MIEJSCE POLSKI W
EUROPIE I ŚWIECIE.
Wykonała
I Rok Bezpieczeństwo
Wewnętrzne Gr I Studia
Stacjonarne
Kilka słów o naszej
Ojczyźnie…
Polska, inaczej Rzeczpospolita Polska, to
państwo położone w Europie Środkowej,
między Bałtykiem na północy a Karpatami
i Sudetami na południu w dorzeczu Wisły i
Odry. Powierzchnia administracyjna Polski
wynosi 312 679 km², co daje jej 70
miejsce na świecie, natomiast 9. w
Europie. Zamieszkana przez ponad 38
milionów ludzi, zajmuje pod względem
liczby ludności 34 miejsce na świecie, a 6
w Unii Europejskiej.
Polska w liczbach
Terytorium naszego
państwa zajmuje
powierzchnię
312,683 tys. km2.
Daje to Polsce 9
miejsce w Europie
i 63 na świecie.
Ogólna długość
granic Polski (na
lądzie i wodach
granicznych) wynosi
3496 km. Długość
granicy z Niemcami
(467 km),
z Czechami (790) km
i Słowacją (541 km),
z Ukrainą (529 km),
Białorusią (416 km),
Litwą (103 km) i
Rosją (210 km).
Ludność Polski (38,2 mln)stanowi 5,3%
ludności Europy i 0,65% ludności świata.
Współczesna Polska jest krajem prawie
całkowicie jednolitym narodowościowo.
liczebność mniejszości narodowych wynosi
3,26% ogółu mieszkańców, czyli ok. 1,5 mln
osób. Najliczniejszą mniejszością narodową są
dzisiaj Niemcy. Liczba osób tej narodowości
oceniana jest na ok. 150 tysięcy. Druga grupa
to Białorusini i trzecia Ukraińcy.
Od kilku lat rośnie w Polsce wskaźnik trwania
długości życia, a prognozy napawają
optymizmem. Wskaźnik ów u mężczyzn z
obecnych 69 lat ma wzrosnąć do 74 lat w 2025
r., a u kobiet - z 78 do 81 lat . Polskie
społeczeństwo nie jest młode, ale nie można
go jeszcze uznać za stare. Statystyczny
mieszkaniec kraju ma dziś niespełna 35 lat
(kobieta - 37 lat, mężczyzna - 33 lata).
Wzrost gospodarczy w Polsce wynosił w I kw.
2013 r. 0,5%, inflacja 0,5% r/r, a wskaźnik
bezrobocia - 14%.
Polska według siebie
Polska jest członkiem
wielu sojuszy i
organizacji
międzynarodowych,
takich jak: Unia
Europejska,
Organizacja Narodów
Zjednoczonych, NATO.
Dlatego też wojsko
polskie ma specjalne
jednostki , które
stacjonują w różnych
miejscach na świecie
np.: Afganistanie.
Są to jednostki
elitarne, wyposażone
w nowoczesny sprzęt
bojowy.
W 1990 r. Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o
stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi. Umowa taka, znana pod nazwą
Układu Europejskiego, została podpisana 16 grudnia 1991 roku, a weszła w życie 1
lutego 1994 roku
W 1993 r. na szczycie Rady Europejskiej w Kopenhadze ustalono polityczno-
ekonomiczne kryteria (kryteria kopenhaskie), jakie musiały spełnić państwa Europy
Środkowo-Wschodniej, aby mogły ubiegać się o przystąpienie do Unii. Oficjalny wniosek
o członkostwo Polska złożyła 8 kwietnia 1994 roku w Atenach.
8 sierpnia 1996 roku powołano Komitet Integracji Europejskiej. 28 stycznia 1997
roku uchwalono Narodową Strategię Integracji.
Podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Luksemburgu w grudniu 1997 r. zapadła
decyzja o podjęciu negocjacji członkowskich z sześcioma państwami: Polską, Węgrami,
Czechami, Słowenią, Estonią i Cyprem – tzw. grupa luksemburska. Polska rozpoczęła
negocjacje 31 marca 1998 roku.
Wszystkie sprawy związane z integracją Polski z UE koordynował utworzony w
październiku 1996 r. Komitet Integracji Europejskiej. Negocjacje w imieniu rządu
prowadził Pełnomocnik Rządu do spraw Negocjacji o Członkostwo Polski w Unii
Europejskiej. Na szczycie w Kopenhadze, zakończonym 13 grudnia 2002 r., ówczesny
rząd sfinalizował negocjacje.
16 kwietnia 2003 r. Polska podpisała traktat akcesyjny. Referendum w sprawie
członkostwa odbyło się w dniach 7-8 czerwca 2003. W jego wyniku Polska, razem z
pozostałymi dziewięcioma innymi krajami, wstąpiła do Unii 1 maja 2004 roku.
Droga Polski do UE
Polska w
Unii Europejskiej
• Polska jest jednym z najludniejszych i największych krajów Unii: zajmuje
6. miejsce pod obydwoma tymi względami,
• Spośród 10 nowo przyjętych państw do UE w 2004 roku Polska jest
największym, zarówno pod względem liczby ludności, jak i terytorium. Ma
także najdłuższą granicę z krajami nienależącymi do Unii – Ukrainą,
Białorusią i Rosją – łącznie 1163km, które od 1 maja 2004 r. stały się
granicami zewnętrznymi Unii,
• W najbliższych latach Polska ma być największym kwotowo odbiorcą
unijnych dotacji spośród nowo przyjętych. Polska dostaje z europejskich
funduszy więcej pieniędzy niż wpłaca do budżetu,
• Polska ma jeden z najwyższych wzrostów gospodarczych w Europie.
Obecnie Polska jest pod względem wzrostu PKB na poziomie Niemiec,
Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch z początku lat 80., a Hiszpanii z
początku lat 90.
• Szczególnie atrakcyjną dziedziną polskiej gospodarki może być turystyka,
z uwagi na naturalność polskiego krajobrazu i niskie uprzemysłowienie
rejonów turystycznych oraz zabytki.
01.05 2004r. Wstąpienie do UE 10 państw w tym
Polski
Etapy rozszerzania Unii
Europejskiej,
kraje członkowskie
Strategiczne położenie Polski w środkowej części kontynentu, znaczny
potencjał ludnościowy oraz w niewielkim stopniu wykorzystane możliwości
rozwoju gospodarczego sprawiają, że nasz kraj odgrywa ważną rolę w
jednoczącej się Europie.
Polska, która od dawna była członkiem wielu międzynarodowych
organizacji, aktywnie włączyła się w działania zmierzające do pogłębienia
politycznych i gospodarczych więzi z państwami europejskimi i zapewniania
bezpieczeństwa na kontynencie.
W latach 70-tych XX wieku Polska była jednym z inicjatorów nawiązania
dialogu między państwami, które na skutek powojennego układu sił znalazły
się po dwóch stronach „żelaznej kurtyny”. Akt końcowy Konferencji
Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie ( tzw. Błękitna Księga) został
podpisany w 1975r. Działalność KBWE kontynuuje od 1995r. Organizacja
Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie ( OBWE). Jej głównym celem jest
zapobieganie konfliktom na naszym kontynencie oraz ich pokojowe
rozwiązywanie, a także współpraca państw europejskich w zakresie
gospodarki, badań naukowych, ochrony środowiska i zwalczania
terroryzmu.
W 1991 r. Polska została przyjęta do Rady Europy, która obok OBWE – jest
drugą ważną płaszczyzną współpracy ogólnoeuropejskiej.
Kolejnym etapem integracji stało się przystąpienie Polski do NATO, a także
uczestnictwo w pracach Euroatlantyckiej Rady Partnerstwa,
międzynarodowego forum konsultacyjnego utworzonego w 1997r.
Od 1991r. Polska podjęła współpracę z Organizacją Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju (OECD), w 1996 r. – stała się jej członkiem. Do
OECD należy 30 najbardziej rozwiniętych państw świata.
Udział Polski w procesach
integracyjnych
Jako członek UE Polska jest uprawniona do korzystania z funduszy
strukturalnych. Ożywienie gospodarcze w niektórych województwach wymaga
pomocy Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Mogą ją otrzymać
regiony, w których PKB na 1 mieszkańca nie przekracza 75 % przeciętnej
wartości tego wskaźnika w całej unii europejskiej.
Wyrównywaniu dysproporcji między krajami członkowskimi służy także
Fundusz Spójności, finansujący głownie rozbudowę infrastruktury
komunikacyjnej oraz inwestycje związane z ochroną środowiska.
Jeszcze przed przystąpieniem do UE Polska uzyskała dostęp do funduszy
unijnych. W 1989r. Uruchomiono PHARE – program pomocy finansowej
kierowanej najpierw do Polski i Węgier, a później także do innych państw
kandydujących do Unii.
Środki z tego funduszu początkowo przeznaczano głównie na wspieranie
przemian gospodarczych w Polsce. Od 1995 r. finansowano udział Polaków w
programach unijnych i realizację zadań związanych z przygotowaniem do
członkostwa w Unii. W latach 1990-1999 Polska otrzymała w ramach PHARE
ok. 2 mld euro bezzwrotnej pomocy.
Pod koniec lat 90-tych XX w. powstały 2 nowe programy pomocy
przedakcesyjnej:
ISPA z którego finansowane były głównie duże inwestycje w zakresie ochrony
środowiska i transportu
SAPARD– program wspierający modernizację rolnictwa i obszarów wiejskich
(finansujący do 75% inwestycji).
Programy finansowe
wspierające Polskę
W czerwcu 2004 roku obywatele polscy po raz pierwszy wzięli udział w
wyborach do Parlamentu Europejskiego ( euro-wybory); w 732- osobowym
składzie Parlamentu Europejskiego Polskę reprezentowało 54 posłów.
W skład Komitetu do Spraw Europejskich wchodzą:
•
Przewodniczący Komitetu, czyli minister właściwy do spraw członkostwa
RP w UE -, którego reprezentuje sekretarz stanu ds. europejskich w MSZ
•
członkowie KSE:
•
członkowie Rady Ministrów, którzy mogą być reprezentowani przez
sekretarza stanu albo podsekretarza stanu,
•
Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów albo wyznaczony przez niego
sekretarz lub podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
•
Komisarz ds. programowania finansowego i budżetu
•
Przewodniczący Parlamentu Europejskiego
Traktat z Lizbony – polską stronę reprezentowali premier Tusk i minister
Sikorski Jest to pierwszy traktat, na którego kształt miała wpływ delegacja
polska.
Polacy w UE
Zwany początkowo Traktatem Reformującym. Zawiera zmiany w
Traktacie o Unii Europejskiej i Traktacie ustanawiającym Wspólnotę
Europejską. Nazwa drugiego z wymienionych Traktatów zostaje
zmieniona na Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Wszedł w
życie 1 grudnia 2009 r., pierwotnie miał wejść w życie 1 stycznia
2009 roku, ale nie został ratyfikowany przez wszystkie strony w
wymaganym czasie.
Traktat lizboński jest efektem prac wynikających z Traktatu
ustanawiającego Konstytucję dla Europy.
Najważniejszymi założeniami Lizbony są zniesienie podziału na
Wspólnotę Europejską i Unię Europejską, nadanie Unii Europejskiej
osobowości prawnej, przekształcenie Unii w organizację
międzynarodową, zniesienie podziału filarowego, dodanie nowych
polityk, uszczegółowienie zasad rządzących Unią, podział
kompetencji pomiędzy Unię a państwa członkowskie, sprecyzowanie
katalogu źródeł prawa Unii, sprecyzowanie procedur stanowienia i
rewizji prawa pierwotnego Unii, określenie nowego miejsca Unii na
arenie międzynarodowej i w systemie światowego bezpieczeństwa,
powołanie nowych instytucji, wzmocnienie roli Parlamentu
Europejskiego, umocnienie roli parlamentów narodowych, prawne
usankcjonowanie Euro grupy, umocnienie zasady elastyczności,
reforma systemu głosowania w Radzie Unii Europejskiej,
usprawnienie działań Unii grupującej 27 państw członkowskich.
Traktat Lizboński
1.
Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ), rok założenia: 1945,
rok przystąpienia Polski: 1945 ( Polska jedno z państw założycielskich),
zapobieganie konfliktom międzynarodowych,
podejmowanie działań zmierzających do zacieśniania współpracy między
narodami,
wpływanie na rozwój państw członkowskich, a zwłaszcza na poprawę ich
sytuacji gospodarczej, społecznej oraz kulturalnej,
przeciwdziałanie nieprzestrzeganiu praw człowieka oraz innych praw
międzynarodowych,
2.
Pakt Północnoatlantycki ( NATO )
Rok założenia – 1949, rok przystąpienia Polski – 1999,
NATO to sojusz niepodległych państw Europy Zachodniej, USA i Kanady ,
organizacja polityczno-militarna o charakterze obronnym i jej
podstawowym celem jest pomoc wojskowa w przypadku ataku na jedno
z państw należących do paktu.
Organizacje międzynarodowe,
do których należy POLSKA
3.Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD);
Rok założenia – 1961, rok przystąpienia Polski: 1996, dążenie do osiągania jak
najwyższego wzrostu gospodarczego, jak najwyższego poziomu zatrudnienia i
stopy życiowej, a także stabilności finansowej, wolności wymiany
międzynarodowej i pomocy dla krajów słabiej rozwiniętych.
4. Światowa Organizacja Handlu (WTO),
Rok założenia - 1995 , rok przystąpienia Polski: 1995 ( jedno z państw
założycielskich),
• liberalizacja międzynarodowego handlu, obniżanie ceł, prowadzenie pro
handlowej polityki inwestycyjnej.
• Polska należała do państw założycielskich WTO i ratyfikowała w 1995 roku
stosowne porozumienie.
5. Środkowoeuropejskiej Strefie Wolnego Handlu (CEFTA);
•Rok założenia - 1992, rok przystąpienia Polski-1992,
• organizacja ta powstała na podstawie porozumienia podpisanego 21 grudnia
1992 r. w Krakowie.
• Sygnatariuszami porozumienia były pierwotnie trzy kraje: Czechosłowacja,
Polska i Węgry.
• Obecnie CEFTA ma znacznie szerszy zasięg. Celem porozumienia jest
stopniowe znoszenie ceł w handlu między krajami członkowskimi.
6. Rada Europy,
Rok założenia - 1949 , rok przystąpienia Polski -1991,
• Zasadniczymi celami Rady są :
• ochrona praw człowieka, demokracji oraz rządów prawa, działanie na rzecz
podnoszenia świadomości i rozwoju tożsamości kulturowej i regionalnej,
poszukiwanie sposobów rozwiązywania współczesnych problemów
społecznych, m.in.: dyskryminacji, braku tolerancji, zagrożeń środowiska,
etycznych aspektów inżynierii genetycznej, AIDS, narkomanii, zorganizowanej
przestępczości, podejmowanie działań mających na celu umacnianie
demokracji europejskiej.
7. Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW),
Rok założenia - 1944, rok przystąpienia Polski – 1986,
• popieranie współpracy walutowej na szczeblu międzynarodowym, tworzenie
warunków dla regulowania rozliczeń bieżących w handlu międzynarodowym,
udzielanie pomocy w likwidacji trudności płatniczych, monitorowanie
płynności systemów finansowych państw członkowskich, podejmowanie
wysiłków zmierzających do uporządkowania rozwoju i wzrostu handlu
międzynarodowego,
8. Organizacji do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO),
rok założenia: 1945 przez 44 państwa (także Polskę),
• Głównym celem tej organizacji jest utrzymanie pokoju
i bezpieczeństwa poprzez działania w sferze wychowania,
nauki i kultury poszczególnych państw członkowskich,
wymianę kulturalną i wzajemne poznawanie kultur.
9. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie ( OBWE)
Rok założenia: 1994,
• zapobieganie użycia siły przez jakiekolwiek państwo i prowadzenie do
rozwiązania konfliktów tak, aby bezpieczeństwo żadnego kraju nie było
zagrożone przez inny. Tworzenie wzajemnego zaufania we wszystkich
dziedzinach, jednak głównie w gospodarce i w kulturze. Podejmowanie
działań na rzecz umacniania instytucji demokratycznych i praw
człowieka.
• Jednym z krajów, który aktywnie działa w ramach OBWE jest Polska.
Nasz kraj aktywnie uczestniczy w pracach OBWE i ma celu poprawienie
stanu zbiorowego bezpieczeństwa w Europie, układu międzynarodowego
gwarantującego równość i bezpieczeństwo dla wszystkich państw i
wykluczającego hegemonię i groźbę użycia siły.
W Europie Środkowej i Wschodniej największą i najstarszą organizacją
regionalną jest obecnie Inicjatywa Środkowoeuropejska, do której należy 18
państw.
Powstała w 1989 r., Polska dołączyła w 1991r.
Działalność ISE obejmuje m.in.: konsultacje polityczne, wspieranie instytucji
demokratycznych i przestrzegania praw człowieka, współpracę
transgraniczną, realizację różnych zadań gospodarczych i społecznych. ISE
koncentruje się zwłaszcza na popieraniu transformacji gospodarczej,
społecznej i prawnej w państwach członkowskich oraz ich dążeń
integracyjnych, na sprawach walki ze zorganizowaną przestępczością,
odbudowie Bośni i Hercegowiny.
Rada Państw Morza Bałtyckiego, CBSS organizacja międzynarodowa
powstała z inicjatywy rządów Polski i Szwecji, które w dniach 2-3 września
1990 roku przyjęły na konferencji w Ronneby w Szwecji Deklarację Morza
Bałtyckiego. W dniach 5 - 6 marca 1992 na konferencji ministrów spraw
zagranicznych w Kopenhadze powołano do życia Radę Państw Morza
Bałtyckiego.
Jej głównym celem jest koordynowanie i promowanie współdziałania państw
członkowskich w celu zapewnienia demokratycznego rozwoju oraz
stabilności politycznej i gospodarczej tej części Europy.
Współpraca koncentruje się na zadaniach z zakresu ekologii i ochrony
środowiska przyrodniczego Bałtyku, ochrony zdrowia, energetyki, transportu
i komunikacji, kultury, edukacji oraz turystyki.
Współpraca regionalna
Trójkąt Weimarski
•
forum trójstronnych konsultacji między Polską, Francją i Niemcami, głównie w
zakresie polityki międzynarodowej, bezpieczeństwa, nauki i kultury.
•
Dla Polski szczególnie istotne było poparcie przez partnerów z Trójkąta Weimarskiego
naszych starań o członkostwo w Unii Europejskiej. W ramach Trójkąta Weimarskiego
odbywają się spotkania na szczeblu ministrów spraw zagranicznych, premierów,
prezydentów i ministrów obrony, współpracują ze sobą stale także parlamentarzyści z
tych państw.
Grupa Wyszehradzka (tzw. V4)
założona w 1991roku,
w skład wchodzą Polska, Republika Czeska, Słowacja i Węgry.
Te cztery – a od podziału Czechosłowacji trzy państwa wzajemnie wspierały się na
drodze do pełnego członkowstwa w europejskich strukturach integracyjnych. Jednym
z najważniejszych efektów współpracy była decyzja utworzenia w 1992r.
Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu-CEFTA, stopniowo
znoszącego ograniczenia w handlu między należącymi
do niego państwami. Kontakty między państwami-członkami
Grupy utrzymywane są poprzez organizowanie nieregularnych spotkań
na różnych szczeblach.
Organizacje nieformalne
Euroregion - wydzielona jednostka na obszarze dwóch państw, forma
współpracy transgranicznej pomiędzy regionami państw członkowskich Unii
Europejskiej, państw kandydujących oraz regionami ich sąsiadów. W
tworzeniu euroregionu uczestniczą przedstawiciele lokalnych i regionalnych
władz samorządowych.
Euroregiony zaczęły powstawać w Polsce dopiero na początku lat 90-tych XX
w. w przygranicznych strefach naszego kraju.
Najstarszy jest euroregion Nysa na granicy z Niemcami i Republiką Czeską,
oficjalnie utworzony 21. 12. 1991 roku.
Obecnie w Polsce jest 18 euroregionów.
Cele, które powinny spełniać euroregiony:
zmiany charakteru granic i przezwyciężenia krępujących uregulowań
państwowych dotyczących nieprzenikalności granic
umacnianie warunków gospodarczych i społeczno-kulturowych
ułatwienie realizacji europejskiej polityki zagospodarowania
przestrzennego
usuwanie przeszkód i nierówności ekonomicznych i infrastrukturalnych
określanie metod rozwiązywania problemów, przejawów niedorozwoju i
uciążliwości charakterystycznych dla obszarów peryferyjnych
formułowanie zasad budowy podstaw wzajemnego zaufania i współpracy
między instytucjami europejskimi oraz ich efektywności
budowanie i utrwalanie wzajemnych więzi.
Euroregiony
Nazwa euroregionu
Kraje należące
rok
Nysa
Polska/Niemcy/Czechy
1991
Karpacki
Polska/Słowacja/Ukraina/Węgry/Rumunia
1993
Sprewa-Nysa-Bóbr
Polska/Niemcy
1993
Pro Europa Viadrina
Polska/Niemcy
1993
Tatry
Polska/Słowacja
1994
Bug
Polska/Ukraina/Białoruś
1995
Pomerania
Polska/Niemcy/Szwecja
1995
Glacensis
Polska/Czechy
1996
Niemen
Polska/Litwa/Białoruś
1997
Pradziad
Polska/Czechy
1997
Bałtyk
Polska/Rosja/Litwa/Szwecja/Dania
1998
Śląsk
Polska/Czechy
1998
Silesia
Polska/Czechy
1998
Beskidy
Polska/Czechy/Słowacja
2000
Dobrawa
Polska/Czechy
2001
Puszcza Białowieska
Polska/Białoruś
2002
Szeszupa
Polska/Litwa/Rosja/Szwecja
2003
Łyna- Nawa
Polska/Rosja
2003
Euroregiony w Polsce
Karol Wojtyła
Późniejszy papież Jan Paweł II.
Najsławniejszy Polak na
świecie.
Czesław Miłosz
- poeta, prozaik,
eseista, tłumacz.
Najważniejsze
dzieła to:
„Ocalenie”,
„Światło
dzienne” ,
„Traktat
Poetycki” ,
„Miasto bez
imienia” ,
„Rodzinna
Europa”. Laureat
nagrody Nobla.
Wisława
Szymborska
poetka i krytyk
literacki.
Najważniejsze
zbiory wierszy to:
„Dlatego
żyjemy” , „Pytania
zadawane sobie”
„Sto pociech”
„Początek i
koniec”.
Laureatka
nagrody Nobla.
Lech Wałęsa
działacz
związkowy,
polityk,
Prezydent
Rzeczpospolitej
Polskiej, laureat
pokojowej
Nagrody Nobla
w 1983r.
Polacy znani w Europie i na
świecie
Maria
Skłodowska Curie
-wybitny fizyk i
chemik .
Dwukrotnie
otrzymała
nagrodę Nobla:
z fizyki za
badania w
dziedzinie
promieniotwórczo
ści i z chemii za
wydzielenie
czystego radu.
Władysław
Stanisław Reymont
- powieściopisarz,
nowelista. Został
laureatem nagrody
Nobla w dziedzinie
literatury w roku
1924 za
powieść ,,Chłopi”.
Henryk
Sienkiewicz
- pisarz,
publicysta,
działacz
społeczny. Jego
twórczość
literacka (,,Qvo
vadis”,Trylogia)
został
uhonorowany
nagrodą Nobla.
Polacy znani w Europie i na
świecie
Ciężko jednoznacznie stwierdzić jakie miejsce zajmuje Polska
w Europie i świecie. Z pewnością nie należy do państw które
„liczą” się najbardziej. Można porównywać Polskę w wielu
aspektach, takich jak: wzrost gospodarczy, wpływy, sojusze,
zamożność, rozwój oświaty i wielu innych. W niektórych z nich
nasz kraj jest bardzo dobrze usytuowany, jednak nie w
każdych np. uzbrojenie wojska na tle innych państw wychodzi
fatalnie. Pod względem wybitnych osobowości nasz kraj ma
się kim szczycić, chyba każdy człowiek na świecie wie kim był
Jan Paweł II, to dzięki niemu nasz kraj zajął wyjątkowym
miejscem w Europie. Polska działa w wielu organizacjach,
podpisała wiele traktatów które wzmacniają jej pozycję w
kraju i na świecie. Ale do państw które przodują w rozwoju
ciągle wiele nam brakuje.
Podsumowanie:
www.bryk.pl
www.wiking.pl
www.wikipedia.pl
www.szkolnictwo.pl
BIBLIOGRAFIA: