiu publicznym, społecznym,
kulturalnym, artystycznym, sportowym oraz rekreacji i turystyce
odpowiednio do swych zainteresowań i potrzeb.

Pełnomocnik Rządu do
Spraw Osób
Niepełnosprawnych

8) opracowywanie projektów
programów rządowych
dotyczących rozwiązywania
problemów osób
niepełnosprawnych,
9) ustalanie założeń
do rocznych planów rzeczowo-
finansowych dotyczących
realizacji zadań wynikających
z ustawy, 10)
inicjowanie i realizacja działań
zmierzających do ograniczenia
skutków niepełnosprawności i
barier utrudniających osobom
niepełnosprawnym
funkcjonowanie w
społeczeństwie,
11) współpraca z
organizacjami pozarządowymi
i fundacjami działającymi na
rzecz osób
niepełnosprawnych.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

22

Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych sprawuje

merytoryczny nadzór nad wykonywaniem zadań wynikających z

ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i

społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Do zadań Pełnomocnika należy m.in.:

1) inicjowanie, nadzór i koordynacja nad wykonywaniem zadań

wynikających z ustawy,

2) inicjowanie kontroli realizacji zadań określonych w ustawie,

3) żądanie od podmiotów informacji, dokumentów i sprawozdań

okresowych dotyczących realizacji zadań,

4) organizowanie konferencji i szkoleń,

5) udzielanie informacji w sprawach z zakresu rehabilitacji

zawodowej i społecznej oraz zatrudnienia osób

niepełnosprawnych

6) opracowywanie standardów w zakresie realizacji zadań

określonych w ustawie,

7) opracowywanie oraz opiniowanie projektów aktów

normatywnych dotyczących zatrudnienia, rehabilitacji oraz

warunków życia osób niepełnosprawnych,

REHABILITACJA SPOŁECZNA

Nie bez znaczenia
jest też kształtowanie
w społeczeństwie
właściwych postaw i zachowań
sprzyjających integracji z
osobami niepełnosprawnymi

Dla osoby niepełnosprawnej
pierwszym etapem na drodze
rehabilitacji jest oczywiście
podjęcie leczenia,
doprowadzenie do maksymalnej poprawy
stanu zdrowia, rehabilitacja lecznicza,
a także zaopatrzenie w przedmioty
ortopedyczne i środki pomocnicze.

Następnym etapem jest rehabilitacja
społeczna. Ma ona na celu umożliwianie
osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w
życiu społecznym, a realizowana jest przede
wszystkim przez wyrabianie zaradności
osobistej i pobudzanie aktywności
społecznej, a także wyrabianie umiejętności
samodzielnego wypełniania ról społecznych.
Również sama praca jest doskonałą formą
rehabilitacji społecznej.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

23

Warsztaty terapii zajęciowej



Warsztat terapii zajęciowej to placówka stwarzająca osobom
niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość
rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub
przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia.



Uczestnictwo w warsztacie terapii zajęciowej to codzienny pobyt
w grupie uczestników pod kierunkiem instruktorów i innych
specjalistów. Uczestnik bierze udział w zajęciach z zastosowaniem
technik terapii zajęciowej, najczęściej w ramach tzw. pracowni,
np. plastycznej, ceramicznej, przyrodniczej, komputerowej,
artystycznej, fotograficznej itp.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

24

25

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.



Założeniem uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej jest rozwijanie:
-     umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz
zaradności osobistej,
-     psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych
umiejętności zawodowych, umożliwiających dalsze uczestnictwo w
szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy.

Każdy z uczestników objęty jest indywidualnym programem rehabilitacji, w
którym określa się:
-     formy i zakres rehabilitacji,
-     metody i zakres nauki umiejętności, o których powyżej,
-     formy współpracy z rodziną lub opiekunami,
-     planowane efekty rehabilitacji,
-     osoby odpowiedzialne za realizację programu rehabilitacji.
Nie rzadziej niż raz na 3 lata ocenia się realizację indywidualnego
programu każdego uczestnika warsztatach terapii zajęciowej i jego
postępy w rehabilitacji.

Turnus rehabilitacyjny



Uczestnictwo

w

turnusie

rehabilitacyjnym często przypomina
pobyt w sanatorium. Jednak pobyt
w sanatorium ma na celu
rehabilitację

leczniczą,

leczenie

uzdrowiskowe.

Natomiast

turnus

rehabilitacyjny

ma

wspomagać

rehabilitację zawodową i
społeczną osób niepełnosprawnych.
Turnus polega na zorganizowanej,
aktywnej rehabilitacji połączonej
z elementami wypoczynku. Jej
celem jest ogólna poprawa sprawności
psychofizycznej

oraz

rozwijanie

umiejętności społecznych uczestników,
między innymi przez nawiązywanie
i rozwijanie kontaktów społecznych,
realizację i rozwijanie zainteresowań, a
także przez udział w innych zajęciach
przewidzianych programem turnusu.

Program turnusu powinien zawierać
elementy rehabilitacji odpowiedniej
do rodzaju schorzeń oraz obejmować
zajęcia

kulturalno-oświatowe,

sportowo-rekreacyjne

oraz

inne

wynikające

ze

specjalistycznego

rodzaju turnusu. Turnus organizuje się
w grupie liczącej nie mniej niż 20
osób. Trwa co najmniej 14 dni. Turnusy
organizuje się wyłącznie na terenie
kraju w formie:
- stacjonarnej,
- niestacjonarnej (np. żeglarski).

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

26

REHABILITACJA ZAWODOWA I ZATRUDNIENIE

27

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie

osobie niepełnosprawnej uzyskania i utrzymania

odpowiedniego zatrudnienia, a dalej awans

zawodowy. Umożliwia korzystanie z poradnictwa

zawodowego,

szkoleń

zawodowych

i

pośrednictwa pracy.

Istotna

jest

świadomość

przysługujących

uprawnień i możliwości, jakie dają regulacje

prawne.

Przepisy

ustawy

o

rehabilitacji

zawodowej z jednej strony nakładają na

pracodawców określone obowiązki związane z

zatrudnianiem

osób

niepełnosprawnych,

z

drugiej oferują szereg zachęt i korzyści z tym

związanych.

Ważne jest także, aby osoby niepełnosprawne

wiedziały, jakie przysługują im uprawnienia w

ramach prawa pracy oraz jakie obowiązki

(konsekwencje) wiążą się z podjęciem pracy.

Zasada niedyskryminacji

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

28

Jedną z podstawowych zasad prawa pracy jest

wynikający z art. 113 Kodeksu pracy – zakaz

dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny.

Przepis ten zakazuje dyskryminacji także

z powodu niepełnosprawności.

„Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu,

bezpośrednia lub pośrednia, w

szczególności ze względu na płeć, wiek,

niepełnosprawność , rasę, religię,

narodowość, przekonania polityczne,

przynależność związkową, pochodzenie

etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a

także ze względu na zatrudnienie na czas

określony lub nieokreślony albo w pełnym

lub w niepełnym wymiarze czasu pracy –

jest niedopuszczalna”

Szczególne uprawnienia



Czas pracy
Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40
godzin tygodniowo



Dodatkowa przerwa w pracy
W ramach czasu pracy osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w
wysokości 15 minut, przeznaczonej na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek.



Dodatkowy urlop wypoczynkowy
Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności
przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku
kalendarzowym.



Zwolnienie od pracy z zachowaniem wynagrodzenia
Osoba z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności
ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia:
-     w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie
rehabilitacyjnym, jednak nie częściej niż raz w roku,
-     w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub
usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego
naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

29

Telepraca

Telepraca to praca umysłowa, która jest wykonywana poza
tradycyjnym zakładem pracy (np. w domu, specjalnym centrum), a
wyniki tej pracy przekazywane są pracodawcy za pomocą
technologii informatycznej (telefonu, faksu, przez internet).
Ze względu na swoją istotę telepraca jest formą pracy dobrze
pasującą do wymagań osób niepełnosprawnych i przez to daje
szersze możliwości ich zatrudnienia.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

30

Ulgi i uprawnienia przysługujące osobom z
niepełnosprawnością



Osoby posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności mają prawo
do korzystania w życiu codziennym z pewnych ulg i uprawnień. Są one
uzależnione od schorzenia i stopnia niepełnosprawności. Dotyczą zniżek
na bilety kolejowe i autobusowe dla osoby niepełnosprawnej (a w
przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności także dla jej
opiekuna),na usługi telekomunikacyjne, na bilety do muzeum itp. Osoby
niepełnosprawne mogą otrzymać kartę parkingową potwierdzającą
uprawnienia do niestosowania się do niektórych znaków drogowych oraz
mają prawo do odliczeń niektórych wydatków od dochodu. osoby
niepełnosprawne mogą obecnie ubiegać się o dofinansowanie ze środków
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób prac zmierzających do likwidacji
barier architektonicznych w swoim otoczeniu, w tym w pomieszczeniach
sanitarnych. Wysokość dofinansowania likwidacji barier architektonicznych
wynosi do 80% kosztów przedsięwzięcia, nie może jednak przekraczać
kwoty równej piętnastokrotności przeciętnego wynagrodzenia. Pracodawcy
mogą otrzymać środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych na wyposażenie stanowiska pracy dla osoby
niepełnosprawnej i refundację części jej wynagrodzenia.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

31

Sport osób niepełnosprawnych



W Polsce działają różne organizacje, które
zajmują się propagowaniem sportu i umożliwiają
niepełnosprawnym

sportowcom

udział

w

rozgrywkach na terenie kraju, a także start w
znanych

i

liczących

się

imprezach

międzynarodowych

.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

32

Możliwości uprawiania sportu



Osoby niepełnosprawne pływają, podnoszą ciężary, tańczą,
uprawiają szermierkę, grają w szachy, piłkę nożna, rugby.
Uprawiają wiele dyscyplin sportowych. Jest to nie tylko atrakcyjna
forma aktywności i realizowania się w życiu, ale też rodzaj
rehabilitacji. Jeśli ktoś nie jest zainteresowany wyczynowym
uprawianiem sportu, może wziąć udział w obozach rekreacyjnych
skierowanych na rehabilitacje naturalną lub aktywną, w ramach
których organizowane są spływy kajakowe, wspinaczka skałkowa,
obozy konne lub po prostu nauka i przystosowanie do aktywnego
życia na wózku. Dla amatorów mocnych wrażeń jest także oferta
skoków spadochronowych w tandemach z instruktorem

.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

33

Igrzyska paraolimpijskie w Londynie



W dniach 29 sierpnia – 9 września 2012 r. odbywają się igrzyska
paraolimpijskie w Londynie, w których wystartowało łącznie 4200
sportowców ze 166 krajów. Polskę reprezentuje 101 zawodników.



11 mln widzów oglądało ceremonię otwarcia, pierwszego dnia na stadion
przyszedł komplet 80 tys. widzów.



- W paraolimpiadzie chodzi o zmianę naszego odbioru świata. Różnimy się
od siebie, ale nie ma standardowego człowieka, nie ma jedynego
słusznego wzorca, jedyne, co nas łączy, to człowieczeństwo, nasze
wspólne wartości - mówił podczas ceremonii otwarcia owacyjnie powitany
na stadionie olimpijskim prof. Stephen Hawking, słynny brytyjski
astrofizyk, chory od 50 lat na stwardnienie zanikowe boczne, niemal
całkowicie sparaliżowany.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

34

Organizacje pozarządowe



Organizacja pozarządowa – to organizacja obywatelska
(założona przez obywateli lub ich organizacje) działająca z własnej
inicjatywy na rzecz wybranego interesu publicznego i
niedziałająca dla osiągnięcia zysku.



Organizacje pozarządowe bywają nazywane trzecim sektorem,
obok sektora publicznego (władz, administracji publicznej) i
rynkowego

(biznesu,

przedsiębiorczości).

Organizacje

pozarządowe – w odróżnieniu od organów publicznych a podobnie
jak biznes – są prywatne i powstają z inicjatywy ich założycieli
(prywatnych osób), ale – w odróżnieniu od biznesu a podobnie jak
władze publiczne – działają w interesie publicznym a nie
prywatnym. Obiegowo przez organizacje pozarządowe rozumie się
stowarzyszenia i fundacje. W Polsce istnieje ich ok.80 000,z czego
ok. 10% prowadzi – w większym lub mniejszym zakresie –
działalność na rzecz osób niepełnosprawnych.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

35

Organizacje niepełnosprawnych i działające na rzecz
niepełnosprawnych



Oferowane przez organizacje pozarządowe usługi uzupełniają
ofertę formalnego systemu pomocy, albo też wypełniają
istniejącą w danym zakresie lukę . Są wśród nich organizacje
duże, z tradycjami jak np. Polski Związek Niewidomych (60 lat
istnienia, 65 tys. członków) lub Polskie Stowarzyszenie na
Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym (29 ośrodków dla
ponad 11 000 dzieci), ale większość to organizacje o
charakterze lokalnym i samopomocowym, tworzone przez
osoby dotknięte podobnym rodzajem niepełnosprawności lub
rodziców niepełnosprawnych dzieci. Wiele z nich spełnia
bardzo pożyteczną rolę, promując innowacyjne metody
leczenia, zwiększając dostępność do nowoczesnego sprzętu
rehabilitacyjnego

oraz

organizując

wolontariuszy,

wspomagających osoby niepełnosprawne.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

36

Unia Europejska dla niepełnosprawnych



Europejski Fundusz Społeczny - Program Operacyjny Kapitał Ludzki wspiera
działania związane z aktywizacją zawodową i podnoszeniem kwalifikacji
osób niepełnosprawnych. Z tego programu są finansowane kursy i
szkolenia zawodowe, doradztwo i inne rodzaje wsparcia.



Można również otrzymać dotacje na rozpoczęcie
działalności gospodarczej.



Zadaniem Regionalnych Programów Operacyjnych
w całej Polsce jest finansowanie inwestycji
związanych z dostosowaniem obiektów użyteczności
publicznej do wymagań w/w osób. Likwidowanie barier
architektonicznych w szkołach, urzędach, szpitalach, sądach, kinach,
teatrach oraz w ośrodkach sportowo-rehabilitacyjnych ma ułatwić osobom
niepełnosprawnym aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym na równych
prawach z osobami zdrowymi.



Z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka są przyznawane
dotacje na komputery dla niepełnosprawnych wraz z oprogramowaniem,
dostęp do Internetu oraz zakup wszelkich innych narzędzi służących m.in.
współpracy z firmami lub zapewnieniu bezpieczeństwa przesyłania
informacji.

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

37

Dziękuję za uwagę!

Projekt jest współfinansowany ze środków programu

Wsparcie Demokracji finansowanego w ramach programu

polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw

Zagranicznych w 2012 r.

38